Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.), Sędziowie Asesor WSA Tomasz Dziuk, Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 marca 2021 r. sprawy ze skargi K.D. na decyzję Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Katowicach z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zarzutów do modernizacji ewidencji gruntów i budynków 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza na rzecz skarżącego od Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Katowicach kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Starosta [...] decyzją z [...] r. nr [...], wydaną na podstawie art. 7d pkt 1 lit. a /tiret pierwszy/ i art. 24a ust. 10 ustawy z 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r., poz. 276), po rozpatrzeniu zarzutów K. D. (strona lub skarżący) do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków ujawnionych w operacie opisowo-kartograficznym, opracowanym w procedurze modernizacji dla obrębu T. w jednostce ewidencyjnej C., dotyczących wykazanego na działkach nr 1 i 2 użytku gruntowego "B" - oznaczającego tereny mieszkaniowe orzekł o odrzuceniu zarzutów opisanych we wniosku z 10 stycznia 2020 r., w których strona domaga się zmiany wykazanego na działkach nr 1 i 2 w T. użytku "B" tereny mieszkaniowe, na użytek "Br" - oznaczający grunty rolne zabudowane oraz o uwzględnieniu zarzutów w zakresie zmiany powierzchni działek poprzez przywrócenie im wielkości sprzed modernizacji, które wyniosą dla działki nr 1 - 0,0033 ha/B/ oraz dla działki 2 - 0,05 ha/B/.

W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji przybliżył problematykę prowadzonych na terenie powiatu prac geodezyjnych w ramach realizowanego projektu "Podniesienie jakości, dostępności oraz zwiększenie wykorzystania administracyjnych zasobów mapowych subregionu południowego województwa śląskiego", a także zarzuty składane w trakcie tego postępowania przez stronę. Przybliżono cele prowadzonych prac oraz stwierdzono, że na podstawie zobrazowania lotniczego z listopada 2017 r. ustalono, że wykonawcy prac geodezyjnych prawidłowo zaktualizowali użytki na działkach 1 i 2 wykazując obszar tych działek jako teren zurbanizowany, zabudowany i z tego powodu zaliczone zostały do terenów mieszkaniowych - B. Strona z takim stanem się nie zgadza i argumentuje, że dla nieruchomości położonej w T. składającej się z działek 1 i 2 powinien być wykazany użytek "Br" oznaczający grunty rolne i zabudowane, ponieważ stanowią część gospodarstwa rolnego prowadzonego w województwie dolnośląskim; zostały zakupione w 1984 r., dla których prowadzona była księga wieczysta założona dla gospodarstwa rolnego i znajdują się na terenie, dla którego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i zagrodową. W dalszej części uzasadnienia organ pierwszej instancji przeprowadził analizę sytuacji faktycznej znajdującej się na wskazanych działkach w kontekście obowiązujących regulacji prawnych i z uwzględnieniem czynności prawnych, które w tym zakresie było podejmowane. W końcowej części uzasadnienia organ pierwszej instancji odniósł się do kwestii przywrócenia pierwotnej powierzchni powyższych działek i w tym zakresie zarzuty strony zostały w pełni uwzględnione.

Z powyższą decyzją nie zgodziła się strona, która reprezentowana przez pełnomocnika adwokata W. G. wniosła odwołanie do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Katowicach.

W odwołaniu tym podniesiono naruszenie postanowień art. 24a ust. 10 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w związku z załącznikiem nr 6 poz. 1 p. 5 do rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i odrzucenie zarzutów skarżącego w zakresie zmiany wskazanego na działkach nr 1 i 2 w T. użytku "B" tereny mieszkaniowe na użytek "Br" oznaczający grunty rolne zabudowane pomimo, że wskazane wyżej działki powinny zostać zaliczone do gruntów o przeznaczeniu "Br" - grunty rolne zabudowane.

W motywach odwołania rozwinięto argumentację przemawiającą za uwzględnieniem wniesionego odwołania.

Śląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Katowicach decyzją z [...] r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Na wstępie uzasadnienia tego rozstrzygnięcia organ odwoławczy przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania, w tym treść odwołania wniesionego od decyzji organu pierwszej instancji. Następnie organ odwoławczy przywołał przepisy leżące u podstaw wydawanej przez niego decyzji i następnie przybliżył stan faktyczny występujący w rozpoznawanej sprawie. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego skłoniła wskazany organ do uznania, że na przedmiotowych działkach nie jest prowadzona działalność rolnicza, lecz są one zabudowane budynkami mieszkaniowymi. W dalszej kolejności organ odwoławczy podzielił stanowisko organu pierwszej instancji w kwestii prowadzenia gospodarstwa rolnego przez stronę w województwie dolnośląskim i podkreślono, że zaliczenie tych nieruchomości do takiego gospodarstwa możliwe byłoby wówczas, gdyby było ono położone w tej samej miejscowości lub też w bezpośrednim sąsiedztwie w miejscowości sąsiedniej.

W konsekwencji organ odwoławczy nie znalazł podstaw dla uwzględnienia wniesionego odwołania.

Z powyższą decyzją nie zgodziła się strona, która reprezentowana przez pełnomocnika adwokata W. G. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

W skardze tej powyższej decyzji zarzucono naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i utrzymanie w mocy decyzji organu pierwszej instancji. Nadto wskazano na naruszenie postanowień art. 7 i art. 77 powyższego Kodeksu poprzez brak prawidłowego zebrania i oceny materiału dowodowego oraz niewyjaśnienie prawidłowo wszelkich okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy. W motywach skargi podkreślono, że w momencie zakładania ewidencji gruntów dla przedmiotowych działek, zostały one zakwalifikowane jako użytek gruntowy "Br" - grunty rolne zabudowane. Taki użytek w ewidencji gruntów znajdował się do jej modernizacji. W dalszej części skargi zamieszczono argumentację przemawiającą za uznaniem wskazanych działek za nieruchomości rolne i na tę okoliczność odwołano się do orzecznictwa sądów administracyjnych. W końcowej części skargi podniesiono, że przedmiotowe działki w każdej chwili mogą być poddane na cele produkcji rolnej. W konsekwencji uznano, że rozstrzygnięcie organów administracji jest wadliwe i wniesiona skarga zasługuje na uwzględnienie.

W odpowiedzi na skargę Śląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Katowicach wniósł o jej oddalenie i przywołał analogiczną argumentację do tej, którą zamieścił w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia.

Pismem z 10 lutego 2021 r. pełnomocnik strony podtrzymał wniesioną skargę i zwrócił uwagę, że przywołane przez organ przepisy nie zawierają zamkniętego katalogu gruntów, które mogą być zaliczone do gruntów rolnych zabudowanych. Podniesiona okoliczność uzasadnia podjęcie korzystnego dla strony rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 137), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej,

a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że sądy administracyjne nie orzekają merytorycznie, tj. nie wydają orzeczeń, co do istoty sprawy, lecz badają zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz przepisami procedury administracyjnej, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Z brzmienia zaś art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.), wynika, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem.

Nie ulega więc wątpliwości, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Przy tym z mocy art. 134 § 1 przywoływanej ustawy, tejże kontroli legalności Sąd dokonuje także z urzędu, nie będąc związany zarzutami, wnioskami i powołaną podstawą prawną.

Na wstępie niniejszych rozważań przyjdzie zauważyć, że skarga została uwzględniona, jednakże z innych powodów, niż zostało to podniesione w skardze. Sąd działając w oparciu o treść 134 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie jest związany skargą i zamieszczonymi w niej zarzutami.

W rozpoznawanej sprawie Sąd dokonał analizy przedłożonych mu akt administracyjnych z urzędu i dostrzegł, że rozstrzygnięcie organu odwoławczego jest obarczone wadą uzasadniającą uwzględnienie wniesionej skargi. Organ odwoławczy uprawniony jest do rozpoznania odwołania wyłącznie wówczas, gdy spełnia ono wszystkie wymogi wynikające z obowiązujących regulacji prawnych. Stosownie do postanowień art. 63 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, podanie wniesione pisemnie do organu administracji winno być podpisane przez wnoszącego. Odwołanie jest pismem procesowym i winno spełniać wskazane w przywołanej regulacji wymogi. W przypadku braku podpisu osoby wnoszącej odwołanie, organ odwoławczy obowiązany był do wykorzystania instrumentów przewidzianych treścią art. 64 § 2 powyższego Kodeksu, a mianowicie wezwać stronę do uzupełnienia dostrzeżonego braku formalnego, a następnie po jego uzupełnieniu przejść do dalszych czynności procesowych. Nieuzupełnienie braku formalnego przez odwołującego się w wyznaczonym terminie winno skutkować wydaniem postanowienia o niedopuszczalności wniesionego odwołania.

W orzecznictwie sądów administracyjnych, jak również w doktrynie prawa we wskazanym zakresie występuje kilka dróg rozwiązania zaistniałej sytuacji, jednakże wszystkie one sprowadzają się do jednego: organ odwoławczy nie jest uprawniony do rozpoznania odwołania zawierającego uchybienie w postaci braku podpisu osoby wnoszącej.

Jak zostało zaznaczone powyżej, skład orzekający dokonując analizy akt administracyjnych stwierdził, że odwołanie pełnomocnika skarżącego zalegające w tych aktach nie jest podpisane. Zatem organ odwoławczy rozpoznał odwołanie, które zawiera istotną ułomność, a mianowicie nie jest podpisane przez osobę uprawnioną. Pogłębiona analiza akt administracyjnych pozwoliła ustalić, że organ odwoławczy nie występował do pełnomocnika skarżącego o usunięcie występującego braku formalnego, jak również pełnomocnik skarżącego we własnym zakresie nie podjął działań związanych z usunięciem występującego uchybienia formalnego wniesionego odwołania od decyzji organu pierwszej instancji. W świetle powyższego wyczerpana została przesłanka uwzględnienia wniesionej skargi przewidziana treścią art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a mianowicie naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

W ramach ponownie prowadzonego postępowania organ odwoławczy podejmie działania zmierzające do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi, poprzez wezwanie pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia odwołania w zakresie podpisu odwołania, a następnie stosownie do dokonanych ustaleń podejmie rozstrzygnięcie mając na uwadze wskazania zamieszczone w niniejszym orzeczeniu.

Z uwagi na przesłankę uzasadniającą uwzględnienie wniesionej skargi skład orzekający nie był uprawniony do oceny merytorycznej rozstrzygnięcia organu odwoławczego, ponieważ rozważania w tym zakresie byłyby przedwczesne.

W pierwszej kolejności muszą być dopełnione wszystkie wymogi formalne związane z działaniem organu administracji publicznej, a dopiero później można wypowiadać się co do merytorycznej zawartości rozstrzygnięcia.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do postanowień art. 200 w związku z art. 210 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Wobec powyższego stosownie do postanowień art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji.

mr