Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Maria Dożynkiewicz (sprawozdawca), , , po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej wniosku E. s.c. M. W., P. R. z siedzibą w W. o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi kasacyjnej E. s.c. M. W., P. R. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 3070/12 w sprawie ze skargi E. s.c. M. W., P. R. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 14 sierpnia 2012 r. nr ... w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2008 r., 2009 r. i 2010 r. postanawia oddalić wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji.

W sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 3070/12 oddalającego skargę E. s.c. M. W., P. R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z 14 sierpnia 2012 r. nr ... w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2008 r., 2009 r. i 2010 r. spółka wniosła o wstrzymanie wykonania tej decyzji z uwagi na brak wystarczających środków finansowych do uiszczenia zaległego podatku. Uzasadniając wniosek strona wskazała, że konsekwencją wszczęcia egzekucji jest wstrzymanie działalności gospodarczej spółki i wypowiedzenie przez banki umów o prowadzenie rachunków bankowych. Majątek osobisty wspólników w znacznej części został wykorzystany do spłaty zobowiązań spółki podczas wygaszania jej aktywności, co powoduje trudne warunki utrzymania wspólników i ich rodzin. Dalszą konsekwencją może być ostateczne zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. W tych okolicznościach strona zaś upatruje trudnych do odwrócenia skutków wykonania decyzji.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wniosek nie jest zasadny.

Wniesienie skargi do sądu z uwagi na art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej p.p.s.a.) nie wstrzymuje wykonania zaskarżonej decyzji. Również wniesienie skargi kasacyjnej nie wywiera takiego skutku. Na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a. sąd administracyjny może, ale nie musi, na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu lub czynności. W świetle tego przepisu przesłanką wstrzymania zaskarżonego aktu jest zajście niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Decyzja o skorzystaniu z możliwości ubiegania się o udzielenie ochrony tymczasowej należy do strony postępowania, która powinna mieć świadomość, że uprawnienie to wiąże się z obowiązkiem uzasadnienia wniosku poprzez poparcie go stosownymi twierdzeniami i dokumentami na okoliczność spełnienia ustawowych przesłanek wstrzymania wykonania decyzji (vide postanowienie NSA z 26 listopada 2007 r., sygn. akt II FZ 338/07, orzeczenia.nsa.gov.pl.). Konieczne jest zatem wykazanie we wniosku szczegółowych przyczyn uzasadniających możliwość nastąpienia sytuacji, która spowoduje zajście choćby jednej z przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 p.p.s.a. W zdaniu pierwszym tego przepisu wskazano, że po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Oznacza to, że sąd może udzielić ochrony tymczasowej zawsze, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, a nie tylko, gdy strona udowodni we wniosku, że niebezpieczeństwo takie zachodzi. Nie oznacza to jednak, że sąd w odniesieniu do wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu miałby się domyślać lub przewidywać, jakie zajdzie realne niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.

Stan finansowy spółki skarżącej i rodzin jej wspólników nie jest w tym przypadku wystarczającą przesłanką wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Tymi przesłankami są bowiem zajście niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków w związku z wykonaniem decyzji. Faktu egzekwowania obowiązku pieniężnego wynikającego z ostatecznej decyzji, nawet przy istnieniu trudnej sytuacji materialnej strony, nie można utożsamiać z niebezpieczeństwem wyrządzenia znacznej szkody czy spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Trudna sytuacja materialna może mieć niewątpliwie wpływ na przyznanie prawa pomocy, nie jest zaś wystarczającą okolicznością do wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu. Przesłanki przyznania prawa pomocy nie są bowiem tożsame z przesłankami uzasadniającymi wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu administracyjnego. Trzeba w tym miejscu wskazać, że po pierwsze - wykonanie świadczenia pieniężnego z natury rzeczy nie wywołuje nieodwracalnych skutków, gdyż ewentualne uchylenie zaskarżonej decyzji spowoduje konieczność zwrotu należności, a po drugie - w świetle art. 8-10 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.) dopuszczalność prowadzenia egzekucji jest ograniczona do zakresu, w jakim nie zostanie zagrożone minimum utrzymania dłużnika i osób pozostających według ustawowego obowiązku na jego utrzymaniu. Obawy skarżącej co do utrzymania rodzin wspólników nie są więc podstawą do uznania, że zachodzą przesłanki ochrony tymczasowej. Tym bardziej, że jak wynika z danych dostępnych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jeden ze wspólników spółki P. R. prowadzi obecnie działalność gospodarczą w ramach innej spółki cywilnej (www.cdeig.gov.pl). W danych CEIDG spółka skarżąca nie figuruje, we wniosku spółka również nie wskazała dokumentów o swojej obecnej sytuacji. Skoro jednak spółka twierdzi, że "wstrzymała" prowadzenie działalności czy też ją "wygasiła", to obawy o konieczności zaprzestania wykonywania działalności są już spóźnione. Logiczny jest więc wniosek, że wykonanie zaskarżonej decyzji nie będzie mogło spowodować skutku, który już zaszedł. Spółka w żaden sposób nie udokumentowała też wypowiedzenia przez banki umów o prowadzenie rachunków bankowych. Zgodnie z art. 730 Kodeksu cywilnego bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów. Prowadzenie egzekucji z rachunku bankowego nie jest sytuacją nadzwyczajną, wręcz przeciwnie - choć jest to procedura niepożądana z punktu widzenia i banku, i posiadacza rachunku, to pozostaje najczęstszą formą prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Ważnym powodem, o jakim mowa w art. 730 Kodeksu cywilnego, może być natomiast np. rozwiązanie spółki cywilnej. Na ten temat jednak spółka nie udzieliła żadnych konkretnych informacji.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego strona nie wykazała więc, że zachodzą przesłanki wskazane w art. 61 § 3 p.p.s.a. Brak należytego udokumentowania twierdzeń spółki, a także brak spójnej i logicznej informacji co do prowadzenia lub zakończenia działalności gospodarczej uniemożliwia pozytywną dla strony ocenę złożonego wniosku. Uzasadnienie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji powinno odnosić się do konkretnych okoliczności pozwalających wywieść, że wstrzymanie zaskarżonego aktu jest w danej sprawie obiektywnie zasadne. Twierdzenia zaś wnioskodawcy powinny zostać poparte dokumentami źródłowymi, zwłaszcza dotyczącymi jego sytuacji finansowej oraz majątkowej (vide J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, LexisNexis 2006, s. 188).

W sprawie tej na poprzednim etapie WSA wstrzymał wykonanie decyzji do czasu wydania wyroku w pierwszej instancji (vide postanowienie z 11 lipca 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 3070/12). Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela jednak argumentacji i oceny wniosku, które zostały zawarte w uzasadnieniu tego postanowienia z uwagi na przedstawione powyżej rozumienie przesłanek ochrony tymczasowej.

Nie znajdując zatem podstaw do uwzględnienia wniosku spółki skarżącej, Naczelny Sąd Administracyjny stosownie do art. 61 § 3 i § 5 w związku z art. 193 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.