Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) sędzia NSA Jolanta Rajewska sędzia del. WSA Jacek Fronczyk Protokolant asystent sędziego Dorota Chromicka po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej D. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Lu 676/13 w sprawie ze skargi D. K. na decyzję Odwoławczej Komisji Stypendialnej [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...] w przedmiocie stypendium socjalnego oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z 12 grudnia 2013 r., III SA/Lu 676/13 oddalił skargę D. K. na decyzję Odwoławczej Komisji Stypendialnej Katolickiego Uniwersytetu [...] z [...] lipca 2013 r., nr [...] w przedmiocie stypendium socjalnego. W uzasadnieniu Sąd stwierdził, że w sprawie zaistniała przesłanka wznowienia postępowania określona w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., uzasadniająca uchylenie decyzji ostatecznej z [...] października 2011 r. i odmowę przyznania skarżącej stypendium socjalnego. W myśl tego przepisu w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. W orzecznictwie podkreśla się, że wystarczą przy tym nowe okoliczności faktyczne. Wznowienie postępowania powinno następować nie tylko z uwagi na wyjście na jaw nowych dowodów, ale także i nowych okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy, przy czym ujawnienie się tych okoliczności może być rezultatem ujawnienia dowodów po wydaniu decyzji, byleby tylko dowody te dotyczyły faktów, które są istotne dla sprawy, a nie były znane organowi w momencie podejmowania decyzji. Pojawienie się zatem nowych dowodów lub okoliczności faktycznych ma podstawowe znaczenie dla wznowienia postępowania. Należy jednak przy tym dodać, że ujawnione istotne okoliczności i dowody muszą równocześnie być nowe, co oznacza, że zostały one po raz pierwszy zgłoszone przez stronę lub zostały odkryte przez organ administracji po wydaniu decyzji. Nie ma przy tym znaczenia, czy wcześniejsze nieujawnienie tych okoliczności czy dowodów wynikało z niewłaściwie prowadzonego przez organ postępowania wyjaśniającego, czy też z zamierzonego nieujawnienia ich przez stronę.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że po wydaniu decyzji z [...] października 2011 r. o przyznaniu skarżącej stypendium socjalnego ujawniona została nowa okoliczność dotycząca matki skarżącej, która wskazana została przez skarżącą we wniosku o stypendium jako osoba bezrobotna, nieosiągająca dochodów. Jest to okoliczność istotna dla sprawy w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., bowiem podstawą przyznania stypendium jest ustalenie miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie osoby ubiegającej się o stypendium. Przyznając skarżącej stypendium organ przyjął, że matka skarżącej nie ma dochodu. Dopiero po wydaniu decyzji organ uzyskał informację, że matka skarżącej przebywa za granicą i prawdopodobnie tam pracuje.

Ujawnienie tej okoliczności dawało organowi podstawę do wznowienia postępowania z urzędu. Zgodnie z art. 149 § 2 k.p.a. postanowienie o wznowieniu postępowania stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy. Postanowienie o wznowieniu postępowania wszczyna zatem postępowanie zmierzające do ustalenia, czy przyczyny wznowienia rzeczywiście istnieją. W razie ich stwierdzenia przeprowadza się postępowanie wyjaśniające w celu rozstrzygnięcia istoty sprawy.

W rozpoznawanej sprawie postępowanie mające na celu ustalenie, czy istnieje podstawa wznowienia określona w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. przeprowadzone zostało prawidłowo, zgodnie z wymogami art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a. W świetle zebranego materiału dowodowego słusznie uznały organy, że składając wniosek o przyznanie stypendium skarżąca podała nieprawdziwe dane dotyczące matki, mające wpływ na ustalenie wysokości dochodu na osobę w rodzinie, będącego podstawą przyznania stypendium. Stanowisko organu znajduje potwierdzenie w materiale dowodowym sprawy. Jak wynika z notatki służbowej z 19 marca 2012 r. (k. 14 akt administracyjnych), skarżąca wyjaśniła w rozmowie z pracownicą działu, że jej matka od września 2011 r. pracuje za granicą. Wprawdzie w późniejszych oświadczeniach z 20 kwietnia 2012 r. (k. 17 akt adm.), 26 maja 2012 r. (k. 35 akt adm.) i 1 czerwca 2012 r. (k. 46B akt adm.) skarżąca zaprzeczyła tej okoliczności, jednak jej oświadczenia słusznie uznane zostały za niewiarygodne. Fakt przebywania matki skarżącej za granicą potwierdzają bowiem informacje Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w S., zawarte w pismach z 18 maja 2012 r. (k. 32 akt adm.) i 4 czerwca 2012 r. (k. 36 akt adm.). Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w S. wyjaśnił, że z informacji uzyskanych przez Ośrodek wynika, że matka skarżącej od kilku lat nie zamieszkuje pod wskazanym przez skarżącą adresem, ponieważ przebywa za granicą. Nie ma podstaw do kwestionowania prawdziwości tej informacji. Nie jest także uzasadnione kwestionowanie prawa organu do zwrócenia się do ośrodka pomocy społecznej o informacje dotyczące sytuacji dochodowej i majątkowej rodziny skarżącej. Na organie ciąży, zgodnie z art. 7 k.p.a. obowiązek podejmowania wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. Zgodnie z art. 179 ust. 8 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm. – dalej "p.s.w.") w uzasadnionych przypadkach kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej albo odpowiednio komisja stypendialna lub odwoławcza komisja stypendialna, mogą zażądać doręczenia opinii jednostki w systemie pomocy społecznej odpowiedzialnej za ustalenie sytuacji dochodowej i majątkowej osób i rodzin, i uwzględnić ją w postępowaniu. Z przepisu tego wynika, że organ przyznający stypendium może zażądać przedstawienia wskazanej w tym przepisie opinii przez osobę ubiegającą się o stypendium, jednak nie wyklucza to zwrócenia się do ośrodka pomocy przez organ, w ramach postępowania wyjaśniającego, które organ obowiązany jest przeprowadzić zgodnie z art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a.

Fakt przebywania matki skarżącej od lat zagranicą wynika także z uzasadnienia postanowienia prokuratora o umorzeniu dochodzenia w sprawie doprowadzenia funduszu świadczeń pomocy materialnej [...] do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie osób rozpoznających wniosek D. K. o stypendium w błąd co do faktycznej sytuacji rodziny skarżącej. Z treści postanowienia wynika wprost, że w toku postępowania prowadzonego w sprawie czynu zabronionego, skarżąca, przesłuchana w charakterze świadka zeznała, że od kilku lat nie utrzymuje kontaktów z matką. Nie jest uzasadniony zarzut skarżącej, że organ nie miał prawa powoływać się na treść postanowienia, ponieważ nie zostało ono dołączone do akt sprawy w odpowiednim czasie. Postanowienie to wydane zostało przed zakończeniem postępowania w sprawie niniejszej i mogło być uwzględnione przez organ wydający zaskarżoną decyzję.

Z przedstawionych dowodów wynika, że skarżąca nie podała we wniosku o stypendium prawdziwych informacji o sytuacji majątkowej i dochodowej rodziny, a po ujawnieniu tego faktu składała sprzeczne oświadczenia i wyjaśnienia, odmawiając wręcz wykazania, że dochód rodziny uprawnia ją do otrzymywania stypendium socjalnego, o którym mowa w art. 179 ust. 1 p.s.w. Skarżąca koncentruje swój wysiłek na kwestionowaniu uprawnienia organów przyznających stypendia do ustalania składu i dochodu jej rodziny, zapominając, iż to na niej – jako ubiegającej się o pomoc materialną – ciąży obowiązek przedstawienia dowodów, potwierdzających stan majątkowy. Nie sposób również nie zauważyć, że we wniosku o stypendium skarżąca podała, że dochód przypadający na członka rodziny wynosi ok. 40 zł miesięcznie, co potwierdza fakt zatajenia przez nią części dochodów. Jest bowiem oczywiste, że wskazana przez skarżącą kwota nie pozwala na ponoszenie koniecznych kosztów utrzymania.

Po przeprowadzeniu postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy organ administracji publicznej wydaje decyzję, określoną w art. 151 k.p.a., zgodnie z którym organ wydaje decyzję, w której: 1) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, art. 145 "a" lub art. 145 "b", albo 2) uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145 § 1, art. 145 "a" lub art. 145 "b" i wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy.

Przeprowadzone postępowanie wykazało, że istnieje podstawa wznowienia postępowania określona w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a., co uzasadniało uchylenie decyzji ostatecznej o przyznaniu skarżącej stypendium. Uchylenie decyzji ostatecznej oznacza obowiązek rozstrzygnięcia na nowo sprawy administracyjnej. Wydając nową decyzję w sprawie stypendium socjalnego organ prawidłowo uznał, że brak jest podstaw do przyznania skarżącej stypendium, bowiem nie wykazała ona, że jej sytuacja materialna uprawnia do przyznania stypendium. Złożone po wznowieniu postępowania oświadczenie skarżącej, że jej matka zamieszkuje razem z rodziną i jest osobą bezrobotną, która nie prowadzi działalności gospodarczej i nie osiąga dochodu, trafnie uznane zostało – w świetle przedstawionych wyżej dowodów - za niewiarygodne.

Zgodnie z art. 179 ust. 4 pkt 3 p.s.w., przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez rodziców, jeżeli student nie jest samodzielny finansowo w rozumieniu art. 179 ust. 6 p.s.w. Niewskazanie rzeczywistych dochodów rodziców uniemożliwia ocenę, czy stypendium przysługuje, co stanowi podstawę do odmowy przyznania stypendium. Za wysoce naganne uznać należy to, że skarżąca już po wznowieniu postępowania składała nieprawdziwe i sprzeczne oświadczenia co do sytuacji swojej matki, w zależności od celu, jaki chciała osiągnąć. W postępowaniu karnym, w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej, zeznała skarżąca, że od kilku lat nie utrzymuje z matką kontaktów i nie wie gdzie matka przebywa, co pozostaje w oczywistej sprzeczności z oświadczeniem dla celów uzyskania stypendium, w którym skarżąca stwierdziła, że matka zamieszkuje wspólnie z rodziną w S. pod dotychczasowym adresem. Niezgodne z prawdą oświadczenie skarżącej nie może stanowić podstawy do przyznania stypendium tylko z tego powodu, że ani w toku niniejszego postępowania, ani w toku dochodzenia prowadzonego przez prokuraturę nie ustalono, gdzie matka skarżącej rzeczywiście przebywa oraz, czy i jakie osiąga dochody. Zebrane dowody pozwoliły na ustalenie, że skarżąca nie wskazała rzeczywistych dochodów rodziny, nie było więc możliwe ustalenie, czy jest osobą uprawnioną do stypendium. Skarżąca nie wykazała, że jest w trudnej sytuacji materialnej, ponieważ dochód na osobę w jej rodzinie nie przekracza kwoty określonej w regulaminie przyznawania pomocy materialnej.

Nie jest uzasadniony zarzut, że organ rozpatrzył sprawę w sposób wybiórczy i nieobiektywny, a ponadto godzący w słuszny interes obywatela. Na okoliczność rozmowy skarżącej z pracownikiem sekretariatu sporządzona została stosowna notatka urzędowa i brak jest podstaw do jej kwestionowania. Ponadto skarżąca nie sprecyzowała tezy dowodowej i nie wskazała świadków, którzy mieliby być przesłuchani. Jeśli natomiast chodzi o dowód z przesłuchania stron, to zgodnie z art. 86 k.p.a. dowód ten może być przeprowadzony, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nieuzasadniony jest zarzut, że organ pozbawił skarżącą możliwości czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Skarżąca brała czynny udział w postępowaniu przez swojego pełnomocnika, który zapoznawał się z aktami sprawy, czynił notatki, składał liczne pisma, wnioski, żądania i wyjaśnienia, zwracając nawet uwagę, które karty akt są ponumerowane, a które nie. Skarżąca nie wykazała, że organ uniemożliwił jej zapoznanie się z aktami sprawy, w szczególności z postanowieniem prokuratury o umorzeniu dochodzenia.

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości poprzez wniesienie skargi kasacyjnej. Na podstawie art. 176 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. - dalej "p.p.s.a.") zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1) naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 3 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. nr 205, poz. 1212) w związku z art. 179 w ust. 5 p.s.w. poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie faktu, że ww. artykuł w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania decyzji z [...] października 2011 r. o przyznaniu stypendium socjalnego skarżącej, nakazywał brać pod uwagę dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym dany rok akademicki, na który przyznawana jest pomoc materialna, a zatem w realiach niniejszej sprawy istotna jest wysokość dochodu rodziny skarżącej uzyskana w roku 2010, zaś wszystkie okoliczności dotyczące dochodu jej rodziny w latach 2011 i 2012, a przede wszystkim fakt, że "matka skarżącej od września 2011 r. przebywała za granicą", są nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i nie mogły stanowić skutecznej podstawy do wznowienia postępowania w trybie art. 145 § l pkt 5 k.p.a. i wzruszenia decyzji z [...] października 2011 r.;

2) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7 i 9 k.p.a. oraz art. 77 i 80 k.p.a. polegające na oddaleniu skargi, a w konsekwencji nieuchyleniu decyzji organów administracji obu instancji, pomimo że nie rozważono i nie zebrano całego materiału dowodowego w sprawie, a mianowicie nie wyjaśniono i nie udowodniono od kogo i kiedy skarżąca dowiedziała się o wyjeździe matki za granicę, a także od kiedy matka skarżącej przebywa za granicą oraz czy uzyskuje tam jakikolwiek dochód, co skutkowało niedostatecznym wyjaśnieniem, czy okoliczność stanowiąca podstawę wznowienia postępowania w rzeczywistości zaistniała i od kiedy.

3) art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461) poprzez ich niezastosowanie i przyznanie pełnomocnikowi skarżącej kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu według stawki określonej w § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c tj. w kwocie 240 zł netto, mimo, że przedmiotem zaskarżenia jest również należność pieniężna tj. orzeczenie obowiązku zwrotu przez skarżącą nienależnie pobranego stypendium w kwocie 5040 zł, a zatem wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powinna zostać ustalona w oparciu o § 18 ust. 1pkt 1 lit. a.

Mając na uwadze powyższe wniesiono o: 1) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji; 2) zasądzenie od organu na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego; 3) zasądzenie na rzecz pełnomocnika skarżącej kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym, który oświadczył, że koszty te nie zostały mu zapłacone ani w całości, ani też w części.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że z uzasadnienia postanowienia Komisji Stypendialnej [...] z [...] kwietnia 2012 r. o wznowieniu z urzędu postępowania w sprawie przyznania stypendium socjalnego decyzją ostateczną z [...] października 2011 r. wynika, że skarżąca zobowiązana była do przedstawienia "poza dochodami za 2010 r. również dochody uzyskane i utracone po tym roku". Jako podstawę prawną zobowiązania Komisja Stypendialna [...] powołała art. 179 ust. 5 p.s.w. oraz art. 3 pkt 2 i 2a znowelizowanej ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.). W świetle powyższych regulacji, dla ustalenia miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta, uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne podstawowe znaczenie mają zasady określone ustawą z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, moderowane art. 179 ust 4 i ust. 5 p.s.w. Podstawowe zasady ustalania dochodu na osobę w rodzinie określa art. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Skarżąca wniosek o przyznanie stypendium socjalnego złożyła 22 września 2011 r., a więc w roku akademickim 2011/2012. Ustaleń dotyczących nabycia prawa do stypendium dokonała Komisja Stypendialna [...] na podstawie dokumentacji wniosku, którego złożenie miało miejsce przed 1 stycznia 2012 r. W dniu wydania decyzji o przyznaniu stypendium socjalnego, tj. [...] października 2011 r. powołany wyżej art. 3 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów obowiązywał w brzmieniu nadanym ustawą z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, z mocą od 1 stycznia 2012 r. Z uwagi jednak na treść art. 3 ustawy z 19 sierpnia 2011 r., w myśl którego sprawy o świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego, do których prawo powstało przed dniem wejścia w życie ustawy (31.12.2012 r.), zastosowanie mają przepisy dotychczasowe. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych w kwestii ustalenia dochodu na osobę w rodzinie zastosowanie mają przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem l stycznia 2012 r. (wyrok WSA w Krakowie z 18 lipca 2012 r., III SA/Kr 342/12). Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu mającym zastosowanie w sprawie niniejszej, dochód rodziny oznacza przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, co stosownie do § 14 pkt 2 Regulaminu Przyznawania Pomocy Materialnej Studentom i Doktorantom [...] oznacza dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym dany rok akademicki, na który przyznawana jest pomoc materialna. W sprawie niniejszej podlegał zatem ustaleniu dochód rodziny skarżącej uzyskany w 2010 r., a zaszłości mające miejsce w 2011 r. czy 2012 r. dla tej przedmiotowej sprawy nie mają doniosłości prawnej.

Mając na uwadze obowiązujący w okresie od 1 listopada 2009 r. do 31 grudnia 2011 r. art. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych należy przyjąć, że nawet uzyskane dochody ze stosunku pracy w 2011 r. czy 2012 r. nie mają znaczenia prawnego, tj. nie mogą stanowić nowej okoliczności faktycznej, która by mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy z uwagi na nieobowiązywanie w dniu [...] października 2011 r. przepisu art. 3 pkt 2a i art. 5 ust. 4a ustawy o świadczeniach rodzinnych, jak to przyjęła Komisja Stypendialna [...]. Mając powyższe na uwadze, przyjęcie przez organ, że skarżąca miała obowiązek przedłożyć informację o dochodach uzyskanych po 2010 r. nie jest w świetle art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. nową okolicznością faktyczną istniejącą w dniu wydania decyzji ostatecznej ([...] października 2011 r.), która by mogła mieć wpływ na odmienne rozstrzygnięcie sprawy.

Ponadto, organy administracyjne nie wyjaśniły w sposób wyczerpujący okoliczności dającej im podstawę do wznowienia postępowania, a dotyczącej wyjazdu matki skarżącej za granicę. W szczególności nie ustalono, kiedy skarżąca dowiedziała się o wyjeździe matki za granicę, kiedy matka skarżącej wyjechała za granicę (czy miało to miejsce już w roku 2010, bo przecież dochody z tego właśnie roku organ administracji powinien wziąć pod uwagę przy wydawaniu decyzji z [...] października 2011 r.), czy ten wyjazd nastąpił już po roku 2010 i czy matka rzeczywiście uzyskuje za granicą jakiekolwiek dochody.

Znamienne w sprawie jest także to, że w trakcie postępowania dyscyplinarnego, Rzecznik Dyscyplinarny powziął wątpliwość czy skarżąca podała nieprawdę w swoich oświadczeniach o dochodach jej rodziny i z tej przyczyny postanowieniem z [...] października 2013 r. w sprawie [...] umorzył postępowanie w sprawie. W uzasadnieniu do zaskarżonego postanowienia napisano: przyjmując nawet, że treść notatek z 19 marca 2013 r. sporządzonych przez pracowników Działu Socjalnego [...] znalazłaby potwierdzenie w zeznaniach osób pod nimi podpisanych i że odpowiada prawdzie nie można z tej okoliczności wywodzić wniosku, że D. K. podała nieprawdę w dniu 22 września 2011 r. Nie wiadomo bowiem kiedy i od kogo obwiniona miała dowiedzieć się o wyjeździe matki. Natomiast, pisma OSP w S. z 18 maja i 4 czerwca 2012 r. nie stanowią wystarczającego dowodu na okoliczność, że matka skarżącej przebywa za granicą, ani tym bardziej na to, od kiedy tam przebywa i czy uzyskuje tam dochód. Opierają się bowiem one na informacjach zasłyszanych, bez wskazania nawet konkretnych osób, od których pochodzą.

Rozstrzygnięcie o kosztach pełnomocnika skarżącej ustanowionego z urzędu zostało oparte na art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. jako przyznane w tzw. innych sprawach. Tymczasem jego wynagrodzenie powinno zostać ustalone w oparciu o art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z § 6 pkt 4 cyt. Przedmiotem zaskarżenia jest również należność pieniężna tj. orzeczenie obowiązku zwrotu przez skarżącą nienależnie pobranego stypendium w kwocie 5040 zł, gdyż w efekcie wydania zaskarżonych decyzji skarżąca została zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego stypendium w okresie od 1 stycznia 2011 do 31 marca 2012 r. w łącznej wysokości 5040 zł.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W postępowaniu przed NSA prowadzonym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej obowiązuje generalna zasada ograniczonej kognicji tego sądu (art. 183 § 1 p.p.s.a.). NSA jako sąd II instancji rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, wyznaczonych przez przyjęte w niej podstawy, określające zarówno rodzaj zarzucanego zaskarżonemu orzeczeniu naruszenia prawa, jak i jego zakres. Z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania. Ta jednak nie miała miejsca w rozpoznawanej sprawie.

Skarga kasacyjna nie mogła być uwzględniona, albowiem podniesione w niej zarzuty przeciwko zaskarżonemu wyrokowi Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie nie są trafne.

Zarzut naruszenia art. 3 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w związku z art. 179 ust. 5 p.s.w. poprzez jego niezastosowanie nie ma usprawiedliwionych podstaw, ponieważ przepisy te nie mają zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Pamiętać wszak należy, że przedmiotem postępowania prowadzonego w trybie nadzwyczajnym, np. wznowienia postępowania nie jest sprawa administracyjna, lecz ostateczna decyzja administracyjna zapadła w trybie zwyczajnym i będąca rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej. W ten sposób zapadła w tym trybie decyzja odnosi się do sprawy będącej przedmiotem postępowania zwyczajnego w sposób pośredni.

W postępowaniu prowadzonym na skutek wydania postanowienia o wznowieniu postępowania organ podejmuje czynności zmierzające do ustalenia istnienia przyczyn wznowienia oraz do rozstrzygnięcia istoty sprawy (art. 149 § 2 k.p.a.). Oznacza to, na gruncie rozpoznawanej sprawy, że organ miał obowiązek ustalić, czy wyszła na jaw nowa – istotna dla sprawy – okoliczność faktyczna, istniejąca w dniu wydania decyzji, a nie znana organowi, który wydał decyzję. Z akt sprawy wynika jednoznacznie, że powyższa przyczyna wznowienia postępowania administracyjnego zaistniała, ponieważ skarżąca zataiła fakt przebywania jej matki za granicą, mimo że składając wniosek o stypendium złożyła jednocześnie oświadczenie, że wszystkie podane przez nią informacje są zgodne z prawdą. I to właśnie zdarzenie jest nową okolicznością faktyczną w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.

Jeżeli zaś skarżąca twierdzi, że ten fakt nie miał miejsca w 2010 r., to powinna przedstawić dowody na tą okoliczność w toku postępowania wznowionego. Wynika to z treści znowelizowanego art. 7 k.p.a., który nakazuje organowi podejmowanie czynności wyjaśniających stan faktyczny sprawy na żądanie strony, w sytuacji, gdy dowody na potwierdzenie istnienia danej okoliczności znajdują się w posiadaniu tej strony i ona z nich wywodzi dla siebie skutki prawne, jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie. Jeżeli skarżąca wystąpiła z żądaniem udzielenia jej pomocy materialnej w formie stypendium socjalnego, która to pomoc świadczona jest z pieniędzy podatnika, to miała obowiązek mówić prawdę odnośnie jej stanu rodzinnego i materialnego, a tego nie uczyniła. Tym samym zarzut naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7 i 9 k.p.a. oraz art. 77 i 80 k.p.a. polegający na oddaleniu skargi, pomimo że nie wyjaśniono i nie udowodniono, od kogo i kiedy skarżąca dowiedziała się o wyjeździe matki za granicę, a także, od kiedy matka skarżącej przebywa za granicą oraz czy uzyskuje tam jakikolwiek dochód, co skutkowało niedostatecznym wyjaśnieniem, czy okoliczność stanowiąca podstawę wznowienia postępowania w rzeczywistości zaistniała i od kiedy, należało uznać również za bezzasadny, ponieważ wyjaśnienie tych okoliczności w postępowaniu prowadzonym w trybie zwyczajnym, zakończonym decyzją z [...] października 2011 r. o przyznaniu stypendium obciążało skarżącą, ponieważ to ona miała obowiązek podania prawdziwych informacji w tym zakresie.

Nie mogły też być wzięte w niniejszej sprawie ustalenia zapadłe w postępowaniu dyscyplinarnym, ponieważ postępowanie to ma całkowicie odmienny charakter w zakresie postępowania dowodowego, ze względu na obowiązujące w nim domniemanie niewinności obwinionego.

Nie ma również usprawiedliwionych podstaw zarzut naruszenia art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu poprzez ich niezastosowanie. Należy bowiem mieć na względzie, że zgodnie z § 1 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) od skargi dotyczącej decyzji wydanej w trybie wznowienia postępowania administracyjnego pobierany jest wpis stały w wysokości 200 zł, bez względu na przedmiot sprawy. Oznacza to, że taki wpis jest pobierany od skargi na decyzję wydaną w trybie wznowienia postępowania administracyjnego także w przypadku, gdy dotyczy ona należności pieniężnej. Tym samym należało uznać, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił koszty pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, czyniąc to według stawki określonej w § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za niemającą usprawiedliwionych podstaw i na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.