drukuj    zapisz    Powrót do listy

6330 Status  bezrobotnego, Pomoc społeczna, Wojewoda, Uchylono decyzje I i II instancji, II SA/Sz 1438/17 - Wyrok WSA w Szczecinie z 2018-04-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Sz 1438/17 - Wyrok WSA w Szczecinie

Data orzeczenia
2018-04-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-12-18
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Sędziowie
Katarzyna Sokołowska /przewodniczący sprawozdawca/
Marzena Iwankiewicz
Patrycja Joanna Suwaj
Symbol z opisem
6330 Status  bezrobotnego
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Uchylono decyzje I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 44, ,43,
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2004 nr 210 poz 2135 art. 2, 54,
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Dz.U. 2017 poz 1065 art.33 ust. 4,
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - tekst jedn.
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 145 par. 1 pkt 1 lit. c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz Sędzia WSA Patrycja Joanna Suwaj Protokolant starszy sekretarz sądowy Anita Jałoszyńska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi W. J. na decyzję Wojewody Z. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie statusu osoby bezrobotnej uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty K. z dnia [...] r. nr [...].

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. Starosta [...] orzekł o utracie przez W. J. statusu osoby bezrobotnej z dniem [...] r., nadając rozstrzygnięciu rygor natychmiastowej wykonalności. W uzasadnieniu organ wskazał, że skarżącemu wyznaczono na dzień [...] r. termin zgłoszenia się w urzędzie. W. J. nie stawił się i nie powiadomił w terminie do 7 dni o przyczynie niestawiennictwa.

Od decyzji tej W. J. odwołał się do Wojewody Z. podnosząc, że nie otrzymał wezwania do zgłoszenia się w Powiatowym Urzędzie Pracy. Wskazywał, że jest osobą [...], cierpi na [...] i z tego powodu dostarczał do urzędu zaświadczenia i zwolnienia lekarskie. Wyjaśnił także, że dalszych zaświadczeń o niezdolności do pracy nie mógł dostarczyć z uwagi na swój stan zdrowia a także z tego względu, że przyjaciółka, która się nim opiekuje wyjechała na rehabilitację i nie było jej w okresie od dnia 8 sierpnia do 15 września 2017 r. W tym czasie skarżący był sam, bez opieki i nie posiadał klucza do skrzynki pocztowej. W. J. podnosił także, że przedłożył w urzędzie zaświadczenie lekarskie z dnia [...] r., z którego wynika, że jest niezdolny do pracy przez okres 3 miesięcy, a więc do października 2017 r. i był przekonany, że zostanie to wzięte pod uwagę.

Decyzją z dnia [...] r. Wojewoda Z. uchylił decyzję Starosty [...] z przyczyn proceduralnych, wskazując, że w rozpatrywanej sprawie Starosta [...] nie wszczął postępowania w sprawie, nie zawiadomił strony o toczącym się postępowaniu, a jedyną czynnością organu było wydanie decyzji. Organ odwoławczy podkreślił, że niedopuszczalnym jest, aby pierwszą czynnością w sprawie dotyczącej pozbawienia statusu osoby bezrobotnej, o której dowiaduje się strona była decyzja administracyjna o utracie statusu bezrobotnego.

Ponownie rozpatrując sprawę, organ pierwszej instancji pismem z dnia 16 października 2017 r., doręczonym w dniu 18 października 2017 r., zawiadomił skarżącego, że w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie pozbawienia statusu osoby bezrobotnej ma prawo do czynnego udziału w tym postępowaniu, a przed wydaniem decyzji, prawo do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. W związku z powyższym organ poprosił skarżącego, aby stawił się w terminie 7 dni od otrzymania pisma, celem przedstawienia nowych dowodów w sprawie.

Skarżący w dniu 23 października stawił się w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. i złożył pismo z wyjaśnieniami, z których wynika, że aktualnie leczy się z powodu [...], co uniemożliwia mu pracę fizyczną. Dalej skarżący podniósł, że posiada ustalony stopień niepełnosprawności. Wyjaśnił także, że niczego nie odbierał i nie podpisywał, nie miał dostępu do skrzynki pocztowej, bowiem właścicielka mieszkania, która dysponuje kluczem wyjechała na rehabilitację zabierając klucz ze sobą. Końcowo podniósł, że utrata statusu osoby bezrobotnej powoduje, że nie może korzystać z pomocy lekarskiej, która jest mu, ze względu na stan zdrowia, niezbędna, a nie stać go na opłacenie wizyty. Do pisma załączone zostało zaświadczenie lekarskie z dnia 19 października 2017 r.

Starosta [...] decyzją z dnia [...] r. orzekł ponownie o utracie przez W. J. statusu osoby bezrobotnej z dniem [...] r., nadając rozstrzygnięciu rygor natychmiastowej wykonalności. Uzasadniając decyzję organ pierwszej instancji wyjaśnił, że pismem z dnia [...] r. skarżący został wezwany do stawienia się w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. celem potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy. Pomimo dwukrotnego awizowania korespondencja nie została podjęta w terminie i z tego względu organ, na podstawie art. 44 k.p.a., uznał ją za doręczoną skutecznie. Dalej organ wskazał, że skarżący w odwołaniu z dnia [...] r. oraz piśmie z dnia [...] r. podał przyczyny niestawiennictwa, jednak organ nie uznał ich za usprawiedliwione. Końcowo organ pouczył skarżącego o tym, że z uwagi na fakt, iż było to jego drugie niestawiennictwo, odzyskanie statusu osoby bezrobotnej może nastąpić po upływie 180 dni, w wyniku ponownej rejestracji.

W. J. złożył odwołanie od decyzji Starosty [...] podtrzymując swoje wyjaśnienia co do przyczyn niestawiennictwa w urzędzie, zawarte w piśmie z dnia 23 października 2017 r. Podniósł ponadto, że opiekuje się nim A. P., która wyjechała na rehabilitację i w związku z tym nie miał żadnej opieki oraz dostępu do skrzynki pocztowej. Jego stan psychiczny i fizyczny uniemożliwił mu stawiennictwo w PUP. Dodał, że bez pomocy i opieki gubi się ze wszystkim, a jego rodzice nie żyją.

Wojewoda Z. po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Starosty [...].

Organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji przytoczył przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o doręczeniach i wyjaśnił, że analiza znajdującego się w aktach sprawy zwrotnego potwierdzenia odbioru pisma z dnia 4 sierpnia 2017 r., skierowanego do skarżącego, zawierającego wezwanie do stawiennictwa wskazuje, iż ono zawiera adnotacje odnośnie postępowania doręczającego. Ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wynika, że listonosz próbował doręczyć przesyłkę w dniu 8 sierpnia 2017 r. pozostawiając awizo w skrzynce pocztowej z pouczeniem o możliwości odbioru przesyłki w terminie 7 dni. Kolejne awizo zostało umieszczone w skrzynce w dniu 18 sierpnia 2017 r. z adnotacją, że przesyłka jest do odbioru w Urzędzie Pocztowym [...] Skutek doręczenia przesyłki nastąpił zatem w dniu 21 sierpnia 2017 r.

Organ wyjaśnił, że przewidziane w art. 43 i 44 k.p.a. zastępcze formy doręczenia pism rodzą domniemanie prawne, że w pismo zostało doręczone adresatowi. Domniemanie to może zostać obalone, gdy adresat udowodni, że mimo zastosowania zastępczej formy doręczenia pismo nie zostało mu doręczone z przyczyn od niego niezależnych.

W ocenie organu odwoławczego w badanej sprawie nie można było przyjąć, że przesyłka została stronie nieskutecznie doręczona z przyczyn od niej niezależnych. Niezależne przyczyny to takie, na które strona nie miała w ogóle żadnego wpływu. Trudno zatem uznać, że wyjazd na rehabilitację koleżanki skarżącego i nieprzekazanie mu klucza do skrzynki należy do takich przyczyn, tzn. że np. wyjazd ten był nagły i niespodziewany dla strony i w żaden sposób nie mógł on tego klucza od niej uzyskać.

Organ wyjaśnił ponadto, że skoro skarżący powołuje się na okoliczność, że nie może samodzielnie funkcjonować, to winien w takiej sytuacji złożyć w placówce urzędu pocztowego zastrzeżenie w zakresie doręczania mu przesyłek rejestrowanych lub przekazu pocztowego i wówczas ciężar odbioru wszelkiej korespondencji spoczywałby na osobie, którą wskaże do odbioru korespondencji, a takiego zastrzeżenia skarżący nie dokonał.

Organ podkreślił, że sam skarżący wskazał adres do korespondencji podczas rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy jako miejsce do doręczania jej korespondencji, a więc to na nim spoczywa obowiązek jej odbioru i obowiązek kontrolowania pism mogących znajdować się w skrzynce pocztowej. Należy ponadto zauważyć, że zarówno wcześniej, jak i po próbie pierwszego doręczenia wezwania do stawiennictwa w PUP, Skarżący także po dniu 8 sierpnia 2017 r. osobiście odbierał pisma w miejscu swojego zamieszkania.

W rozpoznawanej sprawie bezspornym, zdaniem organu odwoławczego jest, że skarżący w wyznaczonym terminie, tj. 4 września 2017 r. nie stawił się w urzędzie pracy, a zatem tego dnia nie wykazał swej gotowości do podjęcia pracy. Nie podał też jakie okoliczności faktyczne czy przeszkody spowodowały, że przez kolejne 6 dni nie mógł stawić się w organie zatrudnienia i podać powody swego niestawiennictwa w dniu 4 września 2017 r. Skarżący miał bowiem czas aż do 10 września 2017 r. by powiadomić urząd, a następnie usprawiedliwić swoje niestawiennictwo.

Końcowo organ poinformował stronę, iż sprawa podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu może być rozwiązana zgodnie z art. 2 i art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27.8.2004 r. (Dz.U. z 2004 r. , Nr 210, poz. 2135), gdzie dokumentem potwierdzającym prawo do świadczeń opieki zdrowotnej jest decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy, wydana na wniosek świadczeniobiorcy, po spełnieniu określonych w w/w ustawie warunków, wydawana na okres 30 dni. Strona winna zatem udać się do MOPS w K. celem objęcia jej takim ubezpieczeniem.

W. J. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Wojewody Z.. Podniósł, że jest osobą bezrobotną od dłuższego czasu. Jego zdolność do pracy jest ograniczona cenzusem wykształcenia – ukończył specjalną szkołę podstawową, nie zdobył żadnego zawodu i może być zatrudniony tylko do prostych prac fizycznych. Pracował na etacie pracownika gospodarczego, ale od dłuższego czasu nie może znaleźć takiej pracy.

Odnosząc się do przyczyn pozbawienia go statusu osoby bezrobotnej skarżący argumentował, że zamieszkuje u koleżanki na stancji i nie ma dostępu do skrzynki pocztowej. W tym czasie, gdy urząd skierował do niego wezwanie koleżanka wyjechała na rehabilitację do B. nie pozostawiając klucza od skrzynki. Na dowód powyższych twierdzeń skarżący przedłożył kopię zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego fakt, iż A. P. – właścicielka mieszkania w okresie od 8 sierpnia do 14 września 2017 r. przebywała w szpitalu w B.. Załączył również kopię aktu notarialnego, celem potwierdzenia, że jest ona właścicielką mieszkania, w którym obecnie przebywa.

Stąd też w ocenie skarżącego doręczenie zastępcze nie mogło mieć miejsca, gdyż nie wiedział on o wymogu stawiennictwa w PUP. Dodał, że jest osobą chorą i ma problem ze zrozumieniem procedur, przepisów prawnych i jest oczywistym, że jego niezgłoszenie się do PUP nie wiąże się z jakimkolwiek jego wyjazdem, a tym bardziej zarobkowym. Po przyjeździe właścicielki mieszkania próbował wyjaśnić w urzędzie przyczyny niestawiennictwa, ale otrzymał decyzję o utracie statusu osoby bezrobotnej.

Skarżący wniósł o uznanie doręczenia zastępczego jako przedwczesnego i niezawinionego przez niego wyrażając jednocześnie gotowość podjęcia pracy o ile taka by się dla niego znalazła.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Przed przystąpieniem do jej rozpoznania wyjaśnić należy, że stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz. U. z 2017 r. poz. 2188 – j.t. ze zm.) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 – j.t. ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Natomiast stosownie do art. 135 p.p.s.a., sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia.

Przedmiotem skargi jest decyzja pozbawiająca skarżącego W. J. statusu osoby bezrobotnej z tego powodu, iż nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomił w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa, o czym stanowi art. 33 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065 – j. t. ze zm.), zwanej dalej "u.p.z."

Organ uznał doręczenie pisma zawierającego wezwanie skarżącego do stawiennictwa w urzędzie pracy w dniu 4 września 2017 r. za prawidłowe, nie przyjmując jednocześnie wskazywanych przez niego przyczyn niestawiennictwa za uzasadnione. Organ nie podzielił stanowiska skarżącego, iż brak dostępu do skrzynki pocztowej stanowi podstawę do przyjęcia, że nie doszło do prawidłowego doręczenia skarżącemu przesyłki.

Jakkolwiek należy się zgodzić z organem odwoławczym, który szczegółowo zbadał prawidłowość postępowania pracownika poczty dokonującego doręczenia i czynionych na przesyłce adnotacji dotyczących awizowania przesyłki, to z oceną okoliczności, które spowodowały nieodebranie korespondencji nie można się zgodzić. Organ wyjaśnił co prawda, że brak dostępu do skrzynki spowodowany brakiem klucza, a w konsekwencji niemożność odbioru korespondencji, nie może być wystarczającą podstawą do tego, aby niestawiennictwo skarżącego uznać za uzasadnione, to jednak w niewystarczający – zdaniem sądu, sposób odniósł powyższe okoliczności do realiów badanej sprawy.

W świetle akt postępowania nie budzi bowiem wątpliwości okoliczność, że W. J. jest osobą o obniżonej sprawności intelektualnej, na co

wprost wskazuje sam skarżący i co można wywnioskować zarówno z treści jego pism, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, czy składanych przez niego odręczenie oświadczeniach (np. k. 62, k. 88, k. 90 akt sprawy). Jak wynika z kierowanych do urzędu pism i skargi, wymaga pomocy osoby trzeciej w codziennym funkcjonowaniu, ponieważ nie do końca rozumie przepisy prawa i procedury.

Skarżący podnosił w toku postępowania, że mieszka u A. P., która jest właścicielką mieszkania i dysponuje kluczami od skrzynki pocztowej, których w związku z wyjazdem na rehabilitację mu nie pozostawiła. Okoliczność ta została przez organ oceniona jako niemogąca mieć znaczenia w niniejszej sprawie, jednak w zdaniem sądu nie jest to ocena właściwa, zważywszy na przytoczone wyżej okoliczności dotyczące stanu zdrowia skarżącego, a w szczególności jego zdolność do samodzielnego funkcjonowania.

W ocenie sądu przed podjęciem decyzji w niniejszej sprawie należało wyjaśnić, czy ma on świadomość tego, że podając adres do korespondencji musi się liczyć z tym, że jej nieodebranie będzie skutkowało przyjęciem, iż została doręczona prawidłowo, a także z jakich względów skarżącemu nie pozostawiono klucza do skrzynki pocztowej. Ta bowiem okoliczność będzie miała istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, czy skarżący miał obiektywną możliwość odebrania kierowanej do niego korespondencji.

Jakkolwiek rację ma organ, że osoba zarejestrowana jako bezrobotna ma obowiązek kontaktowania się z urzędem i potwierdzania gotowości do podjęcia zatrudnienia w terminach wskazanych przez urząd i w związku z tym powinna zadbać o to, aby kierowana do niej korespondencja była odbierana, to jednak w realiach niniejszej sprawy kwestia tego, czy niestawiennictwo skarżącego było uzasadnione wymagała głębszego zbadania. Tym bardziej, że skarżący udokumentował okoliczność, iż w dacie, gdy kierowana do niego przesyłka była awizowana, właścicielka mieszkania przebywała poza miejscem zamieszkania.

W ocenie sądu nie ulega wątpliwości, że od stron postępowania wymagana jest staranność w prowadzeniu swoich spraw, jednak organom nie może umykać z pola widzenia okoliczność, iż w przypadku skarżącego wymaganie to powinno być dostosowane do jego poziomu percepcji i rozumienia obowiązujących norm i procedur, zwłaszcza zważywszy na skutki pozbawienia statusu osoby bezrobotnej.

Z tych względów sąd w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...].



Powered by SoftProdukt