drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Starosta, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1871/10 - Wyrok NSA z 2011-01-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1871/10 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2011-01-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-11-08
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska /przewodniczący sprawozdawca/
Leszek Leszczyński
Stanisław Marek Pietras
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
IV SAB/Po 39/10 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2010-09-22
Skarżony organ
Starosta
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 183 § 1, art. 174 pkt 1 i 2, art. 184, art. 161 § 1 pkt 3, art. 54 § 3
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska (spr.) Sędzia NSA Leszek Leszczyński Sędzia WSA del. Stanisław Marek Pietras Protokolant starszy inspektor sądowy Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia Zwykłego Mieszkańców Wsi R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 września 2010 r. sygn. akt IV SAB/Po 39/10 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia Zwykłego Mieszkańców Wsi R. na bezczynność Starosty Poznańskiego w przedmiocie informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 22 września 2010 r., IV SAB/Po 39/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę Stowarzyszenia Zwykłego Mieszkańców Wsi R. na bezczynność Starosty Poznańskiego w przedmiocie informacji publicznej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, iż w dniu 8 lipca 2010 r. Stowarzyszenie Zwykłe Mieszkańców Wsi R. złożyło skargę na bezczynność organu – Starosty Poznańskiego dotyczącą nie załatwienia przez ponad 14 dni przez Starostę sprawy wniosku skarżącego z dnia 18 czerwca 2010 r. o udostępnienie informacji publicznej – kopii decyzji udzielającej pozwolenia na użytkowanie składowiska odpadów komunalnych.

W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że pismem z dnia 21 czerwca 2010 r. Stowarzyszenie Zwykłe Mieszkańców Wsi R. zwróciło się do Starosty Poznańskiego o udostępnienie informacji publicznej i przesłanie kopii decyzji, którą Starosta Poznański udzielił pozwolenia na użytkowanie Składowiska Odpadów Komunalnych. Starosta Poznański pomimo upływu 14 dni nie podjął jakichkolwiek działań, w związku z czym naruszył przepis art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, jak również nie wydał decyzji o umorzeniu postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie . W uzasadnieniu wskazał, iż istotnie w dniu 21 czerwca 2010 r. do Wydziału Administracji Architektoniczno-Budowlanej Starostwa Poznańskiego wpłynął wniosek o udostępnienie informacji publicznej – przesłanie kopii decyzji dotyczącej pozwolenia na użytkowanie Składowiska Odpadów Komunalnych w S. Z uwagi jednak na brak szczegółowej informacji wnioskodawcy co do przybliżonego okresu oddania przedmiotowej inwestycji do użytkowania sprawdzono dzienniki rejestrów z poszczególnych lat (rejestry z lat 90-tych prowadzone były ręcznie i brak elektronicznego obiegu tych dokumentów wydłużył sposób wyszukiwania sprawy). Następnie po odnalezieniu numeru sprawy zwrócono się do Archiwum o przekazanie akt sprawy zarejestrowanej pod numerem (...). W dniu 13 lipca 2010 r. Archiwum poinformowało Wydział Administracji Architektoniczno-Budowlanej, że przedmiotowa sprawa nie została zarchiwizowana przez osobę prowadzącą, wobec czego akt nie odnaleziono. Bezzwłocznie, czyli w tym samym dniu, tj. 13 lipca 2010 r. udzielono zainteresowanemu odpowiedzi na piśmie, że pod numerem sprawy (...) w dniu 19 lutego 1999 r. wydana została decyzja pozwolenia na użytkowanie Składowiska Odpadów Komunalnych na działce o nr ewid. (...) położonych w R. gm. S., jednak po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego stwierdzono, że akta sprawy dotyczące ww. pozwolenia nie zostały przekazane przez osobę prowadzącą sprawę do archiwizacji.

Organ udzielił zatem informacji zgodnie z posiadanym rejestrem oraz stanem faktycznym, a przekroczenie kilkudniowe 14 dniowego terminu określonego w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest obiektywnie uzasadnione.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji podniósł, iż nie ulega wątpliwości, że żądana przez skarżącego informacja stanowi informację publiczną. Jednakże organ bezzwłocznie podjął czynności w zakresie udzielenia żądanej informacji i pismem z dnia 13 lipca 2010 r. udzielił odpowiedzi skarżącemu. Skarga do Sądu wpłynęła zaś w dniu 20 lipca 2010 r. (data złożenia jej w organie to 8 lipiec 2010 r.). Wydanie więc przez organ decyzji lub innego aktu wyłącza możliwość uwzględnienia skargi nawet wówczas, gdy ta decyzja lub akt podjęte zostały z naruszeniem terminu przewidzianego do ich wydania. Jeżeli w toku postępowania sądowoadministracyjnego, przed dniem orzekania w sprawie ze skargi na bezczynność, organ administracji wydał przewidziany prawem akt, choćby z przekroczeniem ustawowych terminów, oznacza to, że organ ten nie pozostaje już w stanie bezczynności i sąd nie może uwzględnić skargi na podstawie art. 149 P.p.s.a. Dlatego też usunięcie przez organ bezczynności przed zamknięciem rozprawy skutkuje oddaleniem skargi, na zasadzie art. 151 P.p.s.a.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożyło Stowarzyszenie Zwykłe Mieszkańców Wsi R. zarzucając mu na podstawie art. 174 pkt 2 P.p.s.a. naruszenie art. 161 §1 pkt 3 w związku z art. 54 § 3 i art. 151 P.p.s.a., tj. naruszenie przepisów postępowania polegające na nie uwzględnieniu skargi na bezczynność oraz naruszenie art. 187 §2 w zw. z art. 269 §1 P.p.s.a.

Powołując się na wymienione podstawy skargi kasacyjnej wniosło o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania sądowego. Ponadto wniesiono o zasądzenie od Starosty Poznańskiego na rzecz Stowarzyszenia kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw w kwocie 1157 zł.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, iż w warunkach przedmiotowej sprawy poza sporem pozostaje fakt, iż po wniesieniu skargi, a przed jej rozpoznaniem przez Sąd pierwszej instancji, organ (Starosta Poznański) którego działanie objęte było skargą na bezczynność, podjął czynności. Tym samym w chwili orzekania przez Sąd zaistniała bezprzedmiotowość postępowania sądowego. Nie może ulegać najmniejszej wątpliwości, że Starosta Poznański, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, do czasu wniesienia skargi nie tylko że nie udostępnił informacji publicznej zgodnie z wnioskiem, tj. nie przesłał żądanego dokumentu (kopii decyzji), ani też nie rozpoznał wniosku w trybie i na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej, ale nie podjął jakichkolwiek działań. Dopiero wniesienie skargi zmobilizowało organ do działania.

Wnoszący skargę kasacyjną zaznaczył, że orzekając w sprawie dotyczącej skargi na bezczynność organu Sąd nie przeprowadza kontroli określonego aktu lub czynności danego organu, lecz biorąc za podstawę stan faktyczny i prawny danej sprawy rozstrzyga czy istotnie organ pozostaje w bezczynności (art. 149 P.p.s.a.). W tej sytuacji, gdy postępowanie przed Sądem pierwszej instancji po wniesieniu skargi na bezczynność organu stało się bezprzedmiotowe i to z uwagi na czynności przez organ podjęte, Sąd winien był orzec o umorzeniu postępowania, a nie o oddaleniu skargi. Ponadto w jego ocenie zaskarżony wyrok, w którym Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż nie ma podstaw do umorzenia postępowania w niniejszej sprawie, pozostaje w oczywistej sprzeczności z uchwałą składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I OPS 6/08 z dnia 26 listopada 2008 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga na bezczynność organu administracji publicznej spełnia szereg funkcji i może być wykorzystywana zarówno do wymuszenia na organie administracji terminowego działania w przypadku przewlekłości postępowania jak i kwestionowania oceny organu co do braku podstaw dla podjęcia czynności jurysdykcyjnych. Z bezczynnością organu mamy bowiem do czynienia nie tylko w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy ale także w przypadku kwestionowania przez organ istnienia podstaw do podjęcia czynności jurysdykcyjnych. Na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej w tym ostatnim przypadku, wyrok sądu administracyjnego najczęściej służy ustaleniu czy żądana informacja ma charakter informacji publicznej.

W omawianej sprawie kwesta ta nie budzi wątpliwości. Organ nie podnosi, że żądana informacja nie jest informacją publiczną. Trafne jest też ustalenie Sądu I instancji, że adresat wniosku nie pozostaje w bezczynności, podjął bowiem bezzwłocznie czynności w zakresie udzielenia żądanej informacji a następnie pismem z dnia 13 lipca 2010 r. udzielił odpowiedzi na wniosek skarżącego. Istota sporu dotyczy zatem formy zaskarżonego orzeczenia. Zdaniem autora skargi kasacyjnej Sąd powinien bowiem umorzyć postępowanie w oparciu o przepis art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a., a nie oddalić skargę.

Zarzut naruszenia art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a. w zw. z art. 54 § 3 P.p.s.a. i art. 151 P.p.s.a. należy jednak uznać w omawianej sprawie za bezzasadny. Zgodnie z art. 149 P.p.s.a. Sąd uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Przepis ten nie może jednak znaleźć zastosowania, kiedy w chwili wyrokowania organ wykonał już ciążące na nim wskazane w tym przepisie obowiązki. Możliwe do rozróżnienia są tu dwie sytuacje. Z pierwszą mamy do czynienia wówczas kiedy w dacie wpływu skargi do sądu administracyjnego nie ma już bezczynności po stronie organu bo przed tą datą podjął czynności, do których był zobowiązany. Sąd administracyjny bada wówczas zasadność skargi, a więc to czy do chwili jej złożenia w sądzie organ administracji pozostawał w bezczynności czy też nie. W zależności od wyników postępowania Sąd zobowiązuje organ do określonego działania w myśl art. 142 P.p.s.a. bądź też oddala skargę jako nieuzasadnioną zgodnie z art. 151 P.p.s.a.

Powodem oddalenia skargi jest w myśl tego przepisu jej bezzasadność. Oznacza to, ze Sąd powinien skargę na bezczynność organu oddalić, jeżeli stwierdzi, że wbrew twierdzeniom skarżącego organ nie pozostawał w bezczynności w dacie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Z inną jednak sytuacją mamy do czynienia wówczas gdy bezczynność organu zostaje usunięta w czasie trwania postępowania przed sądem administracyjnym.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 26 listopada 2008 r. sygn. I OPS 6/08 wskazał, że przepis art. 161 § 1 pkt 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ma zastosowanie także w przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu – w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a tej ustawy organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności. W uzasadnieniu swojego stanowiska Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że sąd administracyjny uznawszy, że organ był bezczynny w dacie wniesienia skargi ale przestał nim być wydając stosowny akt lub podejmując właściwą czynność w trybie autokontroli, powinien przyjąć, że przestała istnieć sprawa sądowoadministracyjna (rozumiana jako ustalenie, czy istnieje potrzeba zmuszenia organu do podjęcia nakazanych prawem aktów lub czynności), a co za tym idzie postępowanie to stało się bezprzedmiotowe. W takim przypadku bowiem już samo wniesienie skargi na milczenie organu wywołuje pożądany skutek w postaci likwidacji jego bezczynności. Nie ma wówczas żadnych innych powodów, które przemawiałyby za wydaniem wyroku oddalającego skargę, który – najogólniej rzecz ujmując – jest orzeczeniem stwierdzającym, że podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia prawa jest bezzasadny. Takie orzeczenie będzie niezrozumiałe dla skarżącego, który przecież zasadnie żądał od sądu administracyjnego ochrony, osiągnął zamierzony cel na skutek skorzystania z przysługującego mu środka prawnego, bo organ, którego bezczynność zaskarżono, w całości uwzględnił skargę. Uwzględnienie skargi przez organ wywołuje także ten skutek, że skarga została przez organ rozpoznana, a więc sąd nie może ponownie rozpoznać tej samej skargi. Inaczej mówiąc, skoro organ uwzględnił skargę, to tej samej skargi sąd nie może uwzględnić lub oddalić.

W realiach omawianej sprawy bezczynność organu, jak trafnie wskazał Sąd I instancji nie istniała już w chwili wniesienia skargi do sądu. Należy zatem podzielić stanowisko zawarte w uzasadnieniu wyroku, że była ona bezzasadna wobec czego zgodnie z art. 151 P.p.s.a. podlegała oddaleniu.

Mając wszystko to na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt