Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 16 września 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca: Sędzia WSA Agnieszka Grosińska-Grzymkowska, Sędziowie: Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski, Sędzia WSA Robert Adamczewski (spr.), , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 września 2020 roku sprawy ze skargi Fundacji A z siedzibą w P. na bezczynność Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. B w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce bez rażącego naruszenia prawa; 2. umarza postępowanie w zakresie zobowiązania organu do załatwienia wniosku z dnia 26 marca 2020 roku; 3. przyznaje od Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. B w Ł. na rzecz skarżącej Fundacji A z siedzibą w P. sumę pieniężną w wysokości 100 (słownie: sto) złotych; 4. zasądza od Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. B w Ł. na rzecz skarżącej Fundacji A z siedzibą w P. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

II SAB/Łd 52/20

Uzasadnienie

W dniu 29 maja 2020 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wpłynęła skarga Fundacji A z siedzibą w P. na bezczynność Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. B w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, że 26 marca 2020 r. Fundacja A, za pośrednictwem poczty elektronicznej, zwróciła się w związku z aktualną sytuacją epidemiologiczną, w trosce o dobro uczniów, z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, z następującymi pytaniami do Dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. B w Ł.: Czy szkoła sprawdza obecność podczas zajęć zdalnych? Czy jest ona wpisywana do dziennika elektronicznego? Czy szkoła respektuje zasady organizowania nauki zdalnej określone w rozporządzeniu z 20 marca? Chodzi tu w szczególności o respektowanie możliwości psychofizycznych ucznia, wzięcie pod uwagę ich sytuacji rodzinnej, dziennych limitów korzystania z urządzeń multimedialnych itd. Jeśli tak, jak to się objawia?

W ocenie strony skarżącej uzyskanie odpowiedzi na te pytania było o tyle ważne, że dzień wcześniej rozpoczęła się nauka zdalna zgodna z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, w którym określono zasady organizowania nauki zdalnej. Wcześniej Ministerstwo w swojej instrukcji dla dyrektorów opisało także kwestię wpisywania obecności do dziennika elektronicznego podczas zajęć zdalnych.

Do dnia złożenia skargi Fundacja nie uzyskała odpowiedzi na pytania, zaś termin 14-dniowy na załatwienie sprawy już minął. Skarżąca ponadto podkreśliła, że pytania dotyczyły sytuacji kryzysowej (nauki zdalnej spowodowanej epidemią COVID-19 i działaniami mającymi na celu zapobieżenie, przeciwdziałanie oraz zwalczanie tej choroby), wobec czego organ nie mógł podnosić, że termin na udzielenie odpowiedzi nie płynie, ponieważ art. 15zzt ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020 poz. 374 ze zm.) - dodany 31 marca 2020 r. ustawą opublikowaną pod numerem: Dz.U. 2020 poz. 568, a uchylony 16 maja 2020 r. ustawą opublikowaną pod numerem: Dz.U. 2020 poz. 875 - wyłączał stosowanie przepisów o wstrzymaniu rozpoczęcia i zawieszeniu biegu terminów w odniesieniu do terminów związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Następnie strona skarżąca zwróciła uwagę, iż w tej sprawie pytania miały charakter sprawy publicznej i były ważne dla każdego ucznia tejże szkoły. Dlatego nie miało to wyłącznie charakteru sprawy prywatnej, lecz było w interesie większej społeczności - społeczności uczniów tejże szkoły. Poza tym odpowiedź na wniosek nie została udzielona od 63 dni (licząc od dnia złożenia wniosku aż po dzień złożenia skargi), przez co znacznie przekroczony został termin udzielenia odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej (prawie pięciokrotnie). Z uwagi na powyższe skarżąca stanęła na stanowisku, że organ nie podejmuje jakichkolwiek działań, by sprawę rozwiązać (udzielić odpowiedzi), przez co bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Strona skarżąca podniosła zarzut naruszenia: art. 61 ust. 1 Konstytucji RP (w zakresie, w jakim przepis stanowi podstawę prawną do udostępniania informacji publicznej) oraz art. 10 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tj. Dz.U. z 2019, poz. 1429 ze zm.) [dalej: ustawa o dostępie do informacji publicznej] (w zakresie, w jakim przepis stanowi podstawę do udostępniania na wniosek informacji publicznej nieudostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium), które objawiło się w niezrealizowaniu wniosku, tj. nieudostępnieniu informacji w określonym w art. 13 tej ustawy terminie.

W konsekwencji strona skarżąca wniosła o:

- zobowiązanie organu do załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej z 26 marca 2020 r.;

- stwierdzenie, że organ dopuścił się bezczynności z rażącym naruszeniem prawa;

- wymierzenie sumy pieniężnej w wysokości 200 zł na rzecz skarżącego;

- zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych.

Do skargi załączono wydruk poczty elektronicznej, wskazujący na wysłanie wniosku o udostępnienie informacji publicznej na adres [...]@[...] 26 marca 2020 r.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o umorzenie postępowania i oddalenie wniosku o zasądzenie sumy pieniężnej w wysokości 200 zł na rzecz skarżącego.

Organ zaprzeczył, aby 26 marca 2020 r. wpłynął do niego drogą elektroniczną wniosek o udzielenie informacji publicznej. O złożonym wniosku organ dowiedział się dopiero z treści skargi i wówczas niezwłocznie udzielił odpowiedzi listem poleconym. W załączeniu przedstawiono zrzuty ekranowe obrazujące zawartości skrzynki odbiorczej poczty elektronicznej organu z 26 marca 2020 r. oraz odpowiedź na wniosek skarżącej i kopię książki nadawczej, z której wynika, iż pismo w sprawie udostępnienia informacji publicznej nadano w placówce pocztowej 3 czerwca 2020 r.

W replice na odpowiedź organu strona skarżąca podtrzymała skargę oraz podniosła, iż ryzyko nieodebrania przez organ poczty elektronicznej, skierowanej na oficjalnie podany adres obciąża ten organ. W załączniku skarżąca przedstawiła dodatkowo logi z własnej poczty elektronicznej, aby wykazać, iż wniosek o udostępnienie informacji publicznej nadała 26 marca 2020 r. na adres [...]@[...] .

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2019 r., poz. 2325) [dalej: ustawa p.p.s.a.], sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a, a także w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone w pkt 1-3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.

Powyższe determinuje zakres kontroli Sądu, sprowadzającej się w tym wypadku do oceny, czy sprawa podlega załatwieniu przez organ w drodze określonego przez ustawodawcę aktu administracyjnego lub czynności. W myśl bowiem art. 149 ustawy p.p.s.a. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 albo na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 4a:

1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;

2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;

3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.

Jednocześnie Sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1a ustawy p.p.s.a.). Ponadto Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 2, może orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego (art. 149 § 1b ustawy p.p.s.a.). Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 powoływanej ustawy lub przyznać od organu na rzecz skarżącego sumę pieniężną do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6 (art. 149 § 2 ustawy p.p.s.a.).

Sprawa niniejsza została rozpoznana przez tutejszy Sąd na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym na zasadzie art. 119 pkt 4 ustawy p.p.s.a.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii formalnych należy wskazać, że stosownie do treści art. 52 § 1 ustawy p.p.s.a. skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. W przypadku skargi na bezczynność organu w zakresie udostępnienia informacji publicznej nie jest jednak konieczne uprzednie wzywanie do usunięcia naruszenia prawa (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 listopada 2011 r., I OSK 1991/12 i z 24 maja 2006 r., I OSK 601/05, postanowienie z 23 kwietnia 2010 r., I OSK 646/10 oraz wyrok WSA w Łodzi z 16 września 2014 r., II SAB/Łd 103/14). W związku z tym należało uznać, że skarga jest dopuszczalna i podlega merytorycznemu rozpoznaniu.

W niniejszym postępowaniu spór dotyczy podstawowej okoliczności doręczenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej, bowiem od skuteczności tej czynności zależy wszczęcie postępowania.

Strona skarżąca podnosi, iż wniosek o udostępnienie informacji publicznej wysłała 26 marca 2020 r. na adres [...]@[...] i w tym zakresie przedstawiła dowody: wydruki z poczty elektronicznej potwierdzające fakt wysłania wiadomości we wskazanej dacie i na wskazany adres. Sąd uznał powyższe dowody za wiarygodne i nie pozostawiające wątpliwości co do ich treści.

Organ nie kwestionuje prawidłowości adresu elektronicznego, na który skarżąca skierowała wniosek, lecz neguje doręczenie wniosku w dniu 26 marca 2020 r., na dowód czego załączył zrzuty ekranowe obrazuje zawartości skrzynki odbiorczej poczty elektronicznej organu z 26 marca 2020 r. Sąd jednak zauważa, że powyższe zrzuty ekranowe obrazują jedynie wiadomości z katalogu "priorytetowe" z podanej daty. Tymczasem ze wspomnianego dokumentu wynika, iż skrzynka odbiorcza poczty elektronicznej organu posiada również katalog "inne", której to zawartości nie zobrazowano. Niezupełne przedstawienie zawartości skrzynki odbiorczej poczty elektronicznej organu budzi wątpliwości Sądu co do wiarygodności twierdzeń organu o niedoręczeniu wniosku 26 marca 2020 r.

Wskazać należy, że postępowanie w przedmiocie udzielenia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym, w ustawie o dostępie do informacji publicznej nie ma wskazania jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku (poza utrwaleniem go w formie pisemnej). Ugruntowane orzecznictwo sądowoadministracyjne nakazuje zaś za wniosek pisemny uznawać również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną (e-mail) – i to nawet, gdy do jego autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny (zob. np. wyrok NSA z 16 marca 2009 r., I OSK 1277/08).

Podkreślić w tym miejscu należy, że do obowiązków organu administracji publicznej należy taka konfiguracja poczty elektronicznej, w tym filtrów antyspamowych, oraz takie zorganizowanie obsługi technicznej poczty elektronicznej organu – aby zapewnić bezproblemowy i niezwłoczny odbiór przesyłanych na ten adres podań, wobec prawnej dopuszczalności ich wnoszenia także drogą elektroniczną (zob. postanowienie NSA z 10 września 2015 r., I OSK 1968/15; postanowienie NSA z 3 listopada 2015 r., I OSK 1940/15). Skutki trudności, błędów czy nieprawidłowości w zakresie kształtowania i obsługiwania przez organy administracji publicznej oficjalnych systemów służących do komunikacji z tymi organami (np. poczty elektronicznej, systemu ePUAP) nie mogą być przerzucane na korzystających z tych systemów (zob. postanowienie NSA z 5 listopada 2015 r., I OZ 1414/15). Tym samym, wbrew stanowisku organu, ryzyko nieodebrania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej listu, skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej, obciążało ten organ, a nie skarżącą fundację.

W ocenie składu orzekającego strona skarżąca dostatecznie uprawdopodobniła wysłanie przez siebie listu zawierającego wniosek o informację publiczną na adres poczty elektronicznej organu. Tym samym twierdzenia podmiotu zobowiązanego, że nie otrzymał (nie odebrał) tej wiadomości, mogą tylko świadczyć o wadliwej organizacji pracy organu (obsługującego go urzędu) lub nieprawidłowym skonfigurowaniu jego poczty elektronicznej – co obciąża ten organ. Uchybienia w tym zakresie nie mogą być przerzucane na podmiot korzystający z konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej (art. 61 ust. 1 ustawy zasadniczej). Skład orzekający podziela zatem stanowisko wyrażone w orzecznictwie Naczelnego Sadu Administracyjnego, że podanie do powszechnej wiadomości adresu poczty elektronicznej przez organ należy traktować jako jego zobowiązanie, że wiadomości wysłane na ten adres będą odbierane. Jednostka ma prawo działać w zaufaniu do władzy publicznej i oczekiwać, że skoro organ podaje do publicznej wiadomości adres swojej poczty elektronicznej, to będzie odbierał listy skierowane na ten adres (w tym także trafiające do "skrzynki SPAM" lub katalogu inne niż priorytetowe). Odmienne zapatrywanie, zaprezentowane przez organ, czyniłoby w praktyce prawo do wnioskowania o informację publiczną za pomocą poczty elektronicznej (e-mail) iluzorycznym, którego skuteczność zależna byłaby od arbitralnej woli organu (por. postanowienie NSA z 18 listopada 2015r., I OSK 2897/15).

Następnie wskazać należy, iż bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności.

W przypadku spraw dotyczących dostępu do informacji publicznej organ administracji pozostaje w bezczynności wówczas, gdy nie udzielił zainteresowanej jednostce żądanej przez nią informacji publicznej stosownie do ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tj. Dz.U. z 2019, poz. 1429 ze zm.) [dalej: ustawa o dostępie do informacji publicznej], nie odmówił udostępnienia informacji na podstawie art. 16 ust. 1 tej ustawy, nie umorzył postępowania w myśl art. 14 ust. 2, bądź też nie odmówił udostępnienia informacji publicznej przetworzonej w związku z niespełnieniem przez stronę warunku wskazanego w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Punkt wyjścia do rozważań w rozpoznawanej sprawie stanowić musi art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zgodnie z którym informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Pojęcie informacji publicznej ma szeroki charakter i odnosi się do wszelkich spraw publicznych również wówczas, gdy wiadomość ta nie została wytworzona przez podmioty publiczne, a jedynie odnosi się do nich. Prawo do informacji publicznej obejmuje m.in. dostęp do dokumentów, zarówno tych bezpośrednio wytworzonych przez organ, tych, których organ używa przy realizacji zadań przewidzianych prawem, jak i tych, które tylko w części dotyczą organu, nawet, gdy nie pochodzą wprost od niego. O zakwalifikowaniu określonej informacji, jako podlegającej udostępnieniu decyduje treść i charakter informacji.

Wniesione przez stronę skarżącą żądanie stanowiło bezspornie żądanie udostępnienia informacji publicznej i co do zasady podmiot miał obowiązek jej udostępnienia. Powyższe wynika z tego, iż wniosek strony odnosił się do zasad funkcjonowania placówki oświatowej, wykonującej zadanie publiczne (art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Z kolei publiczny charakter zadania, co do wykonania którego wniosek złożyła fundacja wynika z art. 44 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz.U. z 2020 r., poz. 910), stanowiącego, że szkoły i placówki podejmują niezbędne działania w celu tworzenia optymalnych warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju organizacyjnego.

Udostępnienie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2 tej ustawy). Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

Informacja publiczna będąca przedmiotem żądania (wniosek z 26 marca 2020 r.) została udostępniona skarżącej pismem z 3 czerwca 2020 r., zatem już po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego (co miało miejsce 29 maja 2020 roku) i po upływie czternastodniowego przewidzianego przez ustawodawcę terminu, co uprawnia do przyjęcia, że na dzień złożenia skargi organ pozostawał w bezczynności.

W rozpoznawanej sprawie informacja publiczna została udostępniona dopiero po wniesieniu skargi, nie ulega zatem wątpliwości, że w dniu wpływu skargi do organu pozostawał on w bezczynności, jednakże stwierdzona w niniejszej sprawie bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, co Sąd stwierdził w punkcie pierwszym wyroku. Termin udostępnienia informacji publicznej został przez organ przekroczony, jednak Sąd dał wiarę wyjaśnieniom organu, że działanie to nie było zamierzone. Zauważyć należy, że po wniesieniu skargi, czyli – jak twierdzi organ – w dacie w której dowiedział się o żądaniu udzielania informacji publicznej, organ niezwłocznie wnioskowanej informacji udzielił. Na powyższe wskazują daty – wniesienie skargi (29 maja 2020 r.) i udzielenie informacji publicznej (3 czerwca 2020 r.).

Skoro załatwienie wniosku strony skarżącej nastąpiło po wniesieniu skargi, a przed dniem wydania wyroku w sprawie, musiało to skutkować umorzeniem postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy p.p.s.a., w zakresie zobowiązania organu do rozpoznania wniosku strony, jak też Sąd orzekł w punkcie drugim sentencji wyroku.

Podejmując natomiast rozstrzygnięcie w kwestii orzeczenia grzywny oraz zasądzenia – zgodnie z wnioskiem – sumy pieniężnej, Sąd miał przede wszystkim na uwadze funkcje, jakie pełnią grzywna oraz przyznanie sumy pieniężnej.

Przyjmuje się, że grzywna jest środkiem o charakterze represyjnym i prewencyjnym zarazem, mającym zdyscyplinować organ, natomiast suma pieniężna pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną.

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, nie zachodziła konieczność dyscyplinowania organu do rozpoznania wniosku skarżącej gdyż został on niezwłocznie rozpatrzony po uzyskaniu wiedzy przez organ, że wniosek taki został złożony. Organ – jak wskazywano już uprzednio - uzyskał taką wiedzę 29 maja 2020 r. (data wniesienia skargi), a już 3 czerwca 2020 r. żądanej informacji udzielił. Zdaniem Sądu, po stronie organu nie było celowego unikania rozpoznania wniosku skarżącego. Nie miało także miejsca celowe lekceważenie wniosku ani zła wola organu w rozpoznaniu wniosku. Opóźnienie w rozpatrzeniu wniosku wynikało z przeoczenia organu. Stąd też Sąd odstąpił od wymierzenia grzywny.

Odnosząc się natomaist do kwestii przyznania sumy pieniężnej, zdaniem Sądu, wniosek w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie, przy czym Sąd orzekł o przyznaniu sumy pieniężnej w minimalnej wartości.

Podejmując rozstrzygnięcie w tej kwestii, Sąd miał przede wszystkim na uwadze funkcje, jakie pełni przyznanie sumy pieniężnej. Przyjmuje się, że suma pieniężna pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną. Przyznanie skarżącemu od organu określonej sumy pieniężnej stanowi nie tyle sankcję dla organu za wadliwe prowadzenie postępowania, co rekompensatę dla strony za wszelkiego rodzaju dolegliwości i niedogodności, jakich doznała na skutek bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania, negatywne przeżycia psychiczne i moralne związane z przewlekłością postępowania. Może ono nastąpić tak z urzędu jak i na wniosek (por. m.in. wyrok NSA z 11 maja 2018 r., I OSK 2230/17, z 27 maja 2020 r., I OSK 2324/19). Jak wskazuje się w orzecznictwie, umożliwienie sądowi przyznania na rzecz skarżącego od organu określonej sumy pieniężnej stanowi dodatkowe wzmocnienie ochrony interesów skarżącego (wyrok NSA z 28 sierpnia 2019 r., II OSK 1201/19). Przyznanie tej sumy powinno być uzależnione od czasu trwania postępowania, rodzaju sprawy i jej znaczenia dla skarżącego oraz ewentualnego zachowania skarżącego jeżeli przyczynił się on do wydłużenia postępowania.

Za przyznaniem tej sumy przemawiało zatem, zdaniem Sądu, że w stanie faktycznym sprawy niewątpliwie zaistniała bezczynność organu. Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela pogląd, że jeżeli strona wystąpi z wnioskiem o zasądzenie sumy pieniężnej, to tylko w wyjątkowo uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest oddalenie takiego wniosku. Oznacza to, że sąd administracyjny odstępując od przyznania skarżącemu sumy pieniężnej obowiązany jest wyjaśnić, jaki to wyjątkowo uzasadniony przypadek zaistniał, żeby uznać za uzasadnione odstąpienie od zastosowania tego środka (tak: J. P. Tarno, M. A. Król, Przyznanie sumy pieniężnej jako środek dyscyplinowania w postępowaniu sądowo administracyjnym, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1/2019, s. 21-22, a także wyrok NSA z 11 maja 2018 r., I OSK 2230/17).

Z uwagi na powyższe, mając na uwadze, że niewątpliwie w niniejszej sprawie bezczynność organu zaistniała, a w toku postępowania nie ujawniły się nadzwyczajne i zaskakujące okoliczności, które stan taki mogłyby usprawiedliwiać, uzasadnione było zdaniem Sądu przyznanie od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej na podstawie art. 149 § 2 ustawy p.p.s.a.

Jeżeli chodzi o wysokość przyznanej sumy pieniężnej to Sąd miał na uwadze przede wszystkim fakt, że organ niezwłocznie po uzyskaniu informacji o żądaniu udzielenia informacji publicznej takowej skarżącej udzielił. Sąd nie brał natomiast pod uwagę czasu trwania postępowania i samego czasu bezczynności, przyjmując – jak już wyżej wskazano, że bezczynność organu nie miała charakteru celowego i wynikała z błędów czy też nieprawidłowego obsługiwania przez organy systemu poczty elektronicznej.

Uwzględniając zatem powyższe, Sąd uznał za uzasadnione przyznanie skarżącemu sumy pieniężnej w wysokości 100 zł. Tak określona suma pieniężna spełni w okolicznościach rozpoznawanej sprawy swą kompensacyjną rolę.

Reasumując, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 i § 1a ustawy p.p.s.a. stwierdził, że organ dopuścił się bezczynności, która w ocenie Sądu miała miejsce bez rażącego naruszenia prawa (pkt 1 wyroku).

Jednocześnie mając na uwadze, że wnioskowana informacja została skarżącej udostępniona po wniesieniu skargi, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy p.p.s.a., należało orzec o umorzeniu postępowania co do zobowiązania organu do załatwienia wniosku (pkt 2 sentencji wyroku). W dniu wyrokowania organ nie był już bowiem bezczynny.

Równocześnie Sąd, na podstawie art. 149 § 2 ustawy p.p.s.a., uznał, że zachodzą przesłanki do uwzględnienia w części wniosku skarżącej przyznanie sumy pieniężnej (pkt 3 sentencji wyroku). Sumę to jednakże Sąd ustalił na kwotę 100 zł.

O kosztach postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 200 ustawy p.p.s.a. (pkt 4 sentencji wyroku). Na zasądzone koszty złożyła się kwota wpisu od skargi (100 złotych).

dc