Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Organ orzekający na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.) nie kwalifikuje w sposób wiążący robót budowlanych wymagających uzyskania ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości. Jego rolą jest ocena, czy pozostają zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub posiadaną przez inwestora decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, a także określenie, na czym te roboty polegają i skonkretyzowanie zakresu ograniczenia sposobu korzystania z prawa własności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 maja 2015 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Wojewody P. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości poprzez udzielenie zezwolenia na przebudowę istniejącej linii elektroenergetycznej wraz z niezbędną infrastrukturą 1. oddala skargę; 2. przyznaje adwokatowi U. D. od Skarbu Państwa (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącej D. S. wykonane na zasadzie prawa pomocy.

II SA/Bk 833/14

UZASADNIENIE

Przed Starostą S. toczyło się z wniosku P. Spółka akcyjna w L. (dalej jako Spółka) postępowanie w sprawie ograniczenia sposobu korzystania z działek nr [...], [...], [...] i [...] położonych w S., gm. S. Ograniczenie, według wstępnej treści wniosku, miałoby polegać na udzieleniu zezwolenia na przebudowę, zakładanie i przeprowadzenie przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, a także innych podziemnych, naziemnych lud nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.

W postępowaniu zainicjowanym powyższym wnioskiem decyzją z dnia [...] lutego 2014 r. znak [...] Wojewoda P. uchylił decyzję Starosty S. z dnia [...] grudnia 2013 r. znak [...], którą orzeczono o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości uwzględniając wniosek inwestora. Organ odwoławczy dostrzegł następujące uchybienia w postępowaniu pierwszoinstancyjnym: przebieg inwestycji przez nieruchomość został określony na planie sytuacyjnym w skali 1:1000, jednakże z akt nie wynika, by decyzja posiadała załącznik graficzny; decyzja wraz z planem sytuacyjnym została doręczona wyłącznie dwóm stronom; istnieje konieczność zgromadzenia kompletnej dokumentacji potwierdzającej przeprowadzenie rokowań, gdyż jeden ze współwłaścicieli (D. S.) podnosi, że zostały one przerwane mimo braku sprzeciwu pozostałych współwłaścicieli nieruchomości; w aktach sprawy znajdują się kopie dokumentów niepoświadczone za zgodność z oryginałem; punkt 1 decyzji Starosty (ograniczenie sposobu korzystania z "nieruchomości") nie koresponduje z pkt 2 decyzji (zobowiązanie do udostępnienia określonej w punkcie 1 "części nieruchomości"); należy przeformułować rozstrzygnięcie, z którego nie wynika konieczność zdemontowania m.in. pięciu słupów elektroenergetycznych, co wynika z kolei z dalszej części tej decyzji; zobowiązano współwłaścicieli nieruchomości do jej udostępnienia inwestorowi celem konserwacji i usuwania awarii, który to obowiązek wynika wprost z art. 124 ust. 6 u.g.n.; po pouczeniu stron w trybie art. 10 § 1 k.p.a. organ I instancji nadal gromadził dowody w sprawie.

Po ponownie przeprowadzonym postępowaniu decyzją z dnia [...] kwietnia 2014 r. znak [...] Starosta S.:

1. ograniczył sposób korzystania z nieruchomości stanowiącej działki nr [...], [...], [...] i [...] położone w obrębie S., gmina S., stanowiące współwłasność G. S., J. S., K. S., H. S., K. S., Ł. S., P. S. - w 3/64 części każdy oraz H. (powinno być D.) S. w 43/64 części, poprzez udzielenie Spółce zezwolenia na przebudowę na tej nieruchomości istniejącej napowietrznej linii elektroenergetycznej 110 kV relacji: S. – S., do rzeki B. wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą, w tym na zdemontowaniu dotychczasowych przewodów elektrycznych, ich usunięciu i zamontowaniu nowych przewodów oraz usytuowaniu słupów elektroenergetycznych. Jak wskazano, zezwolenie dotyczy wykonania robót budowlanych związanych ze zdemontowaniem dotychczasowych przewodów elektrycznych oraz istniejących pięciu słupów, ich usunięciu, posadowieniu nowych pięciu słupów i zawieszeniu na nich nowych przewodów elektrycznych. Sprecyzowano, że po wytyczeniu stanowisk dla nowych słupów przez uprawnionego geodetę, zostaną wykonane wykopy i fundamenty, następnie zmontowane na działkach słupy zostaną posadowione i połączone za pomocą kotew z fundamentem. Na posadowionych słupach zostaną zamontowane izolatory łańcuchowe, a na nich rozciągnięte nowe przewody elektryczne. Po przebudowie linia będzie miała tą samą długość na każdej z działek i będzie przebiegała tą samą trasą co linia dotychczasowa. Powierzchnia gruntu zajęta przez pas technologiczny wynosić będzie na poszczególnych działkach: nr [...] – 5 114 m2, w tym powierzchnia zajęta przez słup - 21 m2 (na granicy działki nr [...] i [...] – tej ostatniej nie stanowiącej własności wymienionych w decyzji osób, będzie usytuowany jeden słup); nr [...] – 2 964 m2, w tym powierzchnia zajęta przez słup - 14 m2; nr [...] – 2 810 m2, w tym powierzchnia zajęta przez słup - 5 m2; nr [...] – 1 842 m2, w tym powierzchnia zajęta przez słup - 14 m2.

Wskazano, że usytuowanie linii i słupów nastąpi zgodnie z trasą oznaczoną na planie sytuacyjnym w skali 1:1000 stanowiącym integralną część przedmiotowej decyzji, zaś ograniczenie korzystania z nieruchomości oraz wykonywanie uprawnień przez podmiot, któremu udzielono zezwolenia na korzystanie z nieruchomości następuje zgodnie z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Siemiatycze, zatwierdzonego uchwałą Nr XV/106/2000 Rady Gminy w Siemiatyczach z dnia 25 października 2000 r. (Dz. Urz. Woj. Podl. nr 30, poz. 468 z późń.zm.);

2. zobowiązał wszystkich współwłaścicieli działek do udostępnienia, na czas niezbędny do wykonania robót budowlanych związanych z przebudową linii elektroenergetycznej, określonej w punkcie 1 części nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z przebudową tej linii;

3. zobowiązał Spółkę do przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego niezwłocznie po wykonaniu robót budowlanych związanych z przebudową linii elektroenergetycznej. Wskazał, że jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego stanie się niemożliwe albo spowoduje nadmierne trudności lub koszty, właścicielowi nieruchomości przysługuje od jednostki, która uzyskała zezwolenie, odszkodowanie odpowiadające wartości poniesionych szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu;

4. wskazał, że ostateczna decyzja o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.

W podstawie prawnej decyzji organ wskazał art. 124 ust. 1, 2, 3, 4, 6 i 7 w związku z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.), dalej jako u.g.n.

W uzasadnieniu decyzji Starosta wyjaśnił, że inwestor dołączył do wniosku następujące dokumenty: odpis zaświadczenia lokalizacji szczegółowej z dnia 14 stycznia 1961 r. oraz zezwolenie z dnia 24 czerwca 1961 r. na przeprowadzenie i budowę linii elektroenergetycznej; wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Siemiatycze (uchwała Rady Gminy Siemiatycze z dnia 25 października 2000 r.), według którego przez działki nr [...], [...], [...] i [...] przebiega trasa istniejącej linii elektroenergetycznej WN 110 kV oznaczona na rysunku planu symbolem EE1. Następnie organ wskazał, że przebudowa spornej linii jest inwestycją celu publicznego w rozumieniu art. 6 pkt 2 u.g.n. Wyjaśnił zasady orzekania o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości wynikające z art. 124 ust. 1 u.g.n. Wywiódł, że uzyskano od inwestora precyzyjne wyjaśnienie zakresu planowanej przebudowy (pismo z dnia [...] marca 2014 r.) jako: zdemontowanie dotychczasowych przewodów, starych słupów wraz z fundamentami i ich usunięcie, wytyczenie przez geodetę stanowiska dla nowych słupów, wykonanie wykopów pod fundamenty i ich wykonanie, zamontowanie nowych słupów na nowych fundamentach oraz zawieszenie na nich nowych przewodów, uprządkowanie terenu i przywrócenie go do stanu pierwotnego. Ustalono również, że po wykonaniu robót zostaną wykonane prace porządkowe związane z usunięciem gałęzi, drzew i krzewów niespełniających wymaganych przez polskie normy odległości od istniejącej i jednocześnie przebudowywanej linii oraz nastąpi przywrócenie terenu do stanu pierwotnego.

Jak wskazał organ, inwestor podjął próbę zawarcia porozumienia ze współwłaścicielami działek co do dobrowolnego ich udostępnienia, jednakże próba okazała się bezskuteczna. W trakcie rokowań D. S. zażądała jednorazowego odszkodowania z tytułu ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości w kwocie 130 355 zł, podczas gdy inwestor zaproponował kwotę jednorazową 7 000 zł oraz ustanowienie nieodpłatnej służebności przesyłu (protokół z dnia [...] września 2013 r.). Natomiast w trakcie rokowań w dniu [...] lutego 2014 r. przeprowadzonych z G. S. i J. S., w trakcie których inwestor podtrzymał propozycję złożoną wcześniej D. S., wymienieni dwaj współwłaściciele nie określili swoich żądań oraz poinformowali, że pozostałe rodzeństwo zajmuje podobne stanowisko. Organ podzielił twierdzenia inwestora, że zachowanie współwłaścicieli nie wskazywało na możliwość zawarcia porozumienia. Starosta wyjaśnił również, że odstąpił od przeprowadzenia rozprawy administracyjnej z uwagi na zgromadzenie wystarczającej do wydania rozstrzygnięcia dokumentacji i wyjaśnienie spornych okoliczności, co dawało podstawy do uwzględnienia wniosku inwestora na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła D. S. zarzucając naruszenie: art. 6 k.p.a. w związku z art. 124 u.g.n. poprzez wydanie decyzji bez podstawy prawnej; art. 7 k.p.a. poprzez naruszenie zasady praworządności, niepodjęcie wszelkich kroków zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz jej załatwienie bez uwzględnienia słusznego interesu obywateli; art. 8 k.p.a. poprzez przeprowadzenie postępowania i wydanie decyzji w taki sposób, że nie pogłębiło to zaufania obywateli do organów Państwa, nadto wprowadzenie stron w błąd; art. 9 k.p.a. poprzez nienależyte i niewyczerpujące informowanie stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego oraz poprzez nieczuwanie nad tym, aby strona uczestnicząca w postępowaniu nie poniosła szkody z powodu nieznajomości prawa.

Uzasadniając zarzuty wskazano, że organ wydając kwestionowaną decyzję wkroczył w materię stosunków cywilnoprawnych, bowiem ustanowienie służebności przesyłu następuje na podstawie art. 3051 Kodeksu cywilnego. Nadto rozstrzygnął w sposób wykraczający poza treść art. 124 u.g.n., który nie zezwala na ustanawianie ograniczeń w postaci demontowania słupów, ograniczania sposobu korzystania z całej a nie tylko z niezbędnej części nieruchomości, wykonania prac porządkowych czy czynności związanych z konserwacją, usuwaniem awarii i eksploatacją linii elektroenergetycznej. Odwołująca zakwestionowała także ustalenie organu o bezskuteczności rokowań podnosząc, że to inwestor przerwał rozmowy mimo braku sprzeciwu współwłaścicieli co do realizacji inwestycji na ich działkach. W ocenie odwołującej się, także doszło do zmiany pierwotnego wniosku w trybie uzupełnienia braków formalnych. Zwróciła uwagę na to, że linia ma być przebudowana a nie budowana.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2014 r. znak [...] Wojewoda P. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Wyjaśnił zasady orzekania na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. podkreślając konieczność zgodności inwestycji z obowiązującym planem miejscowym lub decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, które to warunki w jego ocenie w przedmiotowej sprawie zostały spełnione. Działki nr [...], [...], [...] i [...] objęte są ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy S. jako częściowo obszar przebiegu istniejącej trasy linii elektroenergetycznej WN 110 kV oznaczonej na rysunku planu symbolem EE1. W ocenie Wojewody, brak było również zgody współwłaścicieli na udostępnienie nieruchomości w drodze porozumienia (D. S. do protokołu z dnia [...] września 2013 r. przedstawiła inną propozycję rekompensaty za ograniczenie sposobu korzystania z działek, a w protokole z dnia [...] lutego 2014 r. G. S. oraz J. S. nie określili swoich żądań oraz poinformowali o identycznym stanowisku reszty rodzeństwa). Inwestor określił i zaproponował współwłaścicielom warunki zmierzające do uzyskania prawa do gruntu oraz podał propozycje cenowe, na które nie wyrażono jednoznacznej zgody. Zgromadzony materiał dowodowy organ odwoławczy ocenił jako wystarczający do wydania rozstrzygnięcia na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n.

Skargę na decyzję Wojewody złożyła D. S. zarzucając identyczne jak w odwołaniu naruszenia przepisów prawa procesowego tj. art. 6 k.p.a. w związku z art. 124 u.g.n., art. 7 – 9 k.p.a. Dodatkowo, rozszerzając zakres zarzutów wskazanych w odwołaniu, zarzuciła naruszenie art. 7 Konstytucji RP w związku z art. 124 u.g.n. poprzez błędne zastosowanie ostatnio wskazanego przepisu i naruszenie prawa własności zagwarantowanego konstytucyjnie. Uzasadnienie zarzutów skargi również pokrywa się z uzasadnieniem zarzutów odwołania, w tym co do wkraczania rozstrzygnięciami władczymi w sferę stosunków cywilnoprawnych, rozstrzyganie poza zakresem treści art. 124 ust. 1 u.g.n., błędnego przyjęcia, że współwłaściciele działek nie dążyli do zawarcia porozumienia co do ich udostępnienia, poprzez niedopuszczalną zmianę wniosku w trybie uzupełnienia jego braków formalnych. Dodała, że organ rozstrzygnął w oparciu o wymieniony przepis mimo nieustanowienia uprzedniego służebności przesyłu oraz mimo braku sprzeciwu właścicieli na udostępnienie nieruchomości.

Wyjaśniła także, że organ zaakceptował wniosek przedsiębiorstwa energetycznego bez zachowania elementarnych zasad sprawiedliwości społecznej. Przedsiębiorstwo uzyskało zgodę na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane z naruszeniem uprawnień właścicielskich. Nie wyjaśniono również, czy uprawnione było zezwalanie na budowę linii światłowodowej i czy jest to zgodne z planem miejscowym, który przewiduje budowę linii elektroenergetycznej. Nie wyjaśniono, czy konieczne jest uzyskanie uzgodnienia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Również powołanie się przez organ na protokół z dnia [...] września 2013 r. oraz jej oświadczenie nie spełnia ustawowego warunku przeprowadzenia rokowań.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu, bowiem sąd nie stwierdził, aby zaskarżona decyzja była dotknięta wadami zarzuconymi w skardze lub innymi, które jest zobowiązany wziąć pod uwagę z urzędu na podstawie art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), dalej jako p.p.s.a., a prowadzącymi do eliminacji decyzji z obrotu prawnego.

Podstawą prawną zaskarżonej decyzji jest art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 518 z późn. zm.), dalej jako u.g.n. Zgodnie z tym przepisem, starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej może w drodze decyzji ograniczyć sposób korzystania z nieruchomości poprzez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje – jak stanowi cytowany przepis – zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Z powyższego przepisu wynikają następujące przesłanki uzasadniające decyzyjne ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości:

- uzasadniona miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o lokalizacji inwestycji celu publicznego potrzeba przeprowadzenia przez daną nieruchomość inwestycji liniowej celu publicznego, służącej przesyłaniu lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, łączności publicznej i sygnalizacji wraz z niezbędnymi do korzystania z tych przewodów i urządzeń obiektów;

- brak zgody właściciela nieruchomości na przeprowadzenie przez jego nieruchomość opisanej wyżej inwestycji.

Stosownie zaś do treści art. 124 ust. 3 u.g.n. udzielenie zezwolenia na decyzyjne ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, dla przeprowadzenia inwestycji celu publicznego opisanej w ust. 1 tego przepisu, powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac, o których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie, która zobowiązana jest dołączyć do wniosku dokumenty z przeprowadzonych rokowań.

Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych i ze stanowiska przedstawicieli nauki prawa, instytucja ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości uregulowana w art. 124 ust. 1 u.g.n. interpretowana jest jednolicie. Podkreśla się w szczególności jej wyjątkowy charakter z uwagi na to, że dotyczy ograniczenia uprawnień właścicielskich, przeznaczenia prywatnej własności dla realizacji celu publicznego, którego konieczność realizacji i konkretny sposób tej realizacji wynika z określonych przepisów (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego) lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz którego osiągnięcie stało się niemożliwe w drodze ugody z właścicielem nieruchomości (vide wyrok z dnia 10 lutego 2015 r., II SA/Bk 1098/14, z dnia 20 maja 2015 r., II SA/Bk 195/15, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl, powoływanej dalej w skrócie jako CBOSA oraz E. Bończak – Kucharczyk, komentarz do art. 124 ustawy o gospodarce nieruchomościami, Lex).

Zdaniem składu orzekającego w sprawie niniejszej, materiał dowodowy zawarty w aktach administracyjnych uprawniał do twierdzenia, że spełnione zostały wszystkie wymienione wyżej ustawowe przesłanki pozwalające na decyzyjne ograniczenie sposobu korzystania z działek nr [...], [...], [...] i [...] stanowiących współwłasność skarżącej oraz G. S., J. S., K. S., H. S., K. S., Ł. S., P. S.

Przede wszystkim ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości dla tej konkretnie spornej inwestycji zostało przewidziane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego – uchwale Rady Gminy w Siemiatyczach z dnia 25 października 2000 r. (Dz. Urz. Woj. Podl. nr 30, poz. 468 z późn. zm.). W planie tym wskazano bowiem, że przez działki skarżącej i pozostałych współwłaścicieli przebiega trasa istniejącej linii elektroenergetycznej WN 110 kV oznaczona na rysunku planu symbolem EE1. Jak wynika z akt administracyjnych, linia ta została wykonana na podstawie zezwolenia na jej przeprowadzenie z dnia [...] czerwca 1961 r., które – wraz z zaświadczeniem o jej szczegółowej lokalizacji z dnia [...] stycznia 1961 r. znajduje się również w aktach administracyjnych przedmiotowej sprawy. Nadto, zgodnie z załączonym do akt wypisem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z 2000 r., ustalono w nim nie tylko warunki realizacji nowych, ale i modernizacji istniejących urządzeń elektroenergetycznych, w tym przewidziano konieczność zachowania określonych odległości dla linii WN w zabudowie mieszkalnej i niemieszkalnej. Regulacje te potwierdzają, że modernizacja spornej linii elektroenergetycznej, w tym na obszarze obejmującym działki pozostające we współwłasności skarżącej, ma swoje oparcie w normach planistycznych (jest przewidziana obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jak tego wymaga art. 124 ust. 1 u.g.n.).

Nie ulega również wątpliwości, że sporna modernizacja stanowi cel publiczny, którym zgodnie z art. 6 pkt 2 u.g.n. jest nie tylko budowa, ale i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Zdaniem sądu, w pojęciu utrzymywania urządzeń przesyłowych mieści się również ich modernizacja, która co do zasady służy poprawieniu ich sprawności i lepszemu wykorzystywaniu. Przedmiotowa modernizacja nie może być zatem zakwalifikowana inaczej jak realizacja ważnego interesu gospodarczego i społecznego, mającego znaczenie ponadlokalne z racji wzajemnego powiązania wszystkich elementów sieci infrastruktury energetycznej.

Nie budzi również wątpliwości sądu zakres ustanowionego w punkcie 1 decyzji pierwszoinstancyjnej ograniczenia sposobu korzystania z działek skarżącej i pozostałych współwłaścicieli. Zauważyć trzeba bowiem, że w ponownie prowadzonym postępowaniu (po wydaniu przez Wojewodę decyzji kasacyjnej z dnia [...] lutego 2014 r.) inwestor doprecyzował wniosek odnośnie czynności, które po uzyskaniu prawa dysponowania częścią działek będzie zobowiązany wykonać. Umożliwiło to organowi I instancji ustalenie konkretnego dla każdej działki rozmiaru ograniczenia prawa własności. Wskazano ilość podlegających zdemontowaniu i posadowieniu jako nowych słupów (5), powierzchnię przez nie zajmowaną, konieczność zdemontowania i podwieszenia nowych linii – zgodnie z trasą już istniejącej linii i na tej samej długości. Nadto stanowiące załączniki do decyzji pierwszoinstancyjnej dwie mapy w skali 1:1000 jednoznacznie wskazują przebieg linii przez działki stron, zakres pasa technologicznego, umiejscowienie słupów. Tym samym wyeliminowano uchybienia wytknięte przez Wojewodę w decyzji kasacyjnej (brak jednoznacznego, stanowiącego załącznik do decyzji, graficznego przedstawienia zakresu niezbędnego ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości). Niewątpliwie powyższe ustalenia chronią interesy skarżącej i pozostałych współwłaścicieli przed skorzystaniem przez inwestora z uzyskanego ograniczenia w sposób nadmierny, a tym samym nieuprawniony.

W kontekście powyższego niezrozumiałe są zarzuty skarżącej, jakoby organ zezwolił na przebudowę linii, które to roboty różnią się od budowy. Wskazać trzeba, że organ orzekający na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. nie kwalifikuje w sposób wiążący robót budowlanych wymagających uzyskania ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości. Jego rolą jest ocena, czy pozostają zgodne z miejscowym planem lub posiadaną przez inwestora decyzją lokalizacyjną, określenie, na czym one polegają i konkretyzacja zakresu ograniczenia sposobu korzystania z prawa własności. Skoro w sprawie niniejszej ten zakres został przez inwestora doprecyzowany i jest on zgodny z rozwiązaniami planistycznymi dotyczącymi tego terenu, to organ nie mógł odmówić wydania decyzji na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. Okoliczność, że określił prace jako przebudowa nie ma znaczenia dla legalności rozstrzygnięcia na podstawie art.124 u.g.n., skoro jednocześnie szczegółowo wskazał ich zakres.

Dodać natomiast w tym miejscu należy, że prace modernizacyjne będą dotyczyły takiego odcinka i w takim miejscu posadowienia słupów elektroenergetycznych i przebiegu samych linii, które stanowią kontynuację dotychczasowego ograniczenia, bowiem linia istnieje już kilkadziesiąt lat. Nadto na etapie ograniczania sposobu korzystania z nieruchomości dla potrzeb realizacji inwestycji celu publicznego o przebiegu przesądzonym w planie miejscowym nie ma już możliwości kwestionowania usytuowania linii. Zakres ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości przesądza bowiem albo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, albo decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego. Nie ma zatem organ wydający decyzję na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. swobody w ustaleniu przebiegu inwestycji celu publicznego, której usytuowanie wynika z wcześniejszych zdarzeń prawnych, wiążących w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. (vide wyrok z dnia 14 maja 2015 r., II SA/Bk 194/15, z dnia 10 lutego 2015 r., II SA/Bk 1098/14, CBOSA).

Również wydania decyzji na wskazanej podstawie ustawodawca nie uzależnił od uprzedniego ustanowienia służebności przesyłu, czego domaga się skarżąca. Także okoliczność, że ingerencja w oparciu o art. 124 ust. 1 u.g.n. stanowi wkroczenie imperium państwa w dominium prywatnych osób pozostaje bez znaczenia dla oceny legalności zaskarżonej decyzji, bowiem taki kształt ograniczenia sposobu korzystania z własności prywatnej celem realizacji celów publicznych został przewidziany przez ustawodawcę, co wiąże sąd administracyjny przy sprawowaniu kontroli.

Nie można się także zgodzić ze skarżącą, że inwestor bezpodstawnie nie zrealizował w pełni obowiązku przeprowadzenia rokowań, czego organ nie dostrzegł uznając ten warunek za spełniony.

Celem ustanowionego w art. 124 ust. 3 u.g.n. obowiązku przeprowadzenia rokowań jest umożliwienie konsensualnego załatwienia sprawy. W orzecznictwie sądów administracyjnych wyrażone zostało jednakże stanowisko, że w sytuacji, gdy właściciel nie odpowiedział na zaproszenie do rokowań, sprzeciwił się wyrażeniu zgody albo strony postawiły sobie wzajemnie takie warunki, że uznały je za niemożliwe do przyjęcia – rokowania należy uznać za bezskuteczne (vide wyrok z dnia 12 lutego 2013 r., II SA/Bk 692/12, z dnia 30 czerwca 2011 r., II SA/Lu 301/11, CBOSA). Podzielając w całości powyższe stanowisko dodać należy, że przepis art. 124 u.g.n. nie określa ani formy rokowań, ani sposobu ich dokumentowania, jak też nie określa wiążąco momentu, w którym przesądzone zostaje, iż rokowania należy uznać za nieprzynoszące skutku w postaci porozumienia stron.

Z przedłożonych sądowi akt administracyjnych wynika, że inwestor dwukrotnie kontaktował się ze współwłaścicielami celem przeprowadzenia rokowań, czego dowodem są protokoły z dnia [...] września 2013 r. oraz z dnia [...] lutego 2014 r. D. S. wypowiedziała się co do stanowiska inwestora w dniu [...] września 2013 r. przedstawiając propozycję znacznie odbiegającą od propozycji inwestora (domagała się odszkodowania w wysokości ponad 130 000 zł podczas gdy inwestor proponował 7 000 zł). Dwaj inni współwłaściciele (G. S. i J. S.) nie określili w dniu [...] lutego 2014 r. swoich żądań odmawiając jednocześnie podpisania protokołu rokowań zawierającego propozycję inwestora, tę samą, którą przedstawił skarżącej kilka miesięcy wcześniej. Oświadczyli też, że pozostałe rodzeństwo zajmuje identyczne stanowisko. W tych okolicznościach uzasadnione było wystąpienie przez inwestora na drogę administracyjną (o wydanie decyzji na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n.), gdyż podejmowane przez niego próby porozumienia nie rokowały powodzenia z uwagi na znaczną rozbieżność stanowisk (głównie propozycji skarżącej) i mogące być intepretowane jako brak woli porozumienia stanowisko dwóch współwłaścicieli z dnia [...] lutego 2014 r. (nieprzedstawienie przez nich konkretnych, własnych propozycji, brak jednoznacznej zgody na warunki inwestora przy jednoczesnej odmowie podpisania protokołu rokowań). Nie ma przy tym znaczenia, że inwestor nie uzyskał osobistego (bezpośredniego) stanowiska pozostałych pięciu współwłaścicieli, skoro ich udziały stanowią mniejszość w stosunku do udziałów współwłaścicieli, którzy się wypowiedzieli (skarżąca – [...], G. S. i J. S. - obaj łącznie [...] części), zaś pozostali współwłaściciele podali stanowisko nieobecnego rodzeństwa.

Wyjaśnić należy, że rokowania może przerwać każdy z uczestników negocjacji niedostrzegający realnych szans na zawarcie porozumienia. Opowiedzenie się za stanowiskiem skarżącej, jakoby nie wyraziła w trakcie rokowań sprzeciwu wobec polubownego załatwienia sprawy, a zatem należało dalej prowadzić rokowania – czyniłoby z rokowań instytucję iluzoryczną. W takiej sytuacji jak proponuje skarżąca, każdy wniosek o dalsze prowadzenie rokowań, także niezwiązany z konkretnymi propozycjami stron, blokowałby ich zakończenie i w konsekwencji uzyskanie przez inwestora tytułu prawnego do władania nieruchomością na cele budowlane.

Nie ma natomiast znaczenia dla oceny przeprowadzonych rokowań jako spełniających warunek z art. 124 ust. 3 u.g.n. fakt, iż stanowisko skarżącej co do propozycji inwestora uzyskano jeszcze przed wydaniem decyzji kasacyjnej i następującym po niej sprecyzowaniem wniosku inwestora w piśmie z dnia [...] marca 2014 r., zaś stanowisko G. S. i J. S. – przed uzyskaniem powyższego sprecyzowania. Przedmiotowe sprecyzowanie nie wprowadzało zasadniczych zmian w stosunku do zakresu ograniczenia sformułowanego we wniosku wszczynającym postępowanie, a jedynie uszczegółowiło go. Wyeliminowano w nim jedynie z zakresu wskazanych przez inwestora czynności konserwację urządzeń i doprecyzowano, że chodzi wyłącznie o "przebudowę" a nie "przebudowę, zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości urządzeń" (jak wynikało z części wstępnej pierwotnej wersji wniosku inicjującego postępowanie). W sprecyzowaniu również bardziej szczegółowo wskazano kolejność następujących po sobie działań, co można było w zasadzie wyinterpretować z treści wniosku (vide akapit drugi, trzeci i czwarty strona 2 wniosku). Sporne sprecyzowanie nie zmieniało natomiast wniosku w zakresie przebiegu linii, szerokości pasa technologicznego, miejsca posadowienia słupów oraz samego charakteru robót budowlanych.

Nie zasługują na uwzględnienie również pozostałe zarzuty skargi. W decyzji wydanej po ponownym rozpoznaniu sprawy wyeliminowano wątpliwość co do zakresu ograniczenia tj. czy dotyczy części czy całości działki, co nastąpiło poprzez jednoznaczne graficzne wyrysowanie terenu objętego rozstrzygnięciem z punkcie 1 decyzji na mapie stanowiącej załącznik do decyzji pierwszoinstancyjnej (wskazuje ona precyzyjnie przebieg trasy i usytuowanie słupów na części działek skarżącej i pozostałych współwłaścicieli). Również z treści decyzji nie wynika, wbrew twierdzeniom na stronie 2 skargi, by umożliwiono inwestorowi wykonywanie w ramach ograniczenia ustanowionego na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n., czynności związanych z konserwacją, usuwaniem awarii i eksploatacją sieci energetycznej (w tym zakresie w piśmie precyzującym ograniczono wniosek inwestora, o czym była wyżej mowa). Także nie było konieczności uzyskania, zgodnie z wymaganiem art. 124 ust. 1b u.g.n., zezwolenia Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, bowiem przepis ten dotyczy urządzeń łączności publicznej. Są nimi, zgodnie z definicją ustawową tego pojęcia zawartą w art. 4 pkt 18 u.g.n. – infrastruktura telekomunikacyjna służąca zapewnieniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego. Tymczasem ani z wniosku inwestora, ani z dołączonych dokumentów nie wynika, by inwestor zamierzał w ramach modernizacji linii dokonywać instalacji urządzeń telekomunikacyjnych. Również wskazać należy, że procedura ustanowienia służebności przesyłu jest odrębną od ustanowienia ograniczenia na zasadzie art. 124 ust. 1 u.g.n., przy czym obie są od siebie – przeciwnie niż twierdzi skarżąca – niezależne.

Na marginesie można natomiast dodać, że w zasadzie zbędne było dodanie w decyzji punktów 2 – 4. Zobowiązanie do udostępnienia części nieruchomości, której sposób korzystania ograniczono na podstawie art. 124 ust. 1 u.g.n. samo w sobie oznacza konieczność jej udostępnienia w przyszłości w zakresie objętym ograniczeniem. Z kolei zobowiązanie do przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego niezwłocznie po wykonaniu robót oraz wskazanie na możliwość uzyskania rekompensaty wynika wprost z art. 124 ust. 4 u.g.n., zatem również i w tym zakresie rozstrzygnięcie było zbędne. Wydaje się, że organ wyszedł w ten sposób naprzeciw obawom strony o uzyskanie w przyszłości kompensacji szkód wynikłych ze zrealizowania inwestycji, tyle że nie było to konieczne, bowiem i tak zostało zagwarantowane ustawowo. Podobnie jak ustalenie w punkcie 4 decyzji o skutku ostatecznej decyzji ograniczającej w postaci podstawy dokonania wpisu w księdze wieczystej nieruchomości (jest to uregulowane w art. 124 ust. 7 u.g.n.).

Sąd nie stwierdził również w kontrolowanym postępowaniu naruszeń prawa procesowego, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w tym zarzuconych w skardze. Stan faktyczny został wyjaśniony w sposób wyczerpujący, działania organu nie nosiły cech wprowadzających w błąd, jak zarzuca skarżąca, zaś stronom w pierwszej instancji zapewniono czynny udział oraz pouczono o treści art. 10 § 1 k.p.a. Faktycznie organ odwoławczy nie zawiadomił skarżącej i pozostałych współwłaścicieli w trybie art. 10 § 1 k.p.a. o możliwości zapoznania się z aktami sprawy, ale naruszenie to nie miało żadnego wpływu na wynik sprawy. Przede wszystkim dlatego, że w postępowaniu odwoławczym oceniano i analizowano ten sam materiał dowodowy co w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Również skarżąca w skardze nie wykazała, że z powodu niemożliwości skorzystania na etapie odwoławczym z prawa uregulowanego w art. 10 § 1 k.p.a. nie mogła uzupełnić materiału dowodowego lub dokonać innej czynności, która miałaby wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Mając powyższe na uwadze skarga podlegała oddaleniu (art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)

O przyznaniu kosztów pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu orzeczono na podstawie art. 250 p.p.s.a. w związku z § 18 ust. 1 pkt 1 c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 461).