Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alina Dominiak, Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka (spr.), Sędzia NSA Anna Orłowska, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Kinga Czernis, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2016 r. spraw ze skarg D. D. i Wojewody [...] na uchwałę Zarządu Powiatu [...] z dnia 22 czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie powierzenia stanowiska dyrektora Zespołu Szkół [...] 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2. zasądza od Zarządu Powiatu [...] na rzecz skarżącego D. D. 797 (siedemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uchwałą z dnia 22 czerwca 2016 r., nr [...], w sprawie powierzenia stanowiska dyrektora A w C., wydaną na podstawie art. 5c pkt 2 i art. 36a ust. 1 i ust. 13 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r., poz. 1943 ze zm.) – dalej jako "ustawa o systemie oświaty", Zarząd Powiatu powierzył S. R. stanowisko dyrektora A w C., jako kandydatowi wyłonionemu w drodze konkursu przeprowadzonego w dniu 9 czerwca 2016 r.

Po uprzednim wezwaniu Zarządu Powiatu do usunięcia naruszenia prawa D. D. wniósł skargę na opisaną na wstępie uchwałę zarzucając jej naruszenie § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 2 oraz § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. nr 60, poz. 373 ze zm.) – dalej jako "rozporządzenie" poprzez zatwierdzenie konkursu na stanowisko dyrektora szkoły w sytuacji, gdy istniały przesłanki do unieważnienia tego konkursu i zarządzenia ponownego jego przeprowadzenia, albowiem skarżący – będący jednym z dwóch kandydatów – w sposób nieuzasadniony został niedopuszczony do postępowania konkursowego.

Powołując się na powyższy zarzut skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego zarządzenia w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi skarżący D. D. stwierdził, że przyczyna odmowy dopuszczenia go do dalszego postępowania konkursowego, polegająca na braku poświadczenia przez niego dokumentów, jest niezgodna z prawdą. Wskazał, że do konkursu przedstawił wszystkie wymagane dokumenty. Poświadczając kserokopie dokumentów skarżący używał przy tym pieczątki "za zgodność z oryginałem" i składał swój podpis. Brak wpisania daty na poświadczeniach nie mógł nasuwać wątpliwości co do najpóźniejszej daty ich dokonania oraz złożenia tak poświadczonych kserokopii w zakreślonym terminie. Ponadto w ocenie skarżącego tego rodzaju brak podlegał uzupełnieniu poprzez wezwanie do złożenia daty na poświadczeniach. Natomiast organ prowadzący szkołę publiczną może zażądać przedstawienia oryginałów dokumentów. Skarżący dodał, że żaden z określonych w § 4 ust. 2 rozporządzenia przypadków odmowy dopuszczenia do postępowania konkursowego nie zaistniał. Prawidłowość przeprowadzenia konkursu podległą ocenie organu prowadzącego szkołę publiczną, który tak istotne naruszenie prawa powinien usunąć na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia poprzez unieważnienie konkursu i zarządzenie ponownego jego przeprowadzenia.

W odpowiedzi na skargę D. D. Zarząd Powiatu wniósł o jej oddalenie. Organ podzielając stanowisko komisji konkursowej o braku poświadczenia przez kandydata za zgodność z oryginałem kopii dokumentów wziął pod uwagę, że przedłożone przez kandydata kopie dokumentów tożsamości, dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia oraz aktu nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego, nie zawierają daty poświadczenia oraz czytelnego podpisu kandydata. Zatem oferta kandydata nie zawierała wymaganych dokumentów wskazanych w ogłoszeniu o konkursie.

Skargę na tę samą uchwałę wniósł Wojewoda. Sprawa ze skargi Wojewody została zarejestrowana pod sygnaturą akt III SA/Gd 1010/16.

Wojewoda, zarzucając zaskarżonej uchwale istotne naruszenie art. 36a ust. 2 ustawy o systemie oświaty w zw. z § 4 ust. 2 i § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, polegające na powierzeniu stanowiska dyrektora na podstawie wadliwie przeprowadzonego postępowania konkursowego, kwalifikującego się do jego unieważnienia z powodu nieuzasadnionego niedopuszczenia jednego z kandydatów do postępowania konkursowego, wniósł o stwierdzenie jej nieważności.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda podkreślił, że podana przez komisję konkursową przyczyna odmowy dopuszczenia do postępowania konkursowego kandydata D. D. nie należy do okoliczności, w świetle których komisja ta byłaby uprawniona do podjęcia uchwały takiej treści. Stanowi to o wadliwości przeprowadzonego postępowania konkursowego, a konkurs powinien zostać unieważniony na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia.

Ponadto w ocenie Wojewody braku poświadczenia dokumentów za zgodność z oryginałem nie można utożsamiać z uchybieniem polegającym na niezałączeniu do oferty wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu. Zdaniem Wojewody przy tym dokumenty, które kandydat D. D. przedłożył w formie kopii, zostały przez niego poświadczone za zgodność z oryginałem w rozumieniu § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia. Nadto uchybienia w postaci braku podpisów kandydata na dokumentach lub też w postaci braku poświadczenia dokumentów za zgodność z oryginałem stanowią uchybienia nieistotne i jako takie mogą podlegać uzupełnieniu.

W konsekwencji, w ocenie Wojewody, w sytuacji, w której kandydat nie został wyłoniony w drodze prawidłowo zarządzonego i przeprowadzonego konkursu, akt powierzenia stanowiska uznać należy za wydany z istotnym naruszeniem prawa.

W odpowiedzi na skargę Wojewody Zarząd Powiatu wniósł o jej oddalenie.

Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. akt III SA/Gd 901/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zarządził połączenie do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia spraw o sygnaturach akt III SA/Gd 901/16 oraz III SA/Gd 1010/16 i prowadzić łącznie jedne akta pod sygnaturą III SA/Gd 901/16.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W ramach powierzonej sądom administracyjnym kontroli działalności administracji publicznej, rozumianej najogólniej jako badanie jej zachowań bądź zaniechań pod kątem zgodności z obowiązującym prawem (art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1066), ustawodawca umiejscowił także orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego.

Przewidziana w art. 184 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz w art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) kontrola legalności uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego ukierunkowana jest na badanie legalności zaskarżonego aktu w granicach odnoszących się do kompetencyjno - proceduralnych podstaw działania organu prawotwórczego oraz materialnoprawnych podstaw wydania aktu.

Przeprowadzona w niniejszej sprawie kontrola legalności uchwały Zarządu Powiatu z dnia 22 czerwca 2016 r. nr [...] w sprawie powierzenia stanowiska dyrektora A w C. prowadzi do wniosku, że skargi D. D. i Wojewody zasługują na uwzględnienie.

Jako materialną podstawę uchwały wskazano art. 36a ust.1 i ust.13 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.). W myśl art. 36a ww. ustawy stanowisko dyrektora szkoły lub placówki powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę. Stanowisko dyrektora szkoły [...] powierza się na 5 lat szkolnych. [...].

W świetle art. 36a ust.2 zd.1 tejże ustawy, kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. W art. 36a ust. 12 ustawodawca upoważnił ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, do określenia w drodze rozporządzenia, regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej, z uwzględnieniem w szczególności sposobu ogłaszania konkursu oraz sposobu nadzorowania prawidłowości postępowania konkursowego przez organ prowadzący szkołę lub placówkę.

W wykonaniu wskazanego upoważnienia Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenie z dnia 8 kwietnia 2010 roku w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej. Przedmiotowe rozporządzenie znajduje zastosowanie do konkursu ogłoszonego uchwałą Zarządu Powiatu nr [...] z dnia 5 maja 2016 roku.

W niniejszej sprawie komisja konkursowa, podjęła uchwałę o odmowie dopuszczenia kandydata D. D. do postępowania konkursowego z powodu braku poświadczenia przez kandydata dokumentów a następnie zakończyła postępowanie konkursowe zaskarżoną uchwałą.

Nie zgadzając się z takim stanowiskiem, D. D. pismem z dnia 13 lipca 2016 roku (k.15 akt adm.) wezwał organ do usunięcia naruszenia prawa polegającego na powierzeniu zaskarżoną uchwałą stanowiska dyrektora A w C. bez wcześniejszego zarządzenia o zatwierdzeniu konkursu na to stanowisko, a także braku unieważnienia tego konkursu i zarządzenia ponownego jego przeprowadzenia.

Uchwałą nr [...] z dnia 4 sierpnia 2016 roku Zarząd Powiatu, odmówił uwzględnienia wezwania. W uzasadnieniu wskazał, że powodem odmowy dopuszczenia kandydata D. D. do dalszego postępowania konkursowego był brak poświadczenia przez niego dokumentów. Jednocześnie wskazał, że zatwierdzenie konkursu nastąpiło de facto zaskarżoną uchwałą, która wskazała kandydata, któremu powierzono stanowisko dyrektora.

Zatem składając skargę do sądu, skarżący D. D. uczynił zadość wymaganiu określonemu w art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zaś jego uprawnienie do złożenia skargi wynika z art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2016 r, poz.814).

Odnosząc się do zarzutów obydwu skarg stwierdzić trzeba, że zaskarżona uchwała wydana została z istotnym naruszeniem prawa.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że komisja konkursowa jest uprawniona do podjęcia uchwały o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego wyłącznie w przypadkach enumeratywnie wymienionych w § 4 ust. 2 rozporządzenia z dnia 8 kwietnia 2010 roku w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej. Następuje to w sytuacji gdy:

1) oferta została złożona po terminie;

2) oferta nie zawiera wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu konkursu;

3) z oferty wynika, że kandydat nie spełnia wymagań wskazanych w ogłoszeniu konkursu.

W omawianej sprawie, jak wynika z akt, skarżący D. D., wymagane dokumenty określone § 1 ust. 2 pkt 4 lit.: b, e i k zaopatrzył w pieczęć o treści " stwierdza się zgodność z oryginałem C. ..." zamieścił swój podpis, nie ma daty poświadczenia. Natomiast dokumenty określone § 1 ust. 2 pkt 4 lit. : d i l zaopatrzył jedynie w swój podpis.

Sąd rozpoznający sprawę, w całości podziela stanowisko zawarte w uzasadnieniu skargi Wojewody, który zasadnie powołał się na wyrok NSA z dnia 6 maja 2014 roku w sprawie o sygn. akt I OSK 331/14 odnoszący się do omawianej regulacji ww. rozporządzenia. NSA w wyroku tym stwierdził "zauważyć należy, iż analiza w/w przepisu prowadzi do wniosku, że nie wymaga się uwierzytelnienia kopii oryginału dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia, a wyłącznie poświadczenie przez kandydata za zgodność z oryginałem. Przepis nie określa formy poświadczenia, co może wskazywać, że obowiązuje wymóg formy własnoręcznego podpisu, ale też przez złożenie w ofercie takiego odpisu może stanowić podstawę przyjęcia oświadczenia przez czynność złożenia. W przyjętych rozwiązaniach prawnych składanie odpisów dokumentów jest ściśle formalizowane, w tym zakresie takiej formalizacji nie przyjęto. Ocena, czy oferta złożona przez kandydata nie zawiera wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu konkursu daje podstawy do stwierdzenia braku dokumentów wskazanych w ogłoszeniu konkursu i przedstawienie dokumentów, których wiarygodność budzi zasadnicze zastrzeżenia oraz dokumentów, co do których można wyprowadzić zastrzeżenia pod względem formalnym, które nie prowadzą do podważenia ich wiarygodności. Dokonanie wobec ostatnio wymienionych dokumentów formalistycznej oceny i odrzucenie ich mocy z powodu uchybienia, które nie przesądza o ich wiarygodności nie zasługuje na aprobatę".

Skoro wymagane dokumenty złożone przez skarżącego w formie kopii zostały przez niego poświadczone za zgodność z oryginałem własnoręcznym podpisem, możliwym do identyfikacji na podstawie pozostałych dokumentów podpisanych przez niego a niekwestionowanych przez organ, to zgodnie z poglądem zaprezentowanym w przywołanym wyroku, organ dokonał niedopuszczalnej, bo nie znajdującej oparcia w przepisach prawa, formalistycznej oceny tych dokumentów, odmawiając im wiarygodności. Tymczasem uchybienia takie w orzecznictwie sądów administracyjnych, uważane są za nieistotne i jako takie mogą podlegać uzupełnieniu (por. wyrok NSA z dn. 10.06.2014r. sygn. I OSK 486/14). Wskazać także trzeba, że przepisy procedury konkursowej przewidują możliwość sprawdzenia składanych dokumentów - § 1 ust.3 rozporządzenia.

W żadnym wypadku, w stanie faktycznym sprawy, nie można przyjąć, że dokumenty złożone w takiej formie jak uczynił to skarżący, dawały organowi podstawę do uznania, że jego oferta nie zawiera wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu (§ 4 ust. 2 pkt 2), czego konsekwencją było podjęcie uchwały o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego.

W konkluzji powyższych rozważań, stwierdzić trzeba, że skoro komisja konkursowa z naruszeniem § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia odmówiła dopuszczenia kandydata do konkursu, a organ prowadzący wbrew obowiązkowi wynikającemu z § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia nie unieważnił konkursu, to podjęta w takich warunkach uchwała organu prowadzącego, o powierzeniu stanowiska dyrektora z dnia 22 czerwca 2016 roku, narusza w sposób istotny art. 36a ust.2 zd.1 ustawy o systemie oświaty. Sąd rozpoznający sprawę, w całości aprobuje stanowisko NSA wyrażone w wyrokach: z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie o sygn. akt I OSK 156/16 i z dnia 12 grudnia 2012 r. sygn. akt I OSK 2441/12 z których wynika, że przepis art. 36a ust.2 ustawy o systemie oświaty odnosi się do prawidłowo przeprowadzonego konkursu, zaś wadliwie przeprowadzony konkurs przesądza o uznaniu, iż wyłoniony na stanowisko dyrektora kandydat nie spełnia przesłanek określonych w art. 36a ust.2 zd.1 tej ustawy. W konsekwencji akt powierzenia stanowiska dyrektora w takich warunkach, uznać należy za wydany z istotnym naruszeniem prawa.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 147 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 oraz 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit.c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

Na zasądzoną przez Sąd kwotę 797 złotych składa się kwota 300 zł. tytułem wpisu od skargi, kwota 480 zł. tytułem wynagrodzenia dla pełnomocnika z wyboru oraz kwota 17 zł. tytułem opłaty skarbowej uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa.