Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Lech (spr.), Sędzia NSA Monika Nowicka, Sędzia del. WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant asystent Małgorzata Penda, po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1002/10 w sprawie ze skargi K R., P. H. i T. H. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego dotyczącego odmowy przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości warszawskiej 1) prostuje z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wa 1002/10, poprzez wpisanie zamiast nazwiska: "R.", nazwiska: "R.", 2) oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 1002/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] marca 2010r., nr [...], w przedmiocie zawieszenia postępowania administracyjnego.

W uzasadnieniu Sąd wskazał na następujący stan sprawy: w dniu 9 lipca 2009 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie wpłynął wniosek K. R., T. H. i P. H. reprezentowanych przez adwokata R. N. o stwierdzenie nieważności orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia [...] marca 1968 r. Nr [...] o odmowie przyznania prawa własności czasowej do gruntu nieruchomości warszawskiej położonej przy ul. [...] oznaczonej nr hip. jako nieruchomość warszawska nr [...].

Dawnymi właścicielami nieruchomości, ustalonymi na podstawie aktu notarialnego z dnia 23 marca 1935 r. byli: K. H., E. Ł., M. R. i T. H.

T. H. zmarł 2 czerwca 1965 r. Spadek po nim nabyli żona I. H. oraz synowie: T. A. H. i P. A. H. (postanowienie Sądu Powiatowego w Rawie Mazowieckiej z 30 czerwca 1965 r. sygn. akt Ns 264/65).

I. H. zmarła 26 października 1996 r., spadek po niej nabyli: P. A. H. i J. J. H. (postanowienie Sądu Rejonowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 20 marca 1998 r. sygn. akt I Ns 297/97).

M. R. zmarła 9 marca 1977 r. spadek po niej nabył syn A. M. R. postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 17 czerwca 1987 r. III Ns 772/82).

A. M. R. zmarł 14 października 1986 r., spadek po nim nabyli syn K. R. i żona H. R. (postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 27 lipca 1987 r. sygn. akt III Ns 568/87).

O wszczęciu postępowania Kolegium powiadomiło Prezydenta m.st. Warszawy oraz pełnomocnika wnioskodawców.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie dwukrotnie wzywało pełnomocnika do wskazania następców prawnych K. H. oraz M. Ł. oraz o podanie adresów H. R. i J. H.

Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2010 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie zawiesiło postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia administracyjnego Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia [...] marca 1968 r. Nr [...], do czasu ustalenia następstwa prawnego po K. H. i E. Ł. oraz na podstawie art. 100 § 1 pkt 1 wezwało następców prawnych do wystąpienia do właściwego Sądu o ustalenie następstwa prawnego po wymienionych osobach w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia powyższego postanowienia.

W dniu 18 lutego 2010 r. do Kolegium wpłynął wniosek adwokata R. N. dotyczący ponownego rozpoznania sprawy zakończonej powyższym postanowieniem. We wniosku pełnomocnik stron wskazał, że z tego powodu, iż nie ma aktu zgonu K. H. i E. Ł. zachodzi konieczność ustanowienia dla nich kuratora. Natomiast ze względu na brak informacji o tych osobach nie jest możliwym wystąpienie przez wnioskodawców do Sądu o ustalenie po nich następstwa prawnego. Wskazał także na konieczność rozpoznania w pierwszej kolejności wniosku o ustanowienie kuratora dla osoby nieobecnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie postanowieniem z dnia [...] marca 2010 r., nr [...], po rozpatrzeniu wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy utrzymało w mocy postanowienie z dnia 21 stycznia 2010 r., wskazując, że w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej powinny brać udział wszystkie podmioty, które posiadają przymiot strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. Organ zaznaczył, że zgodnie z utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie poglądem stroną postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji jest nie tylko strona postępowania zwykłego zakończonego wydaniem kwestionowanej decyzji, lecz także każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczyć mogą skutki stwierdzenia nieważności.

Zdaniem organu w niniejszej sprawie nie ma możliwości prowadzenia dalszego postępowania, ponieważ nie ustalono kompletnego kręgu osób zainteresowanych rozstrzygnięciem, przede wszystkim spadkobierców osób, do których zaskarżona decyzja była adresowana.

Na to postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył w imieniu skarżących K. R., T. H. i P. H. adwokat R. N. podnosząc, że organ pozytywnie ocenił możliwość wszczęcia postępowania nadzorczego w odniesieniu do orzeczenia o odmowie przyznania własności czasowej pomimo, iż żądający wszczęcia postępowania nie wykazali następstwa prawnego po wszystkich byłych właścicielach przedmiotowej nieruchomości, nie przedstawiono bowiem między innymi postanowień spadkowych po zmarłej K. H. i E. Ł. Wskazano, że wobec braku aktów zgonu – stanowiących wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych nie można jednoznacznie i z całą pewnością przyjąć, że wymienione osoby faktycznie nie żyją.

W ocenie skarżących Kolegium powinno było przed podjęciem decyzji o zawieszeniu postępowania, rozpatrzyć złożony wniosek o ustanowienie kuratora i wypowiedzieć się w tej kwestii, wskazać powody dla których uznaje, że zastosowanie instytucji kurateli w okolicznościach prowadzonego postępowanie nie jest konieczne.

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 1002/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] marca 2010 r. wskazując, że skarga zasługuje na uwzględnienie, chociaż z innych powodów niż w niej podniesione.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji w niniejszej sprawie organ przedwcześnie zastosował art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. zawieszając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji dekretowej do czasu ustalenia następstwa prawnego po K. H. i E. Ł. (dawnych właścicielkach nieruchomości warszawskiej) zobowiązując jednocześnie strony tego postępowania do zwrócenia się do sądu powszechnego w celu uzyskania postanowień spadkowych.

Sąd wskazał, że w pierwszej kolejności organ powinien w sposób nie budzący wątpliwości ustalić, że K. H. i E. Ł. nie żyją. Tym bardziej, że na podstawie materiału dowodowego sprawy, można ustalić ostatni adres zamieszkania tych osób oraz zwrócić się do właściwego Urzędu Stanu Cywilnego o wyjaśnienie tej kwestii. Dopiero po bezspornym ustaleniu, że osoby te nie żyją, organ mógłby zawiesić postępowanie na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. i zobowiązać strony tego postępowania do podjęcia działań w celu ustalenia wszystkich następców prawnych E. Ł. i K. H. Zdaniem Sądu nie można w takiej sytuacji uznać, że organ wyczerpał wszystkie możliwości w celu ustalenia spadkobierców byłych właścicieli nieruchomości. Jednocześnie Sąd uznał zarzut skargi dotyczący naruszenia przez organ art. 34 k.p.a. z powodu nie ustanowienia kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu za nieuzasadniony i przedwczesny.

Sąd pierwszej instancji stwierdził zatem, że rozpoznając ponownie sprawę organ powinien najpierw ustalić w oparciu o zebrany w sprawie materiał dokumentacyjny oraz poprzez zwrócenie się do Urzędu Stanu Cywilnego czy powyższe osoby żyją, czy też nie żyją, a jeżeli nie żyją to kiedy zmarły, a następnie wydać adekwatne do sytuacji orzeczenie w sprawie.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2010 r., skargę kasacyjną złożyło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów postępowania poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, polegające na wskazaniu Kolegium naruszenia art. 7 i 77 § 1 k.p.a., które w istocie nie miało miejsca. W szczególności wyrokowi temu zarzucono naruszenie:

1) art. 145 § 1 pkt 1 lit, c powołanej wyżej ustawy w związku z art. 7 k.p.a. i 80 k.p.a., poprzez bezpodstawne uznanie, że Kolegium nie wyjaśniło zagadnień istotnych dla ustalenia stanu faktycznego sprawy, podczas gdy z materiału dowodowego znajdującego się w aktach wynika, że okoliczności te można uznać za udowodnione;

2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c powołanej ustawy w związku z art. 75 k.p.a., poprzez bezpodstawne uznanie, że w postępowaniu administracyjnym dotyczącym badania zgodności z prawem decyzji za jedyny dowód śmierci osoby fizycznej można uznać akt jej zgonu, podczas, gdy z materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy jednoznacznie wynika, że osoba ta z całą pewnością zmarła;

3) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c powołanej ustawy w związku z art. 75 k.p.a., poprzez wadliwe ustalenie przez Sąd okoliczności faktycznej, będącej w istocie jedyną podstawą uchylenia postanowienia Kolegium, to jest bezpodstawne stwierdzenie przez Sąd, że organ pierwszej instancji w 1968 r. doręczył decyzję K. H. i E. Ł. na adres W., ul. [...], podczas, gdy z materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy jednoznacznie wynika, że żadna z tych osób nie odebrała skierowanych na ten adres decyzji;

4) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 75 k.p.a., poprzez wadliwe ustalenie przez Sąd okoliczności faktycznej i bezpodstawne uznanie, że E. Ł. kiedykolwiek zamieszkiwała w W. przy ul. [...], podczas gdy żadne okoliczności ani żadne dowody zgromadzone w sprawie nie pozwalają na przyjęcie takiej tezy;

5) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c powołanej ustawy w związku z art. 75 k.p.a., w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez bezpodstawne uznanie, że znajomość adresu zamieszkania osoby fizycznej pozwala na ustalenie właściwego Urzędu Stanu Cywilnego, który mógł sporządzić akt zgonu tej osoby, podczas gdy na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o aktach stanu cywilnego zgon osoby rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca takiego zdarzenia, a więc urzędzie właściwym dla miejsca zgonu, a nie miejsca zamieszkania;

6) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c powołanej ustawy w związku z art. 7 k.p.a., poprzez przyjęcie, że przepis ten nakłada na organ administracji publicznej obowiązek prowadzenia długotrwałego skomplikowanego i kosztownego postępowania, którego niepewnym skutkiem miałoby być zdobycie wiedzy na temat okoliczności, które strona z całą pewnością zna, a które mogą też zostać udowodnione na podstawie innych, znajdujących się w aktach, dowodów.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej organ stwierdził, że mimo braku aktu zgonu miał prawo – zgodnie z art. 80 k.p.a. – ocenić na podstawie całokształtu materiału dowodowego, że dana okoliczność, czyli śmierć K. H. i E. Ł., została udowodniona. Wobec tego organ uznał, że Sąd pierwszej instancji, nakazując uzyskanie aktu zgonu K. H. i E. Ł., w istocie nie zakwestionował samego faktu, że osoby te nie żyją, a jedynie bezpodstawnie uznał, że dowodem na to może być jedynie akt zgonu i że obowiązek jego uzyskania obciąża Kolegium.

Skarżący kasacyjnie organ podał, że nie zaniedbał swoich obowiązków wynikających z art. 7 k.p.a., wskazując, iż dwukrotnie występował o przedłożenie postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po E. Ł. i K. H., mimo iż stronę reprezentuje profesjonalny pełnomocnik – adwokat.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują przesłanki nieważności określone w art. 183 § 2 wskazanej wyżej ustawy, zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarżący kasacyjnie organ stoi na stanowisku, że mimo braku aktu zgonu E. Ł. i K. H., mógł na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenić, że osoby te nie żyją i zawiesić postępowanie administracyjne do czasu ustalenia następstwa prawnego po tych osobach.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Wskazać należy, że dokumentem uprawniającym do uznania osoby fizycznej za zmarłą jest odpis aktu zgonu wydany przez właściwy Urząd Stanu Cywilnego. Dopiero wtedy, gdy zostanie stwierdzone wymaganym prawem dokumentem, że strona postępowania administracyjnego zmarła, obligatoryjne staje się ustalenie jej spadkobierców. Dopóki zatem organ nie dysponuje aktem zgonu strony lub prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu zgonu, czy też o uznaniu za zmarłego, dopóty nie można uznać, że faktycznie osoby te nie żyją. Tylko bezsprzecznie ustalony w ten sposób stan faktyczny sprawy uprawnia do stwierdzenia, że wymienione w aktach zgonu osoby w istocie nie żyją. Żadne domniemania w tej kwestii nie mogą zatem mieć miejsca. Dopiero po otrzymaniu aktu zgonu, organ może żądać przedstawienia następców prawnych wynikających ze stwierdzenia nabycia spadku.

Wskazać w tym miejscu należy, że art. 7 k.p.a. stanowi przejaw zasady oficjalności postępowania administracyjnego, która nakłada na organ postępowania obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Organ – w celu spełnienia wskazanego obowiązku – powinien zbadać określone okoliczności z urzędu, czego jednak w niniejszej sprawie organ nie dopełnił. Uznać zatem należy, że bierne oczekiwanie na inicjatywę dowodową strony stoi w sprzeczności z zasadą oficjalności postępowania administracyjnego wynikającą z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.

Wskazać wypada, że sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób reguluje ustawa z dnia 29 września 1986r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 36, poz. 180). Rejestracji stanu cywilnego osób dokonuje się w księgach stanu cywilnego w formie aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonu, przy czym akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym. Księgi stanu cywilnego prowadzi się w urzędach stanu cywilnego oddzielnie dla każdej gminy.

Urodzenie oraz zgon osoby rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego miejsca takiego zdarzenia, przy czym zgłoszenia urodzenia i zgonu dokonuje się ustnie. Zgłoszenia urodzenia lub zgonu na piśmie dokonują odpowiednio organy państwowe, zakłady opieki zdrowotnej i inne zakłady oraz lekarze i położne. Natomiast w razie stwierdzenia zgonu lub uznania za zmarłego w postępowaniu sądowym albo w razie zgonu osoby na polskim statku morskim lub powietrznym, zgonu żołnierza w czynnej służbie wojskowej i innej osoby przydzielonej do jednostki wojskowej, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi – zgon rejestruje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy. W wyjątkowych wypadkach zgłoszenia zgonu można dokonać w urzędzie stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego lub miejsca jego pochowania.

Stosownie do art. 79 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, z ksiąg stanu cywilnego wydaje się: odpisy zupełne i skrócone aktów stanu cywilnego, zaświadczenia o dokonanych w księgach stanu cywilnego wpisach lub o ich braku, zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu księgi stanu cywilnego.

W odpisie skróconym aktu zgonu umieszcza się nazwisko i imię (imiona) zmarłego, jego nazwisko rodowe, miejsce i datę zgonu, datę lub rok urodzenia, miejsce urodzenia, stan cywilny zmarłego i jego ostatnie miejsce zamieszkania oraz nazwisko, imię i nazwisko rodowe małżonka, a także imiona i nazwiska rodowe rodziców zmarłego. Odpisy oraz zaświadczenia określone w art. 79 wydaje się na wniosek sądu lub innego organu państwowego, osoby, której stan cywilny został w akcie stwierdzony, jej wstępnego, zstępnego, rodzeństwa, małżonka lub przedstawiciela ustawowego.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, do zgłoszenia zgonu są obowiązani:

1) małżonek lub dzieci zmarłego,

2) najbliżsi krewni lub powinowaci,

3) osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon,

4) osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały,

5) administrator domu, w którym nastąpił zgon.

Zgodnie natomiast z art. 66 ust. 2 powołanej ustawy, jeżeli okoliczności zgonu były przedmiotem postępowania przeprowadzonego przez organ państwowy, akt zgonu sporządza się na podstawie pisemnego zgłoszenia dokonanego przez taki organ.

Zaznaczyć należy, że powołana wyżej ustawa z dniem 1 marca 1987 r. uchyliła dekret z dnia 8 czerwca 1955 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 25, poz. 151), który to dekret z kolei z dniem 31 sierpnia 1955 r. uchylił dekret z dnia 25 września 1945 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 48, poz. 272).

Jak zatem z powyższego wynika, dowodem formalnym potwierdzającym, że dana osoba nie żyje, jest akt zgonu, ewentualnie sądowe postanowienie stwierdzające zgon, które zastępuje akt zgonu. Gdy bowiem nie ma aktu zgonu, można wystąpić do właściwego sądu rejonowego z wnioskiem o stwierdzenie zgonu nieżyjącej osoby. Wniosek o stwierdzenie zgonu powinien zawierać imię, nazwisko i wiek osoby zmarłej imiona jej rodziców oraz nazwisko rodowe matki oraz ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu. Ponadto powinien wskazywać okoliczności uzasadniające, iż osoba taka zmarła. Taką okolicznością może być akt urodzenia, z którego wynika (wynikałby) wiek danej osoby. W przeciwieństwie do postępowania o uznanie za zmarłego, postępowanie o stwierdzenie zgonu prowadzi się, gdy z okoliczności wynika, że śmierć danej osoby jest pewna. Dlatego ustawodawca w art. 537 Kodeksu postępowania cywilnego zwolnił sąd z obowiązku ogłaszania o prowadzonym postępowaniu w mediach i pozostawił do oceny sądu, czy ogłoszenia takiego dokonać, czy nie.

Jeżeli sąd zadecyduje, iż należy dokonać ogłoszenia w prasie o prowadzonym postępowaniu, to zgodnie z art. 537 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego "postępowanie nie może być zakończone wcześniej niż po upływie miesiąca od ukazania się ogłoszenia i dwóch tygodni od końca terminu wyznaczonego w ogłoszeniu". Sąd może wyznaczyć termin nawet paru miesięcy.

Dopiero po uzyskaniu aktu zgonu lub sądowego postanowienia o stwierdzeniu zgonu, z których bezsprzecznie wynika, że wskazana w nim osoba nie żyje, można wystąpić do sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Postępowanie spadkowe toczy się przed sądem spadku, to znaczy właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy bądź dla miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. O stwierdzeniu nabycia spadku orzeka sąd na wniosek spadkobiercy lub innej osoby zainteresowanej ustaleniem praw do spadku na przykład wierzyciela spadkodawcy, uprawnionych do zachowku, zapisobiorców lub wierzyciela spadkobiercy. Do wniosku, o którym mowa należy też bezwzględnie dołączyć skrócony odpis aktu zgonu, aby w ten sposób udokumentować fakt, że spadkodawca już nie żyje. Jeżeli spadkodawca pozostawił testament, to należy złożyć go w sądzie, a sąd dokona wówczas jego otwarcia i ogłoszenia.

Zaznaczyć przy tym należy, że roszczenia o stwierdzenie nabycia spadku nie przedawnia się, nie jest to bowiem roszczenie o charakterze materialnoprawnym i dlatego nie mają do niego zastosowania przepisy o przedawnieniu roszczeń. Oznacza to, że wniosek w tej sprawie może zostać złożony w każdym czasie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że dopiero uzyskanie przez organ odpisu aktu zgonu E. Ł. i K. H., uprawniałoby Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie do zawieszenia postępowania z powodu braków wskazania następców prawnych byłych współwłaścicieli nieruchomości, dopiero wtedy organ mógłby wystąpić do pełnomocnika o przedstawienie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłych. Z urzędu organ może bowiem wystąpić do właściwego miejscowo Urzędu Stanu Cywilnego o przedstawienie aktu zgonu, natomiast to strona (zstępny) występuje do sądu o wydanie postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym, o czym była już mowa powyżej. Jeżeli z informacji otrzymanych z Urzędu Stanu Cywilnego będzie wynikać, że akt zgonu nie został sporządzony, to na wnioskodawcy spoczywać będzie obowiązek przeprowadzenia postępowania o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego.

Zauważyć należy, że z dołączonego do akt niniejszej sprawy postanowienia Sądu Powiatowego dla m. st. Warszawy Wydział I Niesporny z dnia 26 lutego 1965 r., sygn. akt I Ns II 609/64 nie wynika, że dziedziczenie nastąpiło na podstawie testamentu, a zatem w postępowaniu tym winien być ustalony krąg spadkobierców ustawowych po A. H. vel H. – mężu i ojcu byłych właścicieli. Z dokumentów przedłożonych do akt sprawy o stwierdzeniu nabycia spadku musiało zatem wynikać, które osoby uprawnione do dziedziczenia jeszcze żyją, a które zmarły i czy pozostawiły spadkobierców.

Nie można zatem przyznać racji zarzutowi skargi kasacyjnej, że w zaskarżonym wyroku Sąd pierwszej instancji naruszył art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 powołanej wyżej ustawy, orzekł, jak w sentencji.

Korzystając z uprawnień przewidzianych w art. 156 § 3 wskazanej ustawy Naczelny Sąd Administracyjny dokonał sprostowania oczywistej omyłki w sentencji zaskarżonego wyroku.