Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Niedzielski (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Dariusz Skupień Asesor WSA Zbigniew Kruszewski po rozpoznaniu w trybie uproszczonym dniu 5 maja 2020 r. sprawy ze skargi A.Z. na informację Zarządu Województwa [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nieuwzględnienia protestu 1. Stwierdza, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny. 2. Przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania przez Zarząd Województwa [...]. 3. Zasądza od Zarządu Województwa [...] na rzecz skarżącej kwotę 697,00 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Pismem z dnia [...] lutego 2020 r. A.Z. - reprezentowana przez radcę prawnego - wniosła skargę na informację Zarządu Województwa [...] (dalej: ZW) z [...] lutego 2020 r. nr [...] o nieuwzględnieniu jej protestu z dnia [...] grudnia r. w sprawie negatywnej oceny projektu pt. "Popyt na certyfikat – edycja III" (dalej: Projekt).

Ze złożonych przez strony postępowania dokumentów wynikał następujący stan sprawy.

Skarżąca A.Z. wystąpiła do Instytucji Zarządzającej Regionalnym Operacyjnym [...] – Zarządu Województwa z wnioskiem nr [...] o dofinansowanie projektu pkt. "Popyt na certyfikat – edycja III" złożonego w ramach konkursu nr [...] "Nowoczesna edukacja" dla działania 8.5 "Doskonalenie umiejętności zawodowych dla osób dorosłych".

Pismem z [...] grudnia 2019 r. organ poinformował Skarżącą, że jej projekt został oceniony negatywnie tzn. uzyskał wymaganą liczbę punktów i spełnił kryteria wyboru projektów oraz uzyskał wynik końcowy oceny 125,5 punktu, jednakże z nie zostaje wybrany do dofinansowania ze względu na to, że kwota przeznaczona na dofinansowanie projektu w konkursie, nie wystarcza – zdaniem organu - na wybranie go do dofinansowania. Jednocześnie poinformowano wnioskodawczynię, że w II kwartale 2020 r., planowe jest uruchomienie kolejnego naboru wniosków o dofinansowanie projektów w ramach ww. działania. Pismo zostało podpisane z up. Zarządu Województwa przez Z-cę Dyrektora Departamentu EFS M.J.

Skarżąca wniosła protest od ww. oceny jej wniosku o dofinansowanie w zakresie części D. kryteria merytoryczne:

- pkt 5.3. Potencjał Wnioskodawcy i Partnerów w części opis potencjału kadrowego wnioskodawcy i partnerów (jeśli dotyczy) i sposobu jego wykorzystania w ramach projektu (kluczowych osób, które zostaną zaangażowane do realizacji projektu oraz ich planowanej funkcji w projekcie);

- pkt 5.4-5.6. Doświadczenie Wnioskodawcy i Partnerów oraz sposób zarządzania projektem w części opis potencjału społecznego wnioskodawcy i partnerów (...) oraz wskazanie instytucji, które mogą potwierdzić potencjał społeczny wnioskodawcy i partnerów oraz w części sposób zarządzania projektem. Nie zgodziła się z oceniającymi, że we wniosku o dofinasowanie była konieczność wskazania czasu pracy kadry zaangażowanej w realizację projektu, ponieważ czas jej zaangażowania nie podlega weryfikacji ani na etapie realizacji projektu, ani na etapie kontroli. Wydatki w ramach kosztów pośrednich są bowiem rozliczane ryczałtowo. Nie podzieliła również wątpliwości oceniających co do doświadczenia partnera projektu tj. A. Podkreśliła, że partner realizował wszystkie wymienione we wniosku o dofinansowanie projekty, co z łatwością Instytucja Zarządzającą mogła zweryfikować, choćby dlatego, że umowy o dofinansowanie we wszystkich projektach były z nią podpisywane. Za nieuzasadnione uznała także, odjęcie punktu z powodu nie wskazania jakie działania zaradcze zostaną wprowadzone w przypadku, gdy nastąpi taka konieczność, gdyż nie było takiego wymogu. Pismem z [...] lutego 2020 r. podpisanym z up. Zarządu Województwa przez Z-cę Dyrektora Departamentu EFS M.J. poinformowano skarżącą, że uchwałą Zarządu Województwa z [...] lutego 2020 r. nr [...] nie uwzględniono jej protestu. W uzasadnieniu pisma stwierdzono, że ocena dokonana przez ZW nie została przeprowadzona prawidłowo. Wnioskodawca w wyczerpujący sposób opisał bowiem swój potencjał kadrowy oraz partnera. Nie miał jednak obowiązku wskazywania we wniosku o dofinansowanie czasu pracy kadry zaangażowanej w realizację projektu, której koszy wpisany jest w katalog kosztów pośrednich. W tym zakresie organ uznał protest za zasadny. Protest został również uznany za zasadny w odniesieniu do oceny dotyczącej doświadczenia wnioskodawcy i partnerów. Organ stwierdził bowiem, że oceniający nie mieli podstaw do tego, by obniżyć wnioskodawcy punktację za to, że inny podmiot przypisał sobie projekty partnera A. Nie uznano natomiast zastrzeżeń strony, iż nie była zobowiązana do przedstawienia działań zaradczych w sytuacji zbyt dużego lub małego zainteresowania projektem. W konsekwencji stwierdzono, że w wyniku procedury odwoławczej, projekt otrzymuje 129,5 pkt, co sytuuje go na 1 miejscu listy projektów wybranych do dofinansowania, nie mniej jednak ZW nie wyraził zgody na zwiększenie alokacji w przedmiotowym konkursie na dotychczasowych warunkach (85 % dofinansowania UE, 5% budżetu Państwa i 10 % wkładu własnego beneficjenta). W związku z czym, protest nie został uwzględniony.

Jednocześnie poinformowano wnioskodawcę, że zgodnie z harmonogramem naborów na rok 2020, w II kwartale br. planuje się uruchomienie kolejnego naboru wniosków o dofinansowanie w ramach Działania 8.5 Doskonalenie umiejętności zawodowych osób dorosłych, zapraszając do aplikowania w ramach ww. konkursu.

W skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego, A.Z. zarzuciła naruszenie:

a/ art. 37 ust. 1, art. 53 ust. 2 pkt 2) i art. 46 ust. 2 ustawy w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 1) ustawy wdrożeniowej, poprzez bezzasadne uznanie, że projekt Skarżącej nie może zostać rekomendowany do dofinansowania, pomimo uzyskania wymaganej liczby punktów oraz spełnieniu kryteriów wyboru, co skutkowało odmową dofinansowania projektu, podczas gdy: (i) dofinansowanie projektu jest możliwe, ponieważ nadal są dostępne środki w ramach alokacji na działanie, a odmowa zwiększenia alokacji na Konkurs, podczas gdy przepisy wyraźnie dopuszczają taką możliwość i wadliwość pierwotnej oceny projektu przez organ w pełni uzasadniałaby taką decyzję; (ii) Organ nie wykazał w przejrzysty sposób, z jakich powodów wystąpiła sytuacja braku wystarczania kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów w konkursie oraz całkowicie zaniechał weryfikacji pozostawania środków w konkursie na chwilę rozstrzygnięcia konkursu oraz na chwilę rozstrzygnięcia protestu w wyniku przeprowadzonej procedury odwoławczej;

b/ art. 65 ustawy wdrożeniowej w zw. z art. 41 ust. 1 Karty Praw Podstawowych poprzez jego błędną wykładnię, w wyniku której projekt Skarżącej nie może uzyskać dofinansowania, mimo że ocena projektu skorygowana w wyniku postępowania odwoławczego, przewyższa ocenę wszystkich projektów wybranych do dofinansowania, podczas gdy nie można uznać, iż dyspozycja normy art. 65 Ustawy wdrożeniowej, zgodnie z którą procedura odwoławcza nie wstrzymuje zawierania umów z wnioskodawcami, których projekty zostały wybrane do dofinansowania, zwalnia organ od takiego ukształtowania i przestrzegania procedur konkursowych uwzględniających interes podmiotu, który uruchomił procedurę odwoławczą, by w wyniku udowodnienia racji tego podmiotu w zakresie wadliwej oceny, umożliwione było realne uzyskanie dofinansowania, zgodnie z prawem do dobrej administracji przejawiającym się w sprawiedliwym rozpatrzeniu sprawy;

c/ art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w zw. z art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej, poprzez bezzasadne przyjęcie, że projekt Skarżącej nie może zostać przeznaczony do dofinansowania, mimo że ocena projektu, skorygowana w wyniku postępowania odwoławczego, przewyższa ocenę wszystkich projektów wybranych do dofinansowania, a odmowa dofinansowania jest uzasadniona wyłącznie niewystarczaniem środków w danym konkursie oraz konsekwentnie brakiem zgody na zwiększenie alokacji środków, w sytuacji, gdy odmowa dofinansowania jest w całości wynikiem błędu samego organu (ekspertów) popełnionego w pierwotnej ocenie, co niewątpliwie narusza wynikające z Konstytucji RP zasady sprawiedliwości proceduralnej, zasadę równego traktowania oraz zasadę proporcjonalności;

d/ naruszenie art. 5 ust. 4 TUE w zw. z art. 41 ust. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych UE w zw. z art. 125 ust. 3 lit. a pkt IIII Rozporządzenia1303/2013, poprzez naruszenie zasady sprawiedliwości proceduralnej i nieproporcjonalną, niczym nieuzasadnioną sankcją polegającą na odmowie dofinansowania projektu, który w wyniku procedury odwoławczej uzyskał najwyższą ilość punktów ze wszystkich projektów zgłoszonych w Konkursie, w sytuacji, w której okoliczność alokacji środków na konkurs, z której wynika negatywna ocena projektu jest okolicznością w całości uzależnioną od organu, a gorsze traktowanie projektu od projektów innych wnioskodawców, które uzyskały mniejszą ilość punktów i zostały wybrane do dofinansowania, gdyż nie musiały korzystać z procedury odwoławczej, jest niczym nieuzasadnioną dyskryminacją, tym większą, że wynikającą z błędu samego organu (ekspertów) popełnionego w pierwotnej ocenie;

e/ art. 7 Konstytucji w zw. z art. 2 ust. 1 w zw. z art. 41 ust. 2 pkt 4) ustawy o samorządzie województwa w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. 53 ust. 2 pkt 2) w zw. z art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej, poprzez naruszenie zasady legalizmu, w sytuacji, w której ze wskazanej przez organ podstawy prawnej w podjętej w dniu [...] lutego 2020 r. Uchwale nr [...] na podstawie której przekazano Skarżącej informację o nieuwzględnieniu Protestu, wynika tylko i wyłącznie kompetencja organu do terminowego rozpatrzenia protestu w ramach zadań - 4 - związanych z regionalnymi programami operacyjnymi, a jednocześnie organ nie wskazuje jakiejkolwiek podstawy prawnej ani uzasadnienia nieuwzględnienia protestu Skarżącej, w związku z czym nie można uznać, iż organ działał na podstawie i w granicach obowiązującego prawa, a ocena Projektu została dokonana w sposób przejrzysty i rzetelny;

f/ art. 60 w zw. z art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej poprzez niezastosowanie w całości wskazanego przepisu stanowiącego o obowiązku wyłączenia określonych osób z procedury odwoławczej, w związku z czym, ta sama osoba, która brała udział w ocenie projektu podczas etapu weryfikacji formalnej i merytorycznej, nie podlegała, wbrew dyspozycji normy wskazanego przepisu, wyłączeniu od udziału w postępowaniu odwoławczym, co stanowi istotne naruszenie prawa przez Organ mające wpływ na wynik oceny. Wskazując na powyższe wniesiono o uwzględnienie skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W odpowiedzi na skargę, organ wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu odnosząc się do naruszenia art. 65 ustawy wdrożeniowej stwierdził, że działanie o którym mowa w ww. przepisie może spowodować sytuację, w której nawet pozytywne rozpatrzenie protestu bądź uwzględnienie skargi, nie będzie gwarantowało otrzymania dofinansowania przez wnioskodawcę.

Nie zgodził się także z zarzutem naruszenia zasad wynikających z Konstytucji bądź TUE, gdyż organ rozpatrujący protest – opierając się na zasadzie sprawiedliwości proceduralnej, uznał, że zarzuty w większości należy uznać z zasadne, czego konsekwencją było zwiększenie punktacji. Zupełnie natomiast odrębną kwestią jest to, że ZW nie wyraził zgody na zwiększenie alokacji w konkursie, co skutkowało nie uwzględnieniem protestu. Za nietrafiony uznano też zarzut naruszenia art. 53 ust. 2 pkt 2 ustawy wdrożeniowej. Sytuacja w nim opisana – zdaniem organu – wystąpiła w odniesieniu do projektu skarżącej, który pomimo uzyskania wymaganej liczby punktów nie mógł zostać rekomendowany do dofinansowania ze względu na brak wystarczającej kwoty przeznaczonej do dofinansowania projektów w konkursie. W ocenie organu, organ nie naruszył także art. 58 ust.1 pkt 1 ustawy wdrożeniowej, jako, że ocena wniosku jak i rozpatrzenie protestu odbyło się zgodnie z obowiązującymi procedurami. Nie podzielił także zarzutu co do naruszenia art. 60 ustawy wdrożeniowej. Wszak to ZW uchwałą nr [...] nie uwzględnił protestu, zaś zastępca Dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego, jedynie podpisała pismo przewodnie informujące skarżącą o treści uchwały.

W odpowiedzi na wezwanie Sądu, obie strony wniosły o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Zgodnie z art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 2167) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod kątem jego zgodności z obowiązującym prawem. Na podstawie art. 3 § 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325), dalej: "P.p.s.a", sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach. Takimi przepisami szczególnymi są m.in. przepisy ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r., poz. 1431), dalej: "ustawa wdrożeniowa", które określają m.in. sposób wyboru projektów do dofinansowania oraz procedurę odwoławczą w sprawach dotyczących oceny projektów finansowanych ze środków regionalnego programu operacyjnego. Zgodnie z art. 61 ust. 8 ustawy wdrożeniowej, w wyniku rozpatrzenia skargi, sąd może: uwzględnić skargę, stwierdzając, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo i naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny, przekazując jednocześnie sprawę do ponownego rozpatrzenia przez właściwą instytucję zarządzającą lub pośredniczącą (pkt 1a); orzec, że pozostawienie protestu bez rozpatrzenia było nieuzasadnione, przekazując sprawę do rozpatrzenia przez właściwą instytucję zarządzającą lub pośredniczącą (pkt 1 b); oddalić skargę w przypadku jej nieuwzględnienia (pkt 2); umorzyć postępowanie w sprawie, jeżeli jest ono bezprzedmiotowe (pkt 3).

Podkreślić należy, że zgodnie ze stanowiskiem sądów administracyjnych, rozpatrując skargę wniesioną na negatywną ocenę projektu, którą zgodnie z

art. 53 ust. 2 ustawy wdrożeniowej, jest ocena w zakresie spełniania przez projekt kryteriów wyboru projektów, w ramach której:

1) projekt nie uzyskał wymaganej liczby punktów lub nie spełnił kryteriów wyboru projektów, na skutek czego nie może być wybrany do dofinansowania albo skierowany do kolejnego etapu oceny;

2) projekt uzyskał wymaganą liczbę punktów lub spełnił kryteria wyboru projektów, jednak kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w konkursie nie wystarcza na wybranie go do dofinansowania, sąd administracyjny powinien badać zasadność oceny projektu, czyli sięgać do argumentacji, na podstawie której projekt został oceniony. Należy przy tym zaznaczyć, że kontrola sądu administracyjnego przeprowadzana w tym zakresie, powinna zmierzać do oceny, czy argumentacja oceniającego nie jest dowolna, czy mieści się w granicach danej sprawy, czy nie jest oderwana od kryteriów wynikających z regulaminu. Trzeba bowiem mieć na uwadze, iż sądowa kontrola legalności działań Instytucji Zarządzającej w procesie wyboru projektu do dofinansowania jest ograniczona. Sąd nie jest uprawniony do weryfikacji merytorycznej oceny projektu, dokonanej przez ekspertów, np. poprzez odmienną ocenę założeń tego projektu i przyznanie określonej liczby punktów ocenianemu projektowi, lecz uprawniony jest do kontroli sporządzonej oceny w kontekście przestrzegania kryteriów tej oceny, takich jak równość, przejrzystość, bezstronność, niezmienność i rzetelność, wywodzonych z przepisów ustawy wdrożeniowej, a także z punktu kompletności tej oceny oraz jasności przyjętych kryteriów ( zob. wyrok NSA z 17 grudnia 2013 r., II GSK 2249/13, orzeczenia.nsa.gov.pl).

Spór w sprawie sprowadzał się do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy zasadnie ZW odmówił przyznania dofinansowania do projektu, który nie tylko spełniał wszystkie kryteria wyboru oraz uzyskał wymaganą liczbę punktów, lecz w wyniku procedury odwoławczej zainicjowanej wniesionym protestem, osiągnął najwyższą liczbę punktów.

Przechodząc do oceny prowadzonego postępowania konkursowego należy przypomnieć, że organ pismem z [...] grudnia 2019 r. poinformował Skarżącą, że jej projekt został oceniony negatywnie tzn. choć uzyskał wymaganą liczbę punktów i spełnił kryteria wyboru projektów oraz uzyskał końcowy wynik oceny: 125,5 punktu, to nie został wybrany do dofinansowania ze względu na to, że kwota przeznaczona na dofinansowanie projektu w konkursie, nie wystarcza na wybranie go do tego dofinansowania. Następnie w wyniku wniesionego protestu, projekt otrzymał w sumie 129,5 punktów, co sytuowało go na 1 miejscu listy projektów wybranych do dofinansowania, nie mniej jednak ZW nie wyraził zgody na zwiększenie alokacji w przedmiotowym konkursie na dotychczasowych warunkach, a w konsekwencji na dofinansowanie projektu. Tak przeprowadzona przez organ ocena, jest zdaniem Sądu wadliwa. Wskazać należy, że w art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej zawarto zasady ogólne dotyczące wszystkich trybów wyłaniania projektów do dofinansowania, tj.: przejrzystość, rzetelność, bezstronność wyboru projektów oraz równość wnioskodawców w dostępie do informacji o zasadach i sposobie wyboru projektów do dofinansowania. Zasada równego dostępu do pomocy nakłada na instytucje odpowiedzialne za realizację zadań polityki rozwoju obowiązek równego traktowania wszystkich beneficjentów pomocy oraz formułuje zakaz jakiegokolwiek faworyzowania lub dyskryminowania niektórych z nich. Naruszenie którejkolwiek z zasad wymienionych w art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej - stanowi naruszenie zasady równego dostępu do pomocy.

Zasada przejrzystości reguł oceny projektów ma charakter instrumentalny w stosunku do zasady równości, formułując wobec instytucji zarządzającej nakaz jasnego, precyzyjnego i dostępnego dla wszystkich wnioskodawców (beneficjentów) określenia kryteriów kwalifikowania projektów. Przejrzystość realizuje się przede wszystkim w obowiązku powszechnie dostępnej i pełnej informacji o trybie i warunkach wyboru projektów. W ramach zasady przejrzystości należy ustalić jednoznaczne warunki i zasady postępowania w przedmiocie wyboru projektu. Jednoznacznym postanowieniem z kolei jest takie, które jest wyraźne, ma jedno znaczenie, dopuszczając jedną tylko interpretację.

Rzetelność związana jest z ustanowieniem jasnych i zrozumiałych dla wnioskodawców kryteriów wyboru projektów, zgodności postępowania właściwej instytucji z ustanowionymi w danym trybie regułami oraz wszechstronnym uzasadnieniem wyboru.

W ocenie Sądu przeprowadzone przez organ postępowanie narusza reguły określone w art. 37 ust. 1 ustawy wdrożeniowej, a w konsekwencji zasadę równości w dostępie do pomocy finansowej.

Jako zasadny uznał Sąd zarzut skarżącej, że organ nie wykazał w przejrzysty sposób, z jakich powodów wystąpiła sytuacja braku wystarczającej kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektów w konkursie. Zarówno bowiem w piśmie z [...] grudnia 2019 r. o negatywnej ocenie projektu oraz dołączonych do niego załączników dotyczących oceny projektu jak i w uchwale nr [...] oraz informacji z [...] lutego 2020 r. o nieuwzględnieniu protestu, brak jakichkolwiek wyliczeń, czy też danych świadczących o tym, że kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów, rzeczywiście nie wystarcza na wybranie projektu do dofinansowania. Zresztą lakoniczność rozstrzygnięć organu jest w tym zakresie symptomatyczna. Należy również zauważyć, że podstawa prawna takiego rozstrzygnięcia – niestety nie przywołana przez organ w piśmie z [...] grudnia 2019 r. – znajduje umocowanie w art. 53 ust. 2 pkt 2 ustawy wdrożeniowej. Brak jednak precyzyjnego uzasadnienia organu w zakresie tego, dlaczego kwota przeznaczona do dofinansowania projektów, nie wystarczała dla drugiego z kolei na liście projektu po pierwotnej ocenie, powoduje, że organ dopuścił się naruszenia ww. przepisu. Skarżąca nie została bowiem, na co słusznie zwraca uwagę, poinformowana, czy i w jaki sposób organ wyliczył alokację na Konkurs na dzień rozstrzygnięcia. Podkreśla ona - czego Sąd nie kwestionuje - że dopiero po samodzielnej analizie opublikowanej listy projektów, zaczęła domniemywać, że pozostała kwota nie wystarczała na przeznaczenie do dofinansowania jej projektu.

Nadto, mając na uwadze treść informacji z [...] lutego 2020 r. o nieuwzględnieniu protestu należy sądzić, że w sprawie nie doszło do faktycznego wyczerpania alokacji/rozdysponowania kwot, bo wówczas organ zobowiązany byłby pozostawić protest skarżącej bez rozpatrzenia (art. 66 ust. 2 pkt 1 ustawy wdrożeniowej.). Takie zaś rozstrzygniecie oznaczałoby, że zostały zawarte już umowy o dofinansowanie i nastąpiło definitywne przyznanie dofinansowania. Za utrwalony należy bowiem uznać, pogląd, że dopiero moment podpisania umów o dofinansowanie, rodzi stan zobowiązania ze strony organu i korzystającego z dofinansowania, a wiec z tym momentem następuje wiążące rozdysponowanie środkami dotacji (por. wyrok NSA z 8.08.2091, sygn. akt I GSK 1120/19; por. wyrok NSA z dnia 18 października 2017 r., sygn. akt II GSK 3172/17; wyrok NSA z dnia 5 grudnia 2017 r., sygn. akt II GSK 3606/17 i wyrok NSA z dnia 26 stycznia 2018 r., sygn. akt II GSK 4259/17 - publ. : www.orzeczenia .nsa.gov.pl). To wreszcie oznaczałoby, że została wyczerpana kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów w ramach działania.

W okolicznościach sprawy, mając na uwadze choćby treść rozstrzygnięcia organu w odniesieniu do wniesionego protestu (nieuwzględnienie), przy braku jakiejkolwiek informacji z jego strony na temat podpisania ewentualnych umów w ramach Konkursu, należy przyjąć, że środki w ramach konkursu nie zostały w sposób wiążący rozdysponowane.

Z kolei samo umieszczenie projektów na liście projektów wybranych do dofinansowania, o czym mowa w art. 46 ust. 3 ustawy wdrożeniowej, uprawniało skarżącą do przyjęcia, że wniesienie protestu ma swoje realne uzasadnienie. W istocie bowiem, w przepisie tym jest mowa tylko o "projektach wybranych do dofinansowania", co nie oznacza jeszcze, iż do dofinansowania tych projektów, a tym samym zaabsorbowania środków przeznaczonych na ich finansowanie dojdzie, skoro jego podstawę stanowi dopiero umowa o dofinansowanie projektu albo decyzja o dofinansowaniu projektu, na co już Sąd wcześniej zwracał uwagę.

Co istotne, organ nie informował, by środki zostały przesunięte na inne działania w Regionalnym Programie Operacyjnym – [...]. Natomiast zarówno w piśmie informującym o negatywnej ocenie jak i nieuwzględnienie protestu informował, że zamierza uruchomić kolejny nabór wniosków o dofinansowanie w ramach działania 8.5., co oznacza, że dysponuje środkami na dane działanie.

Za niewystarczające uznał tym samym Sąd uzasadnienie organu zawarte w informacji o nieuwzględnieniu protestu, sprowadzające się do zdawkowego stwierdzenia, że "Zarząd Województwa nie wyraził zgody na zwiększenie alokacji w przedmiotowym konkursie". Tego rodzaju informacja powoduje, że de facto rację ma strona skarżąca twierdząc, że odmowa zwiększenia alokacji, w istocie nie została w żaden sposób uzasadniona.

Wskazane uchybienia w ocenie Sądu doprowadziły do naruszenia zasad przejrzystości i rzetelności.

Przede wszystkim jednak Sąd nie podziela poglądu organu w zakresie wykładni art. 65 ustawy wdrożeniowej, zgodnie z którym procedura odwoławcza, o której mowa w art. 53-64, nie wstrzymuje zawierania umów z wnioskodawcami, których projekty zostały wybrane do dofinansowania. Po pierwsze, nie trudno zauważyć, że w sprawie brak było informacji, że takie umowy podpisano, a treść rozstrzygnięcia protestu wskazuje, że do tego nie doszło. Ponadto, rację ma skarżąca twierdząc, że ww. przepis nie zwalnia organu z takiego ukształtowania procedur konkursowych, by podmiot który uruchomił procedurę odwoławczą, w wyniku udowodnienia swoich racji, mógł realnie uzyskać dofinansowanie.

Sąd w tym miejscu w pełni podziela pogląd zawarty w orzecznictwie, iż nie należy akceptować stanu, gdzie projekt, którego ocena została skorygowana w postępowaniu odwoławczym, poprzez dodanie punktów kwalifikujących go do dofinansowania, nie może uzyskać dofinansowania. Zgodne z zasadą równości, sprawiedliwości oraz zasadą zaufania do organów państwa, jest więc prawidłowe ukształtowanie procedur konkursowych uwzględniające interes podmiotu, który uruchomił procedurę odwoławczą, umożliwiające wykazanie racji strony postępowania i uzyskanie na drodze administracyjnoprawnej dofinansowania (por. wyrok NSA z 11.04.2019 r., sygn. akt I GSK 378/19, wyrok NSA z 4.09.2019 r., sygn. akt I GSK 1391/19).

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie, nie dochowano ww. standardów. Dla skarżącej, zainicjowane przez nią postępowanie odwoławcze, okazało się bowiem iluzoryczne, a końcowo w istocie pozbawione sensu. Pomimo bowiem tego, że w wyniku wniesionego protestu, projekt uzyskał największą liczbę punktów tj.129,5 i awansował na pierwsze miejsce na liście projektów wybranych do dofinansowania, to jednak nie otrzymał tego dofinansowania. Tak ukształtowane postępowanie konkursowe narusza zdaniem Sądu w sposób ewidentny nie tylko zasadę równości w dostępie do pomocy publicznej ale również sprawiedliwości proceduralnej. Tym bardziej, że jest bezsporne, że oceniający projekt zaniżyli punktację w ramach pierwotnej oceny. To, że skarżąca zmuszona była poszukiwać swoich racji w drodze postępowania odwoławczego (protestu), wynikało zatem z uchybień leżących po stronie organu, a nie skarżącej. Za zwiększeniem punktacji i uzyskaniem pierwszego miejsca na liście projektów do dofinansowania, powinna iść jednak rzeczywista możliwość uzyskania środków.

W związku z powyższym, Sąd za uzasadniony uznał zarzut naruszenia art. 65 ustawy wdrożeniowej, poprzez jego błędną wykładnię, a także zasady zakazu dyskryminacji w dostępie do środków unijnych (art. 125 ust. 3 lit. a rozporządzenia 1303/2013). W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że w trakcie procedur konkursowych należy przestrzegać zasad wynikających z przepisów Konstytucji RP. Ocena przeprowadzona przez organ uchybiła jednak i tym. Za trafny należy zatem uznać w świetle powyższych ustaleń zarzut naruszenia konstytucyjnych zasad sprawiedliwości społecznej i równego traktowania.

Uzasadnienie odmowy przyznania dofinansowania jedynie tym, że ZW nie wyraził zgody na zwiększenie alokacji w konkursie, jest w ocenie Sądu, niewystarczające, tym bardziej, że jak słusznie zwróciła uwagę skarżąca, w sprawie nadal dostępne są środki w ramach alokacji na działanie 8.5., co potwierdzają zaproszenia do aplikowania zawarte w pismach organu. Co istotne również, regulacja art. 46 ust. 2 ustawy wdrożeniowej pozwala po rozstrzygnięciu konkursu albo rundy konkursowej właściwej instytucji zwiększyć kwotę przeznaczoną do dofinansowania projektów w konkursie albo w rundzie konkursowej. Możliwość zwiększenia kwoty środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w konkursie wynika w końcu wprost z treści Regulaminu Konkursu. Organ miał zatem możliwości nie tylko finansowe ale i prawne, by zwiększyć pule środków w ramach konkursu, celem realizacji zasady równości do ich dostępu. Nie czyniąc tego, jednocześnie nie uzasadniając swojej decyzji o odmowie zwiększenia alokacji, niewątpliwie naruszył art. 37 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 2 ustawy wdrożeniowej.

Budzi wreszcie zdaniem Sądu zastrzeżenia takie procedowanie organu, w trakcie którego ten sam pracownik – M.J. (zastępca Dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego) składa podpis pod informacją o negatywnej ocenie projektu oraz kartą oceny formalno-merytorycznej, a następnie działając z upoważnienia Zarządu Województwa sygnuje informację o nieuwzględnieniu protestu. Podkreślić bowiem należy, że zgodnie z art. 60 ustawy wdrożeniowej, w rozpatrywaniu protestu, (...) nie mogą brać udziału osoby, które były zaangażowane w przygotowanie projektu lub jego ocenę. Przepis art. 24 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.

W sprawie ww. pracownik - zdaniem Sądu - brał udział w ocenie projektu, a następnie, choć nie w sposób bezpośredni, również w rozpatrzeniu protestu. Z akt wynika bowiem, że M.J. zatwierdzała ocenę jako Przewodnicząca Komisji Oceny Projektów. To ona również – z upoważnienia Zarządu – złożyła swój podpis pod informacją o negatywnej ocenie projektów. Skarżąca zainicjowała postępowanie odwoławcze wniesionym protestem, a informacja o jego nieuwzględnieniu również została podpisana przez ww. pracownika. Sąd nie podziela przy tym poglądu organu, że pracownik informując skarżącą o uchwale zarządu o nieuwzględnieniu protestu, dokonał jedynie czynności technicznej. Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok NSA z 23 marca 2018 r. (sygn. akt I GSK 153/18 i przywołane w nim orzecznictwo) w którym dokonano wykładni art. 60 ustawy wdrożeniowej, a którą Sąd orzekający w niniejszym składzie w pełni podziela. Wynika z niej, że relację, o której mowa w art. 60 ustawy wdrożeniowej, należy rozumieć szeroko, co oznacza, że każda osoba, która na jakimkolwiek etapie postępowania konkursowego i również przed tym postępowaniem w jakimkolwiek charakterze i zakresie brała udział w przygotowaniu projektu lub jego ocenie formalnej albo merytorycznej podlega wyłączeniu od rozpoznawania protestu. Związek danej osoby z projektem czy jego oceną nie musi mieć charakteru bezpośredniego. Zatem zakaz, o którym mowa wart. 60 ustawy wdrożeniowej dotyczy każdej osoby, która była zaangażowana w jakąkolwiek czynność związaną z danym projektem, która znalazła swój wyraz w treści dotyczącej tego projektu dokumentacji przebiegu procedury konkursowej, w tym osoby, która informowała o wynikach oceny czy też o wynikach postępowania odwoławczego. Tego rodzaju działanie jest zaangażowaniem w ocenę projektu. Zatem udział osoby w dokonywaniu tych czynności na jakimkolwiek z etapów rozpatrywania wniosku wyłącza tę osobę od udziału w postępowaniu odwoławczym. Zaangażowaniem w ocenę projektu w rozumieniu art. 60 ustawy wdrożeniowej jest więc także podpisanie informacji skierowanej do wnioskodawcy o wynikach oceny projektu, czy też o wynikach postępowania odwoławczego zainicjowanego

złożonym protestem (por. wyrok NSA z dnia 6.10.2017 r., sygn. akt II GSK 3048/17 i powołane w jego uzasadnieniu orzecznictwo sądowe, wyrok WSA w Gorzowie z dnia 26.01.2017r., sygn. akt II SA/Go 942/16 i powołane w jego uzasadnieniu orzecznictwo NSA).

Stwierdzić zatem należy, że podpisanie informacji o negatywnej ocenie projektu oraz informacji o negatywnym rozpatrzeniu protestu nie stanowi jedynie czynności materialno-technicznej, gdyż przedmiotowe informacje znajdują normatywne umocowanie. Informacje te sporządzone są na piśmie, zawierają stosownej treści rozstrzygnięcia wraz z uzasadnieniem, są sporządzane przez właściwą instytucję. Informacje te są skierowane do konkretnego adresata nie tylko z wymaganym uzasadnieniem zawartego w nich rozstrzygnięcia ale i pouczenia o możliwości wniesienia protestu i skargi do sądu administracyjnego.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu, M.J. (zastępca Dyrektora Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego), jako biorącą czynny udział w pracach komisji na etapie oceny wniosków, jako jej Przewodnicząca i zatwierdzająca ocenę oraz podpisująca informację o negatywnej ocenie projektu, winna zostać wyłączona od udziału w sprawie na etapie rozpatrywania protestu. Dopuszczając do podpisania przez ww. pracownika informacji z [...] lutego 2020 r. o jego nieuwzględnieniu, zdaniem Sądu, naruszono zakaz z art. 60 ustawy wdrożeniowej.

Z tych też przyczyn Sąd uznał, że ocena projektu złożonego przez skarżącą została przeprowadzona w sposób wadliwy, a w konsekwencji z naruszenia zasady równego dostępu do pomocy. Z tego względu, konieczne jest ponowne przeprowadzenie tej oceny, z uwzględnieniem wskazań Sądu sformułowanych w uzasadnieniu wyroku. W szczególności organ winien tak ukształtować procedury konkursowe, by udowodnienie przez wnioskodawcę swoich racji, pozwalało mu na realne uzyskanie dofinansowania. Rozstrzygnięcia kierowane do strony winno wyjaśnić w sposób szczegółowy okoliczności, które zadecydowały o takim, a nie innym rozstrzygnięciu sprawy.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 61 ust. 8 pkt 1 lit. a ustawy wdrożeniowej stwierdził, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo, a naruszenie to miało istotny wpływ na wynik oceny i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ZW. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w związku z art. 205 § 2 ustawy P.p.s.a.