Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadminisatrcyjnej skargi kasacyjnej G. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 grudnia 2016 r. sygn. akt II SA/Wa 2125/16 odrzucające skargę G. S. na postanowienie Komisarza Wyborczego w C. z dnia [...] listopada 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu Burmistrza Miasta i Gminy G. postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 29 grudnia 2016 r. odrzucił skargę G. S. – Przewodniczącego Rady Miejskiej w G., na postanowienie Komisarza Wyborczego w C. z dnia [...] listopada 2016 r. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu Burmistrza Miasta i Gminy G.

Mając na względzie treść art. 50 § 1 p.p.s.a. oraz art. 493 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2011 r., Nr 21, poz. 112 ze zm.), Sąd wskazał, że legitymację do zaskarżenia postanowienia komisarza wyborczego ma tylko "zainteresowany", tj. burmistrz, którego to postanowienie dotyczy. Skarga innych osób - w tym Przewodniczącego Rady Miejskiej - na tę uchwałę jest niedopuszczalna, bowiem regulacja z art. 493 § 1 Kodeksu wyborczego ma charakter lex specialis w stosunku do regulacji art. 50 § 1 p.p.s.a., która jest o charakterze legis generali.

Skargę kasacyjną na powyższe postanowienie wniósł G. S. zarzucając naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 50 § 1 p.p.s.a. oraz 493 § 1 Kodeksu wyborczego poprzez przyjęcie, że Przewodniczącemu Rady Miejskiej w G. nie przysługuje prawo do wniesienia skargi od postanowienia komisarza wyborczego w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu burmistrza, jako podmiotowi, który ma w tym interes prawny i jest zainteresowany rozstrzygnięciem oraz uznanie, że prawo do wniesienia skargi przysługuje tylko burmistrzowi, co skutkowało nieprawidłowym odrzuceniem skargi;

- art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że skarga G. S. – Przewodniczącego Rady Miejskiej w G. jest niedopuszczalna, pomimo iż ma on interes prawny w zaskarżeniu postanowienia komisarza wyborczego w przedmiocie wygaśnięcia mandatu burmistrza, co skutkowało nieprawidłowym odrzuceniem skargi.

Wskazując na te zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej interes prawny skarżącego wywodzono z pełnionej przez niego funkcji w organach gminy jako Przewodniczącego Rady Miejskiej, dlatego też jest zainteresowany kto pełni funkcję burmistrza oraz czy powołanie i odwołanie nastąpiło zgodnie z prawem.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Komisarz Wyborczy wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postepowania. Ponieważ w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki nieważności wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozważył zasadność wniesionego środka zaskarżenia w świetle postawionych w nim zarzutów. Ocena w tym zakresie skargi nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawową kwestią w przedmiotowej sprawie jest zagadnienie dopuszczalności wniesienia przez skarżącego - Przewodniczącego Rady Miejskiej w G. - skargi na postanowienie Komisarza Wyborczego w C. z dnia [...] listopada 2016 r., w sprawie wygaśnięcia mandatu Burmistrza Miasta i Gminy G. Uruchomienie bowiem powierzonej sądowi administracyjnemu kontroli legalności postanowienia Komisarza Wyborczego poprzedzać musi konstatacja, że skarga w niniejszej sprawie pochodzi od uprawnionego podmiotu.

Zgodnie z brzmieniem art. 50 § 1 p.p.s.a. uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Z § 2 tego przepisu wynika z kolei, że uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi. W niniejszej sprawie zastosowanie ma cytowany powyżej § 2, albowiem w przypadku zaskarżenia postanowienia komisarza wyborczego obowiązujące przepisy odmiennie regulują legitymację skargową, wprowadzając dopuszczalny na podstawie § 2 wyjątek od wyrażonej w art. 50 § 1 p.p.s.a. zasady ogólnej. Wyjątek ten został przewidziany w art. 493 Kodeksu wyborczego. Z § 1 tego przepisu wyraźnie wynika, że legitymację do zaskarżenia postanowienia komisarza wyborczego ma tylko "zainteresowany", tj. burmistrz, którego to postanowienie dotyczy. Ustawodawca wyraźnie ustanawia zatem wyjątek od ogólnej zasady dotyczącej legitymacji skargowej przewidzianej w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Słusznie zatem Sąd I instancji uznał, że skoro prawo do wniesienia skargi na postanowienie stwierdzające wygaśnięcie mandatu wójta przyznano wyłącznie zainteresowanemu, to skarga innych osób na tę uchwałę jest niedopuszczalna; regulacja wynikająca z art. 493 § 1 ustawy - Kodeks wyborczy ma bowiem charakter lex specialis w stosunku do zawartej w art. 50 § 1 p.p.s.a. regulacji o charakterze legis generali. Szczególna regulacja legitymacji do wniesienia skargi na postanowienie komisarza wyborczego stwierdzające wygaśnięcie mandatu burmistrza przewidziana w art. 493 § 1 ustawy - Kodeks wyborczy, wyklucza zatem zastosowanie przepisów ogólnych o legitymacji skargowej, tj. art. 50 § 1 p.p.s.a.

W rozpoznawanej sprawie postanowienie Komisarza Wyborczego w C. z dnia [...] listopada 2016 r. stwierdzające wygaśnięcie mandatu Burmistrza Miasta i Gminy G. zostało wydane na podstawie art. 492 § 1 pkt 4, § 2a i § 3a oraz art. 493 w zw, z art. 11 § 2 pkt 1 ustawy - Kodeks wyborczy, w związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia [...] listopada 2016 r., sygn. akt [...]. Przepis art. 492 § 1 pkt 4 ustawy - Kodeks wyborczy przewiduje, że wygaśnięcie mandatu wójta następuje wskutek utraty prawa wybieralności, a art. 492 §1 pkt 2a reguluje, że wygaśnięcia mandatu z powodu utraty prawa wybieralności stwierdza komisarz wyborczy w drodze postanowienia, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu oraz że postanowienie to ogłasza się w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym. Z kolei w art. 492 § 3a ustawy - Kodeks wyborczy przewidziano, że "postanowienie komisarza wyborczego o wygaśnięciu mandatu wójta doręcza się niezwłocznie zainteresowanemu i przesyła wojewodzie oraz przewodniczącemu rady gminy". Przepis art. 493 § 1 ustawy - Kodeks wyborczy reguluje, że od uchwały rady gminy albo postanowienia komisarza wyborczego o wygaśnięciu mandatu wójta z przyczyn, o których mowa w art. 492 § 1 pkt 1-6, zainteresowanemu przysługuje skarga do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały albo postanowienia, którą wnosi się za pośrednictwem organu, który stwierdził wygaśnięcie mandatu.

Należy zauważyć, że zainteresowany Burmistrz Miasta G. złożył skargę na kwestionowanie postanowienie Komisarza Wyborczego i sprawa jest w toku (sygn. akt II SA/Wa 2124/16). Stroną skarżącą w tej sprawie jest natomiast Przewodniczący Rady Miejskiej w G., który wywodzi swój interes prawny w zaskarżeniu z pełnionej przez niego funkcji w organach gminy w kontekście ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446 ze zm.).

Skoro – jak wskazano powyżej – skarga na postanowienie stwierdzające wygaśnięcie mandatu wójta przysługuje wyłącznie "zainteresowanemu", a więc adresatowi postanowienia, czyli burmistrzowi, którego mandat wygaszono, to skarga przewodniczącego rady miejskiej na to postanowienie jest niedopuszczalna, niezależnie od posiadanego przez niego interesu faktycznego.

Analiza powyżej przytoczonych przepisów, a zwłaszcza art. 493 § 1 ustawy - Kodeks wyborczy w zestawieniu z art. 492 § 3a tej ustawy prowadzi do wniosku, że nie ma podstaw prawnych do przyjęcia szerokiego rozumienia pojęcia "zainteresowany". Zakres desygnatów tego pojęcia został określony w art. 492 § 3 oraz § 3a ustawy - Kodeks wyborczy. Z przepisów tych wynika, że "zainteresowanym" jest osoba, której mandat wygaszono. Obowiązująca przed sądami administracyjnymi zasada skargowości nie pozwala na rozszerzanie kręgu podmiotów wyposażonych w legitymację skargową, jeśli ustawa tego wyraźnie nie przewiduje. Treść art. 492 § 3a ustawy - Kodeks wyborczy wyraźnie dowodzi, że przewodniczący rady gminy nie jest "zainteresowanym", skoro wymieniono go w tym przepisie odrębnie, obok zainteresowanego, jako podmiot któremu doręcza się postanowienie o wygaszeniu mandatu wójta. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podzielił zatem zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia pogląd, że skoro prawo do wniesienia skargi na uchwałę stwierdzającą wygaśnięcie mandatu burmistrza przyznano wyłącznie zainteresowanemu burmistrzowi, to skarga innych osób na tę uchwałę jest niedopuszczalna. Z tych względów odrzucenie skargi Przewodniczącego Rady, z powodu niespełnienia przesłanki "zainteresowanego" z art. 493 § 1 i § 3 ustawy - Prawo wyborcze, nie narusza w żadnym stopniu ani przepisu art. 50 § 1 p.p.s.a., ani też art. 58 § 1 p.p.s.a.

W tym stanie rzeczy, skoro skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 182 § 1 i § 3 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.