Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska – spr. Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Górska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi G. D. na czynność Starosty Strzeleckiego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie potwierdzenia uprawnień do kierowania pojazdami uchyla zaskarżoną czynność Starosty Strzeleckiego z dnia [...] , nr [...].

Wnioskiem z dnia 16 sierpnia 2010 r., skierowanym do Starosty Strzeleckiego G. D. zwrócił się o potwierdzenie posiadania kwalifikacji zawodowej. Do wniosku dołączył kopie wymaganych dokumentów, tj.:

- świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej albo świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia okresowego;

- orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy;

- orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

Po rozpatrzeniu ww. wniosku Starosta Strzelecki stwierdził, że strona spełnia wymogi określone przepisami i na podstawie art. 93 ust. 2 art. 97 ust. 1 i 3, art. 97a ust. 3, art. 98 ust. 2 i art. 150 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908, ze zm.), zarządził wydanie prawa jazdy ważnego do dnia 10 sierpnia 2015 r. obejmującego kat. A, B, C, D i E , określając termin ważności kategorii C oraz C+E na dzień 10 sierpnia 2015 r., poprzez wpisanie w kolumnie ograniczenia datę 18 sierpnia 2015 r., poprzedzoną kodem 95.

Wypełniony w ten sposób druk prawa jazdy zakwestionował G. D.. W piśmie z dnia 13 września 2010 r. skierowanym do Starosty Strzeleckiego zarzucił, że dokonane wpisy w kolumnie 11, zamiast w 12 prawa jazdy ograniczyły ważność otrzymanych uprawnień dotyczących kategorii C+E do sierpnia 2015 r., podczas gdy te uprawnienia uzyskał przed 1980 r., bezterminowo. Powołując się na praktykę organów w tej kwestii w innych starostwach wskazał, że ograniczenia związane z ukończeniem szkolenia okresowego powinny być zawarte tylko w kolumnie 12, dlatego nie odebrał wadliwie sporządzonego dokumentu.

Starosta Strzelecki pismem z dnia [...] nr [...] , które zostało doręczone skarżącemu w dniu 20 września 2010 r., nie uwzględnił zarzutów skarżącego. Organ administracji publicznej wskazał, na podstawie przytoczonego art. 97a ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) oraz § 7 ust. 1pkt. 11 lit. a i b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 24, poz 215 ze zm.), że datę ważności danej kategorii prawa jazdy wpisuje się w pozycji 11 (data ważności uprawnienia), natomiast w pozycji 12 wpisuje się ograniczenia. Poza tym podał, że ten sposób wypełniania druku prawa jazdy znajduje potwierdzenie w instrukcji udzielonej przez instytucję szkolącą pracowników w imieniu Ministerstwa Infrastruktury.

Z powyższą argumentacją nie zgodził się skarżący i wniósł na wskazane pismo Starosty Strzeleckiego skargę bezpośrednio do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu. Skarga została przekazana i doręczona organowi w dniu 6 października 2010 r. W uzasadnieniu skargi G. D. powielił argumentację z wezwania do naruszenia prawa dodając, że powoływanie się na stanowisko instytucji szkolącej jest niesłuszne.

W odpowiedzi na skargę Starosta Strzelecki opisał przebieg postępowania administracyjnego i podtrzymał swoje stanowisko, powtarzając argumentację zawartą w piśmie z dnia 13 września 2010 r.

Na rozprawie w dniu 11 stycznia 2011 r. skarżący podtrzymał skargę i dodatkowo zarzucił, że z każdą wymianą prawa jazdy pewien zakres uprawnień zostaje mu odebrany. Posiada uprawnienia kategorii A, B, C, D i E, organ tymczasem nie wpisał w prawie jazdy kategorii DE ( na autobusy).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zakres kognicji sądu administracyjnego, stosownie do art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), obejmuje kontrolę działalności administracji publicznej i opiera się na kryterium zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Natomiast zgodnie z art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., kontrola, o której mowa obejmuje orzekanie w sprawach skarg m.in. na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (pkt 4). Z kolei, po myśli art. 146 P.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na akt lub czynność z zakresu administracji publicznej uchyla ten akt albo stwierdza bezskuteczność czynności (§ 1). W sprawach, o których mowa wyżej, sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa (§ 2).

W rozpoznawanej sprawie G. D. zaskarżył czynność Starosty Strzeleckiego polegającą na odmowie uwzględnienia jego zarzutów kwestionujących prawidłowość wpisów w prawie jazdy, w zakresie ograniczającym jego bezterminowe uprawnienia.

W pierwszej kolejności należało zatem odnieść się do kwestii dopuszczalności niniejszej skargi i warunków formalnych umożliwiających jej wniesienie.

W tym miejscu trzeba dostrzec, że w myśl art. 97a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908, ze zm. - zwanej dalej ustawą) organy dokonują w prawie jazdy wpisu potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Stosownie do uregulowania zawartego w ust. 3 cyt. przepisu wpis dokonywany jest w formie wymiany prawa jazdy. Zatem użyty przez ustawodawcę zwrot "w formie wymiany prawa jazdy" oznacza, że wydanie dokumentu prawa jazdy, w przypadku spełnienia przez osobę uprawnioną określonych wymogów w art. 97 ust. 2 ustawy, stanowi czynność o charakterze materialno-technicznym, a wymiana i wydanie prawa jazdy jest obligatoryjne, nie następuje przeto w drodze decyzji administracyjnej. Zgodnie z powyższym Sąd stwierdził, że zaskarżona czynność mieści się w zakresie art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

Badanie merytorycznej zasadności skargi należy jednak poprzedzić sprawdzeniem wymagań formalnych skargi, w tym dopuszczalności jej wniesienia (art. 58 § 1 pkt 6 P.p.s.a.). Do warunków dopuszczalności skargi należy wyczerpanie środków zaskarżenia. Zgodnie z art. 52 § 3 P.p.s.a., jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi (tak, jak w rozpoznawanym przypadku), skargę na akty lub czynności można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. Skarżący dochował powyższego wymogu, bowiem po odbiór prawa jazdy stawił się 13 września 2010 r., w tym samym dniu zakwestionował ten dokument, zaś pismo organu zawierające negatywną odpowiedź w zakresie swojego żądania otrzymał w dniu 20 września 2010 r. Skarga na powyższą czynność wniesiona została do Sądu dnia 11 października 2010 r.

Przechodząc do oceny zasadności żądania skarżącego, kwestionującego dokonany wpis w rubryce 11 prawa jazdy, wskazać trzeba w pierwszym rzędzie na obowiązujący przepis art. 97a ustawy z którego wynika, że organ dokonuje w prawie jazdy wpisu potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Powyższy wpis organ dokonuje na pisemny wniosek kierowcy w oparciu o kopię: świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego uzyskanie kwalifikacji wstępnej albo świadectwa kwalifikacji zawodowej potwierdzającego ukończenie szkolenia okresowego; orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy oraz orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy - o których mowa w przepisach ustawy o transporcie drogowym. Podkreślić raz jeszcze trzeba, że wpis dokonywany jest w formie wymiany prawa jazdy, zaś prawo jazdy w zakresie kategorii, której dotyczy wpis, wydaje się na okres 5 lat, liczony od daty wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej, przy czym termin ten nie może być dłuższy niż okres ważności badania lekarskiego przeprowadzonego w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy albo badania psychologicznego w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do wykonania pracy na stanowisku kierowcy.

Zgodnie natomiast z § 7 ust. 2 pkt 11 lit. a i b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnień do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 24, poz 215 ze zm. - zwanego dalej rozporządzeniem), w prawie jazdy wpisuje się datę ważności uprawnienia zawierającego wpis potwierdzający odbycie kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego poprzez wpis potwierdzający odbycie kwalifikacji wstępnej lub szkolenia okresowego w postaci kodu "95" i daty jego ważności dokonywany jest we wniosku i na dokumencie prawa jazdy w pozycji "ograniczenia" przy kategorii prawa jazdy, której dotyczy aktualne świadectwo; kwalifikacji zawodowej, w układzie "95.DD.MM.RRRR." (lit. a), a datę ważności danej kategorii prawa jazdy stanowi data 5 lat liczona od daty najwcześniej wydanego z dokumentów, o których mowa w § 5 ust 1pkt 13 lit b, zastrzeżeniem lit. c.

Z lektury akt wynika, że skarżący złożył w organie oryginał aktualnego świadectwa kwalifikacji zawodowej z dnia 10 sierpnia 2010 r., nr [...], zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych, z zakreślonym terminem ważności na dzień 16 sierpnia 2015 r., zaś z orzeczenia psychologicznego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy wynika, że kolejne badanie okresowe zostało wyznaczone na dzień 13 sierpnia 2015 r.

W związku z powyższym Starosta Strzelecki, w myśl art. 97a ust. 3 ustawy, zasadnie dokonał wpisu w kolumnie 11 dokumentu prawa jazdy, dopisując przy kat. C i CE datę ważności 10 sierpnia 2015 r., gdyż świadectwo kwalifikacji zawodowej wydane zostało w dniu 10 sierpnia 2010 r. Prawidłowo także, uwzględniając treść § 7 ust. 2 pkt 11 lit. a i b rozporządzenia odnotował w pozycji12 (ograniczenia) prawa jazdy datę 10 sierpnia 2015 r. poprzedzoną kodem 95, ponieważ w niniejszej sprawie świadectwo kwalifikacji zawodowej było również najwcześniej wydanym dokumentem, o którym mowa w art. 97a ust. 2 ustawy, co oznacza, iż do tej daty ważne jest potwierdzenie posiadania kwalifikacji zawodowej, tj. 5 lat od daty wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej przez Zakład Doskonalenia Zawodowego w K. " [...] " z dnia 10 sierpnia 2010 r.

Wobec tego argumentacja skarżącego kwestionująca zasadność dokonania wpisów w pozycji 11 i 12 prawie jazdy nie zasługiwała na uwzględnienie. Zgodnie z wyżej obowiązującym prawem Starosta Strzelecki dokonał wpisu ważności danej kategorii prawa jazdy w pozycji 11 (datę ważności uprawnienia), a w pozycji 12 potwierdził odbycie szkolenia okresowego i datę jego ważności, tj. ograniczenia. Pozostały argument skarżącego również nie może być uwzględniony, ponieważ nie ma znaczenia prawnego fakt, że na terytorium Unii Europejskiej honorowane są prawa jazdy z wpisami jedynie w rubryce 12.

Poza tym trzeba zauważyć, że w sytuacji, gdy wygaśnie skarżącemu termin ważności świadectwa kwalifikacyjnego, a nie będzie on chciał wykonywać zawodu kierowcy, to będzie mógł wystąpić z kolejnym wnioskiem o wydanie prawa jazdy, i wówczas winien mu zostać wydany dokument bezterminowo, zgodnie z uzyskanymi pierwotnie uprawnieniami, tj. bezterminowo.

Dokonując dalszej oceny zaskarżonej czynności, zdaniem Sądu, należało jednakże uwzględnić zarzut skarżącego podniesiony na rozprawie, a dotyczący odebrania mu przez organ uprawnień do kierowania pojazdami kategorii D i DE (autobusami).

Z akt sprawy wynika, że skarżący złożył wniosek o wpis do prawa jazdy potwierdzający posiadanie kwalifikacji zawodowej z zakresie prawa jazdy kat. C, C+E i D, D+E. Do wniosku dołączył świadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzającej ukończenie z wynikiem pozytywnym szkolenia w zakresie bloku programowego w kategorii C, C+ E oraz C1, C1+ E.

Rozstrzygnięcie tej kwestii należy oprzeć na treści art. 39 d ust. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz. U. z 2007, Nr 125, poz. 874 ze zm.). W myśli tego przepisu kierowca wykonujący przewóz drogowy różnymi pojazdami, dla których wymagane jest posiadanie prawa jazdy co najmniej dwóch kategorii, o których mowa w ust. 4, może ukończyć szkolenie okresowe z zakresu jednego bloku programowego. Zatem, fakt odbycia przez skarżącego szkolenia okresowego odpowiedniego do kategorii prawa jazdy C, C+ E oraz C1, C1+ E przy jednoczesnym spełnieniu dyspozycji normy prawnej cyt. wyżej przepisu uprawnia organ do dokonania wpisu potwierdzającego uzyskanie świadectwa kwalifikacji zawodowej dla wszystkich kategorii prawa jazdy posiadanych przez skarżącego. Aczkolwiek w myśl cyt. § 7 ust. 2 pkt 11 lit. a rozporządzenia, wpis potwierdzający odbycie szkolenia okresowego i daty jego ważności dokonywany jest na dokumencie prawa jazdy, której dotyczy aktualne świadectwo kwalifikacji zawodowej, jednak - zdaniem Sądu -nie można uznać, że uregulowanie prawne cyt. rozporządzenia, jako przepisy wykonawcze do ustawy Prawo o ruchu drogowym, mogły zmienić treść przepisów ustawowych. Stosowanie przepisów podstawowych wymaga bowiem zarówno wykładni prawa zgodnej z ustawami, jak też należy mieć na uwadze treść przepisu kompetencyjnego upoważniającego do wydania aktu wykonawczego. Na mocy art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy, Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych został upoważniony do określenia szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z wydawaniem dokumentów, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania oraz wzory dokumentów stosowanych w tych sprawach a nie ustalania kwestii, które przesądzono w ustawach regulujących zakres rozpatrywanej sprawy.

Odnosząc powyższe rozważania prawne na grunt kontrolowanej sprawy, zauważyć trzeba, że skarżący jest zatrudniony jako kierowca pojazdów ciężarowych i posiada kategorie prawa jazdy A, B, C, D, E oraz zgodnie z obowiązującym uregulowaniem zawartym w ustawie o transporcie drogowym odbył szkolenie okresowe, w tym przypadku dla kategorii C, C+ E oraz C1, C1+ E, co zostało potwierdzone odpowiednim dokumentem z dnia 10 sierpnia 2010 r. Skarżący zakwestionował brak w prawie jazdy wpisów odnoszących się do uprawnień do kierowania autobusami. Zatem ponownie należy zaakcentować, że zgodnie z przytoczoną regulacją zawartą w art. 39 d ust. 6 ustawy o transporcie drogowym kierowca spełniający przesłanki określone w tym przepisie, może ukończyć szkolenie okresowe z zakresu jednego bloku programowego, które z mocy prawa rozciąga się na wszystkie posiadane przez niego kategorie prawa jazdy w zakresie spełnienia wymagań dotyczących posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej dla wszystkich kategorii prawa jazdy, jeżeli wykonuje przewóz różnymi pojazdami. W niniejszej sprawie organ przyjął, w ślad za omówionym § 7 rozporządzenia, że skoro skarżący ukończył blok programowy określony dla kategorii prawa jazdy C1, C1+E, C i C+E, to tylko na te kategorie prawa jazdy spełnił wymagania w zakresie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej. W ogóle nie ustalił jakimi pojazdami skarżący wykonuje przewóz, tymczasem okoliczność ta powinna zostać wyjaśniona, w świetle przedstawionej wykładni art. 39 d ust. 6 ustawy o transporcie drogowym.

Z tego względu przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ winien uwzględnić podniesioną wyżej okoliczność i przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, eliminując stwierdzone naruszenie prawa. Następnie ewentualnie wymienić dokument prawa jazdy, biorąc pod uwagę ustalenia faktyczne i prawne sprawy.

W tym stanie rzeczy, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 146 § 1 P.p.s.a.