Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maciej Dybowski Sędziowie NSA Czesława Nowak- Kolczyńska (spr.) del. WSA Agnieszka Miernik Protokolant [...] po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 grudnia 2016 r. sygn. akt VII SA/Wa 2071/15 w sprawie ze skargi M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] 2015 r. nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 13 grudnia 2013 r. oddalił skargę M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Płocku z [...] 2015 r. utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta Płocka z [...] 2015 r. o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy kategorii B na okres 3 miesięcy, tj. od dnia [...] 2015 r. do dnia [...] 2015 r.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł M. G., reprezentowany przez adwokata. Zaskarżając wyrok w całości podniósł następujące zarzuty:

1. naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (aktualnie: Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm., ze zm., dalej: p.p.s.a.) w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, ze zm.) w zw. z art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (aktualnie: Dz. U. z 2019 r. poz. 341, ze zm.) w związku z art. 190 ust. 1 w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w zw. z art. 145a § 1 k.p.a. poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy zaistniała w toku postępowania przesłanka do wznowienia postępowania, albowiem wyrokiem z 11 października 2016 r., sygn. K 24/15 Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności przepisu art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP;

2. naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. poprzez oddalenie skargi w sytuacji, gdy zarówno organ I jak i II instancji dopuściły się naruszenia przepisów postępowania w postaci art. 7, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art. 138 § 2 k.p.a. poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy i zaistnienia okoliczności warunkujących zastosowanie sankcji polegającej na zatrzymaniu prawa jazdy, a w szczególności sposobu pomiaru prędkości z jaką poruszał się pojazd kierowany przez skarżącego i poprawności otrzymanego pomiaru;

3. naruszenie art. 133 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a. poprzez nierozstrzygnięcie w granicach sprawy i na podstawie całości akt, w szczególności poprzez pominięcie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności związanych z okolicznościami wydania decyzji o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy;

4. naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w szczególności niewłaściwe przedstawienie uzasadnienia prawnego zaskarżonego wyroku.

Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie uchylenie wyroku i obu wydanych w sprawie decyzji. Ponadto wniesiono o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Podkreślić trzeba, że podstawą do zatrzymania skarżącemu prawa jazdy była uzyskana przez organ I instancji informacja z Komendy Powiatowej Policji w R., że skarżący kierując w dniu [...] 2015 r. pojazdem marki [...] w miejscowości [...] o godzinie [...] w terenie zabudowanym przekroczył dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h (o [...] km/h). Decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy organ wydał na podstawie art. 102 ust. 1 pkt 4 oraz art. 102 ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

Zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. b p.p.s.a. w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 190 ust. 1 w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w zw. z art. 145a § 1 k.p.a. skarżący kasacyjnie upatruje w pominięciu przez Sąd zaistniałej w sprawie przesłanki wznowienia postępowania. Wskazuje przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 października 2016 r., sygn. K 24/15.

Podkreślić należy, że art. 145 § 1 pkt 1 lit. b p.p.s.a. może stanowić podstawę do uchylenia przez sąd decyzji w sytuacji, gdy zaskarżone rozstrzygnięcie oparte jest na niekonstytucyjnym przepisie. Przywołanym wyrokiem z 11 października 2016 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł m.in., że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym w zakresie, w jakim nie przewiduje sytuacji usprawiedliwiających – ze względu na stan wyższej konieczności – kierowanie pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym, jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji. Zakresowy wyrok Trybunału stwierdzający niezgodność przywołanego przepisu z Konstytucją odnosi się ściśle do sytuacji w nim opisanej. W uzasadnieniu tego wyroku podkreślono, że art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a Prawa o ruchu drogowym pomija sytuacje, gdy przekroczenie prędkości uzasadnione jest stanem wyższej konieczności. Brakuje bowiem w ustawie wyraźnego wskazania, że osoba prowadząca pojazd na obszarze zabudowanym z prędkością przekraczającą prędkość dopuszczalną o więcej niż 50 km/h nie popełnia czynu zagrożonego sankcją administracyjną w postaci zatrzymania prawa jazdy, jeżeli prowadzi pojazd z taką prędkością w celu zapobieżenia czy ograniczenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem, którego to niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone w postaci bezpieczeństwa na drodze nie przedstawia wartości oczywiście większej niż dobro ratowane.

W okolicznościach rozpatrywanej sprawy wąski zakres stwierdzonej niekonstytucyjności tego przepisu nie mógł być brany pod uwagę, jako że nie zachodziła w sprawie sytuacja w nim opisana. Skarżący w toku postępowania administracyjnego w żaden sposób nie usprawiedliwiał przekroczenia dopuszczalnej prędkości powołując się na stan wyższej konieczności. Nie istniała zatem potrzeba, ani konieczność rozważania wpływu stwierdzonej niekonstytucyjności przepisu prawa materialnego na legalność decyzji w przedmiocie zatrzymania skarżącemu prawa jazdy. Tym samym brak było podstaw do uznania za uzasadniony zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. b p.p.s.a. w zw. z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym w zw. z art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 190 ust. 1 w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w zw. z art. 145a § 1 k.p.a.

Uznając za nieuzasadniony zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, art. 77 § 1, art. 78 § 1 i art. 138 § 2 k.p.a. Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla, że nie mogła pozbawić zasadności zaskarżonego wyroku argumentacja co do braku poczynienia ustaleń w zakresie prawidłowości dokonania pomiaru prędkości pojazdu kierowanego przez skarżącego. W tym kontekście wypada podkreślić, że w uchwale podjętej 1 lipca 2019 r., sygn. I OPS 3/18, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów przyjął, że podstawę wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 541, ze zm.) może stanowić wyłącznie informacja o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze

zabudowanym. Prawomocne rozstrzygnięcie w przedmiocie odpowiedzialności wykroczeniowej kierującego pojazdem za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym nie stanowi zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 ust. 1 pkt 4 k.p.a. w postępowaniu w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami.

Podzielając powyższy pogląd Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym uznał za niezbędne podkreślenie, że decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy w trybie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami może zostać wydana wyłącznie w oparciu o informację o ujawnieniu czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z przekroczeniem dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Wątpliwości co do prawidłowości pomiaru prędkości nie mogą stanąć na przeszkodzie wydania decyzji w omawianym trybie. W przywołanej uchwale Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zakończenie postępowania administracyjnego ostateczną decyzją o zatrzymaniu prawa jazdy będzie uprawniało do wznowienia tego postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., jeżeli później zostanie ustalone, że pomiar prędkości został błędnie dokonany, albowiem wyjdzie na jaw istotna dla sprawy nowa okoliczność faktyczna istniejąca w dniu wydania decyzji, nieznana organowi, który wydał decyzję. W konsekwencji organ wydający decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy nie może prowadzić żadnych własnych ustaleń dotyczących faktu przekroczenia prędkości, ale z mocy woli ustawodawcy opiera swoje rozstrzygnięcie na przekazanej mu informacji o zatrzymaniu prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Z tego też względu nie mogły zostać uznane za uzasadnione zarzuty skargi kasacyjnej związane z naruszeniem art. 133 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a., podnoszone wobec pominięcia przez Sąd tychże istotnych – w ocenie skarżącego - okoliczności związanych z wydaniem decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy.

W odniesieniu do zarzucanego w skardze kasacyjnej naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. zauważyć należy, że przepis ten obliguje sąd do przedstawienia w uzasadnieniu wyroku stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienia. Uzasadnienie wyroku spełniające określone ustawą warunki stwarza bowiem podstawę do przyjęcia, że będąca powinnością sądu administracyjnego kontrola działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem rzeczywiście miała miejsce i że prowadzone przez ten sąd postępowanie odpowiadało przepisom prawa. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego takie też elementy zawiera uzasadnienie zaskarżonego wyroku, wobec tego zarzut skargi kasacyjnej o naruszeniu tego przepisu jest nieuzasadniony.

W świetle powyższego Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że podstawy na jakich oparta została skarga kasacyjna są nieusprawiedliwione, w związku z czym skarga ta podlega oddaleniu na podstawie art. 184 p.p.s.a.