Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Marcinkowska, Sędziowie WSA Ewa Grochowska - Jung (spr.), Janusz Walawski, , Protokolant Elwira Sipak, specjalista, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości, 3. zasądza od [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na rzecz K. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu

[...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją nr [...] z dnia [...] stycznia 2012 r., wydaną na podstawie 138 § 1 ust. 1 w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071), art. 78 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.) oraz rozporządzeniami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji: z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie trybu przyznawania strażakom Państwowej Straży Pożarnej równoważnika pieniężnego za remont albo za brak lokalu mieszkalnego oraz w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 241, poz. 2033, 2034), z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie przydziału i zwalniania lokali mieszkalnych oraz kwater tymczasowych przysługujących strażakom Państwowej Straży Pożarnej, a także warunków zamiany lokali mieszkalnych (Dz. U. Nr 241 poz. 2035), utrzymał w mocy decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w G. nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r., którą odmówiono K. K. pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

W uzasadnieniu organ wskazał, iż K. K. wnioskiem z dnia [...] listopada 2011 r. zwrócił się do Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w G. o przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Do wniosku załączył wypis z aktu notarialnego, Repertorium [...], potwierdzający nabycie w dniu [...] września 2011 r. lokalu mieszkalnego w P. [...].

Decyzją nr [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w G., działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.) w związku z art. 80 ust. 1 i art. 81 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej ( Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68) oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2005 r. Nr 341, poz. 2034), odmówił przyznania K. K., pełniącemu służbę w Komendzie Powiatowej PSP w G., pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

Na powyższą decyzję zainteresowany złożył w dniu [...] grudnia 2011 r. odwołanie do [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji lub uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Po rozpatrzeniu odwołania [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...] utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W motywach uzasadnienia organ wskazał, iż pomoc finansowa przydzielana jest nie w związku z uzyskaniem lokalu mieszkalnego, lecz na uzyskanie tego lokalu. Decyduje data złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Skarżący w chwili złożenia wniosku posiadał lokal mieszkalny, który nabył aktem notarialnym nr [...] z dnia [...] września 2011 r.

W myśl art. 80 ust 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.), strażakowi mianowanemu na stałe, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, zwaną dalej "pomocą finansową", z zastrzeżeniem ust. 5, chyba że strażak nie spełnia warunków do otrzymania lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej. Zdaniem organu, powołany wyżej przepis prawa jednoznacznie wskazuje, że warunkiem realizacji uprawnienia wynikającego z jego treści jest pozytywne ustalenie przesłanki określonej jako brak przydziału lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej. Konieczne więc staje się ustalenie czy osobie uprawnionej mogło przysługiwać prawo do lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej.

Organ wskazał, iż w zgodzie z treścią art. 81 pkt 2 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej nie przydziela się strażakowi posiadającemu w miejscowości, w której pełni służbę, albo w miejscowości pobliskiej lokal mieszkalny. Oznacza to, że jeżeli strażak posiada lokal mieszkalny w wymienionych miejscowościach, to nie posiada prawa do uzyskania lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale. Ponieważ K. K. w dniu złożenia wniosku posiadał lokal mieszkalny, jego potrzeby mieszkaniowe były zaspokojone, a więc nie przysługuje mu prawo do przydziału lokalu mieszkalnego, a więc także pomoc finansowa.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie K. K. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego:

art. 78 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie,

art. 80 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że ocena braku uprawnień do otrzymania pomocy na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, dokonywana jest według stanu faktycznego po uzyskaniu lokalu, co skutkowało odmową wypłaty świadczenia oraz

§ 2 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej (dalej rozporządzenia o pomocy finansowej), poprzez przyjęcie, że nie można złożyć wniosku o pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, po nabyciu takiego lokalu lub domu, podczas gdy z przepisu jednoznaczne wynika, iż do wniosku można dołączyć wypis z księgi wieczystej lub umowę kupna w formie aktu notarialnego,

prawa procesowego, w szczególności art. 6 - 9 oraz art. 107 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe argumenty faktyczne i prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną - art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. Nr 270 dalej jako: p.p.s.a.).

Rozpoznając skargę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, że zasługuje ona na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.), strażakowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych. Strażakowi mianowanemu na stałe, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, zwana dalej "pomocą finansową", z zastrzeżeniem ust. 5, chyba że strażak nie spełnia warunków do otrzymania lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej – art. 80 ust. 1 ustawy. Stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy, lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej nie przydziela się strażakowi:

1) w razie skorzystania z pomocy finansowej, o której mowa w art. 80;

2) posiadającemu w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej lokal mieszkalny odpowiadający co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej albo dom jednorodzinny lub dom mieszkalno-pensjonatowy;

3) którego małżonek posiada lokal mieszkalny lub dom określony w pkt 2;

4) w razie zbycia przez niego lub jego małżonka własnościowego prawa do spółdzielczego lokalu mieszkalnego albo domu stanowiącego odrębną nieruchomość, o których mowa w pkt 2, z wyjątkiem przypadków określonych na podstawie art. 82 ust. 1.

Zdaniem organu, K. K., będąc w dacie złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego właścicielem takiego lokalu i mając tym samym zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, utracił prawo o jakim mowa w art. 74 ust. 1 ustawy oraz wynikające z niego prawo do pomocy finansowej przewidziane w art. 80 ust. 1 ustawy.

Ze stanowiskiem tym nie można się zgodzić. Przede wszystkim przypomnieć trzeba, że K. K. nie posiadał lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 74 ust. 1 ustawy. W dniu [...] września 2011 r. aktem notarialnym dokonał kupna lokalu mieszkalnego położonego w P. [...]. Na zakup mieszkania funkcjonariusz, jak podaje to w odwołaniu, zaciągnął kredyt. W ocenie Sądu, nie budzi wątpliwości, że prawo do pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przysługuje tylko temu strażakowi, który spełnia warunki do przydzielenia mu lokalu mieszkalnego lecz lokalu tego nie otrzymał. Pomoc ta jest bowiem konsekwencją niezrealizowania prawa strażaka nie mającego zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych do otrzymania lokalu mieszkalnego. W art. 81 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej określone zostały przypadki, w których strażakowi nie przysługuje prawo uzyskania przydziału lokalu mieszkalnego, a tym samym do otrzymania pomocy finansowej. Wśród negatywnych przesłanek przydziału ustawodawca między innymi wymienił zajmowanie przez strażaka w miejscowości pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej lokalu mieszkalnego odpowiadającego co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej lub zajmowanie domu, a także posiadanie przez strażaka przymiotu właściciela lub współwłaściciela, w części odpowiadającej co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub domu, położonych w jednej z wymienionych wyżej miejscowości (art. 81 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy).

Odnosząc te ogólne uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że nie ma racji organ twierdząc, iż wobec nabycia przez K. K. lokalu mieszkalnego przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy finansowej, wobec zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych, wyłączyło go z kręgu osób uprawnionych do otrzymania takiej pomocy. Trzeba mieć bowiem na względzie, że K. K., strażak mianowany na stałe, do dnia zakupu wspomnianego wyżej mieszkania w P. [...], nie miał zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych. Stosownie więc do art. 74 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, przysługiwało mu prawo do lokalu mieszkalnego, które nie zostało zrealizowane. Zwracając się w dniu [...] listopada 2011 r. o pomoc finansową na cele mieszkaniowe strażak ten powołał się na zobowiązania finansowe wobec banku, wynikające z udzielonego mu kredytu hipotecznego na zakup mieszkania (dowód – umowa z dnia [...] kwietnia 2011 r. z G. S.A. z siedzibą w W., w aktach administracyjnych).

W takim stanie faktycznym sprawy K. K. spełnił ustawowe przesłanki prawa do uzyskania pomocy finansowej. Nie może być bowiem zaakceptowane zaprezentowane w zaskarżonej decyzji stanowisko, zgodnie z którym, skoro funkcjonariusz zgłaszając wniosek o przyznanie pomocy finansowej miał zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, ponieważ zakupił już odpowiedni lokal, to nie spełniał kryteriów do przyznania mu pomocy finansowej na zakup lokalu mieszkalnego. Taka wykładnia przepisów ustawy o Państwowej Straży Pożarnej ograniczałaby w nieuzasadniony sposób prawa strażaka do zaspokojenia jego słusznych praw mieszkaniowych. Przepisy prawa materialnego nie limitują czasu przyznania pomocy, w związku z czym prawo strażaka, który nie ma zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej i nie otrzymał pomocy w formie przydziału lokalu, staje się wymagalne najpóźniej w dacie nabycia lokalu. Nie ma znaczenia okoliczność, że wniosek o przyznanie prawa do pomocy finansowej złożony został przez skarżącego już po nabyciu prawa do lokalu. Istotnym natomiast jest, w świetle postanowień art. 74 ust. 1 ustawy, czy prawo to wobec skarżącego zostało już wcześniej zrealizowane.

Sąd administracyjny, kontrolując zastosowanie przez organy administracji publicznej określonych norm prawa materialnego, nie może ograniczać się przy interpretacji tekstu prawnego jedynie do reguł wykładni językowej, lecz powinien zdekodować zawartą w interpretowanym akcie i całym systemie prawnym normę prawną. Taki proces wymaga stosowania także innej niż gramatyczna reguły wykładni przepisów prawa. Zaaprobowanie dokonanej przez organ wykładni art. 74 ust. 1, art. 80 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej oznaczałoby, że pomoc finansowa na zakup lokalu, na który strażak wcześniej zaciągnął kredyt okazałby się fikcją. Fakt, że w dniu złożenia wniosku K. K. był już właścicielem lokalu mieszkalnego nie pozbawił go prawa do omawianego świadczenia pieniężnego, bowiem strażak ten nie ubiegał się o pomoc finansową na uzyskanie innego od posiadanego w dniu złożenia wniosku lokalu, ale na spłatę zobowiązań finansowych związanych z wcześniej nabytym lokalem. W sytuacji, gdy strażak ubiega się o przyznanie pomocy na spłatę zobowiązań finansowych zaciśniętych w związku z wcześniejszym nabyciem lokalu mieszkalnego, zawężająca interpretacja użytego przez ustawodawcę stwierdzenia "na uzyskanie" jest niedopuszczalna i pojęcie to należy rozumieć w sposób szeroki, obejmujący wskazaną powyżej sytuację faktyczną.

Reasumując, błędna wykładnia prawa materialnego powoduje, że zaskarżone decyzje nie mogą pozostać w obrocie prawnym.

Z tych też względów i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i art. 135 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji.

Zgodnie z art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł ponadto, iż zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

Orzeczenie o kosztach znajduje swoje uzasadnienie w art. 200 i art. 209 p.p.s.a.