Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rajewska (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Marek Stojanowski sędzia del. NSA Tomasz Zbrojewski Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 maja 2009 r. sygn. akt II SAB/Wa 193/08 w sprawie ze skargi M. M. na bezczynność Burmistrza Miasta Zielonka w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 18 września 2008 r. o udzielenie informacji publicznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia od M. M. na rzecz Burmistrza Miasta Zielonka zwrotu kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 12 maja 2009 r., sygn. akt II SAB/Wa 193/08 oddalił skargę M. M. na bezczynność Burmistrza Miasta Zielonki w przedmiocie udzielenia informacji publicznej.

W powołanej skardze M. M. wskazał, że dnia [...] września 2008 r. zwrócił się do Burmistrza Miasta Z. o udzielenie informacji publicznej dotyczącej opłat pobranych za wydanie warunków technicznych przyłączy wodociągowo- kanalizacyjnych. Organ ten w ustawowym terminie nie udzielił mu żadnej odpowiedzi. Wniosek skarżącego przekazał natomiast Dyrektorowi Gospodarstwa Wodno-Kanalizacyjnego w Z., który dopiero pismem z dnia [...] października 2008 r. [...] (wysłanym 21 października 2008 r.) przesłał mu żądane zestawienie, powiadamiając jednocześnie, że była to informacja przetworzona, wymagająca znacznego nakładu pracy. Oznacza to, zdaniem M. M., że skarga na bezczynność Burmistrz Miasta Zielonka jest uzasadniona, organ naruszył bowiem ustawowe terminy do udzielenia informacji publicznej, a ponadto nie powiadomił skarżącego, z jakich źródeł pochodzą przekazane mu dane.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Miasta Z. wniósł o jej oddalenie, podkreślając, że wniosek M. M. dotyczył udostępnienia mu informacji przetworzonej. Wszystkie te przetworzone dane zostały mu bez zbędnej zwłoki udostępnione w piśmie z dnia 20 października 2008 r.

Na rozprawie w dniu 12 maja 2009 r. pełnomocnik organu dodał, że M. M. we wniosku z dnia [...] września 2008 r. nie domagał się wskazania źródeł żądanych informacji.

WSA w Warszawie w uzasadnieniu zaskarżonego wyrok stwierdził, że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, lub też nie podjął stosownej czynności (T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - komentarz, LexisNexis, Warszawa 2005, s. 86). W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że skarżący w odpowiedzi na wniosek z dnia [...] września 2008 r. o udostępnienie informacji publicznej, przy piśmie z dnia [...] października 2008 r. [...], otrzymał żądane przez siebie informacje. Wprawdzie nastąpiło to z uchybieniem 14 - dniowego terminu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 cyt. ustawy o dostępie do informacji publicznej, jednak powyższa informacja stanowiła informację przetworzoną, której organ udzielił bez wzywania skarżącego do wykazania interesu prawnego. Z chwilą doręczenia tych danych organ nie pozostawał już w bezczynności.

Sąd pierwszej instancji dodał ponadto, że skarżący, zwracając się o udzielenie informacji publicznej, nie żądał podania ich źródeł. Nie zasługiwał więc na uwzględnienie jego zarzut, że organ pozostaje w bezczynności, nie wskazując źródła udzielonych mu informacji. Brak jest bowiem przepisów prawa nakładających na organ obowiązek udzielania informacji wykraczających poza żądanie wniosku. Zatem skarga M. M. na bezczynność Burmistrza Miasta Z., z uwagi na treść art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a. podlegała oddaleniu

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył M. M., reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, zaskarżając to orzeczenie w całości oraz wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 roku, Nr 112, poz. 1198 ze zm.) poprzez przyjęcie, iż informacja publiczna udzielona przez organ administracji publicznej w przedmiotowej sprawie została udzielona niezwłocznie,

2. naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej poprzez przyjęcie, że informacja publiczna udzielona przez organ administracji publicznej w przedmiotowej sprawie jest informacją przetworzoną,

3. naruszenie prawa procesowego, tj. art. 155 § 1 w zw. z art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której winien być zastosowany na skutek oddalenia skargi na bezczynność organu z powodu niepozostawania przez organ administracji w stanie bezczynności na dzień orzekania w przedmiocie tej skargi.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej jej autor stwierdził, że informacja żądana przez skarżącego nie była informacją przetworzoną w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, a w związku z tym skarżący nie musiał wykazywać interesu publicznego w jej uzyskaniu (art 3 ust. 1 pkt 1). Zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, żądana informacja będzie miała taki charakter tylko w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej nie dysponuje na dzień złożenia wniosku gotową informacją, a jej udostępnienie wymaga podjęcia dodatkowych czynności, polegających na sięgnięciu np. do dokumentacji źródłowej. Wtedy wytworzenie dokumentu żądanej treści wskazywać będzie na proces jej przetworzenia, polegający na dokonaniu stanowczych analiz, obliczeń, zestawień statystycznych połączonych z zaangażowaniem w ich pozyskaniu określonych środków osobowych i finansowych. Ponadto, zdaniem skarżącego, gdyby informacja żądana przez niego była istotnie informacją przetworzoną, organ administracji publicznej wezwałby skarżącego do wykazania interesu publicznego w jej uzyskaniu, czy też wydał decyzję odmawiającą jej udzielenia. Takich działań Burmistrz Miasta Z. nie podjął. Przekazanie przez niego wniosku skarżącego do Wodociągowo-Kanalizacyjnego Gospodarstwa Pomocniczego w Z. po upływie ustawowego terminu do udzielenia informacji oznacza, że już na tym etapie doszło do bezczynności organu.

Kasator stwierdził również, że w jego ocenie w okolicznościach niniejszej sprawy Sąd I instancji powinien zastosować przepis art.155 § 1 w zw. z art.149 P.p.s.a. dotyczący tzw. sygnalizacji w zakresie istotnych naruszeń prawa bądź okoliczności mających wpływ na ich powstanie. W sytuacji, w której skarga na bezczynność organu jest oddalana ze względu na to, że na dzień orzekania organ nie pozostaje w tym stanie, to organ nie powinien ponosić żadnej odpowiedzialności za to naruszenie. Pomimo wyraźnego żądania skarżącego w tym zakresie WSA w Warszawie nie odniósł się do powyższego w żadnej części uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, a z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie żadna z enumeratywnie wymienionych w art.183 § 2 P.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała. Sprawa podlega zatem rozpoznaniu w granicach zakreślonych przez kasatora.

Niniejsza skarga kasacyjna rozpoznawana w tym zakresie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), udostępnianie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno - techniczną (organ udostępnia do wglądu dokumenty, ewentualnie wydaje kserokopie tych dokumentów albo w inny sposób czyni zadość wnioskowi o udzielenie informacji publicznej).

W rozpoznawanej sprawie żądana przez skarżącego informacja publiczna została mu udostępniona, przy czym udzielenie jej nastąpiło przed wniesieniem skargi na bezczynność. W takiej sytuacji Sąd I instancji prawidłowo uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Nie było zatem podstaw do stosowania art. 149 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skarżący twierdzi jednak, że WSA w Warszawie nie dostrzegł, że informacja, o którą wnosił, nie została udostępniona niezwłocznie, jak tego wymaga przepis art. 13 ust. 1 cyt. ustawy.

Istotnie, po upływie 14 dni, licząc od dnia złożenia wniosku, organ pozostawał w bezczynności aż do dnia, w którym skierował do skarżącego odpowiedź w zakresie żądanej przez niego informacji, co nastąpiło pismem z dnia [...] października 2008 r. Skarżący nie kwestionuje faktu otrzymania odpowiedzi, co na moment wniesienia skargi ma decydujące znaczenie. Sąd bowiem, wydając wyrok w sprawie ze skargi na bezczynność organu w przedmiocie dostępu do informacji publicznej, orzeka, uwzględniając stan faktyczny z chwili wniesienia skargi.

Skarga, o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. jest środkiem prawnym zwalczającym bezczynność organu także w sprawach dotyczących informacji publicznej. W sytuacji gdy na dzień wniesienia skargi organ udostępnił wnioskodawcy żądaną informację publiczną, to nawet jeśli jej udzielenie nastąpiło z przekroczeniem ustawowego terminu, sąd administracyjny nie ma podstaw do uwzględnienia skargi na bezczynność organu. Celem postępowania ze skargi na bezczynność w przedmiocie dostępu do informacji publicznej jest bowiem sprawdzenie, czy organ administracji udzielił informacji publicznej zgodnie z wnioskiem. Jeżeli, jak w niniejszej sprawie, informacja publiczna została skarżącemu przekazana przed wniesieniem skargi, Sąd nie mógł zobowiązać organu do rozpatrzenia wniosku, gdyż w ten sposób nałożyłby na organ obowiązek ponownego załatwienia tego samego wniosku.

Z kolei bez znaczenia prawnego dla rozstrzygnięcia pozostaje zarzut dotyczący uznania przez Sąd I instancji udzielonej skarżącemu informacji za informację publiczną przetworzoną. Skoro żądana informacja została wnioskodawcy udostępniona, Sąd I instancji nie miał obowiązku dokonywania analizy przekazanej mu informacji pod względem tego, jaki posiadała ona charakter. Sąd, rozpoznając skargę na bezczynność, nie może za organ decydować o charakterze posiadanej przez niego informacji publicznej (prosta czy przetworzona). Jeśli organ nie wzywał skarżącego do wykazania, w jaki sposób udostępnienie informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, to znaczy, że organ ten nie potraktował udostępnianej informacji jako przetworzonej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy). Rację ma skarżący, że organ tym bardziej więc powinien dochować terminu przy załatwianiu jego wniosku, ewentualnie w razie przewidywania zwłoki, poinformować wnioskodawcę o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 2 ustawy). Uchybienia te nie mają jednak istotnego wpływu na treść rozstrzygnięcia, a tylko takie mogą doprowadzić do uwzględnienia skargi kasacyjnej i uchylenia zaskarżonego wyroku.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 155 § 1 w związku z art. 149 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wskazać należy, że również i ten zarzut nie jest uzasadniony.

W myśl art. 155 § 1 P.p.s.a., w razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy istotnych naruszeń prawa lub okoliczności mających wpływ na ich powstanie, skład orzekający sądu może, w formie postanowienia, poinformować właściwe organy lub ich organy zwierzchnie o tych uchybieniach. Brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że możliwość, jaka istnieje na jego podstawie, stanowi uprawnienie sądu administracyjnego, jest więc przejawem udzielonego mu władztwa, pozostawionego jedynie decyzji składu orzekającego. Nie można wobec tego skutecznie zarzucić Sądowi I instancji, że w sytuacji udzielenia informacji publicznej z uchybieniem terminu, przewidzianego w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, skład orzekający nie wystąpił ze stosownym postanowieniem sygnalizacyjnym (będącym uprawnieniem Sądu).

Należy także wyjaśnić stronie skarżącej, że właściwym do przyznania kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, świadczonej z urzędu, jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (art. 250, art. 258 § 2 pkt 8 i § 3 oraz art. 259 i art. 260 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, stosując przepis art. 184

ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji wyroku.