Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Gliniecki po rozpoznaniu w dniu 20 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wójta Gminy Świerklany od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 czerwca 2017 r. sygn. akt IV SA/Gl 449/17 odrzucającego skargę Wójta Gminy Świerklany na uchwałę Rady Gminy Świerklany z dnia 21 września 2016 r. nr 147/XX/16 w przedmiocie zmiany statutu gminy postanawia: oddalić skargę kasacyjną

Wójt Gminy Świerklany pismem z dnia 16 lutego 2017 r. wniósł skargę na uchwałę Rady Gminy Świerklany z dnia 21 września 2016 r. 2016 r. nr 147/XX/16 zmieniającą statut Gminy Świerklany.

Postanowieniem z dnia 26 czerwca 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm. – dalej p.p.s.a.) odrzucił skargę.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd podniósł, że Wójt gminy jako organ wykonawczy gminy (art. 31 ustawy o samorządzie gminnym) kieruje sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Posiada prawem przyznane mu zadania i w zakresie ich realizacji działa jako organ administracji publicznej. Oznacza to, że wykonywanie przydzielonych mu zadań jest jego obowiązkiem związanym z koniecznością przestrzegania norm prawnych. Wójt gminy, jako organ wykonawczy gminy, nie posiada własnego interesu prawnego, który wymagałby ochrony prawnej przewidzianej art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Natomiast osoba pełniąca w gminie funkcję wójta, mogłaby w imieniu własnym wnieść skargę do sądu administracyjnego, w przypadku gdyby uchwała organu wykonawczego i stanowiącego naruszała jego interes prawny jako mieszkańca danej gminy, czy też członka zbiorowiska mieszkańców, których dotyczy uchwała organu gminy. Stosownie do postanowień art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wójt gminy wykonuje uchwały rady gminy, a po myśli art. 30 ust. 3 wskazanej ustawy w realizacji zadań własnych wójt gminy podlega wyłącznie radzie gminy. Przywołane powyżej przepisy ustawy o samorządzie gminnym odnoszą się do wzajemnych relacji między organem stanowiącym i kontrolnym a organem wykonawczym w gminie. W przypadku wystąpienia ewentualnych rozbieżności w stanowiskach obu organów mogą one rozstrzygać ewentualne spory w drodze prawem przewidzianej tj. np. wystąpienia do wojewody o podjęcie rozstrzygnięcia nadzorczego

Pismem z dnia 20 lipca 2017 r. Wójt Gminy Świerklany wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 czerwca 2017 r. zarzucając naruszenie:

1. art. 58 p.p.s.a. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i w konsekwencji odrzucenie skargi w sytuacji, gdy zgromadzony materiał dowodowy, a także całokształt stanu faktycznego sprawy administracyjnej przemawiał za uwzględnieniem wniesionej skargi;

2. art. 50 § 1 i 2 p.p.s.a. poprzez błedną jego wykąłdnię i nieuzasadnione przyjęcie, że skarga wniesiona przez wójta Gminy Świerklany jest niedopuszczalna w sytuacji gdy Wójt jest uprawniony do wniesienia skargi gdy dochodzi do naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 3 ust. 1 oraz art. 40 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.

Wójt Gminy Świerklany wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z zasadą skargowości wszczęcie postępowania przed sądem administracyjnym wymaga wystąpienia ze stosownym żądaniem przez uprawniony podmiot. Stosownie do art. 50 § 1 p.p.s.a.", uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Zatem krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi jest ściśle określony. Stosownie natomiast do § 2 tego przepisu uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi. Do ustaw, o których mowa w art. 50 § 2 p.p.s.a. należy ustawa o samorządzie gminnym. Przepis art. 50 § 1 p.p.s.a. ma więc charakter lex generalis i znajduje zastosowanie w takim zakresie, w jakim legitymacja skargowa nie została odmiennie ujęta w innej ustawie, a więc stanowiącej lex specialis.

W niniejszej sprawie skarga została wniesiona na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej może, po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym organem wykonawczym gminy jest wójt. Wskazać należy, że wójt (burmistrz, prezydenta miasta), jako organ wykonawczy gminy, zgodnie z art. 26 ust. 1 stawy o samorządzie gminnym, kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Jednakże wójt (burmistrz, prezydenta miasta), jako organ wykonawczy gminy, nie posiada własnego interesu prawnego, który wymagałby ochrony prawnej przewidzianej art. 101 stawy o samorządzie gminnym. Skoro zatem wójt (burmistrz, prezydenta miasta) jako organ gminy nie posiada własnego interesu prawnego, to tym samym nie przysługuje mu prawo zaskarżenia uchwały rady gminy zarówno na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jak i art. 50 § 1 p.p.s.a., które to przepisy wymagają do skutecznego zaskarżenia aktu administracyjnego wylegitymowania się interesem prawnym.

Należy zgodzić się z Sądem I instancji, iż w orzecznictwie sądowym wskazuje się, że w myśl art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wójt (burmistrz, prezydenta miasta) wykonuje uchwały rady gminy, a zgodnie z art. 30 ust. 3 tej ustawy w realizacji zadań własnych burmistrz miasta podlega wyłącznie radzie gminy. Są to ustawowe obowiązki i zarazem kompetencje organu wykonawczego gminy, z których nie może on wywodzić "interesu prawnego" w poszukiwaniu ochrony prawnej przed sądem administracyjnym. Droga sądowa nie jest bowiem przewidziana dla rozstrzygania wewnętrznych sporów pomiędzy organem wykonawczym a organem uchwałodawczym gminy (zob. postanowienia NSA z dnia 15 kwietnia 2014 r., II GSK 38/14; z dnia 26 listopada 2009 r., I OSK 1584/09; z dnia 18 listopada 2014 r., II OSK 3044/14; postanowienie WSA w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r., I SA/Wa 1324/12, orzeeczenia.nsa.gov.pl).

Zasadnie również podkreślił Sąd I instancji, iż w przypadku wystąpienia ewentualnych rozbieżności w stanowiskach obu organów mogą one wystąpić do organu nadzoru o dokonanie kontroli kwestionowanego aktu pod względem jego zgodności z prawem (art. 85 i 86 ustawy o samorządzie gminnym) i ewentualne podjęcie rozstrzygnięcia nadzorczego, natomiast nie jest dopuszczalna droga skargi wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do sądu administracyjnego.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 1 i 3 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji postanowienia.