Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.), Sędzia WSA Bronisław Szydło, Sędzia WSA Jacek Fronczyk, Protokolant: Michał Sułkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi T. na postanowienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej z dnia [...] października 2007 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz postanowienie organu I instancji 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu w całości 3. zasądza od Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej na rzecz skarżącego T. kwotę 100 zł (słownie: sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Wnioskiem z dnia 22 maja 2007 r. T. zwróciło się do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. na podstawie art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 oraz art. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), o udostępnienie informacji publicznej w formie elektronicznej dokumentów:

1. "Opracowanie ekofizjograficzne rejonu zbiornika wodnego K.", 2006,

2. "Operat wodnoprawny na wykonanie urządzeń wodnych dla zbiornika wodnego K.", 2006,

3. "Program funkcjonalno-użytkowy dla inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym zbiornik wodny K.", 2006,

4. "Określenie deficytu wody pitnej rejonu K.". Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2006,

5. "Analiza kosztów i korzyści inwestycji zbiornika wodnego K. według standardu Funduszu Spójności UE wraz z wnioskiem o współfinansowanie inwestycji zbiornik wodny K. z Funduszu Spójności UE". LEMTECH Konsulting, Kraków 2007,

6. Projekt rehabilitacji gospodarowania zasobami wodnymi W. - studium wykonalności. Hydroprojekt Kraków 2003.

Ponadto wnioskodawca wskazał, iż w przypadku występowania w żądanych dokumentach informacji, które nie mogą być udostępniane, prosi o oddzielenie takich informacji ze wskazaniem, które części informacji i z jakich powodów nie zostały udostępnione.

Po wstępnej analizie wniosku, Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej postanowieniem z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...], wydanym na podstawie art. 65 kpa, uznał się niewłaściwym rzeczowo do rozpatrzenia niniejszego wniosku o udostępnienie informacji publicznej w zakresie pkt 2, 3, 4, 5 i sprawę przekazał według właściwości do Ministra Środowiska. W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, iż Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej został jedynie upoważniony przez Ministra Środowiska do dokonania czynności związanych z zawarciem, realizacją i rozliczeniem określonych umów cywilnoprawnych, będących podstawą do zrealizowania opracowań, o których udostępnienie zwrócił się wnioskodawca. Dlatego właśnie właściwym organem do udzielenie informacji publicznej w żądanym zakresie jest Minister Środowiska. Ponadto, odnośnie pkt 6 wniosku dotyczącego Projektu rehabilitacji gospodarowania zasobami wodnymi W. - studium wykonalności, organ udzielił już odpowiedzi pismem z dnia [...] września 2006 r.

W dniu 6 sierpnia 2007 r. T. złożyło za pośrednictwem organu I instancji zażalenie na ww. postanowienie do Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz nadanie wnioskowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do udostępnienia informacji publicznej zobowiązane są podmioty będące w posiadaniu takich informacji. Skoro więc organ I instancji jest w posiadaniu takich informacji, to na nim spoczywa obowiązek udostępnienia informacji publicznej. Ponadto, wnioskodawca podniósł, iż nie można zgodzić się z argumentacją organu I instancji, w przeciwnym razie bowiem prowadziłoby to do błędnego przyjęcia, iż organ ten jest zwolniony ze wszelkich zobowiązań wynikających z ww. ustawy z uwagi na podległość działalności tego organu Ministrowi Środowiska.

Po rozpatrzeniu ww. zażalenia Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej postanowieniem z dnia [...] października 2007 r. nr [...], wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 i art. 65 kpa oraz art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, uchylił zaskarżone postanowienie z dnia [...] lipca 2007 r. i umorzył postępowanie w tym zakresie. W uzasadnieniu organ wskazał, iż zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. jest organem administracji rządowej, który jest obowiązany udostępniać informacje publiczne. Ponadto, przepis ten określa bardzo szeroki dostęp do informacji publicznej, bez względu na to czy żądane informacje pokrywają się z właściwością rzeczową podmiotu, do którego się zwrócono. Wystarczy bowiem, że podmiot ten posiada żądaną informację. Jednak z uwagi na charakter żądanych opracowań oraz fakt, że organ I instancji nie posiada autorskich praw majątkowych do przedmiotowych opracowań, przy załatwianiu wniosku należało wziąć pod uwagę przepisy zawarte w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oznacza to, zdaniem organu II instancji, iż informację publiczną będą stanowiły w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, określone informacje zawarte w tych opracowaniach, nie zaś opracowania w całości.

W skardze na powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, T. wniosło o jego uchylenie zarzucając naruszenie art. 1 i 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej polegające na błędnym ustaleniu, iż organ administracji nie powinien udostępniać wnioskodawcy żądanych opracowań w formie wykonanej przez twórcę, a może udostępnić jedynie informacje zawarte w tych opracowaniach. Skarżący stwierdził, iż z art. 61 Konstytucji wynika zasada udziału obywateli w życiu publicznym i sprawowania społecznej kontroli. W tym celu obywatel ma prawo uzyskania wiedzy o sprawach publicznych realizowanym m.in. przez prawo wglądu do dokumentu będącego nośnikiem informacji publicznej. Wyjaśnił, iż jego zdaniem nie ma przeszkód do udostępnienia żądanych informacji – rozpowszechnionych już utworów, z uwagi na fakt, iż intencją skarżącego było wykorzystanie tych informacji wyłącznie w celu własnego użytku.

W odpowiedzi na skargę Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe argumenty faktyczne i prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na podstawie art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 ze zm.), do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona.

Natomiast zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.

Rozpoznawana pod tym względem skarga zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że materialną podstawą żądania przez T. są przepisy art. 61 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) – zwana dalej udip. Oba wyżej wymienione akty prawne statuują reguły udzielania informacji publicznej. Konstrukcja udzielania informacji publicznej przez organy państwowe oparta jest na treści art. 1 udip i art. 61 Konstytucji. Z tych przepisów wynika, że ustawodawca chciał, aby dostęp do informacji był jak najszerszy, dlatego też uwzględniając przepis art. 1 udip należy uznać, że "zasadą powinno być udostępnianie informacji publicznej w trybie i na zasadach przewidzianych w omawianej ustawie" (M. Jaśkowska Dostęp do informacji publicznej w świetle orzecznictwa NSA Toruń 2002, s. 26.). Rozwijając tę myśl Naczelny Sąd Administracyjny w jednym ze swoich orzeczeń uznał, że: "czy żądana informacja mieści się w przedmiocie uregulowanym ustawą należy, respektując zasadę powszechnego dostępu, interpretować przepisy na korzyść wykonującego prawo do takiej informacji" (wyrok NSA, sygn. akt II SA 837/03, Monitor Prawniczy Nr 17/2003, s.770), a zatem organy posiadające informację publiczną mają obowiązek ją udostępnić chyba, że informacja taka została już wcześniej udostępniona lub funkcjonuje w obiegu publicznym albo żądane informacje mieszczą się w treści art. 5 ust. 1 i ust. 2 udip, a więc dotyczą informacji chronionych ze względu na przepisy ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz.1631) lub innych tajemnic ustawowo chronionych ze względu na ochronę prywatności osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorstwa.

Żądane przez skarżącego dokumenty mieszczą się w katalogu informacji publicznej opisanym w art. 6 udip, dotyczą one inwestycji wodnych prowadzonych przez orany niezespolonej administracji rządowej, jakim jest Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K. jak i Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Nie ulega zatem wątpliwości, iż wyżej wymienione organy są podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji publicznej. Udostępnić informację publiczną powinien ten organ, w którego jest ona posiadaniu. Jak wynika z akt sprawy żądane we wniosku skarżącego z dnia 22 maja 2007 r. informacje są w posiadaniu Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w K.

W sprawie, organy obu instancji wskazują, że żądane informacje nie są informacją publiczną, albowiem z uwagi na charakter żądanych opracowań oraz fakt, że organ I instancji nie posiada autorskich praw majątkowych do przedmiotowych opracowań, przy załatwianiu wniosku należało wziąć pod uwagę przepisy zawarte w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Oznacza to, zdaniem Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, iż informację publiczną będą stanowiły w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, określone informacje zawarte w tych opracowaniach, nie zaś opracowania w całości. Stanowisko takie jest błędne.

W ocenie Sądu, informację publiczną stanowi nie tylko treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, ale również same opracowania. Informacją publiczną będzie więc, całość dokumentacji posiadanej przez dany organ administracji, którą organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań nawet wtedy, gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu. Bez znaczenia wówczas jest to, w jaki sposób znalazły się one w posiadaniu organu i jakiej sprawy dotyczą. Ważne natomiast jest to, by dokumenty takie służyły realizowaniu zadań publicznych przez organ i odnosiły się do niego bezpośrednio. Innymi słowy, dokumenty takie muszą wiązać się ze sferą faktów zaistniałych po stronie organu. Na taką konkluzję pozwala analiza art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o dostępie do informacji publicznej, wedle którego przedmiotem wniosku może być treść i postać dokumentów urzędowych, a takimi są niewątpliwie żądane przez T. opracowania.

W rozpatrywanej sprawie Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej naruszył także przepis art. 14 ust. 2 cytowanej wyżej ustawy z dnia 6 września 2001 r. Przepis ten przewiduje jedyny przypadek, w którym można umorzyć postępowanie z wniosku o wydanie informacji publicznej. Zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 2 udip, jeśli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia informacji powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia, wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się. Organ może zatem, umorzyć postępowanie z wniosku o udzielenie informacji publicznej tylko wówczas, gdy nie może udostępnić informacji w formie w jakiej życzy sobie tego wnioskodawca, ale wcześniej ma on obowiązek wezwać wnioskodawcę do zadecydowania, czy chce otrzymać informację w formie, która jest możliwa. Jeśli wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, to tylko wówczas można umorzyć postępowanie w sprawie. Tymczasem Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej umorzył postępowanie w sprawie z tego powodu, iż w jego przekonaniu nie może udostępnić żądanych informacji, gdyż żądane opracowania są objęte przepisami prawa autorskiego. Brak jest więc podstaw prawnych do wydania przez organ II instancji takiego orzeczenia.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, orzekł jak w sentencji. O wykonalności zaskarżonej decyzji Sąd orzekł na podstawie art. 152 powołanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Orzekając o kosztach Sąd działał na podstawie art. 200 w zw. z art. 209 cyt. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.