Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Łuczaj po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 2264/05 o odmowie przywrócenia do uiszczenia wpisu od zażalenia w sprawie ze skargi Z. W. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2005 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia lokalizacji drogi ekspresowej postanawia: oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 2264/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił Z. W. przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia na postanowienie tegoż Sądu z dnia 8 września 2006 r. odrzucające zażalenie skarżącego.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, iż postanowieniem z dnia 8 września 2006 r. Sąd odrzucił zażalenie Z. W. na postanowienie z dnia 20 lipca 2006 r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej od wyroku z dnia 23 maja 2006 r.

Skarżący złożył zażalenie na powyższe postanowienie. W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2006 r., Sąd wezwał Z. W. do uiszczenia wpisu od tego zażalenia w kwocie 100 zł - w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia zażalenia.

W związku z oddaleniem przez Naczelny Sąd Administracyjny, postanowieniem z dnia 13 czerwca 2007 r., II OZ 533/07, zażalenia skarżącego na zarządzenie z dnia 2 października 2006 r., w wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 lipca 2007 r., Sąd wezwał Z. W. do uiszczenia wpisu od zażalenia na postanowienie Sądu z dnia 8 września 2006 r. w kwocie 100 zł - w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia zażalenia. Pismo to wraz z odpisem zarządzenia zostało doręczone skarżącemu, w dniu 25 lipca 2007 r., co potwierdza zwrotne poświadczenie jego odbioru (k. 627). Termin do uiszczenia wpisu od zażalenia upłynął w dniu 1 sierpnia 2007 r. W powyższym terminie wpis od zażalenia nie został uiszczony.

W dniu 10 sierpnia 2007 r. Z. W. złożył wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia oraz uiścił wpis od zażalenia w kwocie 100 zł Z uzasadnienia wniosku o przywrócenie terminu i z załączonej kopii "przepisu lekarskiego" wynika, że Z. W. w dniach od 31 lipca 2007 r. do dnia 8 sierpnia 2007 r. przebywał w sanatorium, gdzie korzystał z masaży suchych.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że w myśl art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sąd na wniosek strony postanowi o przywróceniu terminu, jeżeli strona nie dokonała czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy. Z wnioskiem o przywrócenie terminu należy wystąpić w terminie 7 dni od daty ustania przyczyny uchybienia. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2 p.p.s.a).

Sąd uznał, iż wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ wnioskodawca nie uprawdopodobnił okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia.

W ocenie Sądu leczenie w sanatorium nie stanowi nadzwyczajnej przeszkody, która uniemożliwiałaby zachowanie terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia. Wezwanie do uiszczenia wpisu zostało doręczone skarżącemu już w dniu 25 lipca 2007 r., to jest pięć dni przed rozpoczęciem kuracji w sanatorium. Zatem, wnioskodawca od dnia 25 lipca 2007 r. był świadomy, że powinien uiścić wpis od zażalenia do dnia 1 sierpnia 2007 r. pod rygorem jego odrzucenia. Sąd stwierdził, iż do dnia rozpoczęcia kuracji skarżący miał pięć dni, aby zadośćuczynić wezwaniu. Ponadto z zaświadczenia lekarskiego nie wynika, aby leczenie w sanatorium polegające na masażach suchych uniemożliwiało lub czyniło szczególnie trudnym poruszanie się, wobec czego skarżący mógł w czasie pobytu w sanatorium uiścić wpis od zażalenia.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył Z. W., wnosząc o jego uchylenie, zmianę, stwierdzenie nieważności. Skarżący podniósł szereg zarzutów dotyczących naruszenia Kodeksu postępowania administracyjnego. Nadto Z. W. zaznaczył, że brakło mu pieniędzy nawet na sanatorium.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 86 § 1 zdanie 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.

Warunkiem skuteczności wniosku o przywrócenie uchybionego terminu jest łączne spełnienie przesłanek ustanowionych w przepisach art. 86 i art. 87 p.p.s.a.: uprawdopodobnienie przez stronę braku winy w uchybieniu terminu (art. 86 § 1 i art. 87 § 2), spowodowanie przez uchybienie terminu ujemnych skutków dla strony (art. 86 § 2), dochowanie terminu do wniesienia wniosku (art. 87 § 1), dopełnienie uchybionej czynności (art. 87 § 4).

Wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia powinien zatem powoływać się na okoliczności wskazujące na brak winy skarżącego w uchybieniu terminu, które zapewniają uprawdopodobnienie zasadności tego wniosku.

Sąd pierwszej instancji trafnie ocenił, że Z. W. nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminu, gdyż okoliczności podane we wniosku o przywrócenie terminu nie dają podstaw do przyjęcia, że uchybienie było niezawinione.

Kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania staranności przy dokonywaniu czynności.

Powszechnie przyjmuje się - jako kryterium przy ocenie istnienia winy lub jej braku w uchybieniu terminu procesowego - obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy.

(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z 14 stycznia 1972 r., II CRN 448/71, OSPiKA 1972, z. 7-8, poz. 144).

Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z dnia 6 października 1998 r., II CKN 8/98, LEX nr 50679). Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 maja 1998 roku, sygn. akt IV SA 1153/96, brak winy w uchybieniu terminu należy przyjąć wtedy, gdy zainteresowany nie był w stanie przeszkody pokonać (usunąć) przy użyciu sił i środków normalnie dostępnych, nie ryzykując własnym bądź innych zdrowiem, życiem lub narażając siebie bądź innych na poważne straty majątkowe (por. LEX nr 45637).

Okoliczności przedstawione przez Z. W. nie uprawdopodabniają braku winy skarżącego w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia i zachowania należytej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że wskazane we wniosku o przywrócenie terminu okoliczności nie uzasadniają przywrócenia terminu.

Sąd pierwszej instancji zasadnie stwierdził, że pobyt skarżącego w sanatorium nie stanowił nadzwyczajnej przeszkody uniemożliwiającej uiszczenie należnego wpisu od zażalenia. Z. W. pismo wzywające do wykonania prawomocnego zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 2 października 2006 r. otrzymał w dniu 25 lipca 2007 r. (k. 627). Termin do uiszczenia wpisu upłynął w dniu 1 sierpnia 2007 r. Kuracja skarżącego w sanatorium rozpoczęła się w dniu 1 sierpnia 2007 r. A zatem, Z. W. mógł przed rozpoczęciem kuracji uiścić należny wpis od zażalenia.

W tym stanie rzeczy należy uznać, iż skarżący nie dochował należytej staranności w prowadzeniu swoich spraw. A zatem, w niniejszej sprawie nie zachodzi przesłanka ustanowiona w art. 86 § 1 p.p.s.a., warunkująca przywrócenie uchybionego terminu, a zatem postanowienie Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu.

Z uwagi na podniesiony przez Z. W. argument dotyczący braku środków finansowych stwierdzić należy, iż ta okoliczność nie może wpłynąć na ocenę zaskarżonego postanowienia. Zgodnie bowiem z art. 243 § 1 p.p.s.a. stronie na jej wniosek, złożony przed wszczęciem lub w toku postępowania, może być przyznane prawo pomocy. A zatem, strona w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania do uiszczenia wpisu sądowego powinna - aby uchronić się przed skutkami prawnymi nieziszczenia należnej opłaty - uiścić wpis bądź złożyć wniosek o przyznanie prawa pomocy.

Należy także wskazać, iż w niniejszym postępowaniu zażaleniowym przedmiotem kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego jest wyłącznie prawidłowość wydania postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2007 r. o odmowie przywrócenia skarżącemu terminu do uiszczenia wpisu od zażalenia. Z tych przyczyn wszelkie inne kwestie wychodzące poza zakres niniejszego postępowania zażaleniowego, pozostają poza oceną Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Z powyższych względów, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.