Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Jarosław Wichrowski Sędziowie: Sędzia WSA Grzegorz Saniewski (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Piechowiak Protokolant Elżbieta Brandt po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 maja 2013 r. sprawy ze skargi K. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] Starosta [...], po rozpatrzeniu wniosku Burmistrza [...], na podstawie art. 90, art. 83 ust. 1 i 2c ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220, ze zm.) odmówił Gminie Nowe zezwolenia na usunięcie 1 sztuki drzewa z rodzaju żywotnik, rosnącego na działce nr 178 w[...].

Odwołanie od tej decyzji złożył skarżący K. G. podnosząc, że rozrośnięte drzewo stwarza zagrożenie w ruchu drogowym, ograniczając widoczność przy wyjeździe z jego posesji.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 w związku z art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 267; zwanej "k.p.a.") umorzyło postępowanie odwoławcze.

Kolegium stwierdziło, że wniosek o zezwolenie na usunięcie drzewa znajdującego się na stanowiącej własność Gminy [...] działce nr 178 w[...], złożył Burmistrz [...]. Planowane usunięcie drzewa motywował wnioskiem jednego z właścicieli działki sąsiedniej, który uważa, że ogranicza ono widoczność przy włączaniu się pojazdów do ruchu drogowego. Organ I instancji odmówił wydania zezwolenia uznając po oględzinach, że drzewo znajduje się w bardzo dobrym stanie zdrowotnym i nie stanowi realnego zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Odwołanie od decyzji organu I instancji złożył K. G., będący właścicielem działki sąsiadującej z działką, na której rośnie przedmiotowe drzewo.

Kolegium uznało, że odwołujący się nie jest stroną postępowania w rozumieniu art. 28 k.p.a.

Organ odwoławczy wskazał, że stosownie do art. 28 k.p.a. stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody nie ma normy prawnej, z której można by wywieść prawo lub obowiązki dla sąsiadów nieruchomości, z której ma nastąpić wycięcie drzew lub krzewów. W szczególności nie jest takim przepisem art. 4 ustawy, który stanowi, że obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym. Jest to bowiem przepis zbyt ogólny, by móc wyprowadzić interes prawny, o jakim mowa w art. 28 k.p.a.

W skardze do sądu administracyjnego K. G. podtrzymał swoją argumentację, że wycinka drzewa jest zasadna, gdyż ograniczając widoczność przy wyjeździe z jego posesji stanowi ono zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Skarżący zarzucił, że w sytuacji kiedy to on jest osobą najbardziej narażoną na to, że będzie sprawcą kolizji pojazdów lub potrącenia pieszego – organ błędnie odmawia mu prawa strony ze względu na okoliczność, iż właścicielem terenu, na którym rośnie drzewo jest gmina, a skarżący jest tylko właścicielem działki sąsiedniej. Skarżący podkreślił, że w tej sytuacji decyzja organu jest błędna, lekceważąca i opiera się jedynie na suchej literze prawa.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest niezasadna.

Przede wszystkim zaznaczyć należy, że stosownie do treści przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późń. zm.), sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że Sąd rozpatrując skargę ocenia wyłącznie, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa, w tym przepisów regulujących m.in. kto może występować przed organami administracji w danej sprawie jako strona postępowania mogąca domagać się od organu określonego działania. Sąd nie może zatem badać, czy możliwe lub celowe jest dopuszczenie skarżącego do udziału postępowania z innych względów niż wskazane w przepisach prawa.

W niniejszej sprawie przedmiotem oceny Sądu była wyłącznie decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w z dnia [...] r. wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a., którą umorzono postępowanie odwoławcze w wyniku rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez skarżącego. Poza kontrola Sądu pozostaje natomiast decyzja organu I instancji.

Istotną zatem kwestią podlegającą kontroli sądowej było zbadanie zasadności zastosowania przez Kolegium art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a., zgodnie z treścią którego, organ odwoławczy wydaje decyzję, w której umarza postępowanie odwoławcze. Artykuł ten uprawnia organ odwoławczy do podjęcia decyzji o umorzeniu postępowania odwoławczego, gdy postępowanie to stało się bezprzedmiotowe. Bezprzedmiotowość postępowania odwoławczego będzie miała miejsce m.in. wtedy gdy organ odwoławczy w toku postępowania ustali, że wnoszący odwołanie nie jest stroną w sprawie w rozumieniu art. 28 k.p.a. Taki pogląd wypowiedział Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 5 lipca 1999 r. sygn. akt OPS 16/98. Pogląd ten prezentowany jest nadal w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, podziela go również Sąd w niniejszej sprawie.

Jak słusznie wskazał organ odwoławczy pojęcie strony definiuje przepis art. 28 k.p.a. stanowiąc, iż stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Odnośnie pojęcia "interesu prawnego" w piśmiennictwie i judykaturze przeważa pogląd, że interes prawny występuje wówczas, gdy strona - w rozumieniu procesowym - może lub powinna, na podstawie obowiązującego prawa, uzyskać konkretną korzyść albo może lub powinna być obarczona powinnością określonego zachowania, jednakże po skonkretyzowaniu tego aktem (lub czynnością) organu administracji publicznej. O tym, czy strona ma interes prawny decyduje odpowiedź na pytanie, czy jej żądanie znajduje podstawę w materialnym przepisie prawa publicznego, a w szczególności prawa administracyjnego. Jeżeli akt stosowania danej normy prawnej nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę sytuacji prawnej danego podmiotu, to nie można mówić o interesie prawnym strony, a co za tym idzie o statusie strony w postępowaniu, w którym dochodzi do konkretyzacji danej normy prawnej. Interes prawny należy odróżnić od interesu faktycznego, jaki może mieć skarżący w uchyleniu określonej decyzji. Interes faktyczny w postępowaniu administracyjnym może mieć bowiem każdy, kto ze względu na swoją rzeczywistą sytuację lub subiektywne przekonanie (np. co do braku zapewnienia bezpieczeństwa) jest zainteresowany rozstrzygnięciem danej sprawy administracyjnej.

Ową wspomnianą wyżej normą materialnoprawną mającą zastosowanie w postępowaniu, w którym skarżący wniósł odwołanie, jest art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Zgodnie z tym przepisem usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek:

1) posiadacza nieruchomości - za zgodą właściciela tej nieruchomości;

2) właściciela urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego - jeżeli drzewa lub krzewy zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń.

Jak wynika z ustaleń organu odwoławczego i co nie jest sporne w sprawie – skarżący nie jest żadną z osób wymienionych w cytowanym przepisie – jest jedynie właścicielem sąsiedniej nieruchomości. W orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w doktrynie ugruntowany pozostaje pogląd, że stroną postępowania w przedmiocie usunięcia drzew i krzewów jest posiadacz nieruchomości, a jeżeli nie jest on jednocześnie właścicielem - to także jej właściciel, gdyż oboje mają interes prawny w rozumieniu art. 28 k.p.a. w toczącym się postępowaniu (wyroki WSA w Warszawie z 21 listopada 2008 r., IV SA/Wa 1531/08, opubl. w Systemie Informacji Prawnej Lex pod nr 521849 oraz z 28 kwietnia 2008 r., IV SA/Wa 2318/07, Lex nr 516094). Identyczne stanowisko prezentuje doktryna (vide J. Ciechanowicz - McLean, K. Biernat, P. Mierzejewski, D. Trzcińska, "Polskie prawo ochrony przyrody" Warszawa 2006, s. 92). Nie jest natomiast stroną postępowania prowadzonego na podstawie wyżej wskazanego przepisu właściciel nieruchomości sąsiedniej, bowiem nie można przypisać mu interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 30 marca 2010 r. sygn. akt II SA/Bk 762/09, Lex nr 578770).

Ze względu na powyższe, uznając, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270), Sąd oddalił skargę.