Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Sędzia NSA Bogdan Lubiński (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Piotr Przybysz, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 14 czerwca 2016 r. sygn. akt I SA/Rz 319/16 w sprawie ze skargi K. W. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 30 grudnia 2015 r. nr [...], [...],[...],[...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za lata 2010 - 2013 oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2016 r., sygn. akt I SA/Rz 319/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie oddalił skargi K. W. (zwanego dalej "Skarżącym", "Podatnikiem") na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 30 grudnia 2015 r. w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za lata 2010 - 2013.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości skargą kasacyjną Podatnika, który wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez WSA oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. - zwanej dalej "p.p.s.a."), zarzucił naruszenie:

I. prawa materialnego:

1. art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 520 - zwanej dalej "u.p.g.k.") - w wyniku przyjęcia za wiążące danych z ewidencji grantów i budynków w sytuacji, gdy przed Sądem Najwyższym toczy się postępowanie w zakresie sprostowania oznaczeń księgi wieczystej pod sygn. akt [...], które zostały zmienione na skutek dokonanej modernizacji ewidencji gruntów i budynków, a ewentualne ustalenie przez Sąd Najwyższy, że wpisy zostały dokonane na podstawie błędnej ewidencji grantów i budynków stanowiłoby potwierdzenie, że ewidencja ta została wadliwie sporządzona - co ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;

2. ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849 ze zm., zwanej dalej u.p.o.l.) przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj.:

- brak poczynienia ustaleń co do posiadania samoistnego przez przedsiębiorcę górniczego przedmiotowego gruntu - gdyż grunt Skarżącego nie leży w sąsiedztwie zakładu górniczego lecz zakład górniczy [...] Z. prowadzi działalność górniczą w granicach przestrzennych działki Skarżącego - na co Skarżący przedstawił stosowną dokumentację prawną - w zakresie zajęcia części gruntu;

II. przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1. art. 141 § 4 w zw. z art. 3 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a. w wyniku braku ustalenia stanu faktycznego przez przyjęcie za wiążące danych z ewidencji gruntów i budynków zgodnie z przeprowadzoną modernizacją, której to dane nie mogą być podstawą ustalenia zobowiązania podatkowego ze względu na uchylenie postępowania w tym zakresie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 p.p.s.a.).

W przedmiotowej sprawie skargę kasacyjną oparto zarówno na podstawie naruszenia przepisów postępowania, jak i naruszenia prawa materialnego. Stąd też w pierwszej kolejności wymaga rozważenia zasadność zarzutów o charakterze procesowym, gdyż zarzuty naruszenia prawa materialnego mogą być przedmiotem oceny tylko w stosunku do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, tj. wówczas, gdy zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania nie są podnoszone lub okażą się nieuzasadnione.

Wywiedzione w ramach art. 174 pkt 2 p.p.s.a. zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego, tj. art. 141 § 4 w zw. z art. 3 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a sprowadzają się w istocie do podważenia oceny prawidłowości określenia łącznego zobowiązania pieniężnego w oparciu o zapisy ewidencji gruntów i budynków (art. 21 u.p.g.k.), poprzez przyjęcie za wiążące tych danych, które "nie mogą być podstawą ustalenia zobowiązania podatkowego ze względu na uchylenie postępowania w tym zakresie".

Wymieniony zarzut procesowy jest całkowicie nieuzasadniony. Po pierwsze, stwierdzić należy, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku wskazuje na rzeczywisty zakres rozstrzygania oraz na tok rozumowania, który doprowadził do określonej oceny rozstrzygnięcia podlegającego zaskarżeniu. Zostało ono przy tym sporządzone w sposób umożliwiający kontrolę instancyjną, w szczególności zawiera wszystkie elementy konstrukcyjne wymienione w przepisie art. 141 § 4 p.p.s.a. i pozwala jednoznacznie ustalić przesłanki, jakimi kierował się Wojewódzki Sąd Administracyjny podejmując zaskarżone orzeczenie. Uzasadnienie wyroku zawiera też stanowisko co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, tym samym nie został naruszony przepis art. 141 § 4 p.p.s.a.

Po drugie, autor skargi kasacyjnej nie wskazuje przyczyn dla których dane z ewidencji gruntów i budynków nie mogą stanowić podstawy rozstrzygnięcia, bowiem za takie nie można przecież uznać gołosłownego stwierdzenia o "uchyleniu postępowania w tym zakresie".

Z kolei analiza argumentacji skargi kasacyjnej prowadzi do wniosku, że ten zarzut skargi kasacyjnej jej autor łączy z zarzutem dotyczącym naruszenia prawa materialnego (pkt 1) i jedynie pośrednio naprowadza na wniosek, że autor skargi kasacyjnej miał na myśli postępowanie przed Sądem Najwyższym (sygn. akt [...]) dotyczące "sprostowania oznaczeń księgi wieczystej". Tak przedstawiona argumentacja zawiera wewnętrzna sprzeczność. Z jednej bowiem strony autor skargi kasacyjnej powołuje się na zmiany w ewidencji gruntów, aby następnie stwierdzić, że "ewentualne ustalenie przez Sąd Najwyższy, że wpisy zostały dokonane na podstawie błędnej ewidencji grantów i budynków stanowiłoby potwierdzenie, że ewidencja ta została wadliwie sporządzona".

Podkreślenia wymaga, że stosownie do art. 21 ust. 1 u.p.g.k., dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, co do zasady, stanowią podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych. Zawarty w tym przepisie zwrot "wymiar podatku" należy interpretować jako ustalenie (określenie) zobowiązania podatkowego, z uwzględnieniem elementów przedmiotowych jak i podmiotowych zawartych w ewidencji gruntów i budynków (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 17 grudnia 2010 r., II FSK 1489/09; z 15 lutego 2017 r., II FSK 4051/14). Przepis ten nie określa jednak zakresu związania organów podatkowych, w ramach postępowania w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatku od nieruchomości, informacjami zawartymi w ewidencji gruntów i budynków.

W orzecznictwie sądów administracyjnych powszechnie przyjmowany jest pogląd, w świetle którego, organ podatkowy nie może samodzielnie dokonywać klasyfikacji funkcji nieruchomości, lecz powinien odwołać się do odpowiednich zapisów ewidencji gruntów i budynków (por. m. in. uchwałę składu siedmiu sędziów NSA z 27 kwietnia 2009 r., II FPS 1/09). Oznacza to, że co do zasady o sposobie kwalifikacji gruntu (budynku) dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości, nie tyle decyduje sposób rzeczywistego wykorzystania nieruchomości, a jej funkcje (przeznaczenie) ujawnione w ewidencji gruntów i budynków. W konsekwencji organ podatkowy nie może samodzielnie dokonywać klasyfikacji funkcji nieruchomości, lecz powinien odwołać się do odpowiednich zapisów ewidencji gruntów i budynków. Jak z kolei stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 lipca 2014 r. o sygn. akt II FSK 2565/12, zawarte w tej ewidencji dane można podzielić na dwie kategorie. Pierwszą z nich tworzą dane bezwzględnie wiążące organ podatkowy (ich zmiana może mieć miejsce tylko w stosownym trybie administracyjnym, a organy podatkowe nie mają możliwości ich samodzielnego korygowania). Do kategorii tej zaliczyć można dane ewidencyjne dotyczące przeznaczenia, funkcji, obszaru i granic działek gruntu, a także rodzaju zabudowy i powierzchni użytkowej położonych na tych gruntach budynków. Drugą kategorię stanowią dane o względnej mocy wiążącej, tj. takie, których zgodność z rzeczywistym stanem prawnym lub faktycznym może być w pewnych - niejako wyjątkowych - sytuacjach przy wymiarze podatku weryfikowana, przy zastosowaniu dopuszczalnych instrumentów proceduralnych. Może to mieć miejsce m.in. w sytuacji, gdy dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków pozostają w sprzeczności z danymi zamieszczonymi w innych rejestrach publicznych, których pierwszeństwo (przed danymi ewidencyjnymi) wynika z regulujących ich prowadzenie bezwzględnie obowiązujących przepisów, lub też w przypadku, gdy posłużenie się wyłącznie danymi ewidencyjnymi musiałoby się wiązać z pominięciem przepisów zawartych w ustawie podatkowej, mających wpływ na wymiar podatku (np. możliwe do zastosowania symbole ewidencyjne nie przewidują oznaczenia dla pewnych przedmiotów opodatkowania, wymienionych wprost w ustawie podatkowej). W takiej sytuacji organ podatkowy zobligowany jest do pominięcia informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, sprzecznych z prawnie wiążącymi danymi innego rejestru publicznego lub tych danych ewidencyjnych, które wykluczają zastosowanie regulacji zawartych w ustawie podatkowej, mających znaczenie dla wymiaru podatku (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z 18 listopada 2013 r., II FPS 2/13; wyrok NSA z 1 sierpnia 2014 r., II FSK 1930/12; zob. również S. Bogucki, K. Winiarski, Zakres związania danymi z ewidencji gruntów i budynków w sprawach wymiaru podatków lokalnych, "Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych" 2015, nr 2, s. 11-19). Skoro jednak wypis z ewidencji gruntów i budynków stanowi dowód z dokumentu urzędowego, przeciwdowodem pozwalającym organom podatkowym ustalić wymiar podatku w oparciu o dane inne niż wynikające z tej ewidencji, powinien być również dokument (por. B. Pahl, glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 czerwca 2014 r., II FSK 1581/12, LEX/El; zob. wyrok NSA z 16 listopada 2017 r. sygn. II FSK 1600/17).

W tej sytuacji samo powoływanie się na toczące się postępowanie przed SN i ewentualne zmiany w prowadzonej ewidencji gruntów budynków w sytuacji, gdy strona nie przestawiła żadnych dowodów mogących świadczyć o wszczęciu jakiegokolwiek postępowania w tej sprawie należało przyjąć, że nie wystąpiła żadna z sytuacji uzasadniających odstąpienie od ustalenia zobowiązania podatkowego Skarżącego z uwzględnieniem danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków. W konsekwencji, WSA w Rzeszowie prawidłowo zaakceptował stanowisko organów podatkowych w zakresie wymiaru łącznego zobowiązania pieniężnego za lata 2010 - 2013.

Wymaga podkreślenia, że zasadą jest, iż to podatnik kwestionujący prawidłowość danych ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków powinien wszcząć procedurę ich zmiany w organie prowadzącym tę ewidencję.

Naczelny Sąd Administracyjny nie może odnieść się do zarzutu przedstawionego w pkt I.2. skargi kasacyjnej (ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.l.), gdyż nie jest rzeczą Sądu domyślanie się o jaki artykuł chodziło autorowi środka odwoławczego.

Uznając zatem, że podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty nie mają usprawiedliwionych podstaw, Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.[pic]