Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann Sędzia WSA Anna Jarosz Asesor sądowy WSA Maria Grzymisławska-Cybulska (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu [...] lipca 2018 r. sprawy ze skargi J. P. na bezczynność Inspektor Sanitarny w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. zobowiązuje Inspektor Sanitarny do załatwienia wniosku J. P. z dnia [...] grudnia 2017 r. w zakresie pkt 1, 2, 3 i pkt. 8 oraz do załatwienia wniosku J. P. z dnia [...] lutego 2018 r. w zakresie pkt 1, 2, 3 w terminie 14 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi; 2. stwierdza, że Inspektor Sanitarny dopuścił się bezczynności; 3. stwierdza, że bezczynność Inspektor Sanitarny nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 4. w pozostałym zakresie skargę oddala; 5. zasądza od Inspektor Sanitarny na rzecz skarżącego J. P. kwotę [...]zł (pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Pismem z dnia [...] grudnia 2017 r. J. P. zwrócił się do Inspektor Sanitarny o udzielenie informacji zgodnie z zakresem żądania, które określone zostało w 17 punktach.

Wśród wystosowanych pytań przedstawiono m.in.:

Pyt. 1 Ile zostało odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych dotyczących szczepień przeciwko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelilis, odrze, śwince i różyczce? Prosząc o odpowiedź w zakresie czasowym: 10 lat, z podziałem na lata oraz w zakresie terenowym: powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim)

Pyt. 2 Ile zostało odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych po podaniu szczepionek: [...] M-M-R VAXPRO, Priorix, Boostrix P., Adacel, Boostrix, T- szczepionka tężcowa, Tetraxim, Tnpacel? Prosząc o odpowiedź w zakresie czasowym: 10 lat, z podziałem na lata oraz w zakresie terenowym: powiatowym, wojewódzkim i ogólnopolskim)

Pyt. 3 Jaki charakter miały odnotowane NOP? Prosząc o odpowiedź z podziałem na ilość i rodzaje – w zakresie pytania 1 oraz 2.

Pyt. 8 Czy w Polsce przeprowadza się badania nowonarodzonych dzieci w celu stwierdzenia czy dziecko narodziło się z wrodzoną obniżoną odpornością? (Stwierdzenie wrodzonego lub nabytego niedoboru odporności stanowi przeciwwskazanie do szczepień).

W odpowiedzi, pismem z dnia [...] stycznia 2018 r. organ wskazał, że w zakresie pkt. 1-3: dane uwzględniające ostatnie 10 lat (tj. 2006-2016) dotyczące ilości odnotowanych niepożądanych odczynów poszczepiennych są ogólnodostępne na stronie internetowej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (www.pzh.gov.pl) w zakładce "Meldunki epidemiologiczne - EPIMELD" w biuletynie "Szczepienia Ochronne w Polsce" - z uwzględnieniem w poszczególnych latach ilości niepożądanych odczynów poszczepiennych z podziałem ze względu na rodzaj podanego preparatu szczepionkowego oraz charakteru niepożądanych odczynów poszczepiennych - z podziałem na województwa. Informacje dotyczące niepożądanych odczynów poszczepiennych w 2017 roku są obecnie w trakcie opracowywania i będą podane do informacji publicznej na stronie internetowej NIZP-PZH. Jednocześnie, odpowiadając na pytanie nr [...] wskazano, że Inspektor Sanitarny nie posiada danych dotyczących przeprowadzonych badań nowonarodzonych dzieci.

Pismem z dnia [...] lutego 2018 r. J. P. ponowił swój wniosek o informacje publiczną, przy czym w zakresie pyt. 1-3 zapytano:

Pyt. 1 Ile zostało odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych dotyczących szczepień przeciwko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, odrze, śwince i różyczce?(Prosząc o odpowiedź w zakresie czasowym: 10 lat, w zakresie terenowym: powiat [...] i miasto P.).

Pyt. 2 Ile zostało odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych po podaniu szczepionek: INFANRIX-DTPa, M-M-R VAXPRO, Priorix, Boostrix P., Adacel, Boostrix, T- szczepionka tężcowa, Tetraxim, Tripacel? (Prosząc o odpowiedź w zakresie czasowym: 10 lat, w zakresie terenowym: powiat [...] i miasto P.).

Pyt. 3 Jaki charakter miały odnotowane Niepożądane Odczyny Poszczepienne? (proszę o odpowiedź z podziałem na ilość i rodzaje - w zakresie pytania 1 oraz 2)

W odpowiedzi, organ pismem z dnia [...] lutego 2018 r. wskazał, że w "Powiatowym rejestrze zgłoszeń NOP" prowadzonym przez PPIS w P. zarejestrowano odpowiednio:

- w 2015 roku - 87 zgłoszeń NOP, z czego 79 łagodnych, 6 poważnych i 2 ciężkie. Po szczepieniach przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Infanrix DTPa) odnotowano 1 zgłoszenie, po podaniu preparatów uodparniających przeciwko: odrze, śwince, różyczce (MMR vax Pro) - 4 i (Priorix) - 5, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Boostrix - 2, Adacel - 0), poliomyelitis - 5, przeciwko tężcowi (Tetana) - 3, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Tetraxim) - 0, (Tripacel) - 3,

- w 2016 roku - 143 zgłoszenia NOP, w tym 105 łagodnych, 8 ciężkich i 30 poważnych. Po szczepieniach przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Infanrix DTPa) odnotowano 0 zgłoszeń, po podaniu preparatów uodparniających przeciwko: odrze, śwince, różyczce (MMR vax Pro) - 4 i (Priorix) - 8, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Boostrix) - 0, (Adacel) -0, poliomyelitis - 6, przeciwko tężcowi (Tetana) - 6, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Tetraxim) - 6, i (Tripace 1) - 1,

- w 2017 roku - 189 zgłoszeń NOP, w tym 168 łagodnych, 17 poważnych, 4 ciężkie. Po szczepieniach przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Manrix DTPa) odnotowano 0 zgłoszeń, po podaniu preparatów uodparniających przeciwko: odrze, śwince, różyczce (MMK vax Pro) - 18 i (Priorix) - 8, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Boostrix - 3, Adacel 2), poliomyelitis - 12, przeciwko tężcowi (Tetana) - 3, przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (Tetraxim) - 9, (Tripacel) - 0.

Równocześnie Inspektor Sanitarny (dalej również jako: organ) poinformował, że udostępnienie danych w żądanym zakresie dziesięciu lat wymagałoby od organu dodatkowych czynności związanych z zebraniem i przeanalizowaniem danych, w związku z powyższym w tym momencie nie jest możliwe podanie informacji o liczbie zgłoszeń NOP zarejestrowanych w latach 2007-2014. Zwrócono uwagę, iż informacje dotyczące szczepień ochronnych m.in. w zakresie zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w poszczególnych latach znajdują się na stronie internetowej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny [...] w zakładce: epimeld (Meldunki Epidemiologiczne) pod hasłem Biuletyn "Szczepienia Ochronne w Polsce".

Ponadto, Inspektor Sanitarny poinformował, iż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia [...] grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz. U. z 2010 r., Nr 254, poz. 1711) o kwalifikacji zespołu objawów jako NOP decyduje lekarz, który w zależności od uwarunkowań zdrowotnych pacjenta, podejmuje decyzję o działaniu diagnostyczno-terapeutycznym lub jego przekazaniu do specjalistycznej placówki zdrowia. Wskazano, że rozporządzenie to szczegółowo określa tryb postępowania w przypadku wystąpienia NOP u pacjenta i jego zgłaszalność do właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Stosownie do przepisów § 10 ust. 1 tego rozporządzenia dane z rejestru zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych są udostępniane przez: okazanie rejestru zgłoszeń NOP do wglądu, sporządzenie wyciągów, odpisów lub kopii z rejestru NOP lub wydanie oryginału rejestru zgłoszeń NOP za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.

Pismem sporządzonym dnia [...] kwietnia 2018 r. J. P. wniósł skargę na bezczynność w zakresie udostępnienia informacji publicznej, wnosząc o zobowiązanie Inspektor Sanitarny do udzielenia żądanej informacji w zakreślonym terminie; stwierdzenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; wymierzenie grzywny organowi oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Dokonując oceny zasadności przedmiotowej skargi wskazać należy, że w myśl art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia [...] sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017, poz. 1369 – dalej jako: ppsa) kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1–4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a.

Wskazać również należy, że rozstrzygając daną sprawę, sąd administracyjny nie jest związany zarzutami skargi i sformułowanymi w niej wnioskami, lecz ocenia ją w całokształcie okoliczności faktycznych i prawnych danej sprawy, o czym stanowi art. 134 § 1 ppsa.

W niniejszej sprawie przedmiotem kontroli Sądu jest bezczynność organu związana z udostępnieniem informacji publicznej.

Jak wynika z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia [...] września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 - dalej jako: udip), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych tym aktem prawnym. Stosownie zaś do treści art. 2 ust. 1 udip, prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu, z zastrzeżeniem art. 5, który wprowadza w tym zakresie pewne ograniczenia związane z ochroną informacji niejawnych oraz innych tajemnic ustawowo chronionych, a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.

Sąd administracyjny orzekając w sprawie dotyczącej skargi na bezczynność organu administracji publicznej na gruncie udip nie przeprowadza kontroli określonego aktu lub czynności, a więc nie bada merytorycznej zasadności podjętego działania. Sąd ten ma natomiast obowiązek dokonania oceny, biorąc za podstawę stan faktyczny i prawny danej sprawy, czy rzeczywiście organ (podmiot wykonujący zadania publiczne) pozostaje w bezczynności (por. wyroki NSA: z dnia 20 stycznia 2009 r., sygn. akt II OSK 812/08, z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. akt II OSK 2051/09, z dnia 29 września 2010 r., sygn. akt II GSK 827/09, niepubl., dostępne w CBOSA; M. Jagielska, J. Jagielski, R. Stankiewicz [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2013, s. 585). Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 1 udip udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Jeżeli zatem podmiot obowiązany do udzielenia informacji publicznej przed wniesieniem skargi na bezczynność do sądu administracyjnego udzielił informacji publicznej, której się wnioskodawca domagał, to oznacza, że brak jest podstaw do uznania, że podmiot ten pozostaje w bezczynności.

W kontrolowanej sprawie pozostaje poza sporem, że stosowny wniosek został złożony pismem dnia [...] grudnia 2017 r., a następnie w zakresie pytań nr [...] zmodyfikowany dnia [...] lutego 2018 r. Nie ulega wątpliwości, że adresat wniosku zareagował pismem z dnia [...] stycznia 2018 r., a po doprecyzowaniu wniosku reakcja nastąpiła również pismem z dnia [...] lutego 2018 r. Analiza treści powyższych pism, w kontekście złożonej skargi na bezczynność organu wymaga stwierdzenia, że złożenie wniosku o prawo do informacji nie nakłada na podmiot zobowiązany obowiązku automatycznego udostępnienia informacji, gdyż w pierwszej kolejności powinien on stwierdzić, czy jest on w posiadaniu wnioskowanej informacji, a następnie czy przepisy komentowanej ustawy znajdują zastosowanie w danej sytuacji.

Oceniając zatem pod względem podmiotowym złożone żądanie udzielenia informacji publicznej wskazać należy, że podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji publicznej są m.in. władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym organy władzy publicznej. Nie ulega wątpliwości, że organem władzy publicznej w rozumieniu art.4 ust.1 pkt 1 udip jest organ Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny. Informacje zbierane i wytwarzane przez organy inspekcji sanitarnej zgodnie z art. 2 w zw. z art. 5 pkt 1, 2, 3, 5 ustawy z dnia [...] marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (j.t. Dz.U. z 2017, poz. 1261) w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego, w tym sanitarnego zabezpieczania granic państwa, analiz i ocen epidemiologicznych, opracowywania programów i planów działalności zapobiegawczej i epidemiologicznej dla podmiotów leczniczych, ustalenia zakresu i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowania nadzoru w tym zakresie, stanowią bowiem informację publiczną.

Mając powyższe na uwadze należało sprawdzić czy pytania nr [...] objęte zakresem zgłoszonego w niniejszej sprawie żądania stanowią informację publiczną, oraz czy Inspektor Sanitarny był zobowiązany do udzielenia wnioskowanej przez stronę informacji oraz czy udzielił informacji zgodnie z wnioskiem.

Badając zasadność złożonej skargi należy podkreślić, że strona skarżąca nie kwestionuje samego faktu udzielenia odpowiedzi przez organ, ale wskazuje, że nie udzielono jej pełnych odpowiedzi. Przedmiotem skargi, jak wynika z jej treści, objęto bezczynność dotyczącą pytań nr [...] - 3 (również w brzmieniu doprecyzowanym dnia [...] lutego 2018 r.) oraz pytania nr [...] w kształcie nadanym we wniosku z dnia [...] grudnia 2017 r.

Odnosząc się zatem w pierwszej kolejności do kwestii pytań nr [...] należy wskazać, że zgodnie z treścią tych pytań intencją strony skarżącej było uzyskanie informacji: ile zostało odnotowanych Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych (dalej również jako: NOP) dotyczących wskazanych szczepień – ze wskazaniem - w zakresie czasowym: 10 lat i w zakresie terenowym. Drugim pytaniem objęto informację: ile zostało odnotowanych NOP po podaniu wskazanych szczepionek – ze wskazaniem - w zakresie czasowym: 10 lat, w zakresie terenowym. Pytanie nr [...] obejmowało żądanie wskazania charakteru odnotowanych NOP - z podziałem na ilość i rodzaje - w zakresie pytania 1 oraz 2.

W odpowiedzi na tak sformułowane pytania organ wskazał ile zgłoszeń NOP zarejestrowano w roku 2015, 2016 i 2017, z podziałem na rodzaje i gradację charakteru niepożądanych odczynów (łagodne, poważne i ciężkie). Jednocześnie organ wskazał, że udostępnienie danych w żądanym zakresie 10 lat wymagałoby od organu dodatkowych czynności związanych z zebraniem i przeanalizowaniem danych, w związku z czym – jak wyjaśniono – "nie jest możliwe podanie informacji o liczbie zgłoszeń NOP zarejestrowanych w latach 2007-2014". W tym zakresie poinformowano stronę skarżącą o możliwości skorzystania z informacji dotyczących szczepień ochronnych m.in. w zakresie zgłoszonych odczynów poszczepiennych w poszczególnych latach, na wskazanej stronie internetowej.

Analizując powyższe należy wskazać, że w okolicznościach badanej sprawy zwrócono się w zakresie pyt. 1-3 o udzielenie informacji przetworzonej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 udip, prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Pojęcie "informacji publicznej przetworzonej" jest pojęciem nieostrym i nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane. Analiza dotychczasowego orzecznictwa sądowego wskazuje jednak, że informacja publiczna przetworzona to taka informacja publiczna, która: w chwili złożenia wniosku w zasadzie nie istnieje w kształcie objętym wnioskiem, a niezbędnym podstawowym warunkiem jej wytworzenia jest przeprowadzenie przez podmiot zobowiązany pewnych czynności analitycznych, organizacyjnych i intelektualnych w oparciu o posiadane informacje proste (por. m.in. wyrok NSA z dnia [...] września 2015 r., sygn. akt I OSK [...], orzeczenia.nsa.gov.pl). Informacja przetworzona jest również wynikiem ponadstandardowego nakładu pracy podmiotu zobowiązanego wymagającej użycia dodatkowych sił i środków oraz zaangażowania intelektualnego w stosunku do posiadanych przez niego danych i wyodrębniana w związku z żądaniem wnioskodawcy oraz na podstawie kryteriów przez niego wskazanych; jest to zatem informacja przygotowywana "specjalnie" dla wnioskodawcy wedle wskazanych przez niego kryteriów na podstawie pierwotnego zasobu danych (por. m.in. wyrok NSA z dnia [...] grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK [...]; wyrok NSA z dnia [...] października 2014 r., sygn. akt I OSK [...], orzeczenia.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu nie może być wątpliwości, że właśnie o udzielenie informacji przetworzonej zwróciła się do organu strona skarżąca w zakresie pyt. nr [...]. Biorąc, bowiem pod uwagę wyżej przedstawione rozumienie pojęcia informacji publicznej przetworzonej oraz odnosząc je do realiów niniejszej sprawy, należy wskazać, że w zakresie wskazanych pytań strona skarżąca wystąpiła o udzielenie informacji wymagającej działań wykraczających poza zakres działań mieszczących się w ramach podstawowych kompetencji organu.

W tej sytuacji, stwierdziwszy, że strona skarżąca zwraca się o udostępnienie informacji przetworzonej w rozumieniu art. 3 ust. 1 udip należało poinformować o tym stronę skarżącą wskazując, że dana informacja jest w ocenie organu informacją przetworzoną, wobec czego jej udostępnienie jest możliwe w zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Wnioskodawca musi mieć bowiem realną możliwość uzyskania informacji, a co za tym idzie – możliwość wykazania w zakreślonym przez podmiot zobowiązany terminie, że zachodzi przesłanka warunkująca uzyskanie informacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 udip (por. I. Kamińska. Dostęp do informacji publicznej. Komentarz, Lex wyd/El 2016). Podkreślić przy tym trzeba, że podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, przetworzonej w przypadku wydania decyzji odmownej, musi wykazać brak istnienia przesłanki ustawowej wskazanej w art. 3 ust. 1 pkt 1 udip (zob. wyroki: WSA w Warszawie z 20 czerwca 2005 r., II SA/Wa 795/05, LEX nr 874232 oraz WSA we Wrocławiu z 25 stycznia 2006 r., IV SAB/Wr 40/05, LEX nr 887692). W tym też zakresie należy wskazać, że przy rozstrzyganiu tego typu spraw należy mieć na uwadze, iż ograniczenie wprowadzone przepisem art. 3 ust. 1 pkt 1 udip w zakresie udzielania informacji publicznej przetworzonej ma zapobiegać sytuacjom, w których działania organu skupiać się będą nie na funkcjonowaniu w ramach przypisanych kompetencji, lecz na czynnościach związanych z udzielaniem informacji publicznej (m.in. wyrok NSA z dnia 5 września 2013 r. sygn. akt I OSK 953/13, orzeczenia.nsa.gov.pl).

W okolicznościach badanej sprawy jednak, bezspornie organ nie poinformował strony skarżącej o dokonanej ocenie zgłoszonego żądania w zakresie pyt. nr [...], ani nie dał stronie skarżącej możliwości wykazania w zakreślonym terminie, że zachodzi przesłanka warunkująca uzyskanie informacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 udip. Jak wynika z akt sprawy w zakresie pytań 1-3 nie podjęto stosownych działań, a strona skarżąca zasadnie podnosi bezczynność organu w tym zakresie.

Odnosząc się do treści adresowanej do strony skarżącej odpowiedzi należy zauważyć, że nawet udzielając informacji, w zakresie lat 2015, 2016 i 2017 w istocie nie uczyniło zadość żądaniu wniosku, ponieważ nie dokonano rozróżnienia terytorialnego w zakresie występowania NOP – czego żądano we wniosku.

Odnosząc się natomiast do zawartej w odpowiedzi na skargę argumentacji, co do możliwości odesłania wnioskodawcy do danych zwartych na stronie internetowej należy wskazać, że w świetle art. 10 udip, dla udzielenia informacji publicznej niewystarczające jest wyłącznie opublikowanie wnioskowanej informacji na stronie www lub w jakimkolwiek innym niż Biuletyn Informacji Publicznej systemie informatycznym. Jak bowiem zauważa się w orzecznictwie sądów administracyjnych tylko informacje publiczne opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej uważa się za udostępnione, zaś wszystkie inne informacje są udostępniane na wniosek bez względu na to czy funkcjonują w obiegu publicznym, na stronach internetowych podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznych, a także czy dostęp do tych informacji, tj. do internetu, domagający się ich udostępnienia ma łatwy czy też utrudniony. O obowiązku udostępnienia informacji publicznej nie opublikowanej w Biuletynie, a będącej na stronie internetowej, przesądza nie dostęp do internetu, ale niepublikowanie w Biuletynie Informacji Publicznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 września 2014 r., sygn. akt I OSK 34/14, Baza NSA). Stanowisko to Sąd w składzie niniejszym podziela.

Natomiast odnosząc się do powoływanego przez organ orzeczenia o sygn. II SAB/Po 138/17 Sąd zauważa, że badając sprawę należy brać – zawsze – pod uwagę – konkretne – okoliczności danej sprawy. Odpowiadając zatem na tę argumentację organu należy zauważyć, że jak wynika z treści uzasadnienia powołanego orzeczenia, w sprawie II SAB/Po 138/17 organ, w ocenie Sądu tam zaprezentowanej, udzielił odpowiedzi na żądanie wnioskodawcy, a dodatkowo odesłał go też do informacji zawartych w domenie publicznej. Nie można zatem orzeczenia II SAB/Po 138/17 interpretować rozszerzająco, przyjmując że w okolicznościach każdej sprawy organ może czuć się zwolniony z obowiązku udzielenia odpowiedzi na pytanie, poprzez odesłanie do strony www.

Druga kwestią będącą przedmiotem skargi jest fakt, że we wniosku z dnia [...] grudnia 2017 r. strona skarżąca sformułowała zapytanie o to czy w Polsce przeprowadza się badania nowonarodzonych dzieci w celu stwierdzenia, czy dziecko narodziło się z wrodzoną obniżoną odpornością (pyt nr [...]).

W odpowiedzi z dnia [...] stycznia 2018 r. organ wskazał, że nie posiada danych na ten temat. W odpowiedzi na skargę podkreślono natomiast, że stronie skarżącej wyjaśniono, że organ nie posiadając danych nie może ich również sam udostępnić. Organ podkreślił, że posiadanie takich danych nie leży również w jego kompetencji.

Odnosząc się do stanowiska organu w tym zakresie należy zauważyć, że Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem terenowym administracji rządowej. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia [...] marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2017, poz. 1261) państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jest organem rządowej administracji zespolonej w powiecie. Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia [...] grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2018, poz. 151) lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje wystąpienie niepożądanego odczynu poszczepiennego, ma obowiązek, w ciągu 24 godzin od powzięcia podejrzenia jego wystąpienia, zgłoszenia takiego przypadku do - państwowego powiatowego inspektora sanitarnego - właściwego dla miejsca powzięcia podejrzenia jego wystąpienia. W zgłoszeniu wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego – zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 6 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi – wskazuje się dane o stanie zdrowia i inne informacje niezbędne do sprawowania nadzoru nad występowaniem odczynów poszczepiennych, zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną. Powyższe przesądza o publicznym charakterze takich informacji, jak również o tym, że wbrew stanowisku organu powiatowy inspektor sanitarny, w ramach posiadanych kompetencji może być w posiadaniu danych dotyczących narodzin z wrodzoną obniżoną odpornością – o ile informacja taka została wskazana w zgłoszeniu wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego. Mając zatem na uwadze treść pyt. nr [...] należało wezwać wnioskodawcę do doprecyzowania treści pytania, celem ustalenia, czy żądaniem wniosku objęto dane na temat przyjętych standardów, czy też intencją wnioskodawcy jest uzyskanie informacji wynikających z przekazywanych przez lekarzy zgłoszeń na temat wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego.

Jeśli natomiast organ wie, że w dokonywanych przez lekarzy zgłoszeniach, brak informacji dotyczących narodzin z wrodzoną obniżoną odpornością, to winien był również wskazać to w sposób jednoznaczny w piśmie, stanowiącym odpowiedź na to pytanie. Zagadnienie poruszone w tym pytaniu związane jest, bowiem z zakresem obowiązkowych badań kwalifikacyjnych, wynikających z art. 17 ust. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, poprzedzających szczepienia ochronne, nadzór nad którymi mają organy inspekcji sanitarnej. Informacje o przeprowadzeniu takich badań mogą zatem wynikać z dokumentacji gromadzonej w powiatowym rejestrze zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Podkreślenia wymaga również, iż z art. 4 ust. 3 udip wynika zasada, że do udzielania informacji publicznej zobowiązane są podmioty będące w ich posiadaniu. Oznacza to, iż adresat wniosku jest zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, jeżeli ją ma, bez względu na to, czy ją samodzielnie wytworzył, czy wiąże się ona z zakresem jego kompetencji, czy też jest informacją uzyskaną od innych podmiotów.

Informując wnioskodawcę o braku żądanych danych należy też mieć na uwadze, że zwrot "udostępnianie informacji", który obejmuje także informację o nieposiadaniu żądanych danych należy interpretować szeroko. Przyjmuje się, że w takiej sytuacji nie wystarczy samo stwierdzenie nieposiadania, ale koniecznym jest wyjaśnienie przyczyn takiego stanu rzeczy (por. wyrok NSA z dnia [...] stycznia 2017 r. sygn. I OSK [...], orzeczenia.nsa.gov.pl). W okolicznościach badanej sprawy wskazano wyłącznie, że organ nie posada żądanych danych (pismo z dnia [...] stycznia 2018 r.). Na etapie odpowiedzi na skargę wskazano natomiast, że są to dane, których posiadanie "nie leży w kompetencji organu".

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że organ dopuścił się bezczynności nie załatwiając sprawy w zakresie pytań 1-3 i pytania nr [...] w terminie wynikającym z art. 13 ust. 1 udip. Wobec powyższego Sąd działając na podstawie art. 149 § 1 pkt 3 ppsa uznał iż Inspektor Sanitarny rozpoznając wniosek strony skarżącej dopuścił się bezczynności (pkt 2 wyroku) i na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 ppsa zobowiązał tenże organ do pełnego rozpoznania żądania strony skarżącej w zakresie w jakim doszło do bezczynności organu opisanego w sentencji wyroku (pkt 1 wyroku).

Jednocześnie Sąd na podstawie art. 149 § 1a ppsa stwierdził, że zaistniała w sprawie bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 3 wyroku). Rażącym naruszeniem prawa, w rozumieniu art. 149 § 1 a ppsa, będzie bowiem stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można powiedzieć, bez potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy, że naruszono prawo w sposób oczywisty (por. wyrok NSA z dnia [...] czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK [...], LEX nr 1218894). Jak wynika z akt sprawy organ odpowiedział na zasadniczą część pytań. Tym samym zachowanie organu nie nosiło cech lekceważącego traktowania obowiązków nakładanych przez udip. Z tych samych powodów Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania środków określonych w art. 149 § 2 ppsa. Z powołanych powyżej przyczyn skarga podlegała oddaleniu w pozostałym zakresie na podstawie art. 151 ppsa ( pkt 4 wyroku ).

O należnych stronie skarżącej kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt 5 wyroku na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 ppsa w zw. z § 14 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015, poz. 1800) uwzględniając uiszczony wpis w wysokości [...] zł oraz koszty zastępstwa procesowego [...] zł, jak również wysokość uiszczonej opłaty od pełnomocnictwa w kwocie [...]zł.