drukuj    zapisz    Powrót do listy

6145 Sprawy dyrektorów szkół 6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze, Oświata, Wojewoda, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 1380/14 - Wyrok NSA z 2014-09-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1380/14 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2014-09-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-06-04
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jan Paweł Tarno /przewodniczący sprawozdawca/
Małgorzata Borowiec
Tomasz Zbrojewski
Symbol z opisem
6145 Sprawy dyrektorów szkół
6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze
Hasła tematyczne
Oświata
Sygn. powiązane
IV SA/Gl 1335/13 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2014-02-06
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 art. 36a ust. 6
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity
Dz.U. 2013 poz 594 art. 91 ust. 1 i 4
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - tekst jednolity.
Dz.U. 2010 nr 60 poz 373 § 3 ust. 1 i ust. 2
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie NSA Małgorzata Borowiec del. NSA Tomasz Zbrojewski Protokolant starszy asystent sędziego Dorota Chromicka po rozpoznaniu w dniu 3 września 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Jeleśnia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 6 lutego 2014 r. sygn. akt IV SA/Gl 1335/13 w sprawie ze skargi Gminy Jeleśnia na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia [...] września 2013 r., nr [...] w przedmiocie powołania komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na stanowisko Dyrektora Przedszkola w [...] oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 6 lutego 2014 r., IV SA/Gl 1335/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę Gminy Jeleśnia na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z [...] września 2013 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia Wójta Gminy Jeleśnia z [...] maja 2013 r., nr [...] w sprawie powołania komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Przedszkola w [...].

W uzasadnieniu, Sąd I instancji wskazał, że Wojewoda Śląski jako przyczynę stwierdzenia nieważności zarządzenia nr [...] wskazał naruszenie art. 36a ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm., zwanej dalej "uso"). Zdaniem organu nadzoru, regulacja zawarta we wskazanym przepisie zobowiązywała organ prowadzący przedszkole do ukształtowania komisji konkursowej z uwzględnieniem wszystkich podmiotów w przepisie tym wymienionych. Tymczasem w zaskarżonym zarządzeniu nie dopuszczono do składu komisji przedstawicieli organizacji związkowych, o których mowa w art. 36a ust. 6 pkt 3 lit. c. ustawy o systemie oświaty.

Zgodnie z treścią art. 36a ust. 6 ustawy o systemie oświaty jednym z niezbędnych elementów procedury zmierzającej do obsadzenia stanowiska dyrektora szkoły publicznej jest powołanie przez organ prowadzący szkołę komisji konkursowej. Jak wynika z brzmienia art. 36a ust. 6 pkt 1 – 3, a także ust. 7 – 11 wskazanej ustawy legislator w sposób precyzyjny, niewymagający innej niż literalna wykładni, określił zarówno rodzaj podmiotów, których przedstawiciele wchodzą w skład komisji konkursowej, jak też ich liczbę. Zdaniem Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego, treść przedstawionej w wymienionych przepisach regulacji wskazuje, że organ prowadzący szkołę (odpowiednio - przedszkole) nie został uprawniony do dowolnego kształtowania składu komisji konkursowej, której rolą jest wybór dyrektora tej placówki, za wyjątkiem przypadku opisanego w ust. 10 tego przepisu, który jednak nie ma zastosowania w kontrolowanej sprawie. Należy więc przyznać racje organowi nadzoru co do tego, że w stanie faktycznym kontrolowanej sprawy, ukonstytuowanie komisji konkursowej z pominięciem jednego z jej obligatoryjnie wymaganych członków stanowi naruszenie prawa. Jest to nadto uchybienie skutkujące stwierdzeniem nieważności kwestionowanego aktu. Celem działania wynikającego z treści art. 36a ust. 6 uso, przypisanego do kompetencji organu prowadzącego szkołę, jest bowiem utworzenie wyodrębnionego organizacyjnie podmiotu zdolnego do przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły. Zdolność tę zapewnia temu podmiotowi powołanie go na mocy odpowiedniej procedury. Wadliwie ukonstytuowana komisja konkursowa nie posiadałaby zdolności do wyboru kandydata na dyrektora szkoły i stanowiłaby przyczynę wadliwie przeprowadzonego konkursu odpowiadającą – zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – przesłance z § 11 pkt 4 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 2013, poz. 832). Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie "organ prowadzący szkołę lub placówkę unieważnia konkurs i zarządza ponowne jego przeprowadzenie w przypadku stwierdzenia innych nieprawidłowości, które mogły mieć wpływ na wynik konkursu".

Należy zauważyć, że w zarzutach skargi Wójt Gminy Jeleśnia w rzeczywistości podzielił pogląd organu nadzoru, co do ustawowego składu komisji konkursowej. Uznał jednak, że ze względu na wyznaczony termin do składania ofert nie było celowe oczekiwanie na zgłoszenie przez związki zawodowe swego przedstawiciela, gdyż pociągałoby to za sobą przekroczenie "sztywnych" terminów posiedzenia komisji. Za odmienną niż przedstawiona powyżej wykładnią przepisu art. 36a ust. 6 uso nie mogą jednak przemawiać względy celowościowe, na które powołuje się w skardze Wójt Gminy Jelenia. Konieczność dochowania terminu posiedzenia komisji oraz powiadomienia o nim członków komisji i kandydatów stanowi obowiązek przewodniczącego komisji konkursowej, która musi jednak zostać wcześniej prawidłowo ukształtowana. Rzeczą organu prowadzącego szkołę jest powołanie komisji konkursowej odpowiadającej wymaganiom ustawodawcy, który nie przewidział możliwości pominięcia któregokolwiek z przedstawicieli podmiotów wymienionych w art. 36a ust. 6 ustawy podmiotu ze względu na zbyt krótkie terminy pomiędzy jego zgłoszeniem się do składu komisji, a data składania ofert przez kandydatów na stanowisko dyrektora.

Sąd zauważył, że terminy określone w skardze jako "sztywne" w istocie mają charakter terminów instrukcyjnych, a ich naruszenie nie wywołuje żadnych konsekwencji prawnych, co do przebiegu konkursu (por. wyrok NSA z 25 stycznia 2011 r., I OSK 1919/10).

W ocenie Sądu I instancji, argumenty Wójta Gminy Jeleśnia zmierzające do wykazania braku możliwości przeprowadzenia konkursu w przypadku złej woli podmiotów, które muszą zostać powołane do składu komisji konkursowej, nie znajdują odzwierciedlenia w stanie faktycznym sprawy i jako takie nie stanowią przedmiotu analizy Sądu. Z wypowiedzi przedstawionych w skardze wynika natomiast, że prawdopodobnie data konkursu i data zgłaszania ofert została wyznaczona przez organ prowadzący przedszkole bez uwzględnienia upływu czasu niezbędnego do ukonstytuowania w sposób prawidłowy komisji konkursowej. Jako słuszną potraktować tu trzeba uwagę organu nadzoru, że wydając zaskarżone zarządzenie w dniu następnym po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania członków składu komisji Wójt Gminy Jeleśnia nie wziął pod uwagę możliwości reakcji ze strony związków zawodowych w ostatnim dniu terminu. Staranność w działaniach zmierzających do przeprowadzenia konkursu, wymagana ze strony przestrzegającego prawa organu prowadzącego szkołę, nakazuje takie okoliczności przewidywać. W przypadku konieczności dochowania terminu posiedzenia ze względu na wcześniejsze wyznaczenie daty zgłaszania ofert Wójt dysponuje wystarczającymi środkami komunikacji, które pozwoliłyby na ukształtowanie składu komisji konkursowej w sposób odpowiadający wymogom prawa.

Zatem, za nietrafną uznał Sąd argumentację Wójta Gminy, która wynika w istocie z nieprawidłowej interpretacji obowiązujących przepisów. Za zasadne uznane zostało natomiast stanowisko Wojewody wyrażone w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym zmierzającym do wyeliminowania z obrotu prawnego nieważnego zarządzenia z tego tytułu, że do składu komisji konkursowej wyłaniającej dyrektora szkoły nie został dopuszczony przedstawiciel zakładowej organizacji związkowej ZNP, co mogłoby w rezultacie mieć istotny wpływ na wynik konkursu.

Skargą kasacyjną Wójt Gminy Jeleśnia zaskarżył opisany wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

1. § 3 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 60, poz. 373 ze zm.) przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że terminy wskazane w cytowanym przepisie są terminami instrukcyjnymi,

2. art. 36a ust. 6 uso przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie poprzez nietrafne przyjęcie, że obowiązkiem organu prowadzącego szkołę jest powołanie komisji konkursowej odpowiadającej wymaganiom ustawodawcy, który nie przewidział możliwości pominięcia któregokolwiek z przedstawicieli podmiotów wymienionych w tym przepisie, pomimo że związki zawodowe w ogóle nie wyraziły akcesu udziału w pracach komisji konkursowej – do chwili obecnej żadne pismo związków zawodowych w tej sprawie nie wpłynęło do Urzędu Gminy w Jeleśni.

Z uwagi na podniesione zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi, albo uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu Wójt Gminy Jeleśnia podkreślił, że ze stanowiskiem wojewódzkiego sądu administracyjnego nie można się zgodzić. Zgodnie z § 1 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8.04.2010 r. w ogłoszeniu o konkursie ustalono termin składania ofert przez kandydatów na dyrektora na dzień 15 maja 2013 r. Pismem z 22.04.2013 r. adresowanym do Prezesa Zarządu Oddziału ZNP w Jeleśni, Wójt Gminy Jeleśnia prosił o wytypowanie do komisji konkursowej przedstawiciela związków zawodowych w terminie do 13 maja 2013 r. Do chwili obecnej tj. 31.03.2014 r. Prezes Zarządu Oddziału ZNP Jeleśnia nie odpowiedział na to pismo, ani nie złożył swoich kandydatur. Przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8.04.2010 r. określają szczególny tryb postępowania administracyjnego, wyłączający możliwość zastąpienia go przepisami k.p.a. W żadnym przepisie cyt. rozporządzenia nie nakazano organowi prowadzącemu stosowanie środków przymusu do wpływu na konieczność wyboru przedstawiciela przez związki zawodowe, a do tego sprowadzałyby się zalecenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego odnośnie zapewnienia obowiązku udziału przedstawiciela związków zawodowych w składzie komisji konkursowej. Także w komentarzu Mateusza Pilcha do art. 36a uso znajduje się pogląd, zgodnie z którym "Związek może, lecz nie musi skorzystać z przysługującemu mu prawa. Wola zależy od inicjatywy samego związku, bowiem ani ustawa ani przepisy wykonawcze do niej nie przewidują żadnego szczególnego trybu powiadamiania o możliwości zgłoszenia reprezentantów związku do składu komisji konkursowej". W tym wypadku można zasadnie twierdzić, że związek zawodowy nie chciał desygnować swojego przedstawiciela. Odpowiedź z 6.11.2013 r. Prezesa Zarządu Oddziału ZNP Jeleśnia na pismo Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia. Po pierwsze dlatego, że uzyskano ją już po zakończeniu konkursu. Po drugie, w postępowaniu konkursowym nie stosuje się przepisów i zasad ogólnych przewidzianych w k.p.a. Świadczy o tym wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 27.06.2012 r., I OSK 680/12, w którym NSA stwierdził, że przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8.04.2010 r. określają szczególny tryb postępowania administracyjnego, wyłączający możliwość zastąpienia go przepisami k.p.a. Tak więc nie ma przepisów zobowiązujących organ prowadzący do ustalenia przyczyn niezgłoszenia przedstawiciela zakładowej organizacji związkowej do składu komisji konkursowej.

W korelacji do tych "zapisów" także terminy podane w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 8.04.2010 r. oznaczają, że konkurs powinien być rozstrzygnięty w ciągu 14 dni roboczych od upływu terminu składania ofert przez kandydatów wskazanego w ogłoszeniu konkursu. Stanowi o tym § 3 ust. 2 cyt. rozporządzenia. W tym wypadku termin ten upływał w dniu 29.05.2013 r. O charakterze materialnoprawnym terminów podanych w § 3 cyt. rozporządzenia przesądzają także niektóre wyroki sądów administracyjnych, np. w wyroku WSA w Gliwicach z 21.01.2010 r., IV SA/Gl 487/09 wprost stwierdzono: "Określony w § 3 ust. 1 rozporządzenia termin nie jest terminem instrukcyjnym, ani też procesowym, ale ma charakter materialnoprawny i nie może być przedłużony przez przyjęcie innego sposobu jego obliczania od ustalonego w przepisach prawa. Został on expressis verbis ustanowiony, jako termin 14 dni roboczych od upływu terminu składania ofert przez kandydatów, wskazany w ogłoszeniu o konkursie. Termin ten zaczyna biec od daty końcowej składania ofert przez kandydatów, wskazanej w ogłoszeniu o konkursie. (...) Przywrócenie terminu prawa materialnego jest dopuszczalne, ale tylko wówczas, gdy taką możliwość przewidują przepisy określające dany termin, co w rozpatrywanej sprawie nie ma miejsca". Wyrok ten dotyczył właśnie stosowania terminów podanych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 8.04.2010 r., a w szczególności jego § 3. W dalszej części wyroku Sąd ten stwierdził: "Skoro zatem przepis wykonawczy do ustawy o systemie oświaty wyznacza wskazany termin 14-dniowy, to po upływie tego terminu jakiekolwiek działanie komisji konkursowej nie może rodzić skutków prawnych. (...) Ustanowiony w tym przepisie termin posiedzenia komisji konkursowej jest terminem zawitym, albowiem ani przepisy ustawy o systemie oświaty, ani przepisy wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej nie przewidują możliwości przedłużania procedury konkursowej". Sąd ten, co wynika z uzasadnienia wyroku dostosował się do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z 14.10.1996 r. (OSP 19/96 - ONSA z. 2 z 1997 r. poz. 56), który taką wykładnię terminów prawa materialnego ustalił. Wyrok WSA z 21.01.2010 r. został utrzymany w mocy wyrokiem NSA w Warszawie z 9.07.2010 r., I OSK 682/10. Taką samą linię orzeczniczą zastosował WSA w Gliwicach w wyroku z 4.05.2009 r., IV SA/Gl 180/09.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną wniesiono o jej oddalenie. Podniesiono w szczególności, że organ administracji podziela w całości interpretację przepisów prawa zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Zawarto w niej również obszerną polemikę z zarzutami skargi kasacyjnej. Podkreślono, że wywody Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w tym zakresie są słuszne i odzwierciedlające aktualne orzecznictwo w powyższej kwestii (por. wyrok WSA w Gliwicach z 20 lipca 2010 r., IV SA/Gl 293/10 i wyrok NSA z 25 stycznia 2011 r., I OSK 1919/10).

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 174 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.) skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, albowiem według art. 183 § 1 ustawy - p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Związanie NSA podstawami skargi kasacyjnej wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze. Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym - zdaniem skarżącego - uchybił sąd, określenia, jaką postać miało to naruszenie, uzasadnienia zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego - wykazania dodatkowo, że to wytknięte uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Kasacja nieodpowiadająca tym wymaganiom, pozbawiona konstytuujących ją elementów treściowych uniemożliwia sądowi ocenę jej zasadności. Ze względu na wymagania stawiane skardze kasacyjnej, usprawiedliwione zasadą związania Naczelnego Sądu Administracyjnego jej podstawami sporządzenie skargi kasacyjnej jest obwarowane przymusem adwokacko - radcowskim (art. 175 § 1 - 3 p.p.s.a.). Opiera się on na założeniu, że powierzenie czynności sporządzenia skargi kasacyjnej wykwalifikowanym prawnikom zapewni jej odpowiedni poziom merytoryczny i formalny, umożliwiający Sądowi II instancji dokonanie kontroli zaskarżonego orzeczenia.

Złożona w rozpatrywanej sprawie skarga kasacyjna, choć formalnie odpowiada przedstawionym wymogom, to jednak podniesionych w niej zarzutów nie można uznać za usprawiedliwione.

Terminy wskazane w § 3 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznej szkoły lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej są procesowymi terminami instrukcyjnymi. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela w tej kwestii stanowisko wyrażone w wyroku NSA z 25 stycznia 2011 r., I OSK 1919/10.

Skarżący kasacyjnie, zaliczając omawiane terminy do prekluzyjnych terminów prawa materialnego, nie wziął pod uwagę, że w doktrynie i judykaturze powszechnie przyjmuje się, że termin materialny jest elementem jakiegoś prawa (uprawnienia), a terminy mające znaczenie dla toku postępowania są terminami procesowymi. Terminy prawa materialnego mają charakter zawity (prekluzyjny), gdyż ograniczają w czasie dochodzenie lub inną realizację praw podmiotowych, a ich upływ powoduje wygaśnięcie określonego prawa lub obowiązku. Charakter zawity mogą mieć również terminy procesowe, w tym sensie, że ich upływ pozbawia stronę możliwości skutecznego dokonania określonej czynności procesowej. W polskim systemie prawa prekluzyjności nie domniemywa się. Musi ona wynikać z aktów rangi ustawowej. Wyznaczenie terminów zawitych w rozporządzeniach wykonawczych jest dopuszczalne wyłącznie na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego i może odnosić się tylko do terminów procesowych, a nie materialnych. O charakterze terminu przesądzają skutki wynikające z jego niedochowania. W związku z powyższym nie może ulegać wątpliwości, że skutki związane z niezachowaniem określonych terminów muszą wynikać wprost z powołanych przepisów prawa. Oznacza to, że prekluzyjność musi zawsze wiązać się z wyznaczeniem stronie w określonych aktach prawnych nieprzekraczalnego terminu do wystąpienia na przykład z określonym żądaniem pod rygorem wygaśnięcia roszczenia. Nie dotyczy to natomiast terminu zakreślonego organowi do załatwienia określonych spraw. Zakreślenie przez prawodawcę terminu do załatwienia sprawy przez organ, bądź też do uregulowania stanu prawnego dotyczącego określonego przedmiotu stwarza tylko powinność organu, a nie bezwzględny nakaz dokonania tej czynności w wyznaczonym terminie pod rygorem ujemnych skutków dla stron. W nauce prawa taki termin nazywa się terminem instrukcyjnym. Sam upływ takiego terminu nie stanowi jeszcze żadnych przeszkód do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy lub uregulowania stanu prawnego.

Ustawa o systemie oświaty, wprowadzając obowiązek konkursowego wyznaczenia kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki nie określiła żadnych terminów prac komisji konkursowej, ani nie przewidziała żadnych negatywnych skutków dla kandydata związanych z czasem trwania postępowania konkursowego. Przeciwnie, ustawa ta w art. 36a ust. 3 ustanowiła zasadę, że wyłonionemu w drodze konkursu kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska, chyba że organ sprawujący nadzór pedagogiczny zgłosił zastrzeżenie, o którym mowa w ust. 2. Oznacza to, że jeżeli postępowanie konkursowe nie zostanie unieważnione i organ nadzoru pedagogicznego nie zgłosił zastrzeżeń, to istnieje prawny obowiązek powierzenia stanowiska dyrektora. Zasada ta ma także odwrotne znaczenie, tzn. nie można skutecznie kwestionować powierzenia takiego stanowiska, jeżeli w przewidzianym trybie nie unieważniono postępowania konkursowego lub organ nadzoru zgłosił zastrzeżenia po upływie ustawowego terminu.

Ustawa o systemie oświaty upoważniła właściwych ministrów do określenia w drodze rozporządzenia regulaminu konkursu, z uwzględnieniem sposobu ogłaszania konkursu, trybu pracy komisji oraz sposobu nadzorowania prawidłowości postępowania konkursowego. Ta delegacja ustawowa nie obejmuje zatem umocowania do określenia w drodze rozporządzenia żadnych terminów zawitych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. w § 3 ust. 1 stwierdza, że przewodniczący komisji ustala termin i miejsce posiedzenia komisji, o czym powiadamia na piśmie członków komisji oraz kandydatów, nie później niż na 7 dni przed terminem posiedzenia. Zaś w § 3 ust. 2 stanowi, że posiedzenie komisji konkursowej odbywa się nie później niż w zakreślonym terminie. Przepisy te nie przyznają komisji, ani jej przewodniczącemu jakichkolwiek uprawnień możliwych do zrealizowania w podanym tam terminie, lecz wskazują jedynie obowiązek terminowego procedowania w sprawie będącej przedmiotem postępowania konkursowego. Przepisy te nie określają też żadnych skutków niedochowania określonych w nich terminów. Takich skutków, wbrew twierdzeniom skarżącego kasacyjnie, nie można wyinterpretować w drodze wykładni. Treść powołanych przepisów dowodzi, że celem tych unormowań było tylko zapewnienie sprawnego toku pracy komisji konkursowej. Nie da się z nich wyprowadzić wniosku, że przekroczenie omawianych terminów ma prowadzić do wygaśnięcia prawa do dalszego prowadzenia postępowania konkursowego oraz że przesłanką do skutecznego powierzenia obowiązków dyrektora przedszkola jest zachowanie ich przez komisję konkursową. Skoro nie ustanowiono żadnych ani materialnych, ani procesowych skutków uchybienia omawianego terminu, to niedopuszczalne jest wyręczanie prawodawcy przez organy stosujące prawo i przypisywanie mu zamiaru, którego ani wprost, ani pośrednio nie przewidział.

Powyższe wnioski, odnoszą się w szczególności do terminu określonego w § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 8 kwietnia 2010 r. Użyte w tym przepisie sformułowanie "nie później niż w ciągu 14 dni" należy odczytywać jako werbalne wzmocnienie obowiązku niezwłocznego rozpoczęcia i zakończenia przez komisję postępowania konkursowego. Termin ten ma pełnić rolę środka dyscyplinującego i tym samym zapewnić sprawność działania prac komisji. Został on zastrzeżony dla komisji przeprowadzającej postępowanie konkursowe, a nie dla stron stosunku prawnego łączącego organ prowadzący przedszkole z kandydatem na stanowisko dyrektora takiej placówki oświatowej. Samo naruszenie takiego terminu automatycznie nie stwarza zatem ani dla komisji, ani uczestników postępowania konkursowego żadnych konsekwencji.

Jednakże powyższe stwierdzenie nie oznacza, by przekroczenie omawianych terminów nigdy nie mogło wywołać jakichkolwiek skutków. Kwestie te mogą być badane w każdej sprawie indywidualnie, ale pod kątem ewentualnej możliwości zastosowania § 8 ust. 2 pkt 3 i 4 rozporządzenia (np. czy uchybienie siedmiodniowego terminu na zawiadomienie o miejscu i czasie posiedzenia komisji nie uniemożliwiło kandydatowi na dyrektora wzięcia udziału w postępowaniu konkursowym), a nie stwierdzenia nieważności zarządzenia w sprawie powołania komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora przedszkola.

Bezzasadny jest również zarzut naruszenia art. 36a ust. 6 uso przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że podmiotem odpowiedzialnym za prawidłowy skład komisji konkursowej jest organ prowadzący przedszkole. Jego obowiązkiem zatem jest ustalenie (w przypadku braku odpowiedzi w wyznaczonym przez organ terminie), czy zakładowa organizacja związkowa nie zrezygnowała z przysługującemu jej prawa, aby jej przedstawiciel znalazł się w składzie komisji konkursowej. Niewyjaśnienie tej okoliczności jest istotnym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1 i 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ponieważ prowadzi do powołania komisji konkursowej w składzie sprzecznym z wymaganiami określonymi w art. 36a ust. 6 uso.

Z przedstawionych wyżej przyczyn, skoro zarzuty skargi kasacyjnej okazały się nieusprawiedliwione, Naczelny Sąd Administracyjny skargę kasacyjną oddalił, w oparciu o przepis art. 184 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt