drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę kasacyjną, II GSK 332/11 - Wyrok NSA z 2012-03-27, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 332/11 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2012-03-27 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-02-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Czesława Socha /przewodniczący/
Gabriela Jyż /sprawozdawca/
Piotr Pietrasz
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
VI SA/Wa 1095/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2010-10-12
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 131 ust. 2 pkt. 3, art. 6 ust. 1
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Dz.U. 1975 nr 9 poz 51 art. 6 ter ust. 1
Akt sztokholmski zmieniający Konwencję paryską o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r., zmienioną w Brukseli dnia 14 grudnia 1900 r., w Waszyngtonie dnia 2 czerwca 1911 r., w Hadze dnia 6 listopada 1925 r., w Londynie dnia 2 czerwca 1934 r., w Lizbonie dnia 31 października 1958 r., sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Czesława Socha Sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Pietrasz Protokolant Piotr Suchoń po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2012 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej "A." Spółki z o.o. w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 12 października 2010 r. sygn. akt VI SA/Wa 1095/10 w sprawie ze skargi "A." Spółki z o.o. w P. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z 12 października 2010 r. sygn. akt VI SA/Wa 1095/10, oddalił skargę A. Sp. z o.o. z siedzibą w P. (dalej: skarżąca Spółka) na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: organ, UP RP) z dnia [...] marca 2010 r. w przedmiocie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu 20 sierpnia 2007 r. został zgłoszony w celu uzyskania prawa ochronnego przez A. Sp. z o.o. z siedzibą w P. graficzny znak towarowy przeznaczony do oznaczania towarów i usług takich jak: "preparaty farmaceutyczne, leki, leki pomocnicze, preparaty chemiczne do celów farmaceutycznych, preparaty chemiczno-farmaceutyczne, analizy chemiczne, badania w zakresie chemii, usługi w zakresie chemii, porady w zakresie farmakologii, opieka zdrowotna, kliniki medyczne, kliniki prywatne (lecznice), szpitale."

W związku z dokonanym zgłoszeniem UP RP w piśmie z 22 października 2008 r. poinformował skarżącą Spółkę o przeszkodach do udzielenia prawa ochronnego na zgłoszone oznaczenie zgodnie z art. 131 ust. 2 pkt ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm., dalej: p.w.p.), z uwagi na zawarty w przedmiotowym znaku element graficzny w postaci czerwonego krzyża. Organ wezwał skarżącą Spółkę do wypowiedzenia się w przedmiotowe sprawie, ponadto poinformował skarżącą, iż Z. zgłosił uwagi, co do istnienia okoliczności uniemożliwiających udzielenia prawa ochronnego na przedmiotowy znak towarowy.

Decyzją z [...] września 2009 r. UP RP odmówił udzielenia skarżącej Spółce prawa ochronnego na zgłoszone oznaczenie. W uzasadnieniu organ wskazał, iż nie można udzielić praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli zawierają one symbole obcych państw lub organizacji międzynarodowych, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takich oznaczeń w obrocie. Organ stwierdził, że zaistniałe w sprawie okoliczności powodują niedopuszczalność udzielenia prawa ochronnego na przedmiotowe oznaczenia. Podkreślił, że przedmiotowe oznaczenie zawiera krzyż w kolorze ciemnomalinowym na zielonym tle. Jego zdaniem jest to naśladownictwo symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Ochrona tego oznaczenia wynika z art. 53 ust. 1 Konwencji o Ochronie Ofiar Wojny z 12 sierpnia 1949 r. (Dz. U. z 1956 r., Nr 38, poz. 179), a także z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu (Dz. U. Nr 41, poz. 276). W opinii organu naniesienie na tło czerwonego krzyża elementu graficznego w postaci niedźwiadka nie zmienia faktu istnienia w znaku czerwonego krzyża (symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża) i stanowi wspomniane w Konwencji o Ochronie Ofiar Wojny oraz w ustawie o Polskim Czerwonym Krzyżu naśladownictwo tego wzoru.

Organ przytoczył ponadto w uzasadnieniu definicję naśladownictwa (imitacji) zawartą w "Przewodniku ochrony znaku czerwonego krzyża", przyjętego uchwałą Z. z [...] października 2004 r., zgodnie z którą termin ten oznacza: używanie znaków, które mogą być mylone ze względu na podobny kolor lub kształt. Według organu bez znaczenia jest fakt, iż skarżąca Spółka używa znaku dla oznaczania usług związanych z prowadzeniem opieki zdrowotnej i szpitali.

UP RP rozpoznając wniosek skarżącej Spółki z [...] grudnia 2009 r. o ponowne rozpatrzenie sprawy decyzją z [...] marca 2010 r. utrzymał w mocy decyzję własną z [...] września 2009 r. Organ ponownie wskazał, iż prezentacja graficzna obejmująca zgłoszenie stanowiła naśladownictwo symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, którego ochrona wynika z art. 53 ust. 1 Konwencji Genewskiej oraz art. 14 ust. 1 ustawy o Polskim Czerwonym Krzyżu. W uzasadnieniu decyzji UP RP przytoczył także opinię Z. zgodnie z którą znak Polskiego Czerwonego Krzyża nie podlega ochronie, jako znak Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, lecz ze względu na jego szczególny charakter, jako znak będący dobrem wspólnym całej ludzkości, powszechnie znanym i renomowanym znakiem chroniącym życie ludzkie w czasie wojny. Dlatego też należy chronić jego wizerunek i nie dopuszczać do jego naruszania poprzez naśladownictwo czy imitację, jak to ma miejsce, prawdopodobnie całkowicie niezamierzenie, w przypadku znaku graficznego objętego zgłoszeniem skarżącej Spółki.

Zdaniem organu nie ulegało wątpliwości, że zgłoszony w celu udzielenia prawa ochronnego przedmiotowy znak towarowy zawiera czerwony krzyż i może być postrzegany jako imitacja symbolu Czerwonego Krzyża. Ponownie UP wskazał, iż bez znaczenia prawnego pozostaje fakt, że znak zgłoszony skarżąca Spółka używa dla oznaczania usług związanych z prowadzeniem opieki zdrowotnej i szpitali.

Skarżąca Spółka wniosła skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Uzasadniając oddalenie skargi Sąd I instancji podał, że zgodnie z art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. stanowiącym podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli zawierają one symbole obcych państw lub organizacji międzynarodowych, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takich oznaczeń w obrocie. Precyzując zakres zakazu o jakim mowa w art. 131 ust. 2 pkt. 3 p.w.p. WSA podkreślił, że przepis ten dotyczy nie tylko wymienionych symboli, ale zabrania również rejestracji i używania jako znaków towarowych, pewnego rodzaju imitacji tych symboli. Chodzi przy tym o niedopuszczalność rejestracji nie tyle symbolu (wizerunku) – jak w niniejszej sprawie – krzyża, jako takiego, ale o naśladownictwo właściwych mu cech heraldycznych, które pozwalają odróżnić go od symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.

W ocenie Sądu I instancji prawidłowe było stanowisko organu, że wizerunek krzyża w kolorze czerwonym zawarty w spornym znaku stanowił co najmniej imitację symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Co do koloru krzyża w zastrzeżonym znaku podniesiono, iż w podaniu o zarejestrowanie znaku graficznego barwnego skarżąca podała jedynie, że "wskazanie znaku towarowego następuje poprzez przedstawienie go na odbitce". Natomiast UP RP w piśmie z 5 grudnia 2007 r. poinformował stronę, że znak został zgłoszony w kolorach: jasnozielonym, czerwonym, białym oraz czarnym, czemu skarżąca Spółka się nie sprzeciwiła. Przy czym jedynym elementem w kolorze czerwonym był krzyż. Tak więc prezentowane w toku niniejszego postępowania stanowisko skarżącej, że krzyż w spornym znaku jest w kolorze malinowym, a nie czerwonym, co zdaniem strony stanowi jeden z elementów wykazywanej przez niego daleko idącej modyfikacji znaku w stosunku do wizerunku krzyża międzynarodowej organizacji Czerwonego Krzyża w ocenie Sądu I instancji nie zasługiwało na aprobatę.

WSA podzielił także stanowisko UP RP, że naniesienie na jasnozielone tło wizerunku czerwonego krzyża elementu graficznego w postaci białego niedźwiadka nie zmienia faktu istnienia w zgłoszonym znaku wizerunku krzyża w kolorze czerwonym postrzeganym jako symbol Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, co uzasadniało odmowę udzielenia prawa ochronnego. Według organu, naśladownictwem (imitacją) jest używanie znaków, które mogą być mylone ze znakiem czerwonego krzyża ze względu na podobny kolor lub kształt.

Strona skarżąca odwoływała się do zapisów konwencji paryskiej przez nieuwzględnienie treści art. 6 tej konwencji w szczególności art. 6 ter pkt 1 lit. c). W ocenie Sądu I instancji powołanie się przez skarżącą na konwencję paryską o ochronie własności przemysłowej, w istocie oznacza, że strona sama przyznała, iż symbol w zgłoszonym znaku jest wykorzystany, bowiem konwencja zobowiązuje kraje członkowskie do odmowy udzielenia prawa z rejestracji oraz zakazu używania znaków zawierających herby, flagi, godła. Z tego wynika, że w przepisie art. 6 ter ust. 1 lit. c) konwencja wprowadza ograniczenia zakazu rejestracji i używania wzmiankowanych oznaczeń pod warunkiem wymienionym w tym przepisie. Mianowicie rejestracja znaków towarowych zawierających herby, flagi, godła może być dozwolona w sytuacji, jeżeli używanie lub rejestracja nie wywołuje wrażenia istnienia związku między daną organizacją a herbami, flagami, godłami albo jeżeli to używanie, lub rejestracja nie wprowadziłaby odbiorców w błąd, co do istnienia związku między użytkownikiem a organizacją. Sąd dalej wskazał, iż Polska w ustawie prawo własności przemysłowej nie skorzystała z możliwości o jakiej mowa w art. 6 ter lit. c) konwencji paryskiej, ale wprowadziła całkowity zakaz rejestracji o ile nie ma zgody uprawnionego.

Reasumując WSA wskazał, iż jak już wspomniano, przepis art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. wyłącza możliwość udzielenia praw ochronnych na oznaczenia wskazane w tym przepisie, bez zgody właściwego organu, a takiej zgody na gruncie rozpatrywanej sprawy zgłaszającej Spółce nie udzielono. UP RP prawidłowo uznał, że w zgłoszonym znaku zawarty jest wizerunek krzyża stanowiący co najmniej imitację symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża ze względu na podobny kolor (czerwony) i kształt. Umieszczenie zatem w oznaczeniu zgłoszonym w celu udzielenia wyłącznego prawa ochronnego wizerunku krzyża stanowiącego, co najmniej imitację symbolu Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, pozbawiało to oznaczenie możliwości rejestracji w charakterze znaku towarowego.

W imieniu skarżącej Spółki pełnomocnik zaskarżył w całości wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2010 r.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) naruszenie prawa materialnego (art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej p.p.s.a.) przez błędną wykładnię art. 131 ust. 2 pkt. 3 p.w.p.,

2) naruszenie przepisu postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.), a mianowicie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a., poprzez nieuwzględnienie skargi z dnia 21 kwietnia 2010 r. wniesionej przez skarżącą Spółkę na decyzję UP RP z [...] marca 2010 r. utrzymującą w mocy decyzję z [...] września 2009 r. o odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony, pomimo tego, że decyzja ta naruszała przepis prawa materialnego, a mianowicie art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p., a naruszenie to w ocenie kasatora miało wpływ na wynik sprawy.

Argumenty na poparcie powyższych zarzutów zostały przedstawione w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, w którym wnoszący podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Urząd Patentowy nie skorzystał z prawa do wniesienia odpowiedzi na skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, bowiem stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a., rozpoznając sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach przewidzianych w § 2 tego artykułu. W niniejszej sprawie nie występują jednak żadne z wad wymienionych we wspomnianym przepisie, które powodowałyby nieważność postępowania prowadzonego przez Sąd I instancji.

Gdy w skardze kasacyjnej zarzuca się zarówno naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i przepisów postępowania, to w pierwszej kolejności należy rozpoznać ten drugi z zarzutów, ponieważ dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo nie został dostatecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez sąd pierwszej instancji przepis prawa materialnego (por. wyrok NSA z 9 marca 2005 t., FSK 618/04, ONSAiWSA 2005, nr 6, poz. 120; zob. szerzej J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, s. 419).

Na wstępie ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutów naruszenia przepisów postępowania Naczelny Sąd Administracyjny uznał je za niezasadne. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zarzut naruszenia przez WSA art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. poprzez nie uwzględnienie skargi na decyzję UP RP, mimo że decyzja ta narusza przepis prawa materialnego, tj. art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p., a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (punkt 2 petitum skargi kasacyjnej) w gruncie rzeczy zmierza do zarzutu błędnej wykładni tegoż artykułu ustawy – Prawo własności przemysłowej sformułowanego w punkcie 1 petitum skargi kasacyjnej jako zarzutu naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p., która to błędna wykładnia, w ocenie kasatora, polega na tym, iż WSA zaakceptował to, iż UP RP dokonując wykładni art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. nie uwzględnił treści art. 6 ter ust. 1 pkt c) w zw. z pkt a) oraz pkt b) Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej. Odnosząc się do tego zarzutu należy uznać go za niezasadny.

Art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. stanowi, że nie udziela się praw ochronnych na oznaczenia, jeżeli: "3) zawierają skróty nazw bądź symbole (herby, flagi, godła) obcych państw, organizacji międzynarodowych, a także przyjęte w obcych państwach urzędowe oznaczenia, stemple kontrolne i gwarancyjne, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takich oznaczeń w obrocie."

Art. 6 ter ust. 1 Konwencji Paryskiej o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r. (Dz. U. z 1975 r., Nr 9, poz. 51) stanowi, że:

"a) Państwa będące członkami Związku zgadzają się, w wypadku braku zezwolenia właściwych organów, odmawiać rejestracji lub unieważniać rejestrację i na podstawie odpowiednich zarządzeń zakazać używania, jako znaku towarowego lub jako części takiego znaku: herbów, flag i innych godeł państwowych Państw będących członkami Związku, przyjętych przez nie urzędowych oznaczeń i stempli kontrolnych i gwarancyjnych, a także wszystkiego, co z punktu widzenia heraldycznego byłoby ich naśladownictwem.

b) Postanowienia zawarte w punkcie a) stosuje się również do herbów, flag i innych godeł, skrótów nazw lub nazw międzynarodowych organizacji rządowych, których członkami są jedno lub więcej Państw będących członkami Związku, z wyjątkiem herbów, flag i innych godeł, skrótów nazw lub nazw, które były już przedmiotem obowiązujących umów międzynarodowych, mających na celu zabezpieczenie ich ochrony.

c) Żadne Państwo będące członkiem Związku nie będzie zobowiązane do stosowania postanowień zawartych w punkcie b), ze szkoda dla uprawnionych z praw nabytych w dobrej wierze przed wejściem w życie niniejszej Konwencji w tym Państwie. Państwa będące członkami Związku nie są zobowiązane do stosowania wymienionych postanowień, jeżeli używanie lub rejestracja, o której mowa w punkcie a), nie wywołuje w przekonaniu odbiorców wrażenia istnienia związku między daną organizacją a herbami, flagami, godłami, skrótami nazw lub nazwami albo jeżeli używanie lub rejestracja nie wprowadzałyby odbiorców w błąd co do istnienia związku między użytkownikiem a organizacją."

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego rację ma Sąd pierwszej instancji, który dokonując kontroli zaskarżonych decyzji UP RP uznał, iż organ patentowy dokonał prawidłowej wykładni art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. w świetle unormowań zawartych w art. 6 ter ust. 1 Konwencji Paryskiej, której Polska jest stroną. Zasadnie Sąd pierwszej instancji przyjął, iż Polska w obowiązującej aktualnie ustawie – Prawo własności przemysłowej nie skorzystała z możliwości o jakiej mowa w art. 6 ter ust. 1 lit. c) Konwencji Paryskiej, ale wprowadziła całkowity zakaz rejestracji tego typu znaków w przypadku braku zgody uprawnionego. Wbrew przekonaniu autora skargi kasacyjnej art. 6 ter ust. 1 lit. c) Konwencji Paryskiej nie nakłada na Państwa będące członkami Związku obowiązku uregulowania w ustawodawstwie krajowym możliwość odstąpienia od stosowania zakazów wynikających z unormowań zawartych w art. 6 ter ust. 1 pkt a) i pkt b) w sytuacji gdy używanie lub rejestracja nie wywołuje wrażenia istnienia związku między daną organizacją a herbami, flagami, godłami albo jeżeli to używanie, lub rejestracja nie wprowadziłaby odbiorców w błąd, co do istnienia związku między użytkownikiem a organizacją. Ten przepis Konwencji Paryskiej stwarza jedynie Państwom będącym członkami Związku taką możliwość, z której Państwo może skorzystać lub nie. Przepis art. 6 ter ust. 1 lit. c) Konwencji Paryskiej nie może stanowić także "minimum konwencyjnego", ponieważ tzw. zasada "minimum konwencyjnego" obejmuje te postanowienia Konwencji paryskiej, które zawierają nakazy uregulowania w ustawodawstwie wewnętrznym niektórych kwestii w sposób określony w Konwencji.

Zatem należy uznać, iż Sąd pierwszej instancji słusznie stwierdził, że wykładnia art. 131 ust. 2 pkt 3 p.w.p. dokonana w tej sprawie przez UP RP była prawidłowa również w świetle postanowień art. 6 ter ust. 1 lit. c) Konwencji Paryskiej, a zatem zarzut naruszenia tego przepisu poprzez jego błędną wykładnię Naczelny Sąd Administracyjny ocenił jako niezasadny. W konsekwencji za pozbawiony podstaw należy uznać także pomieszczony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów procesowych, tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. Wobec barku stwierdzenia przez Sąd pierwszej instancji naruszenia przez organ patentowy przepisów prawa materialnego w tej sprawie wskazany przepis proceduralny nie mógł mieć zastosowania, a w konsekwencji WSA prawidłowo skargę oddalił w oparciu o art. 151 p.p.s.a.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt