Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Włodzimierz Kowalczyk, , Sędzia WSA Mariola Kowalska, Sędzia WSA Maria Tarnowska (spr.), Protokolant sekr. sąd. Anna Tomaszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 września 2016 r. sprawy ze skargi L. B. i A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] sierpnia 2015 r. znak: [...] w przedmiocie ustalenia wysokości kosztów związanych z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.

1. Stan sprawy

1. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. decyzją z dnia [...] sierpnia 2015 r., znak [...], po rozpatrzeniu odwołania L. B. od decyzji Prezydenta [...] z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] ustalającej wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] nr rej. [...] - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Decyzja została wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 130a ust. 2a, ust. 10h, ust. 10i ustawy dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j. t. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137).

2. W uzasadnieniu decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. wskazało, że decyzją z dnia [...] maja 2015 r. Prezydent [...] ustalił A. B. i L. B. wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem w dniu [...] kwietnia 2013 r. dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] nr rej. [...] z ulicy [...] w W., na kwotę 478 zł stosownie do Załącznika Nr [...] do Uchwały Nr [...] Rady [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu na rok 2013.

Organ powołał się na treść art. 130a ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela. Dyspozycję usunięcia pojazdu z drogi zgodnie z art. 130a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, w sytuacji o której wyżej, wydaje strażnik gminny (miejski). Pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1-2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (art. 130a ust. 5c ustawy Prawo o ruchu drogowym). Wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia opłaty, o której mowa w ust. 5c, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1a, również dowodu uiszczenia kaucji (art. 130a ust. 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym).

Stosownie do art. 130a ust. 2a tej ustawy, od usunięcia pojazdu odstępuje się,

Sygn. akt VII SA/WA 2136/15

jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu.

Organ wskazał, że niespornym w sprawie jest, że A. B. zaparkowała pojazd marki [...] nr rej. [...] w W. przy ul. [...], w miejscu oznaczonym znakiem B-36 z tabliczką T-24 wskazującym, że pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela pojazdu. Potwierdzają to akta sprawy: dokument wydania dyspozycji usunięci pojazdu, notatka służbowa Straży Miejskiej, pismo Straży Miejskiej z dnia [...] lutego 2014 r., treść pism i odwołania strony, faktury firmy holującej VAT MP nr [...] z dnia [...] maja 2013 r. wraz z zestawieniem. Okolicznością niesporną jest także odstąpienia przez funkcjonariusza Straży Miejskiej

od usunięcia pojazdu wobec stawienia się A. B. na miejsce zdarzenia.

W odpowiedzi na zarzuty zawarte w odwołaniu organ wyjaśnił, że odstąpienie przez Straż Miejską od jego rzeczywistego odholowania na strzeżony parking, po wydaniu zlecenia usunięcia pojazdu, nie powoduje automatyzmu do odstąpienia od nałożenia opłaty. Zawsze w sytuacji, gdy wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu wygenerowało koszty to organ właściwy (starosta) obligowany jest do nałożenia opłaty w drodze decyzji, na zasadzie art. 130a ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 - 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia z dnia 22 czerwca 2011 r. w sprawie usuwania pojazdów, których używanie może zagrażać bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu drogowego albo utrudniających prowadzenie akcji ratowniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 143, poz. 846) usunięcie pojazdu z drogi rozpoczyna się z chwilą wydania uprawnionej jednostce dyspozycji usunięcia pojazdu, zwanej dalej "dyspozycją". Dyspozycję wydaje niezwłocznie w formie pisemnej funkcjonariusz lub pracownik uprawnionego podmiotu, po upewnieniu się, że istnieją przesłanki do usunięcia pojazdu. Dyspozycję można wydać ustnie, w tym za pośrednictwem środków łączności. W takim przypadku dyspozycja wymaga niezwłocznego potwierdzenia w formie pisemnej. Pojazd umieszcza się na parkingu strzeżonym wyznaczonym przez starostę. W przypadku gdy starosta wyznaczył kilka parkingów, pojazd umieszcza się na parkingu położonym najbliżej miejsca, z którego pojazd został usunięty, chyba że starosta wyznaczając parking, określił inaczej. Wzór dyspozycji stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Sygn. akt VII SAMA 2136/15

Organ stwierdził, że wyłączną delegację do określenia wysokości opłaty oraz

kosztów usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, posiada tylko rada powiatu - w niniejszej sprawie jest to Rada [...], a ustawodawca w art. 130a ust. 6 b-d ustawy Prawo o ruchu drogowym przewidział jedynie jej maksymalne stawki. Uchwała jest aktem prawa miejscowego powszechnie obowiązującym na obszarze powiatu i wiąże organy orzekające w sprawie, co wynika z art. 6 kpa. W niniejszej sprawie ma zastosowanie uchwała nr [...] Rady [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu na rok 2013 (Dz. Urz. Województwa [...] z 2012 r. poz. [...]). Zgodnie z załącznikiem nr [...] do tej uchwały, wysokość kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu wynosi 478 zł.

Organ stwierdził również, że przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym nie pozwalają organom przy orzekaniu w przedmiocie nałożenia opłaty na jakąkolwiek uznaniowość, w tym na ustalenie wysokości kosztów w zależności od stopnia zawinienia, rodzaju przewinienia bądź zależnie od tego na jakim etapie usuwania właściciel powrócił do pojazdu, czy też w wysokości kosztów wynikających z faktury firmy holującej. Analizowany przepis art. 130a ust. 2 w związku z ust. 6 ustawy nie określa bowiem, ani nie wyszczególniania poszczególnych okoliczności i zdarzeń, które wpłynęły i przyczyniły się do powstania tych kosztów, nie precyzuje ani też nie przyporządkowuje rodzajów kosztów do czynności, które je generują.

3. Skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] sierpnia 2015 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyli L. B. i A. B.. W uzasadnieniu wskazali, że nie zgadzają się z przedmiotową decyzją, bowiem nie doszło do czynności odholowania samochodu wskutek odwołania przez Straż Miejską holownika.

4. W odpowiedzi na skargę Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o oddalenie skargi i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

II. Podstawa prawna rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

5. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy

Sygn. akt VII SA/WA 2136/15

administracji orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

6. Sąd uznał skargę za zasadną.

Przedmiotem kontroli Sądu była decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta [...] z dnia [...] maja 2015 r. ustalającą wysokość kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] nr rej. [...], od której to dyspozycji odstąpiono, z powodu ustania przyczyn usunięcia.

Podstawą materialnoprawną zaskarżonej decyzji jest art. 130a ust. 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j. t. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137), zgodnie z którym od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1- 2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia obowiązany jest właściciel pojazdu.

Zgodnie z art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym, pojazd jest usuwany z

drogi na koszt właściciela w przypadku: (1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu; (2) nieokazania przez kierującego dokumentu stwierdzającego potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzającego opłacenie składki tego ubezpieczenia dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c; (3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu; (4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2; (5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela (ust. 1).

Z przepisów tych wynika, że warunkiem koniecznym wydania decyzji w

Sygn. akt VII SA/WA 2136/15

przedmiocie nałożenia na właściciela pojazdu obowiązku zapłaty kosztów powstałych w wyniku wydania dyspozycji usunięcia pojazdu od której następnie odstąpiono, jest ustalenie, że koszty te powstały, bowiem w ust. 2 art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym ustawodawca zawarł warunek: "Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, spowodowało powstanie kosztów ...".

Dlatego też obowiązkiem organu jest dokładne wyjaśnienie, w jakich okolicznościach doszło do wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, odstąpienia od tej dyspozycji oraz, czy wydanie dyspozycji odstąpienia spowodowało powstanie kosztów, którymi należy obciążyć właściciela pojazdu.

Nie budzi wątpliwości, że decyzja organu administracji publicznej w przedmiocie kosztów związanych z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu nie jest aktem wydawanym w trybie egzekucyjnym, a zatem wydanie takiej decyzji winno poprzedzić niewadliwe zebranie materiału dowodowego, zgodnie z regułami obowiązującymi w kpa, a następnie ustalenie w oparciu o te dowody stanu faktycznego sprawy. Tymczasem z akt administracyjnych sprawy wynika, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie doprowadził organu do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego sprawy.

Podkreślić należy, że podstawą prawidłowego zastosowania art. 130a ust. 2a ustawy Prawo o ruchu drogowym jest ustalenie bez żadnych wątpliwości, że obciążenie kosztami, o których mowa w tym przepisie możliwe jest wówczas, gdy organ ustali bez żadnych wątpliwości, iż zdarzenie powodujące konieczność usunięcia pojazdu faktycznie zaistniało, jakie były okoliczności zastosowania tego przepisu oraz, w razie powstania sytuacji, w której ustaną przyczyny usunięcia pojazdu, że powstały koszty, do których uiszczenia obowiązany jest właściciel pojazdu, przy czym koniecznym jest ustalenie i wyjaśnienie wysokości tych kosztów.

W niniejszej sprawie okoliczności te, zdaniem Sądu, nie zostały w sposób właściwy wyjaśnione, co oznacza, że zaskarżona decyzja oraz decyzja ją poprzedzająca zostały wydane z naruszeniem art. 130a ust. 2a ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 kpa - które to naruszenia miały wpływ na wynik sprawy, co skutkuje uchyleniem obu decyzji.

Tym samym organ ma obowiązek wyjaśnienia nie tylko w jakich okolicznościach doszło do wydania dyspozycji odholowania pojazdu i odstąpienia od tej dyspozycji, ale też wyjaśnienia, czy wydanie tej dyspozycji spowodowało powstanie kosztów, a jeśli tak to w jakiej wysokości.

Sygn. akt VII SA/WA 2136/15

Sąd stwierdza, że w toku postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie

nie poczyniono opisanych powyżej istotnych dla podejmowanego rozstrzygnięcia, ustaleń. Nie wykazano, że koszty istotnie powstały i konkretnie w związku z jakimi okolicznościami sprawy, przy czym nie jest wystarczające powołanie się tylko na wydaną dyspozycję usunięcia pojazdu oraz uchwałę Rady [...] w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienie od usunięcia pojazdu.

Niniejszy skład orzekający Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa 207/14, iż przepisu art. 130a ustawy Prawo o ruchu drogowym nie należy stosować automatycznie.

7. Rozpatrując sprawę ponownie, organ będzie miał na uwadze przedstawione powyżej wskazania Sądu. Przeprowadzi prawidłowo, z zachowaniem zasad wynikających z art. 7, 77, 80 i 107 kpa postępowanie dowodowe. Ustali, czy w związku z zaistniałą sytuacją powstały koszty, do których uiszczenia obowiązany jest skarżący i w jakiej wysokości.

8. Biorąc pod uwagę powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.