Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi B. Sp. z o.o. z siedzibą w J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] sierpnia 2010r. Nr [...] w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Prezydenta Miasta P. z dnia [...] czerwca 2010r. nr [...] II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu na rzecz skarżącej kwotę 357zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania III. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane. /-/ E. Podrazik /-/ A. Łaskarzewska /-/ W. Batorowicz

Decyzją z dnia [...] maja 2010 roku, znak [...], Prezydent Miasta P., na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35 poz. 230), udzielił B. Sp. z o.o. zezwolenia nr [...] na sprzedaż napojów alkoholowych, zawierających do 4,5% alkoholu i piwa, przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży, tj. w lokalu pod adresem ul. G. w P. Organ orzekł przy tym zgodnie z wnioskiem Spółki z dnia [...] listopada 2009 roku.

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2010 roku, znak [...], Prezydent Miasta P., na podstawie art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. Nr 30 poz. 168), sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w treści opisanego wyżej zezwolenia z dnia [...] maja 2010 roku w ten sposób, że w wierszu 16 na stronie 1 decyzji w miejsce słów: "G." wpisał "G.".

Pismem z dnia [...] lipca 2010 roku B. Sp. z o.o. złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie. Skarżąca wskazała, że prawidłowy adres jej działalności to ul. G., tak jak to zostało określone w zezwoleniu z dnia [...] maja 2010 roku. Na poparcie swojej argumentacji załączono decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] lipca 2008 roku, znak [...], o warunkach zabudowy dla inwestycji, zlokalizowanej przy ul. G. w P.

Postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2010 roku, znak [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie. Organ wyjaśnił, iż dołączone do wniosku o wydanie zezwolenia: umowa najmu lokalu z dnia [...] marca 2007 roku, jak i umowa podnajmu z dnia [...] kwietnia 2009 roku, oraz pozwolenie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia [...] maja 2010 roku, dotyczą lokalu przy ul. G. w P. Zatem mimo, że we wniosku o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu wskazano adres ul. G., należało dokonać zaskarżonego sprostowania.

B. Sp. z o.o. złożyła skargę na postanowienie Kolegium do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, wnosząc o jego uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania. Skarżąca zarzuciła organowi naruszenie art. 7, art. 77 i art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na pominięcie dokumentów urzędowych, będących w dyspozycji Prezydenta Miasta P. oraz niezbadanie, w którym dokładnie lokalu – na ul. G. czy też na ul. G. – prowadzona jest sprzedaż alkoholu. Skarżąca wskazała ponadto, że w stosunku do lokalu na ul. G. były lub są nadal prowadzone postępowania administracyjnej, m.in. w zakresie ustalenia warunków zabudowy. Na potwierdzenie tych faktów załączono zawiadomienie Urzędu Miasta P. z dnia [...] maja 2008 roku (k. 7 akt sądowych), pismo Urzędu Miasta P. o przekazaniu odwołania wraz z aktami postępowania z dnia [...] października 2009 roku (k. 8 akt sądowych) i zawiadomienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. z dnia [...] października 2009 roku o wszczęciu postępowania administracyjnego (k. 9 akt sądowych). B. Sp. z o.o zarzuciła ponadto naruszenia art. 107 § 1 i 2 w zw. z art. 126 Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na zbyt ogólnikowe uzasadnienie nie pozwalające na określenia, które okoliczności zostały uznane przez organ za udowodnione, a którym dowodom odmówiono wiary.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoją dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje

Skarga okazała się zasadna.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem – art. 1 § 2 powyższej ustawy. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do ustalonego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów.

W świetle z kolei z art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270), Sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, przy czym – jak wynika z treści art. 145 § 1 – Sąd uwzględnia skargę na decyzję lub postanowienie i orzeka o ich uchyleniu w sytuacji, gdy stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony sprostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydawanych przez ten organ decyzjach. Regulację tę na mocy art. 126 kpa stosuje się odpowiednio także do postanowień. Ustawodawca nie definiuje wprawdzie użytych w treści art. 113 § 1 kpa pojęć, lecz za ugruntowany można uznać pogląd, w świetle którego błąd pisarski polega na widocznym użyciu niewłaściwego wyrazu, zastosowaniu nieprawidłowej pisowni lub opuszczeniu jednego albo kilku wyrazów wbrew intencjom organu administracji publicznej. Przez błąd rachunkowy rozumie się z kolei pomyłkę w wykonaniu działania matematycznego. Oczywistą omyłkę stanowi natomiast wyrażenie w danym rozstrzygnięciu tego, co widocznie jest niezgodne z myślą sformułowaną w sposób niebudzący wątpliwości przez organ administracji, a co zostało wypowiedziane wskutek przeoczenia lub nieodpowiedniego dobór słów. Do tej ostatniej kategorii zalicza się np. podanie błędnej daty bądź jej niewłaściwy zapis. Oczywistość omyłki stwierdza się natomiast poprzez porównanie tekstu decyzji z dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy. Takie stanowisko aprobowane jest zarówno w literaturze (C. Matysz, [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom II. Komentarz do art. 104-269, red. G. Łaszczyca, C. Matysz, A. Matan, LEX 2010) jak i orzecznictwie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 stycznia 2008 roku, sygn. akt II OSK 1815/06, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa .gov.pl;).

Trzeba jednak wyraźnie zauważyć, że sprostowaniu w omawianym trybie nie mogą podlegać wady (omyłki) istotne. Oznacza to, że zakazane jest modyfikowanie treści decyzji lub postanowienia w sposób, który prowadzi do merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia. Dotyczy to w szczególności ingerowania w zakres lub rodzaj praw, jakie zostały stronie przyznane. Nie podlegają także sprostowaniu w trybie art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnej omyłki istotne, mające swoje źródło w błędach popełnionych przez organ w trakcie procesu stosowania prawa. Ewentualna korekta wad istotnych powinna się natomiast odbyć poprzez zmianę decyzji albo w innym właściwym trybie. Taki pogląd można uznać za przeważający w judykaturze (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 maja 1988 roku, sygn. akt III SA 1466/87, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa .gov.pl; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 czerwca 1996 roku, sygn. akt I SA/Gd 564/98, tamże; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 listopada 2002 roku, sygn. akt IV SA 136/02, tamże).

Aby zatem ocenić, czy zaskarżone postanowienia o sprostowaniu oczywistej omyłki zostało wydane zgodnie z prawem należy rozważyć charakter zarzucanego przez organ błędu w adresie punktu sprzedaży. W tym celu trzeba odwołać się do przepisów ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości oraz o przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35 poz. 230). Zgodnie z art. 18 ust. 1 cytowanej ustawy, sprzedaż napojów alkoholowych, przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem spożycia, wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Przepis ten statuuje zatem generalny zakaz sprzedaży alkoholu bez stosowanego aktu organu administracji publicznego. Jednocześnie, wspomniane zezwolenie nie jest wydawane abstrakcyjnie, na sprzedaż napojów alkoholowych w dowolnym miejscu. Wręcz przeciwnie, należy uznać, że jest ono ściśle powiązane z konkretnie oznaczonym adresem punktu sprzedaży.

Nie ulega zatem wątpliwości, że kwestia adresu lokalu, w którym ma być sprzedawany alkohol, odgrywa kluczową rolę na gruncie przytoczonej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wyznacza ona bowiem zakres, w jakim dochodzi do przełamania ustawowego zakazu sprzedaży napojów alkoholowych. Tym samym rozstrzygnięcie w tej mierze ma charakter merytoryczny, ponieważ stanowi o uprawnieniu strony, ubiegającej się o zezwolenie. Prowadzi to z kolei do wniosku, iż w świetle dotychczasowych uwag ewentualne niewłaściwe podanie adresu lokalu w zezwoleniu z dnia [...] maja 2010 roku nie mogło mieć charakteru wady nieistotnej. Z tego też powodu za niedozwolone należy uznać, dokonywanie przez organ w trybie art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego sprostowania ewentualnego błędu w adresie.

Należy jednocześnie odnotować, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, przedmiotowe zezwolenie wydaje się na pisemny wniosek przedsiębiorcy. W rozważanej sytuacji podstawowe znaczenie powinny mieć zatem informacje zawarte we wniosku z dnia [...] listopada 2009 roku. Z treści tego pisma wynika, iż jako adres punktu sprzedaży napojów alkoholowych została wymieniona ul. G. w P. (k. 19 akt administracyjnych). Taką samą lokalizację wymienia również postanowienie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. z dnia [...] listopada 2009 roku, znak [...]. Oznacza to, że całe postępowanie co do wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych toczyło się w odniesieniu do nieruchomości położonej przy ul. G. w P. Wobec tego pomiędzy wnioskiem z dnia [...] listopada 2009 roku a zezwoleniem z dnia [...] maja 2010 roku nie zachodzą żadne rozbieżności, mające w szczególności charakter błędów pisarskich, rachunkowych lub oczywistych omyłek. O usunięcie ewentualnych wad nie wystąpiła również skarżąca spółka.

Niemniej, w skład zgromadzonego wówczas materiału dowodowego zaliczono również dokumenty, w świetle których sprzedaż napojów alkoholowy miała być prowadzona w lokalu na ul. G. w P. Są to: umowa najmu z dnia [...] marca 2007 roku i umowa podnajmu z dnia [...] kwietnia 2009 roku oraz decyzja nr [...] Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia [...] maja 2010 roku, znak [...]. Dokumenty te mogłyby mieć znaczenie na etapie merytorycznego rozstrzygania o udzieleniu zezwolenia. Natomiast w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki ich charakter jest co najwyżej pomocniczy. Podobnie należy ocenić załączone do skargi pisma, gdzie posłużono się adresem ul. G. w P. Do wspomnianej grupy zaliczają się: zawiadomienie Urzędu Miasta P. z dnia [...] maja 2008 roku, znak [...], pismo Urzędu Miasta P. o przekazaniu odwołania wraz z aktami postępowania z dnia [...] października 2009 roku, znak [...], oraz zawiadomienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. z dnia [...] października 2009 roku, znak [...].

W tym miejscu trzeba ponownie wskazać, że omyłki, mające swe źródło w błędach popełnionych przez organ w toku procesu stosowania prawa, nie mogą być usuwane w trybie art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że w przypadku błędnego ustalenia stanu faktycznego nie znajdzie zastosowania instytucja sprostowania oczywistej omyłki. Wady w tym zakresie, jakie uwidoczniły się już po wydaniu rozważanego zezwolenia, mogą mieć bowiem jedynie charakter wad istotnych. Tym samym należy dojść do przekonania, że modyfikacje dokonane przez Prezydenta Miasta P. postanowieniem z dnia [...] czerwca 2010 roku zarówno z uwagi na charakter prawny adresu lokalu w treści decyzji o zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych, jak i na charakter samej zarzucanej oczywistej omyłki stanowiły w istocie niedopuszczalną zmianę decyzji.

W świetle dotychczasowych uwag nie powinno ulegać wątpliwości, że organy obu instancji naruszyły przepis art. 113 § 1 kpa, w konsekwencji doszło do naruszenia przepisów postępowania, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wadliwość powyższa skutkować musiała uchyleniem zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Prezydenta Miasta P. z dnia [...].06.2010 r.

W tej sytuacji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270) orzeczono jak w punkcie I wyroku.

Organy administracji publicznej, rozpoznając ponownie sprawę, powinny uwzględnić uwagi Sądu, szczególnie te odnoszące się do kwestii charakteru prawnego adresu lokalu, wymienianego w zezwoleniu na sprzedaż napojów alkoholowych.

Sąd zasądził koszty postępowania w oparciu o art. 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a o wykonalności zaskarżonego postanowienia orzekł na podstawie art. 152 powołanej ustawy.

/-/ E.Podrazik /-/ A.Łaskarzewska /-/ W.Batorowicz