drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, , Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę, VI SA/Wa 1482/04 - Wyrok WSA w Warszawie z 2005-08-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 1482/04 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2005-08-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2004-08-20
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Dorota Wdowiak /przewodniczący/
Magdalena Bosakirska
Pamela Kuraś-Dębecka /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Wdowiak, Sędziowie Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka (spr.), Sędzia WSA Magdalena Bosakirska, Protokolant Krzysztof Tomaszewski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2005 r. sprawy ze skargi "S." Spółki z o.o. w L. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] czerwca 2004 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2004 r. Urząd Patentowy RP – działając na podstawie art. 245 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm., dalej także p.w.p.), po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Urzędu Patentowego RP z dnia [...] września 2003 r. w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony za numerem [...] przez skarżącą "S." Sp. z o.o. z siedzibą w L. - utrzymał w mocy w/w decyzję z dnia [...] września 2003 r.

Z akt sprawy wynika, iż w dniu [...] sierpnia 1999 r. skarżąca spółka (działająca wcześniej jako spółdzielnia pracy) zgłosiła w Urzędzie Patentowym RP wniosek o zarejestrowanie znaku towarowego w postaci pojedyńczego koloru per se w odcieniu jasnej czerwieni wg Pantone Color Formula Guide opisanego jako Separate Color RED Pantone 485C do oznaczania towarów w klasie 30, takich jak: wyroby cukiernicze, wyroby czekoladowe, słodycze.

Pismem z dnia [...] grudnia 2002 r. Urząd Patentowy RP powiadomił stronę skarżącą, iż na zgłoszony znak towarowy nr [...], zgodnie z art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. z 1985 r. Nr 5, poz. 17 ze zm.; dalej także u.z.t.) w zw. z art. 315 ust. 3 ustawy – Prawo własności przemysłowej, nie może być udzielone prawo ochronne, ponieważ znak ten nie posiada dostatecznych znamion odróżniających. Urząd Patentowy RP uznał, iż graficzne oznaczenie stanowiące jedynie kolor nie daje przeciętnemu odbiorcy możliwości odróżnienia towarów z tym oznaczeniem ze względu na pochodzenie z określonego przedsiębiorstwa. Ponadto organ wskazał, iż pojedynczy kolor nie może być zarejestrowany jako znak na rzecz jednego podmiotu bowiem mogłoby to w konsekwencji prowadzić do zawłaszczenia koloru przez jedną firmę.

Następnie decyzją z dnia [...] września 2003 r. Urząd Patentowy RP - działając na podstawie art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych w zw. z art. 315 ust. 3 p.w.p. oraz art. 145 ust. 1 p.w.p. - odmówił udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony przez skarżącą spółkę w dniu [...] sierpnia 1999 r. nr [...]. W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, iż istotą znaku towarowego jest zdolność odróżniania towarów określonego przedsiębiorstwa od towarów tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego. Oznacza to – zdaniem organu – że jako znak towarowy może być zarejestrowany znak, który ma dostateczne znamiona odróżniające w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego, pozwalające jednoznacznie zindywidualizować dany towar na rynku pod względem pochodzenia. W konsekwencji Urząd uznał, iż zgłoszony do rejestracji znak towarowy stanowiący jedynie kolor jasnej czerwieni nie daje przeciętnemu odbiorcy możliwości odróżnienia towarów z tym oznaczeniem ze względu na pochodzenie z określonego przedsiębiorstwa. Urząd stwierdził, że skoro istnieje tylko ograniczona ilość kolorów, zatem przyznanie prawa ochronnego na samodzielny kolor zamknęłoby dostęp do rynku innym firmom, które zechcą później użyć kolorów jako oznakowania ich towarów i usług. Prowadziłoby to jednocześnie do zawłaszczenia koloru przez jedną firmę, co jest niedopuszczalne.

W prawem przewidzianym terminie skarżąca spółka złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu wniosku zarzucono organowi błędne przyjęcie, iż pojedyncze odcienie koloru nie mogą podlegać ochronie jako znak towarowy. Wskazano, iż przedmiotem zgłoszenia był konkretny odcień koloru. Podniesiono, że Urząd nie wyjaśnił co rozumie poprzez pojęcie zawłaszczenia koloru przez jedną firmę. Zdaniem skarżącego, każdy może stosować kolor czerwony nawet w takim odcieniu jak zgłoszony, byleby nie czynił tego w charakterze oznaczenia indywidualizującego jego towary, a więc w charakterze znaku towarowego i tym samym wprowadzał w błąd klientów co do ich pochodzenia.

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy Urząd Patentowy RP decyzją z dnia [...] czerwca 2004 r., nr [...] – działając na podstawie art. 245 ust. 1 p.w.p. - utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] września 2003 r. w przedmiocie odmowy udzielenia prawa ochronnego na zgłoszony kolor. W uzasadnieniu decyzji organ powołał się na art. 4 u.z.t. wskazując, że znakiem towarowym może być jedynie znak, do używania którego można przyznać wyłączność tylko jednemu podmiotowi bez naruszania uprawnień innych podmiotów. Natomiast z art. 7 u.z.t. wynika niedopuszczalność rejestracji znaków, które mają jedynie charakter informujący. Oznacza to, że znak towarowy musi posiadać cechy pozwalające zindywidualizować dane towary na rynku oraz utkwić w świadomości przeciętnego odbiorcy. Powołując się na stanowisko Urzędów Patentowych w innych krajach, jak też orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości organ stwierdza, iż pojedynczy kolor sam w sobie nie spełnia funkcji odróżniającej i nie może być znakiem towarowym (nie ma pierwotnej zdolności odróżniającej). Ponadto przyznanie praw ochronnych na samodzielne kolory zamknęłoby dostęp do rynku innym firmom, które zechcą później użyć kolorów jako elementu (np.tła) do oznakowania ich towarów. Zdaniem Urzędu istnieje możliwość uznania wtórnej zdolności odróżniającej na podstawie następujących okoliczności :

- intensywnego używania koloru przez jedną firmę,

- intensywnej reklamy określonych wyrobów w tym kolorze,

- kojarzenie przez znaczną ilość nabywców określonego koloru i producenta,

- długi czas stosowania koloru do określonych wyrobów.

Ciężar udowodnienia wtórnej zdolności odróżniającej ciąży na zgłaszającym, zaś on nie przedstawił w sprawie dowodów na potwierdzenie tego faktu. Do takich dowodów należą w ocenie organu :

- badanie opinii publicznej czy dany kolor kojarzy się z towarami do oznaczania których jest on przeznaczony,

- dowody handlowe (np. faktury),

- wszelkie sposoby reklamowania,

- długość używania znaku (z udowodnieniem, że w czasie składania podania kolor był używany)

- zasięg terytorialny rozpoznawania znaku.

Od powyższej decyzji Urzędu Patentowego RP skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżący zarzucił decyzji organu z [...] czerwca 2004 r.: 1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 4 i art. 7 ustawy o znakach towarowych– poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że pojedynczy kolor nie może pełnić funkcji znaku towarowego, i że przeszkoda rejestracji może być usunięta przez nabycie wtórnej zdolności odróżniającej oraz przyjęciu, iż w świetle art. 7 u.z.t. wykluczona jest pierwotna zdolność rejestrowa kolorów a także, iż omawiana przeszkoda może zachodzić równocześnie z przeszkodą, o której mowa w art. 7 u.z.t., 2) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7, art. 77, art. 80 i 86 k.p.a., które miało istotny wpływ na wynik sprawy i zaistniało wskutek braku jednoznacznego ustalenia, co stanowi przedmiot zgłoszenia, nie zbadania pierwotnej zdolności odróżniającej zgłoszonego znaku, przyjęcie sprzecznego z faktami założenia, iż lista kolorów jest ograniczona.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy RP podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej. Organ nie zgodził się ponadto z zarzutem naruszenia przepisów art. 7, art. 77, art. 80 i art. 86 k.p.a., uznając, że w przedmiotowej sprawie został zebrany cały materiał dowodowy, który następnie został prawidłowo oceniony w świetle przepisów art. 4 i art. 7 ustawy o znakach towarowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (vide: art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP z dnia [...] czerwca 2004 r., nr [...], oraz utrzymana nią w mocy decyzja tego organu z dnia [...] września 2003 r. – nie naruszają prawa.

Zdaniem Sądu, odmawiając udzielenia prawa ochronnego na zgłoszony przez skarżącego znak towarowy Urząd Patentowy RP nie dopuścił się zarówno naruszenia przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych, w tym art. 4 i art. 7 u.z.t. w zw. z art. 315 ust. 3 p.w.p., jak również nie uchybił przepisom postępowania, a w szczególności art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., oraz art. 86 k.p.a., w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na ostateczny wynik sprawy.

Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej w art. 315 ust. 3 stanowi, iż ustawowe warunki wymagane do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Przepis ten wyraża więc zasadę, w myśl której zdolność ochronną znaków towarowych zarejestrowanych lub zgłoszonych do rejestracji przed dniem 22 sierpnia 2001 r. ocenia się na podstawie dotychczasowych przepisów. W związku z tym organ zasadnie przyjął, iż przepisami, stanowiącymi podstawę do oceny zdolności rejestracyjnej znaku towarowego, będącego przedmiotem niniejszego postępowania, są przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych, skoro zgłoszenie spornego znaku nastąpiło w dniu [...] sierpnia 1999 r.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 1 u.z.t. znakiem towarowym może być znak nadający się do odróżniania towarów lub usług określonego przedsiębiorstwa od towarów lub usług tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw.

Z kolei, przepis art. 7 ust. 1 u.z.t. przewiduje, że powyższą zdolnością odróżniania (dostatecznymi znamionami odróżniającymi) znak towarowy powinien legitymować się w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego. Należy przyjąć, że zdolnością odróżniania w rozumieniu cytowanych przepisów ustawy jest zdolność danego oznaczenia do przekazywania informacji o pochodzeniu towaru z określonego przedsiębiorstwa.

Istota sprawy niniejszej sprowadzała się w głównej mierze do oceny czy pojedynczy kolor opisany w dokonanym zgłoszeniu jako kolor per se: odcień jasnej czerwieni według Pantone Color Formula Guide - Separate Color RED Pantone 485C może być zarejestrowany jako znak towarowy na rzecz skarżącej spółki S.

Skarżący twierdzi, że takie zgłoszenie jest wystarczające do rejestracji znaku towarowego we wskazanej klasie towarowej(30). Natomiast Urząd Patentowy RP stanął na odmiennym stanowisku stwierdzając, że koniecznym warunkiem takiej rejestracji jest wykazanie wtórnej zdolności odróżniającej. Ta wtórna zdolność odróżniająca przejawia się w używaniu zgłoszonego koloru jako znaku towarowego w ten sposób, że w opinii przeciętnego odbiorcy jest on kojarzony z konkretnym towarem a co za tym idzie znak towarowy spełnia swą funkcję przekazuje bowiem nabywcom informację, że wszystkie towary tak oznaczone pochodzą z jednego i tego samego źródła podporządkowanego przedsiębiorcy, który jest uprawniony do używania znaku towarowego.

Zdaniem Sądu, ocena zdolności rejestrowej (odróżniającej) dokonana przez organ jest prawidłowa i nie można jej zarzucić dowolności.

Stanowisko Urzędu Patentowego jest też zgodne z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, na które organ powoływał się w toku postępowania. Chodzi tu w głównej mierze o tzw. sprawę Orange czyli rejestrację koloru pomarańczowego dla usług telekomunikacyjnych( Libertel Group BV przeciwko Urzędowi Znaków Towarowych Beneluksu, sprawa C-104/01). W sprawie tej Trybunał stanął na stanowisku, że kolor musi być przedstawiony graficznie szczególnie za pomocą obrazów linii albo cech które pozwalają na identyfikację. Zwykła próbka koloru nie zaspakaja niezbędnych wymagań bowiem odcień koloru może z czasem ulec pogorszeniu i w takim przypadku graficzna prezentacja nie posiada cech trwałości, która jest wymagana przez art. 2 Dyrektywy nr 89/104/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r., mającej na celu zbliżenie ustawodawstwa państw członkowskich (dalej jako Dyrektywa). Trybunał uznał, że próbka koloru połączona ze słownym opisem może stanowić graficzne przedstawienie w rozumieniu art. 2 Dyrektywy pod warunkiem, że opis jest jasny, dokładny , trwały, zrozumiały, rzeczowy. Z tych powodów opis koloru w postaci międzynarodowych kodów kolorów może w pewnych okolicznościach stanowić graficzną prezentację lecz takie kolory muszą być dokładne i trwałe. Liczba kolorów, które może odróżnić konsument jest ograniczona i istnieje niebezpieczeństwo powstania monopolu. Pojedynczy kolor nie jest w swej naturze zdolny do samodzielnego odróżniania towarów poszczególnych przedsiębiorstw. Jednakże jeśli nawet pojedynczy kolor nie ma zdolności odróżniającej w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit.b Dyrektywy to może nabyć taką zdolność w stosunku do towarów w wyniku używania. Czynnik ten musi być brany pod uwagę przy ocenie zdolności rejestrowej koloru jako znaku towarowego.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Urząd Patentowy RP zasadnie przyjął, iż zgłoszone przez stronę skarżącą oznaczenie koloru per se : odcień jasnej czerwieni nr [...], nie posiada wtórnej zdolności odróżniającej. Przepis art. 7 u.z.t. dopuszczał rejestrację oznaczeń charakteryzujących się wtórną zdolnością odróżniania, którą można nabyć jedynie w wyniku długotrwałego używania w obrocie gospodarczym, a przede wszystkim intensywnej reklamy. Skarżący natomiast nie przedstawił żadnego dowodu świadczącego o spełnieniu przesłanek koniecznych do uznania wtórnej zdolności rejestrowej zgłoszonego koloru jasnej czerwieni, ograniczając się jedynie do teoretycznej polemiki z Urzędem w kwestiach mających uboczne znaczenie w rozpoznawanej sprawie.

Należy jednocześnie podkreślić, że przedmiotem rozstrzygnięcia Urzędu Patentowego RP jest zawsze konkretne oznaczenie jako całość i obowiązkiem Urzędu jest analiza każdego przypadku z osobna pod względem tego, czy zgłoszone oznaczenie posiada dostateczne znamiona odróżniające. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Urząd Patentowy szczegółowo wskazał jakie warunki muszą spełnione aby kolor mógł uzyskać zdolność odróżniającą oraz jakie dowody mogą świadczyć o istnieniu wtórnej zdolności odróżniającej. Warunków tych skarżący nie spełnił.

Ustosunkowując się do zarzutu skarżącej dotyczącego braku jednoznacznego ustalenia co stanowi przedmiot zgłoszenia oraz nienależytego ustosunkowania się do kwestii pierwotnej zdolności odróżniającej, trzeba – zdaniem Sądu – uznać, iż organ nie naruszył w tym zakresie przepisów prawa. Zdaniem Sądu organ prowadząc postępowanie, dostatecznie wyjaśnił okoliczności sprawy wzywając skarżącego do wykazania przesłanek z art. 4 i art. 7 u.z.t., co jednak pozostało bez odpowiedzi ze strony skarżącego.

Ustosunkowując się do zarzutów dotyczących obrazy przepisów postępowania, należy - zdaniem Sądu - stanowczo podkreślić, iż Urząd Patentowy RP wydając obie zaskarżone decyzje administracyjne w sprawie odmowy udzielenia prawa ochronnego co do zasady uwzględnił wszelkie rygory procedury administracyjnej, określające jego obowiązki w zakresie sposobu przeprowadzenia postępowania, a następnie końcowego rozstrzygnięcia sprawy (vide: art. 256 ust. 1 p.w.p.). Związanie rygorami procedury administracyjnej oznacza, że Urząd Patentowy RP jest obowiązany m.in. do przestrzegania zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa (art.8 k.p.a.). Zdaniem Sądu organ uwzględniając powyższą zasadę zobowiązany jest dokładnie wyjaśnić okoliczności sprawy, konkretnie ustosunkować się do żądań i twierdzeń strony oraz uwzględnić w decyzji zarówno interes społeczny, jak i słuszny interes strony. Organ administracji jest ponadto obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i ocenić cały materiał dowodowy (art. 7, art.77 § 1 i art. 80 k.p.a.) oraz uzasadnić swoje rozstrzygnięcie według wymagań określonych w przepisie art. 107 § 3 k.p.a.

Z tej przyczyny należy stwierdzić, iż w obu zaskarżonych decyzjach brak jest jakichkolwiek istotnych uchybień formalnych, które Urząd poczyniłby w toku postępowania administracyjnego, a które uniemożliwiłyby Sądowi dokonania prawidłowej oceny zarzutów skargi i wypowiedzenia się co do zasadności podjętego rozstrzygnięcia pod względem materialnoprawnym.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt