Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Bogusław Szumacher Sędziowie: Sędzia NSA Sławomir Kozik Asesor WSA Bogusław Woźniak /spr./ Protokolant Sekretarz Sądowy Monika Szymańska po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2006 r. sprawy ze skargi A.P. i R.M.-P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wójt Gminy decyzją z dnia [...] ustalił A.P. i R.M.–P. łączne zobowiązanie podatkowe za 2005 r., w tym z tytułu podatku od nieruchomości kwotę 908,20 zł. Za podstawę swego rozstrzygnięcia organ podatkowy pierwszej instancji przyjął informację w sprawie podatku od nieruchomości, w której podatnicy podali, że są m. in. współwłaścicielami budynku rekreacyjnego.

Podatnicy pismem z dnia 12 lutego 2005 r. złożyli od tej decyzji odwołanie, w części dotyczącej ustalenia stawki dla budynku, wnosząc o zmianę ustalonego podatku od budynku letniskowego poprzez zastosowanie niższych stawek podatkowych, określonych dla budynków mieszkalnych. Odwołujący podnieśli, że składali do Urzędu Gminy wnioski w sprawie przekształcenia działki i domu. Odpowiedź zawsze była negatywna. Wskazali także, że są na emeryturze i obciążanie ich tak wysoką stawką jest bardzo krzywdzące. Odwołujący podnieśli, że w związku z budową przedmiotowego budynku sprzedali posiadane mieszkania i nie posiadają innego miejsca zamieszkania. W dniu 31 grudnia 2003 r. zostali wymeldowani ze stałego miejsca zamieszkania w [...] i zamieszkali na stałe w [...] nr 96. W załączeniu przedłożyli dowody, z których wynikać ma, że jest to jedyne miejsce ich zamieszkania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wydanej decyzji organ odwoławczy wskazał, że wymiar podatku został dokonany na podstawie wykazu nieruchomości złożonego przez stronę. Organ odwoławczy podkreślił, że o wysokości stawki podatku decyduje stan prawny nieruchomości a nie stan faktyczny, i co istotne, w postępowaniu podatkowym nie jest możliwa realizacja wniosku skarżącego o ewentualną zmianę kwalifikacji prawnej przedmiotowej nieruchomości. Wyjaśniono także, że stawki podatku od nieruchomości określane są corocznie przez radę gminy, na podstawie delegacji zawartej w art. 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z § 1 pkt 5 lit. a) uchwały Rady Gminy [...] nr IX/220/04 z dnia 3 grudnia 2004 r. w sprawie: określenia podatku od nieruchomości, podatku od posiadania psów oraz opłaty lokalnej, to jest: opłaty targowej, miejscowej i administracyjnej, stawkę podatków od budynków rekreacyjnych ustalono w wysokości 6 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku A.P. i R.M–P. wnieśli o uchylenie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji i o przyjęcie niższej stawki podatkowej. Zarzucili organom podatkowym naruszenie prawa poprzez niewłaściwą interpretację ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy z dnia 17 marca 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Zarzucili także błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, że działka w [...] ma charakter działki letniskowej oraz, że budynek mieszkalny posadowiony na tej działce, jest budynkiem letniskowym. W uzasadnieniu skargi strona skarżąca podniosła, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie uwzględniło okoliczności, iż wybudowany przez skarżących dom jest z istoty domem mieszkalnym całorocznym, pełniącym taką funkcję również z uwagi na fakt stałego w nim zamieszkiwania. Skarżący przywołali orzecznictwo NSA, wywodząc z niego, że o wysokości stawek podatkowych decydować powinien sposób wykorzystania budynku oraz spełnienie warunków do stałego zamieszkiwania, wymaganych przez przepisy prawa budowlanego.

Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi, powtarzając stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez m. in. kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Sąd rozstrzygając w granicach sprawy, nie jest jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Tak pojmując rolę Sądu w niniejszej sprawie stwierdzić należy, że skarga jest zasadna.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy dom posadowiony na gruncie przeznaczonym pod zabudowę letniskową powinien i może – w świetle obowiązującego prawa – być zaliczony do kategorii budynków mieszkalnych w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 84 z późn. zm.), czy też należy do kategorii pozostałych budynków – art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e) wymienionej wyżej ustawy. A jeżeli tak to, jakimi przesłankami należy się w tego typu sprawach kierować, udzielając odpowiedzi na tak postawione pytanie.

Z akt sprawy wynika, że wymierzając skarżącym podatek od nieruchomości zastosowano stawkę podatku przewidzianą dla budynków pozostałych. Za rozstrzygające przyjęto, bowiem to, iż budynek został wybudowany na terenie przeznaczonym pod zabudowę letniskową. Stanowisko to należało uznać za błędne i nie znajdujące oparcia w powołanych przepisach. Wybudowanie budynku na terenach rekreacyjnych nie mogło zostać uznane jako przesądzające o tym, iż budynek nie mógł zostać zaliczony do kategorii "budynek mieszkalny". Istotną, bowiem cechą przesądzającą o zakwalifikowaniu budynku do kategorii budynków mieszkalnych, jest posiadanie budynku w celu zaspokajania własnych potrzeb mieszkaniowych. Konieczność zastosowania takiego kryterium wynika z faktu, że w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie zostało zdefiniowane pojecie "budynek mieszkalny". Z tego względu, dla wyjaśnienia tej kategorii opodatkowania należało posłużyć się wykładnią językową. Za wykładnią językową omawianych przepisów opowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu pięciu sędziów NSA z dnia 17 października 2001 r. Sygn. akt FPK 9/01, ONSA 2002/2/64; z dnia 22 kwietnia 2002 r. Sygn. akt FPK 17/01, ONSA 2002/4/143i z dnia 1 lipca 2002 r. Sygn. akt FPK 3/02, ONSA 2003/2/50.

W uchwałach tych wrażono pogląd, że kryterium decydującym o zaliczeniu budynku do poszczególnych kategorii budynków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, jest kryterium zaspokajania podstawowych potrzeb mieszkaniowych właściciela i osób mu bliskich. Budynek letniskowy będzie się mieścił w pojęciu budynku mieszkalnego tylko wówczas, gdy będzie użytkowany faktycznie przez właściciela (jego bliskich), służąc tym samym zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych (nie rekreacyjnych, wypoczynkowych bądź w celu lokaty kapitału). Sąd, w składzie orzekającym, podziela treść powołanych uchwał oraz argumentację służącą ich uzasadnieniu. Ponadto stwierdza, że zachowały one swoją aktualność, w stanie prawnym obowiązującym w 2005 r. W rozpoznawanej sprawie istotnym będzie, zatem ustalenie czy budynek w [...] służy, jak podnoszą skarżący, zaspokajaniu ich podstawowych potrzeb mieszkaniowych.

Ograny podatkowe rozpoznając sprawę ponownie będą zobowiązane wziąć pod uwagę zgłoszone przez stronę okoliczności. Brak jednoznacznych ustaleń w tej kwestii upoważnia do wniosku, że zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a) i e) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz zasad postępowania określonych w art. 122, art. 187 § 1 i art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej.

Ponadto Sąd stwierdza, że uchwała Rady Gminy [...] stanowiąca podstawę wydania zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakiej przewiduje opodatkowanie budynków mieszkalnych lub ich części zlokalizowanych na terenach rekreacyjnych (letniskowych) według stawek przewidzianych dla pozostałych budynków tj. w wysokości 6,00 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a więc powyżej stawki maksymalnej przewidzianej w ustawie dla budynków mieszkalnych, tj. kwoty 0,54 zł za 1 m2 jest niezgodna z ustawą, a tym samym nie może być stosowna. Rada gminy może, w odniesieniu do poszczególnych przedmiotów opodatkowania różnicować wysokość stawek podatku, uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu, ale nie może określić stawki maksymalnej, określonej w ustawie.

Mając to na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c), art. 152 oraz art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.