Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Pisula - Dąbrowska (spraw.), Sędziowie WSA Anna Mierzejewska, WSA Stanisław Marek Pietras, Protokolant Anna Siwonia, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2008 r. sprawy ze skargi I. K. na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego decyzją z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...] na podstawie art. 138 § 1 w zw. z art. 127 § 3 kpa utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] maja 2007 r. nr [...], którą to decyzją stwierdził nieważność decyzji Ministra Kultury z dnia [...] lipca 2003 r. nr [...], dotyczącej nadania I. K. stopnia nauczyciela mianowanego.

Organ wskazał, że Minister Kultury powyższą decyzją z dnia [...] lipca 2003 r. na podstawie art. 9b ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997, Nr 56, poz. 357 ze zm.) w zw. z art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 19, poz. 239 ze zm.) nadał I. K. stopień nauczyciela mianowanego.

Stwierdzając nieważność decyzji o nadaniu stopnia awansu organ wskazał, że na podstawie art. I ust. 2 konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze dnia 7 czerwca 1972 r. (Dz. U. 1975, Nr 5, poz. 28) oraz art. I pkt 4 porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych wydawanych w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich podpisanego w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. (Dz. U. z 1975 r., nr 4 poz. 14) nieprawidłowo uznano za równoważne z polskim dyplomem ukończenia wyższych studiów zawodowych, przedstawione przez I. K. zaświadczenie wydane [...] r. przez [...]. Wyjaśnił, iż przy nadaniu stopnia awansu wadliwie przyjęto, że I. K. posiada wykształcenie wyższe równoważne z polskim wykształceniem wyższym zawodowym. To błędne przyjęcie o posiadaniu wyższego wykształcenia spowodowało uznanie, iż spełnia ona wymogi do nadania jej stopnia awansu zawodowego. Brak wyższego wykształcenia, brak spełnienia tego warunku, zdaniem organu, uzasadniał wydanie decyzji o stwierdzeniu nieważności decyzji nadania jej stopnia awansu nauczyciela mianowanego. Organ wyjaśnił, że podstawą nadania I. K. stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego był art. 9 b Karty Nauczyciela, zgodnie z którym koniecznym warunkiem nadania stopnia awansu zawodowego było spełnianie wymogów określonych w art. 9 ust. 1 Karty Nauczyciela, przede wszystkim posiadanie wyższego wykształcenia. Stwierdził, że analiza dokumentów dokonana przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej potwierdziła, iż I. K. nie posiadała wykształcenia wyższego. W konsekwencji organ uznał, powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z 26 maja 1989 r. sygn. IV SA 339/89, ONSA 1989, Nr 1, poz. 50), że decyzją Ministra Kultury z dnia [...] lipca 2003 r. wbrew przesłankom ustawowym nadano I. K. awans zawodowy.

Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi I. K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej, skarżąca zarzuciła organowi naruszenie art. 156 § 1 pkt 2 kpa poprzez przyjęcie, że decyzja przyznająca jej stopień nauczyciela mianowanego spełnia przesłanki rażącego naruszenia prawa. Zarzuciła też naruszenie art. 7 kpa poprzez naruszenie zasady poszanowania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Nadto podniosła naruszenie art. 8 kpa poprzez załatwienie sprawy w sposób niebudzący zaufania do organu oraz naruszenie zasady wyrażonej w art. 10 § 1 kpa.

Wywodziła, że skoro stopień awansu zawodowego został jej nadany przez resort kultury w oparciu o obowiązujące prawo i na podstawie wydanego przez siebie zaświadczenia o uznaniu kwalifikacji, to nie można uznać, że odbyło się to z rażącym naruszeniem prawa. Podkreśliła również, że opinia Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej nie powinna być w jej sprawie brana pod uwagę, bowiem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem NSA za nowe okoliczności i dowody nie można uznać wydanych w późniejszym czasie opinii biegłych lub aneksów do tych opinii (wyrok NSA z 9 stycznia 2001 r., Lex nr 75514). Argumentowała, że za rażące należy uznać tylko takie naruszenie prawa, w wyniku którego powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia praworządności, a jej zdaniem nadanie jej stopnia nauczyciela mianowanego takich skutków nie wywołuje. Wskazywała, iż o rażącym naruszeniu prawa można mówić jedynie wówczas, gdy stwierdzone naruszenie ma znaczenie większą wagę aniżeli stabilność ostatecznej decyzji administracyjnej, a w tym przypadku znacznie większą wagę ma stabilność decyzji o nadaniu jej stopnia nauczyciela mianowanego. Skarżąca zarzuciła również, że będąca przedmiotem skargi decyzja pozbawia ją praw nabytych, co może nastąpić przecież tylko w razie ciężkiego kwalifikowanego naruszenia prawa.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że wyrażona w art. 16 kpa zasada trwałości decyzji ostatecznych oznacza, że decyzje te nie mogą być zmieniane lub uchylane dowolnie, lecz tylko na zasadach i w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego.

Jedną z form wzruszenia decyzji administracyjnej jest stwierdzenie jej nieważności, jeżeli została ona dotknięta wadą określoną w art. 156 § 1 kpa.

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest nowym i samodzielnym postępowaniem zmierzającym do ustalenia, czy nastąpiło m.in. rażące naruszenie prawa, czy też naruszenie zwykłe. Z powyższymi pojęciami ustawa wiąże bowiem różne skutki prawne. W ocenie Sądu doszło do rażącego naruszenia prawa przy nadaniu skarżącej stopnia awansu zawodowego.

I. K. został nadany stopień nauczyciela mianowanego na podstawie art. 9 b ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. 2003, Nr 188, poz. 1112). Warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego było spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust.1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1-3, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela, o której mowa w art. 9c ust. 6 oraz w przypadku nauczyciela kontraktowanego zdanie egzaminu prze komisją kwalifikacyjną. Zgodnie natomiast z postanowieniami art. 9 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy – Karta Nauczyciela, stanowisko nauczyciela, z zastrzeżeniem ust. 1 a, może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje.

Z analizy powyższych przepisów wynika, że minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w szczególnie uzasadnionych przypadkach może, nadając stopień nauczyciela mianowanego, zwolnić nauczyciela z obowiązku odbycia stażu i postępowania egzaminacyjnego. Przyznając mu stopień awansu zobligowany jest sprawdzić i ustalić, czy nauczyciel ubiegający się o stopień awansu zawodowego spełnia inne ustawowe warunki do awansu. W przypadku skarżącej jednym z ustawowych warunków było posiadanie wyższego wykształcenia. Skarżąca nawet nie twierdzi, że takowe posiada.

Warunkiem stwierdzenia nieważności decyzji jest istnienie jednej z przesłanek z art. 156 § 1 kpa. W rozpatrywanej sprawie "widoczne jest gołym okiem", że skarżąca nie spełniła jednej z obligatoryjnych przesłanek do nadania jej stopnia awansu. Oznacza to, że organ przyznając jej stopień awansu rażąco naruszył obowiązujące przepisy prawa. Nadanie skarżącej stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego doprowadziło do sytuacji, w której stopień awansu nadano osobie bez wyższego wykształcenia zastrzeżony mocą ustawy tylko dla osób legitymujących się wyższym wykształceniem. Zdaniem Sądu, organ prawidłowo więc zastosował instytucję stwierdzenia nieważności decyzji, która naruszała prawo w sposób rażący.

Odnosząc się do zarzutu skarżącej, iż organ prowadzący postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nie powinien brać pod uwagę opinii Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej dotyczącej oceny i kwalifikacji jej wykształcenia, jako wydanej po nadaniu jej stopnia awansu zawodowego wskazać należy, że nie była ona nowym dowodem w sprawie, ani nie kreowała nowej sytuacji prawnej, lecz odnosiła się do oceny stanu prawnego jaki miał miejsce w dacie wydania decyzji o nadaniu skarżącej stopnia awansu. Nadto organ zobligowany był do przeprowadzenia wyjaśnień na okoliczność wykształcenia skarżącej zgodnie z wytycznymi zawartymi w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2008 r. sygn. II SA/Wa 110/06.

Podkreślić jednocześnie należy, iż organy administracji nie zmieniły w tej sprawie stanowiska ani poglądów prawnych wyrażonych we wcześniejszej decyzji. Powzięły istotne informacje co do stanu faktycznego sprawy tj. braku wyższego wykształcenia. Nie znajduje również potwierdzenia zarzut naruszenia przez organ zasady wysłuchania stron, bowiem z akt administracyjnych wynika, że skarżąca była informowana o wszystkich etapach postępowania.

Reasumując, wbrew twierdzeniom skarżącej nadanie – osobie bez wyższego wykształcenia, stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego stanowi rażące, ciężkie i kwalifikowane naruszenie prawa, które wypełnia dyspozycje art. 156 § 1 kpa.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji.