Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant Agnieszka Jurczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi S. T. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego w W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za naruszenie przepisów o transporcie drogowym 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego w K. z dnia [...] r. nr [...], 2. zasądza od Głównego Inspektora Transportu Drogowego w W. na rzecz skarżącego kwotę 1317 (jeden tysiąc trzysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W dniu [...] r. [...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego wydał decyzję nr [...] o nałożeniu na przedsiębiorcę S. T. prowadzącego działalność pod nazwą [A] kary pieniężnej w wysokości 2.000,00 zł za wykonywanie przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące lub cyfrowe urządzenie rejestrujące, które nie rejestruje wszystkich wymaganych elementów. Decyzja wydana została na podstawie art. 92a ust. 1 i 2 oraz art. 93 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (t.j.: Dz. U. 2013, poz. 1414 z późn. zm. zwanej dalej: u.t.d.), naruszenie wskazano zaś jako wypełniające lp. 6.1.2. załącznika nr 3 do u.t.d.

W uzasadnieniu wskazano, że naruszenie stwierdzono w [...] r. podczas kontroli drogowej. Stwierdzono wówczas, iż przedsiębiorca wymienił w roku 2016 urządzenie rejestrujące, a pomimo to w tachografie nie został zainstalowany drugi niezależny czujnik ruchu, co było z mocy Rozporządzenia Rady (WE) nr 2135/98 z późn. zm. obowiązkiem od października 2012 r.

W odwołaniu od decyzji pierwszoinstancyjnej skarżący zarzucił organowi pierwszej instancji błędną interpretację przepisów i w konsekwencji niezasadne stwierdzenie, iż był obowiązany wyposażyć kontrolowany pojazd w urządzenie rejestrujące spełniające wymaganie określone w pkt 019a rozdziału III załącznika IB do rozporządzenia nr 3821/85. Jako dowód na poparcie powyższego stwierdzenia, strona wskazała pismo Komisji Europejskiej z dnia 29 sierpnia 2015 r., w którym zawarto niewiążące stanowisko Eddy’ego Liegeois odnośnie zasad wymiany uszkodzonych elementów urządzenia rejestrującego w pojazdach, w których jego pierwsza aktywacja miała miejsce przed dniem 1 października 2012 r., a zatem przed wejściem w życie przepisu nakładającego obowiązek wyposażenia pojazdów w urządzenie rejestrujące, w skład którego wchodzi drugi, niezależny czujnik ruchu.. Ponadto w ocenie skarżącego nie można przypisać mu winy z uwagi na fakt, iż naprawę urządzenia rejestrującego zainstalowanego w kontrolowanym pojeździe zlecił uprawnionemu serwisowi. Z uwagi na powyższe okoliczności, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz umorzenie postępowania, lub przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji.

Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Główny Inspektor Transportu Drogowego utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu wskazał, iż zgodnie z pkt 019a rozdziału III załącznika IB do rozporządzenia nr 3821/85, w celu wykrycia manipulowania danymi dotyczącymi ruchu informacje z czujnika ruchu są potwierdzane przez informacje dotyczące ruchu pojazdu pochodzące z co najmniej jednego źródła niezależnego od czujnika ruchu.

Konsekwencją powyższych rozwiązań jest treść lp. 6.1.2 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym, który sankcjonuje wykonywanie przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w urządzenie rejestrujące lub cyfrowe urządzenie rejestrujące, które nie rejestruje wszystkich wymaganych elementów karą pieniężną o wysokości 2.000,00 złotych.

Jak dalej wskazał GITD, organ I instancji ustalił, iż pojazd marki [...] o nr rej. [...] jest wyposażony w cyfrowe urządzenie rejestrujące składające się z przyrządu rejestrującego marki [...] o numerze seryjnym [...], nr podzespołu [...], wraz z impulsatorem o nr fabrycznym [...]. W urządzeniu nie został aktywowany obowiązkowy drugi sygnał prędkości. Na powyższą okoliczność wskazuje wydruk z tachografu sporządzony w toku kontroli. Powyższy zapis wskazuje również na typ czujnika ruchu nieodpowiadający wymogom określonym w pkt 019a rozdziału III załącznika IB do rozporządzenia nr 3821/85.

Jak ustalono, przyrząd rejestrujący został wymieniony i po raz pierwszy aktywowany w kontrolowanym pojeździe w dniu 27 stycznia 2016 r. Data pierwszego ustawienia czujnika ruchu to 5 czerwca 2007 r. Powyższe oznacza, iż momencie kontroli pojazd był wyposażony w tachograf cyfrowy nierejestrujący drugiego sygnału prędkości.

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1266/2009 z 16 grudnia 2009 r. dostosowujące do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym w pkt 3.1 wprowadza do rozdziału III załącznika nr IB do rozporządzenia nr 3821/85 pkt 019a, zgodnie z którym informacje rejestrowane przez tachograf cyfrowy dotyczące ruchu pojazdu mają być potwierdzane przez co najmniej jedno źródło niezależne od czujnika ruchu. Stosownie do art. 2 rozporządzenia nr 1266/2009, ww. pkt 3.1 stosuje się od dnia 1 października 2012 r. W oparciu o niniejsze przepisy organ I instancji uznał, iż tachograf cyfrowy nierejestrujący drugiego sygnału prędkości i aktywowany po raz pierwszy w kontrolowanym pojeździe po dniu 1 października 2012 r. nie spełnia wymogów wprowadzonych w rozporządzeniu nr 1266/2009. Ocenę tę organ odwoławczy podzielił.

Odnosząc się do przedstawionego przez stronę dowodu, mianowicie odpowiedzi Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu Komisji Europejskiej na pytanie przedsiębiorcy P. T. "B" Sp. J., w którym zawarto niewiążące stanowisko Eddy’ego Liegeois odnośnie zasad wymiany uszkodzonych elementów urządzenia rejestrującego w pojazdach, w których jego pierwsza aktywacja miała miejsce przed dniem 1 października 2012 r., organ odwoławczy informuje, iż podziela pogląd Głównego Urzędu Miar, że w przypadku naprawy tachografu polegającej na wymianie przyrządu rejestrującego, element ten powinien spełniać wymagania obowiązujące w dniu dokonania czynności wymiany. W niniejszej sprawie zatem powinien być przystosowany do rejestrowania drugiego, niezależnego sygnału informującego o ruchu pojazdu. Należy zatem podkreślić, iż w przypadku wymiany przyrządu rejestrującego, konieczna jest również wymiana czujnika ruchu, jeżeli ten nie jest kompatybilny z przyrządem rejestrującym i nie spełnia wymagań określonych w pkt 019a rozdziału III załącznika IB do rozporządzenia nr 3821/85.

GITD wskazał nadto, że strona nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na istnienie okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 92c u.t.d.. Podkreślenia wymaga, iż jedynie przedsiębiorca jest odpowiedzialny za spełnianie przez tachograf zainstalowany w pojeździe określonych wymagań technicznych, z których powinien zdawać sobie sprawę. Z przedstawionej przez stronę faktury nr [...] wynika, iż skarżący zlecił serwisowi jedynie wymianę przyrządu rejestrującego, zatem organ odwoławczy nie znalazł podstaw do zastosowania wskazanego przepisu w niniejszej sprawie.

Pismem z dnia 15 września 2016 r. S. T., reprezentowany przez adw. B. K., wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę na wydaną w sprawie decyzję wnosząc o jej uchylenie, a także uchylenie poprzedzającej ją decyzji pierwszoinstancyjnej. Zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzucił:

naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, 77, 80, 107 § 3 k.p.a.;

naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 92a ust. 1, art. 92 c ust. 1 pkt 1) u.t.d.; pkt 19a załącznika IB do Rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym; art. 2 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2135 z dnia 24 września 1998 r., zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz dyrektywę 88/599/EWG dotyczącą stosowania rozporządzeń (EWG) nr 3820/85 i (EWG) nr 3821/85.

W uzasadnieniu pełnomocnik rozwinął wyliczone powyżej zarzuty. Podniósł m.in., że rozpoznając odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji organ odwoławczy pominął dowody i nie uwzględnił okoliczności wskazujących, iż skarżący jako podmiot wykonujący przewóz nie miał wpływu na powstanie naruszenia. Organ odwoławczy uznając przedstawiony przez stronę dowód, tj. fakturę VAT, za niewystarczający do wykazania istnienia okoliczności uzasadniających zastosowanie at. 92c u.t.d., powinien podjąć działania dodatkowe celem dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. W związku z tym nie sposób przyjąć, iż organ odwoławczy zgromadził i w sposób wyczerpujący rozpatrzył cały materiał dowodowy.

Uchybienie organu odwoławczego polega również, zdaniem pełnomocnika, na pominięciu przedstawionego przez Stronę dowodu, tj. odpowiedzi Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu Komisji Europejskiej na pytanie przedsiębiorcy P. T. dotyczącej zasad wymiany uszkodzonych elementów urządzenia rejestrującego w pojazdach, w których jego pierwsza aktywacja miała miejsce przed dniem 1 października 2012 r. Organ odwoławczy w niewystarczającym stopniu odniósł się do wskazanej interpretacji, wskazując jedynie, iż nie uwzględnia przedstawionego w niej stanowiska.

Organ nie dokonał tym samym wszechstronnego zbadania przedstawionego materiału dowodowego, nie uzasadniając przyczyn odmowy wiarygodności i mocy dowodowej opisanym wyżej dowodom.

Wobec wadliwie ustalonego stanu faktycznego organ odwoławczy przyjął, iż skarżący zobowiązany był wyposażyć kontrolowany pojazd w urządzenie rejestrujące posiadające niezależny czujnik prędkości. W tym miejscu wskazać należy, iż wymagania 019a zamieszczone w załączniku IB do Rozporządzenia Rady nr 3821/85 stosuje się od 1 października 2012 r. W przedmiotowej sprawie pojazd został wyposażony w tachograf cyfrowy oraz dopuszczony do ruchu w 2007 r., z kolei jego wadliwa część została wymieniona w dniu 27 stycznia 2016 r. Organ odwoławczy nie uwzględnił jednak, iż we wskazanej dacie nie zostały wymienione oba główne elementy tachografu. Przetwornik pozostał w stanie nienaruszonym, doszło jedynie domontowania nowego urządzenia III generacji. Obowiązujące przepisy w takim przypadku nie nakładają bezwzględnego obowiązku zainstalowania drugiego niezależnego sygnału prędkości.

Co więcej nawet, gdyby przyjąć, iż na stronie ciążył obowiązek wyposażenia pojazdu w urządzenie rejestrujące spełniające obecne wymagania przywołanych wyżej przepisów, to w niniejszej sprawie w pełni zasadne jest zastosowanie art. 93c ust. 1 pkt 1 u.t.d. Skarżący dołożył bowiem należytej staranności i wykazał się najwyższą przezornością zlecając naprawę urządzenia rejestrującego profesjonalnemu podmiotowi, posiadającemu stosowne zezwolenie na dokonywania aktywacji, napraw i sprawdzania tachografów cyfrowych.

Skarga została wniesiona w terminie.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumenty, które zawarł był w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. 2014, poz. 1467) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez m.in. kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje sprawę rozstrzygniętą w zaskarżonej decyzji ostatecznej bądź w postanowieniu z punktu widzenia legalności, tj. zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. 2016, poz. 718., zwanej dalej: p.p.s.a.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Przeprowadzone w określonych wyżej ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, a także rozstrzygnięcia decyzję tę poprzedzającego wykazało, że są one dotknięte uchybieniami uzasadniającymi ich wzruszenie, a tym samym przedmiotowa skarga, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, musiała zostać uwzględniona. Zarówno zaskarżona decyzja, jak też utrzymana nią w mocy decyzja pierwszoinstancyjna naruszają bowiem art. 7, 77 i 80 k.p.a. a stanowiąc rozstrzygnięcia co najmniej przedwczesne naruszają w konsekwencji także art. 92a ust. 1 w zw. z lp. 6.1.2. załącznika nr 3 do u.t.d.

Bezspornym w sprawie jest, że pojazd marki [...] o nr rej. [...] był w dacie kontroli wyposażony w cyfrowe urządzenie rejestrujące składające się z przyrządu rejestrującego marki [...] wraz z impulsatorem. Przyrząd rejestrujący został wymieniony i po raz pierwszy aktywowany w kontrolowanym pojeździe w dniu 27 stycznia 2016 r. Natomiast data pierwszego ustawienia nie podlegającego wymianie czujnika ruchu to 5 czerwca 2007 r. W urządzeniu nie został aktywowany obowiązkowy drugi sygnał prędkości.

Kolejno wskazać należy, że zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1266/2009 z dnia 16 grudnia 2009 r. dostosowującym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym wprowadzony został m.in. wymóg 019a w załączniku IB do rozporządzenia nr 3821/85 stanowiący, że w celu wykrycia manipulowania danymi dotyczącymi ruchu informacje z czujnika ruchu są potwierdzane przez informacje dotyczące ruchu pojazdu pochodzące co najmniej z jednego źródła niezależnego od czujnika ruchu. Na podstawie art. 2 ww. rozporządzenia, przepis ten obowiązuje od dnia 1 października 2012 r. Pojazdy dopuszczane do ruchu po raz pierwszy obowiązkowo wyposażane muszą być we wskazany wyżej drugi, niezależny sygnał prędkości.

Ani rozporządzenia unijne ani przepisy krajowe nie zawierają natomiast normy stanowiącej o obowiązkach przedsiębiorcy w razie naprawy bądź wymiany części urządzenia rejestrującego (tachografu), np. przyrządu rejestrującego lub czujnika ruchu, zamontowanych przed datą wejścia w życie ww. obowiązku. W konsekwencji o ile oczywistym jest, że wymiana całego urządzenia rodzi obowiązek dostosowania go do wymogów prawnych obecnie obowiązujących (a więc zadbania o zainstalowanie drugiego, niezależnego sygnału), o tyle niejasnym jest skutek wymiany, jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, jedynie jednej z części urządzenia tj. przyrządu rejestracyjnego.

W konsekwencji ocenie w niniejszej sprawie podlegać musi stanowisko organów zaprezentowane w decyzjach, że w przypadku "naprawy" tachografu cyfrowego zainstalowanego w pojeździe polegającej na wymianie przyrządu rejestrującego zainstalowany przyrząd rejestrujący powinien spełniać wymagania obowiązujące w dniu dokonania czynności, a przedsiębiorca wymieniając urządzenie rejestrujące po dacie 1 października 2012 r. powinien był zamontować tachograf z aktywowanym drugim niezależnym sygnałem prędkości. Według organów inspekcji drogowej, stwierdzony bowiem podczas kontroli fakt, iż w tachografie nie jest zainstalowany drugi niezależny czujnik prędkości, stanowi podstawę do nałożenia kary pieniężnej, za wykonywanie przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w cyfrowe urządzenie rejestrujące, które nie rejestrowało wszystkich wymaganych elementów.

Podkreślenia wymaga zatem, że w dacie orzekania przez organy prezentowane były 2 przeciwstawne linie interpretacyjne. Jedna, przywołana przez organy w obydwu decyzjach, autorstwa Głównego Urzędu Miar (notabene do akt sprawy nie został włączony dowód w postaci pisma Głównego Urzędu Miar, na który powołują się oba organy inspekcji drogowej).wskazująca, iż w sytuacji takiej przedsiębiorca obowiązany jest całe urządzenie dostosować do obecnych wymogów i zainstalować drugi niezależny sygnał prędkości, i druga, wyrażona na prośbę innego polskiego przedsiębiorcy przez Dyrektora Generalnego Komisji Europejskiej do spraw Transportu i Mobilności wskazująca, iż co do zasady instalacji drugiego, niezależnego czujnika wymaga jedynie sytuacja, w której oba elementy urządzenia podlegać będą wymianie.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że choć obydwa organy określają stanowisko Eddy’ego Liegeois jako "nieformalne", w istocie niewiążące są obie opinie, także bowiem Główny Urząd Miar nie jest organem dokonującym wiążącej wykładni prawa Unii Europejskiej. W konsekwencji oba sposoby wykładni norm dyrektywy zawarte w stanowiących dowody w sprawie ww. opiniach winny podlegać rozważeniu przez orzekające w sprawie organy, a następnie organy winny wypracować, wskazać i uzasadnić własne stanowisko w sprawie. W przypadku bowiem, gdy organ dysponuje dwiema opiniami (wyjaśnieniami) wykluczającymi się, to powinien ocenić te środki dowodowe stosownie do art. 7, 77 i 80 k.p.a. i stosownie do wymogów art. 107 § 1 k.p.a. podać dowody, na których się oparł, oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Organy nie uczyniły tego jednak i w uzasadnieniach wskazały jedynie, że akceptują stanowisko Głównego Urzędu Miar, bez jakiegokolwiek wskazania z jakich przyczyn stanowisko przeciwne uznają za niewłaściwe. Niewątpliwie organy naruszyły tym samym wskazane wyżej zasady procedury administracyjnej. Zaakcentowania wymaga w tym miejscu, że wyjaśnienia poszczególnych organów (instytucji) w zakresie wątpliwości prawnych powstałych na tle interpretacji przepisów mogą mieć jedynie charakter pomocniczy, nie mają one zaś dla organu mocy wiążącej.

Notabene kwestia jednoznacznego wykazania dlaczego, zdaniem organu, konkretna opinia odpowiada obowiązującemu prawu, dlaczego zaś inna nie odpowiada stanowi w przedmiotowej sprawie zagadnienie kluczowe. Fakt istnienia bowiem odmiennych możliwych sposobów wykładni niejednoznacznych w aktach prawnych uregulowań prowadzi, zdaniem Sądu do wniosku, iż rozważając czy przedsiębiorca dopuścił się naruszenia przepisów o transporcie i czy w konsekwencji winna zostać wymierzona mu kara organ winien brać pod uwagę interpretację niejasnych uregulowań korzystniejszą dla przedsiębiorcy. Obarczenie bowiem podmiotu odpowiedzialnością i wymierzenie mu kary wymaga uprzedniego jednoznacznego stwierdzenia, że okoliczności faktyczne sprawy odpowiadają stanowi faktycznemu, za który może i powinna zostać, zgodnie z przepisami u.t.d., wymierzona kara administracyjna. W konsekwencji organy winny były rozważyć czy dysponują nie li tylko uznaniowymi lecz prawnymi argumentami, opartymi na brzmieniu i wykładni konkretnej normy, dowodzącymi prawidłowości opinii GUM, a równocześnie nieprawidłowości stanowiska przeciwnego. Tylko bowiem w sytuacji, w której niewątpliwym byłoby, że w razie wymiany jednego z elementów urządzenia rejestrującego (tj. przyrządu rejestrującego) przedsiębiorca zobligowany jest do zainstalowania drugiego, niezależnego sygnału prędkości, pomimo że czujnik zamontowany w pojeździe aktywowany został przed 1 października 2012 r., wymierzenie kary za opisany w decyzjach brak drugiego sygnału można by uznać za uzasadnione. W braku natomiast takich jednoznacznych, wynikających z literalnego brzmienia przepisów bądź nie ulegającej wątpliwości wykładni dowodów postępowanie w przedmiocie opisanej wyżej kary winno zostać umorzone. Niedopuszczalnym jest bowiem wymierzenie kary w sytuacji gdy niejednoznaczność norm powoduje, że stosownie do jednego sposobu interpretacji aktów unijnych przedsiębiorca dopuścił się naruszenia prawa, stosownie zaś do innej, także możliwej interpretacji, naruszenie takie nie miało miejsca.

W konsekwencji, zdaniem Sądu, w ramach ponownego postępowania odwoławczego organ winien, uwzględniając powyższe uwagi, jednoznacznie ustalić czy przedsiębiorca istotnie dopuścił się takiego naruszenia prawa, o którym mowa w lp. 6.1.2. załącznika nr 3 do u.t.d. W przeciwnym wypadku koniecznym będzie umorzenie prowadzonego postępowania.

Niejako już ubocznie, wobec niewyjaśnienia przez organy sprawy kluczowej, Sąd zauważa, iż nie podziela argumentacji przedsiębiorcy, że za prawidłowość i zgodność z wymogami prawa tachografu odpowiada wyłącznie podmiot dokonujący naprawy. Czymś innym jest bowiem odpowiedzialność o charakterze cywilnym, czymś innym zaś odpowiedzialność administracyjna, która stosownie do przepisów u.t.d. obciąża przedsiębiorcę. To on winien na bieżąco kontrolować prawidłowość i zgodność z wymaganiami urządzeń rejestrujących.

W świetle przedstawionych wyżej wywodów należało uwzględnić skargę i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i b) p.p.s.a. orzec jak w sentencji. O kosztach postępowania obejmujących wpis od skargi (100,00 zł), wynagrodzenie pełnomocnika (1.200,00 zł) oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17,00 zł) orzeczono na wniosek strony skarżącej na podstawie art. 200, 205 i 209 p.p.s.a., a także a także § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c/ Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j.: Dz. U. 2015, poz. 1800).