Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant Sekretarz sądowy Grzegorz Knop po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2011 r. sprawy ze skargi K. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie umorzenia należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego i zaliczki alimentacyjnej – wznowienia postępowania 1/ oddala skargę, 2/ przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na rzecz radcy prawnego J. S. kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) powiększoną o należny podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

1

UZASADNIENIE

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt administracyjnych sprawy wynika, że decyzją z dnia 28 maja 2010 r. nr "[...]" Burmistrz P. odmówił K. M. umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w kwocie 2.197,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 186,52 zł na dzień wydania decyzji i zaliczki alimentacyjnej w kwocie 20.263,06 zł.

Rozstrzygnięcie to doręczono K. M. za zwrotnym potwierdzeniem odbioru w dniu 2 czerwca 2010 r.

W dniu 3 września 2010r. K. M. wystąpił do Burmistrza P. z wnioskiem (uzupełnionym przez stronę w dniu 19 października 2010r.) o wznowienie postępowania zakończonego powyższą decyzją z powodu niemożności czynnego uczestniczenia w nim ze względu na zły stan zdrowia. Zarzucił także, że Burmistrz P., przy każdej wizycie w Urzędzie Miasta, straszy go Policją.

Decyzją z dnia 2 listopada 2010r. nr "[...]" Burmistrz P. odmówił wznowienia tegoż postępowania, na zasadzie art. 149 § 3 w zw. z art. 148 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 Nr 98, poz. 1071 ze zm.). Organ wyjaśnił, że wznowienie postępowania z przyczyny określonej wart. 145 § 1 pkt 4 Kpa następuje tylko na żądanie strony (art. 147 Kpa). Termin do złożenia podania o wznowienie postępowania z tej przyczyny biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji i wynosi 1 miesiąc (art. 148 Kpa). Stwierdzono, że wnioskodawca dowiedział się o decyzji 2 czerwca 2010r., a z żądaniem wznowienia postępowania wystąpił wnioskiem z dnia 1 września 2010r., zatem po terminie przewidzianym wart. 148 Kpa, który upłynął w dniu 2 lipca 2010r.

W odwołaniu od tej decyzji K. M. wniósł o jej uchylenie, jako wydanej w wyniku czynu zabronionego. zarzucił, że organ I instancji zastrasza go informacjami i powiadomieniami Zwrócił też uwagę na zły stan swojego zdrowia, który jak stwierdził, uniemożliwia mu terminowe działanie.

Decyzją z dnia 27 grudnia 2010r. nr "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję potwierdzając, że odwołujący uchybił jednomiesięcznemu terminowi do wystąpienia z wnioskiem o wznowienie postępowania. Wyjaśniono odwołującemu, że taki stan rzeczy musi

2

skutkować wydaniem decyzji o odmowie wznowienia postępowania zgodnie z art. 149 § 3 Kpa. Wskazano, że wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną, pomimo uchybienia terminu, stanowi rażące naruszenie prawa.

W ustawowym terminie K. M. zaskarżył powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, zarzucając Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu stronniczość w działaniu i nieuwzględnienie jego niepełnosprawności. Podkreślił, iż z powodu wielonarządowych chorób, w tym "[...]", w związku z przyjmowaniem wielu leków ma bardzo utrudnione funkcjonowanie i terminowe działanie.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Podkreślono, że w sprawie bezspornym jest, iż skarżący dowiedział się o treści decyzji Burmistrza P. z dnia 28 maja 2010r. - w dniu 2 czerwca 2010r., natomiast podanie o wznowienie postępowania w tej sprawie wniósł w dniu 19 października 2010r., a więc po upływie miesięcznego terminu, wskazanego wart. 148 § 2 Kpa. Kolegium zauważyło także, że skarżący aczkolwiek jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, to posiada jednak pełną zdolność do czynności prawnych.

Na rozprawie w dniu 7 lipca 2011 r. pełnomocnik skarżącego poparł wniesioną skargę w całości. Podniósł, że organy przy rozpoznaniu sprawy, poprzez nieuwzględnienie stanu zdrowia skarżącego, naruszyły zasady ogólne postępowania administracyjnego określone wart. 7,8 i 9 Kpa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

W myśl art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z późno zm.) oraz art. 134 § 1 w związku z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) sąd administracyjny kontroluje zaskarżony akt pod względem zgodności z prawem, nie zaś według kryteriów słuszności, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje jedynie I wówczas, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa I materialnego lub postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

I

Zaskarżonej decyzji nie można przypisać tego rodzaju naruszeń prawa, wobec I

czego skarga nie mogła być uwzględniona.

Sygn. akt II SA/Ol 151/11

3

W niniejszej sprawie przedmiotem oceny Sądu jest decyzja odmawiająca wznowienia postępowania administracyjnego, wydana w trybie art. 149 § 3 Kpa, w brzmieniu obowiązującym do dnia 11 kwietnia 2011 r. Z tym dniem bowiem przepis ten został zmieniony przez art. 1 pkt 22 lit. a) ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r.

* zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo

* postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Oz.U. Nr 6, poz.18), w ten sposób, iż obecnie odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie (art. 149 § 3 i 4 Kpa).

Podstawę odmowy stanowiła okoliczność nie zachowania terminu, określonego wart. 148 Kpa, na złożenie wniosku o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego decyzją ostateczną. W myśl powołanego przepisu, podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania (§ 1). Termin do złożenia podania o wznowienie postępowania z przyczyny określonej wart. 145 § 1 pkt 4 biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji (§ 2).

Unormowania te wskazują jednoznacznie, że strona może skutecznie złożyć podanie o wszczęcie postępowania w sprawie wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania, a w razie gdy żąda wznowienia z tej przyczyny, że bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, od dnia, w którym dowiedziała się o decyzji. Okoliczność zachowania tej przesłanki formalnoprawnej wniosku organ bada z urzędu w tzw. wstępnej fazie postępowania regulującej stwierdzenie dopuszczalności wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną. W orzecznictwie sądowym i w doktrynie nie jest kwestionowane, że gdy termin do złożenia wniosku nie został zachowany organ wydaje postanowienie (wcześniej decyzję) o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa).

Podkreślić trzeba, że we wstępnym stadium rozpatrywania podania o wznowienie postępowania organ administracji miał obowiązek zbadać - oprócz dopuszczalności wznowienia z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych - kwestię zachowania jednomiesięcznego terminu, o którym mowa wart. 148 § 2 Kpa. W przypadku stwierdzenia przeszkody formalnej do prowadzenia postępowania

Sygn. akt II SA/0l 151/11

4

wznowieniowego organ winien wydać rozstrzygnięcie odmawiające wznowienia postępowania na zasadzie art. 149 § 3 Kpa. Rację ma Samorządowe Kolegium Odwoławcze, iż w niniejszej sprawie bezsprzecznie skarżący dowiedział się o wydaniu decyzji z dnia 28 maja 2010r. w sprawie odmowy umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego i zaliczki alimentacyjnej - już w dniu 2 czerwca 2010r. W tym dniu bowiem osobiście pokwitował odbiór tego rozstrzygnięcia. Decyzja ta stała się ostateczna w dniu 16 czerwca 2010r., gdyż skarżący nie wniósł od niej odwołania w trybie instancyjnym. Bezspornym faktem jest również to, iż po raz pierwszy skarżący wnioskował o wznowienie postępowania w tej sprawie w piśmie z dnia 1 września 2010r., precyzując swój wniosek w dniu 19 października 2010r. Zatem od chwili kiedy skarżący dowiedział się o decyzji z 28 maja 2010 r. do dnia wystąpienia z wnioskiem o wznowienie postępowania upłynęły prawie trzy miesiące. Oznacza to, iż wnosząc podanie o wznowienie postępowania oparte na przesłance z art. 145 § 1 pkt 4 Kpa skarżący przekroczył termin jednego miesiąca liczony od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Uchybienie terminu jest okolicznością obiektywną i w razie jej stwierdzenia organ nie ma innej możliwości niż rozstrzygnięcie o odmowie wznowienia postępowania. Zgodzić należy się też z Samorządowym Kolegium Odwoławczym, że wznowienie postępowania na żądanie strony w wyniku podania wniesionego po upływie terminu, który nie został przywrócony, stanowiłoby rażące naruszenie prawa z art. 156 § 1 pkt 2 Kpa. W takiej sytuacji wszczęcie postępowania wznowieniowego godziłoby bowiem w zasadę ogólną trwałości decyzji administracyjnych (art. 16 § 1 Kpa).

Wskazać trzeba skarżącemu, że od negatywnych skutków uchybienia terminu skarżący mógł się bronić, wnosząc prośbę o przywrócenie terminu (art. 58 § 1 Kpa). Z podaniem takim jednak nie wystąpił. Natomiast tylko w postępowaniu o przywrócenie terminu strona może skutecznie dowodzić, że była pozbawiona możności działania i dlatego uchybiła terminowi. W tym postępowaniu organy miałyby obowiązek rozważyć podnoszony przez skarżącego zły stan jego zdrowia w kontekście spóźnionego wniosku. Skoro jednak skarżący nie wystąpił o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, składając bezspornie spóźnione podanie, to organ zobowiązany był odmówić mu wznowienia postępowania z powodu niezachowania wymogu formalnego, tj. złożenia wniosku w zawitym terminie, wskazanym przez ustawodawcę.

Sygn. akt II SA/OI 151/11

5

Wbrew stanowisku pełnomocnika skarżącego, orzekające w sprawie organy w niczym nie naruszyły art. 9 Kpa, jak i art. 7 i 8 Kpa. Ustanowionej wart. 9 kpa zasady obowiązku informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych nie można utożsamiać z udzielaniem stronom porad prawnych. W literaturze przedmiotu podkreśla się poza tym, że zakres obowiązku wynikającego z art. 9 Kpa wyznaczony jest kryterium podmiotowym i przedmiotowym. Podmiotem uprawnionym jest strona, zaś zakres przedmiotowy dotyczy prawa i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organ obowiązany jest informować stronę postępowania o stanie faktycznym założonym w normie prawa materialnego, z którego ustaleniem wiążą się określone następstwa prawne. W ramach obowiązku wynikającego z art. 9 Kpa organ obowiązany jest również informować stronę o uprawnieniach i obowiązkach wynikających z przepisów prawa procesowego. Wyjaśnić należy, że przepis ten dotyczy działania organów w ramach toczącego się postępowania, a nie poza nim. Zasada ta nie wiąże organu administracyjnego przed wszczęciem postępowania. Nie może zaś budzić wątpliwości, że wniosek o wznowienie postępowania wszczyna postępowanie w nowej sprawie i nie jest kontynuacją postępowania zakończonego ostatecznie. Tym samym, w stanie faktycznym sprawy, wobec nieskuteczności spóźnionego wniosku skarżącego, nie może być mowy o niedopełnieniu przez organy obowiązku z art. 9 Kpa

W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do kwestionowania zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę należało oddalić.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej orzeczono na podstawie art. 250 p.p.s.a. w związku z § 15 pkt 1, § 14 ust.2 pkt 1 lit. c i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U Nr 163, poz.1349 ze zmianami).