Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – Violetta Mielcarek po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. L. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego za poszczególne miesiące 2003r. postanawia: 1. udzielić skarżącemu prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od wpisu od skargi ponad kwotę [...], 2. oddalić wniosek w przedmiocie przyznania prawa pomocy w pozostałej części. /-/V.Mielcarek

Wpis od skargi wynosi [...].

Wobec tego skarżący J. L., reprezentowany przez żonę L. J.-L. złożył sporządzony w dniu [...] na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Jak wynika z uzasadnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy J. L. podał, że w okresie od [...] w związku z prowadzonym postępowaniem dochodzeniowym był aresztowany. Spowodowało to faktyczne zaprzestanie funkcjonowania zarówno firmy skarżącego jak też i spółki jawnej, w której drugim wspólnikiem jest jego żona. Już przed aresztowaniem praktycznie cały majątek należący do skarżącego, jego żony i firm był zastawiony w związku z licznymi kredytami bankowymi. Po aresztowaniu i zaprzestaniu prowadzenia działalności banki wypowiedziały umowy kredytowe. W czasie gdy skarżący był aresztowany Urząd Kontroli Skarbowej prowadził jednocześnie kontrole w firmie[...] i [...] i w związku z tymi kontrolami, przed wydaniem decyzji, Urząd Skarbowy oraz Urząd Celny dokonały zabezpieczenia na całym majątku ruchomym i nieruchomym J. L. oraz jego firm. Formalnie skarżący wraz z żoną są właścicielami kilku nieruchomości, lecz praktycznie nie mogą tym majątkiem dysponować, a w szczególności nie mogą go sprzedać. Skarżący dodał, iż w postępowaniu przed WSA zwrócił się o udzielenie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i częściowe zwolnienie uzyskał. Jego sytuacja majątkowa nie zmieniła się na lepszą od tego czasu. Wnioskodawca oświadczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną i z córką. Posiada razem z żoną dom o powierzchni [...] m2 na działce gruntu o powierzchni [...] oraz nieruchomość rolną o powierzchni [...]. Nieruchomości te są zastawione w banku oraz zajęte na poczet zobowiązań podatkowych. Skarżący nie posiada natomiast żadnych oszczędności, papierów wartościowych i wartościowych przedmiotów. Wskazał, że ma zasądzone alimenty na rzecz syna w wysokości [...] miesięcznie. Podał, że z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód brutto w wysokości [...] oraz z tytułu dzierżawy w wysokości [...], zaś jego żona z tytułu wynagrodzenia za pracę uzyskuje dochód brutto w kwocie [...] oraz z tytułu dzierżawy w wysokości [...]. Skarżący wskazał, że wszelkie dochody oraz cały majątek zajęty jest na poczet zobowiązań podatkowych, których łączna suma nie jest jeszcze dokładnie określona, jednakże można się spodziewać [...] zł.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia [...] do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy pełnomocnik J. L. doradca podatkowy K. Ł. (pełnomocnictwo z dnia [...]) pismem z dnia [...] przedłożył kopie zeznań skarżącego oraz jego żony za rok [...]. Podał, że skarżący nie złożył zeznania podatkowego za [...], ponieważ termin składania zeznania upływa w dniu [...]. Wskazał, że skarżący oraz osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie posiadają lokat bankowych złotowych ani dewizowych. Skarżący i osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym ponoszą koszty miesięcznego utrzymania w kwocie około [...], przy czym wyżywienie [...], art. higieniczne [...], abonament RTV [...], cyfra [...], telefony komórkowe [...], leki [...]. Skarżący nie ponosi obecnie większości kosztów utrzymania własnych nieruchomości ponieważ wydzierżawił je D. L. i firmie A. D. L. Podał, że zarówno on jak i osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie posiadają samochodów osobowych. Skarżący i osoby pozostające z nim we wspólnym gospodarstwie domowym nie otrzymują żadnych dodatkowych dochodów, jednakże żona wnioskodawcy otrzymuje zasiłek rodzinny na dziecko w wysokości [...] miesięcznie. Do pisma załączył kserokopie zeznań podatkowych za [...], odpisy z wyciągów z rachunku bankowego, decyzję Prezydenta Miasta o przyznaniu zasiłku rodzinnego, zaświadczenia o dochodach, kserokopie przekazu pocztowego, kserokopie umowy dzierżawy nieruchomości, kserokopię umowy najmu, zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego, protokół zajęcia ruchomości, wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej, protokół z rozprawy o podwyższenie alimentów.

Wniosek o udzielenie prawa pomocy zasługuje na uwzględnienie tylko w części przez zwolnienie od wpisu od skargi ponad kwotę [...].

Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Zatem obowiązującą zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest, że strony ponoszą koszty tego postępowania, w tym również uiszczają wpis od skargi. Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek – możliwość przydzielenia skarżącemu prawa pomocy. Przepis art. 245 § 1 cyt. ustawy stanowi, iż prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. W zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (por. art. 245 § 3 i § 4 ustawy). Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Określenie "gdy wykaże" oznacza, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z tego prawa. Należy jednak podkreślić, że udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu sądowym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zatem prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł dochodów i bez majątku.

Biorąc pod uwagę powyższe zauważa się, że argumentacja skarżącego odnosząca się co do braku jakichkolwiek środków finansowych na pokrycie wpisu należnego od skargi w rozpatrywanej sprawie nie jest wiarygodna. Skarżący osiąga bowiem stały miesięczny dochód z tytułu umowy dzierżawy nieruchomości zawartej z synem D. L. Ponadto jest zatrudniony w firmie syna na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Również żona skarżącego uzyskuje dochody z tytułu dzierżawy nieruchomości i jest zatrudniona w firmie D. L., jednakże obecnie przebywa na zwolnieniu lekarskim i otrzymuje zasiłek chorobowy. Skarżący razem z żoną posiada majątek nieruchomy (dom, działka gruntu, nieruchomość rolna). Wprawdzie na nieruchomościach skarżącego ustanowiono hipotekę przymusową to jednak skarżący wydzierżawił w.w nieruchomości synowi i uzyskuje z tego tytułu dochód, przy czym mógł poczynić starania o to, aby wydzierżawić posiadane nieruchomości za wyższą kwotę. Zauważyć należy, że znaczną część kosztów utrzymania tych nieruchomości ponosi syn skarżącego. Ponadto zauważyć należy, że skarżący w swoim wniosku całkowicie pominął okoliczność swojej wiarygodności pożyczkowej, czy kredytowej, która to pozwoliła jemu na zabezpieczenie środków na wynagrodzenie dla swojego pełnomocnika – doradcy podatkowego K. Ł., domagając się finansowania w znacznej części ze środków Skarbu Państwa należności publicznoprawnych, do jakich należy wpis od skargi. Godzi się bowiem zauważyć, że do kosztów postępowania sądowego należą zarówno koszty sądowe, o zwolnienie od których ubiega się, jak również inne wydatki, w tym wynagrodzenie doradcy podatkowego, któremu pismem z dnia [...] J. L. udzielił pełnomocnictwa do reprezentowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym. Zabezpieczając wydatki na koszty postępowania skarżący powinien w równym stopniu zadbać o możliwość pokrycia wszystkich ich składników, w tym przede wszystkim o charakterze publicznoprawnym. Jak już wyżej wskazano prawa pomocy nie można traktować jako formy kredytu Państwa dla skarżącego, a do czego sprowadzałoby się uwzględnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w całości, tym bardziej, że skarżący był przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w znacznym rozmiarze. Świadczą o tym kwoty przychodów jakie uzyskał w [....]. Redukcja wysokości wpisu od skargi od kwoty [...] do kwoty [...] stanowi przyznanie prawa pomocy adekwatne do sytuacji finansowej, majątkowej i rodzinnej skarżącego.

Na obecnym etapie postępowania nie zwolniono skarżącego od ewentualnych przyszłych kosztów sądowych, jednakże w sytuacji, gdy skarżący nie będzie dysponował odpowiednimi środkami na opłacenie tych kosztów, będzie mógł zwrócić się ponownie o udzielenie prawa pomocy.

Wobec powyższego na podstawie art. 245 i art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 cyt. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowiono jak w sentencji.

/-/V.Mielcarek