Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Wieczorek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Michał Ruszyński Asesor WSA Jarosław Piątek Protokolant st. sekr. sąd. Monika Walentynowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 maja 2017 r. sprawy ze skargi H.H. na czynność Komendanta Powiatowego Policji z dnia [...] r. w przedmiocie zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu oddala skargę.

1. W dniu [...] grudnia 2016r. funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji przeprowadzili na drodze krajowej nr [...] w miejscowości [...] kontrolę pojazdu marki [...] o numerze rejestracyjnym [...], kierowanego przez H.H.. W jej wyniku zatrzymali dowód rejestracyjny pojazdu, wydając kierowcy w zamian pokwitowanie seria [...], z określeniem jego ważności do [...] grudnia 2016 r. Jako powód zatrzymania dowodu rejestracyjnego wskazano w nim niesprawne prawe światło cofania, brak trzeciego światła stop (art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym; powoływanej jako P.r.d). W pokwitowaniu odnotowano datę pierwszej rejestracji pojazdu [...] wrzesień 2005 r. Nie zostało w nim wypełnione pole przeznaczone na określenie warunków używania pojazdu w okresie zatrzymania jego dowodu rejestracyjnego.

Kierowca pojazdu ukarany został także mandatem karnym w wysokości 400 zł za przekroczenie prędkości o 38 km/h ( art. 92a Kodeksu wykroczeń ) oraz dopuszczenie do ruchu pojazdu nienależycie zaopatrzonego w wymagane urządzenia ( art. 96 § 1 pkt 5 Kodeksu wykroczeń ).

2. Pismem z [...] grudnia 2016 r. (data wpływu do organu - 27 grudnia 2016r,.) H.H. wezwał Komendanta Powiatowego Policji do usunięcia naruszenia prawa polegającego na bezpodstawnym zatrzymaniu w dniu [...] grudnia 2016 r. przez funkcjonariuszy policji dowodu rejestracyjnego pojazdu o numerze rejestracyjnym [...] na okres trzech dni. Zarzucił organowi naruszenie art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b P.r.d. w związku z § 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 6 maja 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia ( Dz. U. z 2016 r., poz. 858, dalej jako rozporządzenie zmieniające), określającego warunki szczegółowe dotyczące świateł zewnętrznych pojazdu samochodowego (poz. 4 i 14 tabeli) oraz naruszenie art. 132 ust. 2 P.r.d. H.H. wniósł o usunięcie naruszenia prawa poprzez uchylenie i stwierdzenie bezskuteczności bezprawnej czynności zatrzymania dowodu rejestracyjnego i zastosowanie wobec funkcjonariuszy policji odpowiednich środków nadzoru służbowego za niewłaściwe wykonywanie czynności i niewłaściwą postawę wobec obywateli.

3. W uzasadnieniu wezwania skarżący opisał szczegółowo okoliczności zatrzymania jego pojazdu i kontroli przeprowadzonej przez funkcjonariuszy policji w dniu [...] grudnia 2016 r. Podał, iż w wyniku drobiazgowej kontroli pojazdu, spowodowanej jego zdaniem, odmową przyjęcia mandatu za przekroczenie prędkości, funkcjonariusze stwierdzili brak trzeciego światła stop oraz niesprawne prawe światło cofania, w wyniku czego doszło do zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu. W ocenie H.H. zatrzymanie dowodu było bezpodstawne w świetle art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b P.r.d., gdyż jego pojazd w żaden sposób nie stwarzał zagrożenia ani też podejrzenia zagrożenia. Samochód był sprawny technicznie, spełniał wszystkie szczegółowe warunki dotyczące świateł zewnętrznych określone w zał. nr 2 rozporządzenia zmieniającego. Wywodził, że brak trzeciego światła stopu nie stanowi naruszenia przepisów, gdyż zgodnie z obowiązującymi normami rozporządzenia zmieniającego wymagane jest posiadanie dwóch świateł stop ( poz. 4 tabeli zawartej w § 2 załącznika nr 2). Natomiast drobna usterka w postaci przepalenia się jednej żarówki w prawym świetle cofania zdaniem strony nie stanowiła zagrożenia dla porządku w ruchu. Zgodnie bowiem z poz. 14 tabeli w § 2 załącznika nr 2 rozporządzenia zmieniającego wymagane jest jedno lub dwa światła cofania. Dodatkowo podniósł zarzut, iż w wystawionym pokwitowaniu funkcjonariusze nie określili warunków używania pojazdu. Jego zdaniem, także wyznaczony okres zatrzymania dowodu rejestracyjnego ( trzy dni ) zważywszy na odległość do miejsca zamieszkania i fakt że zatrzymanie nastąpiło w sobotę zmuszał go do załatwienia formalności związanych z odbiorem dowodu rejestracyjnego w ciągu jednego dnia.

W ocenie wzywającego czynności funkcjonariuszy pozostawały wadliwe, a zatrzymanie dowodu bezprawne. Domagał się zastosowania wobec funkcjonariuszy właściwych środków nadzoru w szczególności wobec funkcjonariusza nr [...], który pełnił funkcję kierowniczą podczas opisywanych czynności i przejawiał wobec niego niewłaściwą postawę.

4. Komendant Powiatowy Policji, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w odpowiedzi na wezwanie - udzielonej pismem z [...] stycznia 2017r. uznał zarzuty podniesione w wezwaniu za bezpodstawne. Stwierdził, iż policjanci działali zgodnie z zasadami, w oparciu o przepisy prawa, których treść została przytoczona w piśmie. Organ podał, iż w wyniku stwierdzonych usterek technicznych pojazdu strona została poinformowana o możliwości przywrócenia prawidłowości działania świateł na miejscu kontroli drogowej, co pozwoliłoby na kontynuowanie jazdy, ale kierowca nie wyraził zgody wobec czego zastosowane zostało zatrzymanie dowodu rejestracyjnego pojazdu na okres 3 dni. Komendant podkreślił, iż wymaganie by korzystanie z pojazdu nie naruszało porządku ruchu na drodze ma na względzie tzw. bezpieczeństwo czynne pojazdu ( w tym również bezpieczeństwo eksploatacyjne ) co w praktyce oznacza, obowiązek wyposażenia pojazdu w mechanizmy i urządzenia pozwalające kierowcy podjąć określone działanie przed zaistnieniem zdarzenia drogowego. W tym zakresie podstawowymi elementami są m.in. sygnalizacja i oświetlenie.

Organ wskazał, że przepis art. 132 ust. 2 P.r.d. określa jedynie maksymalny czas na używanie pojazdu, którego dowód rejestracyjny zatrzymano, wynoszący 7 dni. Zgodził się ze stroną, iż w kwestionowanym zaświadczeniu funkcjonariusz nie określił warunków używania dopuszczonego do ruchu pojazdu. Odnosząc się do zarzutów strony dotyczących niewłaściwego zachowania funkcjonariuszy policji podczas kontroli, organ uznał je za niepotwierdzone.

5. Pismem z dnia [...] lutego 2017 r. H.H. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. skargę na czynność Komendanta Powiatowego Policji w przedmiocie zatrzymania w dniu [...] grudnia 2016 r. dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Skarżący zarzucił organowi naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b i ust. 2 P.r.d. w związku z § 2 ( poz. 4 i 14 tabeli) załącznika nr 2 do rozporządzenia zmieniającego, określających warunki szczegółowe dotyczące świateł zewnętrznych pojazdu samochodowego poprzez przyjęcie, że w stanie faktycznym stan techniczny pojazdu skarżącego uzasadniał stwierdzenie lub uzasadnione przypuszczenie naruszenia porządku ruchu drogowego, a tym samym, że zaistniały przesłanki do zatrzymania dowodu rejestracyjnego.

Jednocześnie skarżący podniósł zarzut dokonania zaskarżonej czynności w związku z popełnieniem przez funkcjonariuszy Policji wykroczenia z art. 92a Kodeksu wykroczeń.

W oparciu o podniesione zarzuty skarżący wniósł o stwierdzenie bezskuteczności zaskarżonej czynności i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania w wysokości ustalonej na końcowym etapie postępowania w złożonym spisie poniesionych kosztów.

Ponadto skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z:

- nagrania z dnia [...] grudnia 2016 r., zarejestrowanego przez wideorejestrator zamontowany w samorządzie funkcjonariuszy Policji,

- pokwitowania zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu,

- protokołu zaskarżonej czynności Policji z dnia [...] grudnia 2016 r.,

- przesłuchania funkcjonariuszy Policji, którzy przeprowadzili kontrolę drogową w dniu [...] grudnia 2016 r. oraz przesłuchania skarżącego – na okoliczność naruszenia przez funkcjonariuszy policji przepisów P.r.d. przy wykonywaniu czynności wobec skarżącego w trakcie kontroli z dnia 16 grudnia 2016 r.,

- opinii biegłego sądowego z zakresu ruchu drogowego na okoliczność czy stan techniczny pojazdu w dniu [...] grudnia 2016 r. stwierdzony w wyniku kontroli przez funkcjonariuszy – niesprawne trzecie światło stop oraz brak jednego z dwóch świateł cofania – stwarzało zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku ruchu przez pojazd skarżącego lub mogło uzasadniać takie przypuszczenie.

7. W uzasadnieniu skargi skarżący ponownie – podobnie jak w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa – szczegółowo opisał okoliczności zatrzymania jego pojazdu do kontroli w dniu [...] grudnia 2016 r. i przebiegu samej kontroli drogowej. Akcentował niewłaściwe działanie funkcjonariuszy polegające na jeździe za jego samochodem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości w terenie zabudowanym bez z sygnałów dźwiękowych, przeprowadzenie kontroli jego pojazdu jako skutek skorzystania przez niego ( początkowo ) z prawa odmowy przyjęcia mandatu.

Skarżący ponowił stanowisko i argumentację wcześniej podniesione w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa. W ocenie skarżącego, nie było merytorycznie uzasadnionych podstaw do zastosowania wobec niego zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu. Za niezgodne z prawdą uznał twierdzenie organu, iż został poinformowany o możliwości usunięcia usterek pojazdu na miejscu. W ocenie skarżącego, mając na uwadze przepisy rozporządzenia zmieniającego ( § 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia), posiadanie przez niego jednego światła cofania oraz dwu świateł hamowania spełnia minimalne wymagania dla pojazdów samochodowych. Skarżący zwrócił uwagę, iż tylko co do samochodów zarejestrowanych po 30 czerwca 2003 r. obowiązkowe jest także trzecie środkowe światło stop, zatem w przypadku jego auta jako zarejestrowanego pierwszy raz w 2005 r. wymagane było trzecie światło stop, jednak tak drobna usterka z całą pewnością nie stanowiła obiektywnego zagrożenia dla porządku ruchu drogowego. W takiej sytuacji bowiem jego pojazd posiadał tyle świateł stopu co spełniające wymogi i dopuszczone do ruchu pojazdy sprzed 30 czerwca 2003 r. Powyższe okoliczności nie uzasadniały zastosowania zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu w świetle art. 132 ust. 1 i 2 P.r.d.

8. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie, jako dotyczącej tzw. skargi powszechnej, uregulowanej w dziale VIII Kpa, niepodlegającej kontroli sądu i niedopuszczalnej w świetle art. 3 § 2 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., powoływanej jako: Ppsa).

9. Na rozprawie w dniu 11 maja 2017 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał stanowisko zawarte w skardze.

Odnosząc się do odpowiedzi na skargę pełnomocnik skarżącego stwierdził, iż treść skargi jest jednoznaczna co do przedmiotu zaskarżenia. Jednocześnie cofnął zawarte w skardze wnioski dowodowe. Oświadczył też, że stan faktyczny sprawy w odniesieniu do nieprawidłowości opisanych w pokwitowaniu zatrzymania dowodu rejestracyjnego jest bezsporny. Ponadto pełnomocnik skarżącego złożył na rozprawie spis kosztów na kwotę 1619 zł.

10. Pełnomocnik organu podtrzymał wniosek o odrzucenie skargi, a w sytuacji jego nieuwzględnienia wniósł o jej oddalenie. Podkreślał, że przepis stanowiący podstawę zatrzymania dowodu rejestracyjnego ma charakter jednoznaczny i nie daje po stronie funkcjonariuszy żadnego elementu uznaniowości w sytuacji stwierdzenia, jak w niniejszej sprawie, usterek w stanie technicznym pojazdu. Jednocześnie pełnomocnik organu przyznał, iż stan faktyczny sprawy jest bezsporny w zakresie opisu nieprawidłowości stwierdzonych w pokwitowaniu z dnia [...] grudnia 2016 r. Dodatkowo pełnomocnik organu podkreślił, że kwestia oświetlenia jest istotna z punktu bezpieczeństwa ruchu i nie może być bagatelizowana.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył , co następuje :

11. Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej w oparciu o kryterium zgodności z prawem (legalności).

Celem kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny jest ocena zgodności z prawem działalności administracji publicznej. Sąd, na skutek zaskarżenia aktu lub czynności organu administracji publicznej, nie przejmuje sprawy administracyjnej do końcowego załatwienia, lecz ma jedynie skontrolować (ocenić) działalność tego organu. Sąd administracyjny nie zastępuje zatem organu administracji publicznej i nie rozstrzyga sprawy administracyjnej, chociaż wydaje wyrok rozstrzygający sprawę sądowoadministracyjną. Orzeczenia sądu administracyjnego, w razie uwzględnienia skargi, rozstrzygają o uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności zaskarżonego aktu czy też o stwierdzeniu bezskuteczności czynności oraz zobowiązują organ administracji publicznej do określonego zachowania w toku dalszego załatwiania sprawy. Oznacza to, że sąd administracyjny rozstrzyga wprawdzie spór, lecz nie między stronami postępowania administracyjnego, a pomiędzy stronami postępowania sądowoadministracyjnego ( tj. organem administracji, który wydał zaskarżony akt lub podjął zaskarżoną czynność , a podmiotem legitymowanym do jego zaskarżenia), i tylko w zakresie obejmującym legalność zachowań prawnych organu administracyjnego. W takim tylko zakresie sprawa administracyjna staje się w postępowaniu sądowoadministracyjnym przedmiotem oceny sądu. Zastrzec przy tym należy, iż sąd administracyjny nie ma kompetencji do dokonywania ustaleń stanu faktycznego będącego tłem sprawy administracyjnej. Zadanie to należy do organu administracji publicznej. Do sądu administracyjnego należy jedynie ocena legalności procesu ustalania stanu faktycznego przez organ administracji z punktu widzenia wymagań proceduralnych, nie zaś samodzielne ustalanie stanu faktycznego ( vide: wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2013 r. II OSK 1808/11 oraz uchwała NSA z dnia 26 października 2009 r. I OPS 10/09 - baza orzeczeń nsa.gov.pl ). Stąd też zakres postępowania dowodowego w postępowaniu sądowadmnistarcyjnym ograniczony został wyłącznie do dowodu z dokumentu i to tylko w takiej sytuacji gdy ma to charakter uzupełniający i jest niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości, nie powodując przy tym nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie ( art. 106 § 3 Ppsa ). Z istoty omawianej kontroli wynika, że zgodność z prawem zaskarżonego działania organu administracji publicznej podlega ocenie przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dacie jego podejmowania. Podstawą orzekania przez sąd administracyjny są akta sprawy administracyjnej ( art. 133 § 1 Ppsa ).

12. W odniesieniu do skargi rozpoznawanej w niniejszej sprawie, w pierwszej kolejności, w szczególności z uwagi na wniosek zawarty w odpowiedzi na skargę o jej odrzucenie jako niedopuszczalnej, rozważenia wymagał przedmiot zaskarżenia. Z treści skargi jednoznacznie wynika, że strona skarżąca skierowała swoją skargę na czynność Komendanta Powiatowego Policji z dnia [...] grudnia 2016r. w postaci zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu marki [...].

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa kontrola sądowa działalności administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 ( tj. decyzje administracyjne i zaskarżalne postanowienia ) akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Analiza dopuszczalności skargi na czynność zatrzymania dowodu rejestracyjnego wymaga zatem odniesienia się do charakteru prawnego dowodu rejestracyjnego pojazdu.

13. Dowód rejestracyjny jest, zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym ( obecnie tekst jednolity Dz.U. z 2017 r., poz. 128), dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa wydanie dowodu rejestracyjnego, jako działanie następcze po rejestracji pojazdu dokonywanej w formie decyzji administracyjnej, ma charakter czynności materialno-technicznej ( vide: uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 24 września 2001 r., OPS 6/01 ; uchwała składu 5 sędziów NSA z dnia 15 listopada 1999 r., OPK 25/99, baza orzeczeń nsa.gov.pl). Dowód rejestracyjny jest zewnętrznym przejawem oświadczenia woli organu administracyjnego, rozstrzygającego sprawę rejestracji pojazdu, potwierdzającym wydanie decyzji o zarejestrowaniu pojazdu, a jednocześnie jest dokumentem potwierdzającym dopuszczenie zarejestrowanego pojazdu do ruchu ( vide: wyrok NSA z dnia 16 października 2007 r., I OSK 1461/06, LEX nr 456843; wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 5 lutego 2013 r., II SA/Bd 1094/12,LEX nr 1351387).

Prawo do dowodu rejestracyjnego wynika zatem z samej istoty i charakteru rejestracji pojazdu jak i z brzmienia art. 72 i art. 73 ust. 1 P.r.d, określających przesłanki rejestracji pojazdu i obowiązek wydania dowodu rejestracyjnego po dokonaniu rejestracji. Jednocześnie uczestnik ruchu jest obowiązany do wylegitymowania się – na żądanie Policji – m.in. dokumentem wymaganym w związku z używaniem pojazdu (art. 129 ust. 2 pkt 2 P.r.d ). W konsekwencji należy przyjąć, że czynność zatrzymania dowodu rejestracyjnego przez policjanta w ramach kompetencji określonych w art. 132 ust. 1 P.r.d ma również charakter czynności materialno-technicznej, a czynność ta dotyczy uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

14. Nie może budzić wątpliwości, że działalność funkcjonariusza Policji w zakresie zatrzymywania dowodów rejestracyjnych jest wykonywaniem zadań Policji w zakresie kontrolowania ruchu drogowego (art. 129 ust. 1 P.r.d ). Skoro przy tym – zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji ( tekst jednolity Dz.U. 2016 r., poz. 1782) do podstawowych zadań Policji należy m.in. ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego m.in. w ruchu drogowym, a w strukturze organizacyjnej Policji Komendant Główny Policji, podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego (art. 5 ust. 1 ustawy o Policji), to nie ulega wątpliwości, że czynności policjantów polegające na zatrzymywaniu dowodów rejestracyjnych mają charakter czynności z zakresu administracji publicznej i są to czynności podejmowane wobec indywidualnie określonych podmiotów.

Treść art. 6a ust. 1 ustawy o Policji, w którym ustawodawca postanowił, że "w postępowaniu administracyjnym, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Policji, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, organem właściwym jest komendant powiatowy (miejski) Policji" wskazuje również, że należy uznać za prawidłowe wskazanie przez stronę skarżącą Komendanta Powiatowego Policji jako organu legitymowanego biernie w sprawie ze skargi na czynność materialo-techniczną policjanta z dnia [...] grudnia 2016 r.

Sformułowanie powyższego przepisu, w tym oddzielenie przecinkiem słów "w postępowaniu administracyjnym" od pozostałej części zdania pozwala na przyjęcie, że przepis ten odnosi się nie tylko do jurysdykcyjnych postępowań administracyjnych, w których wydawane są decyzje administracyjne, lecz również do innych postępowań z zakresu administracji publicznej związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Policji.

15. Przyjmując taki charakter skargi wskazać należy, iż pozostawała ona dopuszczalna również z tego względu, że została złożona po wcześniejszym wyczerpaniu środków zaskarżenia w rozumieniu art. 53 § 1 i 2 Ppsa tj. wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa i z dochowaniem obowiązującego terminu. Tym samym wniosek organu o odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej okazał się nieuzasadniony.

16. Nie budzi też wątpliwości Sądu, że skarżący pozostawał podmiotem legitymowanym do złożenia skargi na czynność zatrzymania dowodu rejestracyjnego. Interes prawny skarżącego, do którego wprost nawiązuje art. 50 § 1 Ppsa musi wynikać z normy prawa materialnego kształtującej sytuację prawną wnoszącego skargę. W orzecznictwie i doktrynie eksponuje się przede wszystkim bezpośredniość, konkretność i realny charakter interesu prawnego strony kształtowanego aktem stosowania prawa materialnego. Interes prawny strony skarżącej jako właściciela pojazdu do posiadania dowodu rejestracyjnego jako dokumentu potwierdzającego dopuszczenie do ruchu zarejestrowanego pojazdu wynika z przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym zgodnie którymi dowód rejestracyjny jest dokumentem stwierdzającym dopuszczenie do ruchu pojazdu samochodowego, a na uczestniku ruchu drogowego spoczywa obowiązek wylegitymowania się tym dokumentem na żądanie Policji.

17. W okolicznościach sprawy spełnione zostały zatem warunki do merytorycznej oceny zasadności skargi czyli legalności zaskarżonej nią czynności materialno-technicznej.

W odniesieniu do takich czynności należy zwrócić uwagę, że – w odróżnieniu od aktów administracyjnych ( decyzji, postanowień ) – nie są one sformalizowane, a w konsekwencji nie zawierają formalnych uzasadnień, w których prezentowane są szczegółowo motywy ich podjęcia. Oznacza to, że ustalenie podstaw prawnych i faktycznych takich czynności musi odbywać się na gruncie wszelkiej dostępnej dokumentacji z nimi związanej. Jeżeli organ podejmował działanie w granicach obowiązującego prawa mającego zastosowanie do określonej sytuacji faktycznej, to nie będzie możliwe postawienie mu zarzutu działania nielegalnego, a jedynym kryterium kontroli sądowoadministracyjnej jest kryterium legalności.

18. Zasadnicza okoliczność faktyczna w niniejszej sprawie, tj. fakt braku trzeciego świtała stop i niesprawność jednego z dwóch tj. prawego tylnego światła cofania w zatrzymanym do kontroli w dniu [...] grudnia 2016 r. pojeździe, z pierwszą datą rejestracji w 2005r. wynika z dokumentu w postaci pokwitowania i z uwagi na stanowisko samej strony skarżącej zaprezentowane w skardze i potwierdzone też na rozprawie pozostaje poza sporem.

Istota problemu niniejszej sprawy sprowadza się zatem do odpowiedzi na pytanie, czy powyższa okoliczność faktyczna uzasadniała zatrzymanie w dniu [...] grudnia 2016 r. dowodu rejestracyjnego pojazdu skarżącego przez funkcjonariusza Policji.

19. Z analizy dokumentu, jaki otrzymał skarżący w związku z zatrzymaniem dowodu rejestracyjny, tj. z pokwitowania zatrzymania dowodu rejestracyjnego wynika, że przyczyną zatrzymania było niesprawne prawe światło cofania oraz brak trzeciego światła stop, a podstawą prawną czynności przepis art. 132 ust. 1 pkt 1 P.r.d. Zgodnie z powołanym przepisem "Policjant zatrzyma dowód rejestracyjny (pozwolenie czasowe) w razie: 1) stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd: a) zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy, b) zagraża porządkowi ruchu", c) narusza wymagania ochrony środowiska.

20. Zdaniem Sądu w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, należy w okolicznościach sprawy uznać, że zaistniały zarówno podstawy faktyczne jak i prawne do podjęcia decyzji o zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego.

Ocena czy zaszły podstawy "do stwierdzenia lub zaistnienia uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża porządkowi ruchu" dokonywana być musi z uwzględnieniem regulacji art. 66 ust. 1 pkt 1 P.r.d. Zgodnie z powołanym przepisem pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę.

W tym zakresie, co do szczegółowych warunków technicznych pojazdów, w ust. 5 odsyła on do rozporządzenia wykonawczego. Jest nim rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia ( tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 2022 ) wydane z przytoczonej delegacji ustawowej, zawartej w przepisie art. 66 ust. 5 P.r.d. Zatem przy braku własnej regulacji tej kwestii w przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym, przywołane rozporządzenie stanowi zbiór norm bezwzględnie obowiązujących, bez możliwości jakiejkolwiek interpretacji rozszerzającej przez organy zobowiązane do jego stosowania. W szczególności organy te nie mogą wedle własnego uznania, w oparciu o własne kryteria lub własne rozumienie konieczności zapewnienia warunków bezpieczeństwa i porządku na drodze, konstruować takich wymogów lub odstępować od nich ( vide: wyrok NSA z dnia 19 marca 2015 r., I OSK 1994/13; baza orzeczeń nsa.gow.pl ). To samo - w ocenie Sądu - dotyczy też właścicieli i użytkowników pojazdów uczestniczących w ruchu drogowym, którzy ponoszą odpowiedzialność za ich stan techniczny, wyposażenie i utrzymanie.

21. Wymaganie by korzystanie z pojazdu nie naruszało porządku ruchu na drodze ma na względzie tzw. bezpieczeństwo czynne pojazdu. Oznacza to w praktyce zespół cech pojazdu, które umożliwiają kierowcy zmniejszenie lub uniknięcie ryzyka czyli zmniejszenia prawdopodobieństwa powstania kolizji lub wypadku drogowego. Dotyczy to mechanizmów i urządzeń, które pozwalają kierowcy podjąć określone działania przed zaistnieniem zdarzenia drogowego. W ramach bezpieczeństwa czynnego wyróżnia się bezpieczeństwo eksploatacyjne, którego podstawowymi czynnikami pozostają sygnalizacja i oświetlenie.

22. Zgodnie z § 2 załącznika nr 6 (Warunki szczegółowe dotyczące świateł zewnętrznych pojazdu samochodowego i przyczepy) do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia ( obecnie tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 2022 ) - w brzmieniu nadanym mu przez rozporządzenie zmieniające z dnia 6 maja 2016 r. – światła zamontowane na pojeździe powinny odpowiadać warunkom podanym w tabeli.

Analiza treści tej tabeli (Lp. 4 i 4a) w powiązaniu z kategorią do której zalicza się pojazd skarżącego (kat. M) i datą jego pierwszej rejestracji wskazuje, że zatrzymany pojazd nie spełniał wymogów w zakresie świateł stopu, ustanowionych dla pojazdów zarejestrowanych po 30 czerwca 2003 r. Co do kwestii niesprawności prawego światła cofania, to w tym zakresie omawiane rozporządzenie ( Lp.14 tabeli o jakiej mowa w § 2 załącznika nr 6 ) wprowadza na poziomie minimum wymóg posiadania 1 lub 2 takich świateł. Jednakże w przypadku wyposażenia pojazdu w dwa takie światła jego posiadacz powinien zapewnić sprawne działanie obu z nich. Podkreślenia bowiem wymaga iż w przepisie art. 66 ust. 1 pkt 1 P.r.d. ustawodawca stanowi nie tylko o wyposażeniu pojazdu w taki sposób aby korzystanie z niego nie naruszało porządku ruchu na drodze ale też o jego utrzymaniu w taki sposób.

23. Skoro skarżący poruszał się po drodze publicznej pojazdem nie spełniającym wymogów w zakresie obowiązkowego wyposażania czy utrzymania świateł, to czynność zatrzymania pojazdu pozostawała zgodna z prawem tj. powołanym przepisem art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b P.r.d. Użyte w tym przepisie pojęcie stwarzania lub uzasadnionego przypuszczenia stwarzania przez pojazd zagrożenia porządku ruchu odnoszone być musi - zdaniem Sądu - do nałożonych przez prawodawcę wymogów w zakresie wyposażenia i utrzymania pojazdu. Zgodzić się w tym zakresie należy, że stanowiskiem pełnomocnika organu wyrażonym na rozprawie, iż analizowany przepis art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b P.r.d nie wprowadza żadnego elementu uznaniowości.

Wskazany w pkt 20 charakter przepisów rozporządzenia nie uprawnia do wykładni rozszerzającej zaprezentowanej przez H.H. w skardze i uznania, że skoro należący do niego pojazd spełniał wymogi dla pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy przed 2003 w zakresie świateł hamowania i miał jedno światło cofania sprawne, to jest to stan zgodny z prawem. Podkreślenia wymaga, iż ocena spełniania przez dany pojazd warunków określonych w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia przebiega wyłącznie przez porównanie stanu pojazdu w odniesieniu do wymogów stawianych przez ten akt, bez możliwości kierowania się przez organ właściwy dla takiej oceny uznaniem w czy i w jakim zakresie stwierdzone uchybienie wpływa na naruszenie porządku ruchu. Sam fakt niespełnienia przez pojazd wynikających z przepisów prawa wymogów oznacza już ziszczenie się przesłanki "stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża porządkowi ruchu" w rozumieniu art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. b P.r.d. i jest podstawą do zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu.

W ocenie Sądu, odmienna sytuacja zachodzi w przypadku gdy podstawą zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu pozostaje przepis art. 132 ust. 1 pkt lit. a P.r.d . Przesądza o tym bowiem użyty w tym przypadku zwrot "w szczególności".

24. Dostrzegalne w sprawie uchybienie w zakresie braku określenia przez funkcjonariusza Policji w pokwitowaniu z dnia [...] grudnia 2016 r. ograniczeń w dysponowaniu pojazdem przez okres zatrzymania dowodu rejestracyjnego ( art. 132 ust. 1 P.r.d.) nie podważa – zdaniem Sądu - legalności czynności zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu. Podstawą zatrzymania dowodu rejestracyjnego pozostawało ustalenie niespełnienia wymogów w zakresie wymaganych świateł. Brak określenia w pokwitowaniu ograniczeń dysponowania przez skarżącego pojazdem w okresie zatrzymania dowodu rejestracyjnego oznacza, że jego prawo nie zostało w tym okresie obwarowane żadnymi warunkami, zatem nie doznał on żadnego uszczuplenia w dysponowaniu swoją własnością. Uchybienie to nie mogło zatem mieć wpływu na wynik sprawy – zasadność zatrzymania dowodu, skoro niekwestionowany w sprawie stan faktyczny uzasadniał podjęcie przez policjanta tego rodzaju czynności materialno-technicznej.

25. Odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów prawa poprzez wyznaczenie jedynie trzydniowego okresu dopuszczenia pojazdu do ruchu w związku z zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego podkreślić należy, że w ustawie Prawo o ruchu drogowym ustawodawca określił ten okres wyłącznie w sposób maksymalny ( 7 dni ) bez wskazania przesłanek ustalania czy "miarkowania" tego okresu. Ustalenie go zatem w wymiarze krótszym niż maksymalne 7 dni nie narusza prawa. W tym bowiem zakresie kwestia wyznaczenia czasu dysponowania pojazdem po zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego pozostawiona została wyłącznie uznaniu organu. Jeżeli wyznaczenie okresu dysponowania pojazdem nastąpiło na czas nie przekraczający maksymalnego okresu wskazanego w ustawie, to brak podstaw do zakwestionowania w tym zakresie legalności kontrolowanej czynności materialno-technicznej. Subiektywne odczucia skarżacego w tym zakresie ( przez uznanie, iż miało to stanowić dla niego dodatkową uciążliwość ) pozostają bez znaczenia prawnego. Bez w wątpienia jednak ustalony okres trzydniowy pozostawał wystarczający do dotarcia przez skarżącego z miejsca kontroli drogowej ([...] ) do miejsca zamieszkania ([...] ) i jednocześnie siedziby organu właściwego ( Prezydent Miasta) do dokonania zwrotu zatrzymanego dowodu rejestracyjnego po ustaniu przyczyny ( usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości ) uzasadniającej jego zatrzymanie ( art. 132 ust. 3 i ust. 6 P.r.d. ).

26. Co do pozostałych kwestii podnoszonych w skardze, to wykraczają one poza kognicję sądu administracyjnego. Zarzuty dotyczące okoliczności i prawidłowości zatrzymania pojazdu skarżącego do kontroli (czy nastąpiło to "po pościgu", czy w bezpiecznym miejscu), zachowania funkcjonariuszy w toku kontroli, popełnienia przez nich wykroczenia polegającego na przekroczeniu dozwolonej prędkości, mogły być przedmiotem skargi powszechnej ( art. 227i n. Kpa ) czy też postępowania dotyczącego przewinień służbowych. Jak wynika z nadesłanych akt sprawy, w zakresie tych okoliczności przeprowadzone zostało przez organ postępowanie wyjaśniające. Ocena jego wyników nie pozostaje jednak przedmiotem kontroli sądowej w ramach kontroli wywołanej skargą na czynność materialno-techniczną zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu. Przekracza bowiem wynikające z art. 134 § 1 Ppsa ramy sądowej kontroli sprawowanej z urzędu, a wyznaczonej przez granice sprawy administracyjnej, którą pozostaje zgodność z prawem zatrzymania dowodu rejestracyjnego.

Odnosząc się jedynie do faktu wymierzenia skarżącemu mandatu karnego za dopuszczenie się wykroczeń drogowych wskazać należy, że stanowi on sankcję karną za popełnione czyny zabronione kwalifikowane jako wykroczenia. Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego służyć ma natomiast wymuszeniu na dysponencie ( właścicielu ) pojazdu doprowadzenia go w zakresie wymaganego wyposażenia i utrzymania do stanu zapewniającego porządek ruchu na drodze w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt 1 P.r.d.

W tym stanie rzeczy skarga podlegała oddaleniu ( art. 151 Ppsa ).