Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Paweł Miładowski Sędziowie sędzia NSA Anna Łuczaj /spr./ sędzia del. WSA Izabela Bąk-Marciniak Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Szpojankowski po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej [...] sprawy ze skargi kasacyjnej K. F. i S. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 14 stycznia 2016 r. sygn. akt III SA/Gd 835/15 w sprawie ze skargi K. F. i S. F. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu cywilnego małżeństwa sporządzonego za granicą oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, wyrokiem z dnia 14 stycznia 2016r., sygn. akt III SA/Gd 835/15, oddalił skargę K. F. i S. F. na decyzję Wojewody Pomorskiego z dnia [...] września 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu cywilnego małżeństwa sporządzonego za granicą.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd podał, iż zaskarżoną decyzją Wojewoda Pomorski, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej: k.p.a.) i art. 104 w zw. z art. 107 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1741 ze zm.), w zw. z art. 18 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) - po rozpatrzeniu odwołania K. F. oraz S. F. - utrzymał w mocy decyzję Zastępcy Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w G. z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] o odmowie wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu małżeństwa zawartego przez ww. w E. w dniu [...] stycznia 2015 r. (okręg nr [...], rok [...], wpis Nr [...]). Organ odwoławczy wskazał, że w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] lipca 2015 r. Zastępca Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w G. powołał się na art. 107 Prawa o aktach stanu cywilnego, który w punkcie 3 stanowi, że "Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia dokonania transkrypcji, jeżeli: (...) transkrypcja byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej." Organ I instancji, wskazując art. 18 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zaznaczył, że przepisy prawa polskiego nie przewidują możliwości zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy osobami tej samej płci. W odwołaniu od powyższej decyzji K. F. oraz S. F. zarzuciły organowi naruszenie: art. 18 Konstytucji RP poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepis ten wyklucza możliwość ochrony innych związków małżeńskich, niż zawierane między kobietą i mężczyzną; art. 104 ust. 1 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 47 Konstytucji RP w zw. z art. 8 § 2 Konwencji o prawach człowieka i podstawowych wolnościach poprzez ich niezastosowanie i odmowę przeniesienia do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji aktu małżeństwa sporządzonego w E. w dniu [...] stycznia 2015 r.; art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że przeniesienie do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji aktu małżeństwa byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

Wojewoda Pomorski wskazał, że wpisanie aktu, czyli tak zwana transkrypcja, oznacza wierne i literalne odwzorowanie treści zagranicznego dokumentu, a zatem dane zawarte w zagranicznym akcie stanu cywilnego powinny być przeniesione do polskiego aktu stanu cywilnego bez dokonywania jakichkolwiek zmian. W związku z tym w decyzji dotyczącej wpisania zagranicznego aktu stanu cywilnego nie można wskazać innej treści aktu niż treść wynikająca wprost z tego dokumentu. Wpisanie zagranicznego aktu stanu cywilnego nie ma charakteru rejestracyjnego, a sprowadza się jedynie do przetransportowania pod względem językowym i formalnym obcego aktu stanu cywilnego na obowiązujący w Polsce język urzędowy i w formie obowiązującej dla rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów. Organ odwoławczy wskazał ponadto, że wzór aktu małżeństwa, wynikający z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015r. w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego w części pierwszej, przeznaczonej na dane osób, które zawarły małżeństwo zawiera dwie rubryki: rubryka pierwsza oznaczona jest jako "mężczyzna", a rubryka druga jako "kobieta". W wyniku transkrypcji aktu małżeństwa odwołujących jedna z kobiet zostałaby wpisana w rubryce "mężczyzna". Sporządzenie przez kierownika urzędu stanu cywilnego takiego aktu stanu cywilnego byłoby niezgodne z obowiązującym w Polsce porządkiem prawnym oraz mogłoby zostać uznane jako poświadczenie przez funkcjonariusza publicznego nieprawdy. Zgodnie z art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia dokonania transkrypcji, jeżeli byłaby ona sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. W przedmiotowej sprawie należy brać pod uwagę przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które w tytule I "małżeństwo" w art. 1 wyraźnie wskazują, że małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta wstępują w związek małżeński. Żadna z późniejszych regulacji ww. kodeksu nie przewiduje możliwości zawarcia małżeństwa przez dwie osoby tej samej płci. Pojęcie małżeństwa zostało ponadto uregulowane w ustawie zasadniczej (Konstytucji RP), która w art. 18 dookreśla je jako związek kobiety i mężczyzny. Określenie małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, wzór aktu małżeństwa, w którym figurują rubryki "kobieta" oraz "mężczyzna" w żaden sposób nie świadczą o dyskryminacji odwołujących. Stosowanie prawa powszechnie obowiązującego nie jest przejawem dyskryminacji przez władzę publiczną. To postąpienie przez organ w stosunku do określonej grupy osób w sposób sprzeczny z brzmieniem norm powszechnie obowiązujących lub niewynikający z tych norm mogłoby świadczyć o nierówności obywateli wobec prawa. Art. 18 Konstytucji RP wskazuje zatem na ochronę małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, nie stanowiąc, że inne związki małżeńskie takiej ochronie nie podlegają, gdyż polski system prawny innego związku niż związek heteroseksualny nie charakteryzuje jako małżeństwa. Zatem rejestracja przez kierownika urzędu stanu cywilnego małżeństwa osób jednej płci byłaby sprzeczna z zasadami porządku prawnego RP. Organ odwoławczy, odwołując się do art. 47 Konstytucji - stanowiącego, że każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym – podkreślił, że odmowa dokonania wpisu do polskiego rejestru stanu cywilnego aktu małżeństwa zawartego przez skarżące w E. nie kwestionuje i nie narusza wyżej wymienionych praw, a jedynie wskazuje na brak podstaw prawnych w zakresie prawa krajowego, umożliwiających dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem, zatem dotyczy tylko kwestii formalnych, wymaganych dla dokonania wpisu.

W skardze powyższą decyzję K. F. oraz S. F. zarzuciły naruszenie: art. 18 Konstytucji RP poprzez jego błędną interpretację polegającą na nieprawidłowym uznaniu, iż przepis ten wyklucza dokonanie transkrypcji aktu małżeństwa sporządzonego za granicą i wpisanie do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu małżeństwa zawartego przez skarżące [...] sierpnia 2010 r. w E., a także na nieprawidłowym uznaniu, że z przepisu tego nie wynika ochrona rodziny, jaką tworzą skarżące oraz nieprawidłowym uznaniu, iż z przepisu tego, z którego wynika obowiązek ochrony i opieki rodziny tworzonej przez skarżące, nie wynika prawo skarżących do transkrypcji aktu małżeństwa zawartego za granicą i wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego przedmiotowego aktu małżeństwa; art. 1, art. 2, art. 32 i art. 47 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie prowadzące do uznania, że wynikająca z tych przepisów ochrona udzielona prawu skarżących do formalnego uznania ich trwałego i stabilnego związku polegającego na wspólnym pożyciu zawierającym trzy więzi charakterystyczne dla pożycia małżeńskiego, nie powoduje obowiązku dokonania transkrypcji przedmiotowego aktu małżeństwa; art. 104 i art. 107 pkt. 3 Prawa o aktach stanu cywilnego poprzez ich błędną interpretację sprowadzającą się do nieprawidłowego uznania, że okoliczność, iż skarżące zawarły związek małżeński jako osoby tej samej płci, stoi na przeszkodzie dokonania transkrypcji aktu małżeństwa, a także do nieprawidłowego uznania, że istnieje "podstawowa zasada porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej", której ochrona nakazywałaby odmowę dokonania żądanej przez strony czynności; art. 21 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, poprzez jego niezastosowanie prowadzące do odmowy przyznania ochrony uprawnieniu skarżących do dokonania transkrypcji aktu małżeństwa, a tym samym do naruszenia uprawnienia skarżących do wykonywania swobodnego przepływu osób, jako obywatelek Unii Europejskiej; art. 8 oraz art. 14 w zw. z art. 8 EKPC poprzez ich niezastosowanie prowadzące do odmowy przyznania ochrony uprawnieniu skarżących do dokonania transkrypcji aktu małżeństwa zawartego za granicą i wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktu małżeństwa (sporządzonego [...] stycznia 2015 r.), która to odmowa stanowiła przejaw dyskryminacji ze względu na orientację seksualną skarżących w zakresie dostępu do korzystania przez skarżące z prawa do życia rodzinnego, gwarantowanego przez art. 8 EKPC.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Pomorski wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd wskazał, że pojęcie małżeństwa zawarte w ustawie zasadniczej jest autonomicznym pojęciem konstytucyjnym, niezależnym od innych aktów normatywnych zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. W polskim porządku prawnym wymaganie różnopłciowości stanowi przesłankę merytoryczną małżeństwa. Następnie, wskazując na treść art. 7 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z 2015r., poz. 1792) - zgodnie z którym prawa obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczpospolitej Polskiej - Sąd stwierdził, że skoro w Polsce jedynie małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny może być zarejestrowany w formie aktu stanu cywilnego, to również zagraniczny dokument stanu cywilnego, jakim jest akt małżeństwa, może zostać przeniesiony do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji jedynie wówczas gdy wskazuje jako małżonków mężczyznę i kobietę. W innym wypadku (gdy akt małżeństwa wymienia małżonków jednej płci) transkrypcja jako sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego RP jest niedopuszczalna. Z tych względów zarzut skargi dotyczący "jedynie" transkrypcji, jak i cała argumentacja zawarta w pkt 5 uzasadnienia zarzutów skargi, wskazując na "element transgraniczny" w stanie faktycznym sprawy, jest chybiona, gdyż w sposób nieuprawniony lekceważy ustawodawstwo krajowe, w tym całkowicie pomija samą istotę koncepcji instytucji małżeństwa w Polsce.

Odnosząc się do zarzutu podjęcia ingerencji zaskarżonym rozstrzygnięciem "w prawo do życia rodzinnego członków rodziny małżonek F." Sąd wskazał na ewidencyjny charakter prawny wpisów w aktach stanu cywilnego i podkreślił, że wpis o małżeństwie stanowiący akt stanu cywilnego nie kształtuje praw, obowiązków i wolności życia osobistego, rodzinnego, swobody przemieszczania. Jest jedynie zapisem zdarzenia świadczącym o stanie cywilnym, w żaden sposób stanu cywilnego jednak nie kreuje. Uprawnienia i obowiązki mają swoje źródło w regulacji materialnoprawnej. Tym samym wpis o małżeństwie lub jego brak nie stanowi ingerencji w prawo do życia rodzinnego. Zdaniem Sądu przyjęta wykładnia nie narusza standardów wynikających z Konwencji o ochronie praw człowieka i obywatela. Sąd - nie zaprzeczając, iż aktualnie w wielu państwach członkowskich istnieje akceptowana tendencja do prawnej formalizacji i ochrony związków jednopłciowych - stwierdził, iż nie zmienia to faktu, iż tendencja ta nie znalazła możliwości realizacji na gruncie prawa polskiego, do stosowania którego zobowiązane są zarówno organy jak i sądy. Żaden akt prawa unijnego nie stanowi źródła takiego obowiązku. Również w orzecznictwie ETPCz przyjmuje się, że kwestia dopuszczalności małżeństw osób tej samej płci została pozostawiona do uregulowania w prawie krajowym państw członkowskich. Stanowisko takie Trybunał przyjął na podstawie art. 12 oraz art. 14 w związku z art. 8 Konwencji. Trybunał podkreślił w wyroku z dnia 24 czerwca 2010r. w sprawie S. i K. przeciwko A. (powołanym również w skardze), że " Konwencja winna być odczytywana jako całość, a jej artykuły powinny być tym samym interpretowane ze sobą w harmonii. Mając na względzie wniosek [...], iż art.12 nie nakłada na Układające się Państwa obowiązku przyznania parom jednopłciowym możliwości zawarcia małżeństwa, art. 14 w związku z art. 8, będący przepisem o bardziej ogólnym celu i zakresie stosowania, również nie może być interpretowany jako artykuł nakładający taki obowiązek". Sąd zaznaczył także, że w wyroku z dnia 21 lipca 2015r. ETPCz rozważa sytuację związków jednopłciowych w krajowym systemie prawa włoskiego oraz zarzuca bierność władzy ustawodawczej Włoch w związku z sygnalizowaną w tym kraju potrzebą uznania i ochrony związków jednopłciowych akcentowaną przez "całą populację Włoch i najwyższe włoskie autorytety sądowe". Trybunał odnosi się wyłącznie do "krajowego systemu prawa włoskiego".

Odnosząc się do prac projektowych konstytucji, wskazanych przez skarżące jako travaux preparatoires Sąd stwierdził, że wynika z nich pełna świadomość polskiego ustawodawcy, jaką normę z zakresu istoty koncepcji małżeństwa chciał zawrzeć w ostatecznym brzmieniu ustawy zasadniczej, co znalazło wyraz w art. 18 Konstytucji. Sąd nie znalazł podstaw do uznania, że zaskarżone rozstrzygnięcie narusza zakaz dyskryminacji, gdyż stosowanie prawa powszechnie obowiązującego nie jest przejawem dyskryminacji przez władzę publiczną.

Skargą kasacyjną K. F. i S. F. zaskarżyły powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego w postaci art. 8 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 14 w zw. z art. 8 ust. 1 i ust. 2 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez ich nieprawidłową wykładnię polegającą na przyjęciu, że należy je interpretować jako niestojące na przeszkodzie odmowie dokonania transkrypcji aktu małżeństwa zawartego przez skarżące, która to odmowa wyniknęła z uznania, jak to przyjął nieprawidłowo WSA w Gdańsku, że "wpis o małżeństwie lub jego brak nie stanowi ingerencji w prawo skarżących do życia rodzinnego".

Na podstawie art. 188 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniesiono o uwzględnienie skargi kasacyjnej w całości, uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz rozpoznanie skargi poprzez uchylenie zaskarżonych skargą do WSA decyzji Wojewody Pomorskiego, jak również poprzedzającej ją decyzji Zastępcy Kierownika USC w G. oraz zasądzenie na rzecz skarżących od Wojewody zwrotu kosztów postępowania w obydwu instancjach. Ponadto, w przypadku nieuwzględnienia skargi, wniesiono o odstąpienie od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania od skarżących na rzecz organu, o ile ten takie żądanie zgłosi i zajdą podstawy do jego uwzględnienia, a to z uwagi na uzasadniony przypadek polegający na tym, że skarżące dochodzą w materialnym postępowaniu ochrony ich praw podstawowych w postaci prawa do życia rodzinnego (art. 8 EKPC) i nie godzi się, aby niezależnie od okoliczności skarżące poniosły koszty niedoskonałości krajowej regulacji normującej formalizację związków osób tej samej płci.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono m.in., że odmowa dokonania transkrypcji w okolicznościach takich jak w niniejszej sprawie, stanowi nieuprawnioną ingerencję w prawo skarżących do życia rodzinnego, a także dyskryminację ze względu na orientację seksualną w zakresie korzystania przez skarżące z przysługującego im prawa do życia rodzinnego. W ocenie skarżących nie ulega wątpliwości, na gruncie art. 8 ust. 1 i ust. 2 Konwencji, że państwa będące stronami Konwencji mają obowiązek zapewnić jakąś, określoną przez siebie, postać formalizacji wspólnego pożycia dwóch dorosłych osób tej samej płci. Konwencja istotnie nie przesądza, że tą formą ma być koniecznie małżeństwo, jednak równie mocno determinuje to, że sama formalizacja ma zostać wprowadzona. Zdaniem skarżących, najmniej inwazyjną dla krajowego systemu prawa postacią formalizacji pożycia dwóch osób tej samej płci, jest właśnie dokonanie transkrypcji aktu małżeństwa zawartego za granicą. Taka postać formalizacji zakłada, że nie dokonuje się zmian prawa materialnego (rodzinnego), a jedynie zapewnia się uznanie skutków małżeństwa zawartego za granicą. Na poparcie powyższego stanowiska skarżące odwołały się do orzeczeń ETPC (w sprawie S. i K. oraz w sprawie O. i in. przeciwko W.) oraz uchwał Sądu Najwyższego w sprawie o sygn. akt I KZP 20/15 i III CZP 65/12.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zaskarżenia. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się naruszenia art. 8 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 14 w zw. z art. 8 ust. 1 i ust. 2 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności poprzez ich nieprawidłową wykładnię, a to z poniższych względów.

Zgodnie z art. 8 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993, Nr 6, poz. 284 ze zm.), dalej: Konwencja - każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji (ust. 1). Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób (ust. 2). Korzystanie z praw i wolności wymienionych w Konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów, jak płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź z jakichkolwiek innych przyczyn - art. 14 Konwencji.

Rozważając jednak kwestie dotyczące zawierania małżeństwa jak i dokonywania transkrypcji zagranicznego dokumentu stanu cywilnego należy mieć na uwadze także art. 12 Konwencji "Prawo do zawarcia małżeństwa" stanowiący, iż mężczyźni i kobiety w wieku małżeńskim mają prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny, zgodnie z ustawami krajowymi regulującymi korzystanie z tego prawa.

Przepis art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 2064) przewiduje, iż zagraniczny dokument stanu cywilnego, będący dowodem zdarzenia i jego rejestracji, może zostać przeniesiony do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji. Transkrypcja polega na wiernym i literalnym przeniesieniu treści zagranicznego dokumentu stanu cywilnego zarówno językowo, jak i formalnie, bez żadnej ingerencji w pisownię imion i nazwisk osób wskazanych w zagranicznym dokumencie stanu cywilnego – ust. 2.

Jednocześnie w myśl art. 107 pkt 3 powołanej wyżej ustawy kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia dokonania transkrypcji, jeżeli transkrypcja byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

Przypomnieć należy, iż jeśli wpisanie zagranicznego dokumentu do polskich ksiąg stanu cywilnego zawiera treść sprzeczną z istniejącym porządkiem prawnym, to wówczas należy mieć na uwadze regulacje zawarte w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 1792). Stosownie do art. 7 ust.1 tej ustawy prawa obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to tzw. klauzula porządku publicznego. Przy ustalaniu podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej – na użytek klauzuli porządku publicznego – należy brać pod uwagę m.in. art. 18 Konstytucji RP, który definiuje małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, a tym samym wynika z niego zasada nakazująca jako małżeństwo traktować w Polsce jedynie związek heteroseksualny.

Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej i jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej – art. 8 ust. 1 i 2. Przepis art. 7 Konstytucji RP jednoznacznie stanowi, iż organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. To zaś oznacza, iż organy administracji publicznej obowiązane są przestrzegać Konstytucji RP i obowiązujących ustaw. Do takich ustaw należy m.in. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (aktualnie t.j. Dz.U. z 2017r., poz. 682). Stosownie do art. 1 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zawartym w Tytule I "Małżeństwo", Dziale I - Zawarcie małżeństwa, małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński.

W tym stanie prawnym stwierdzić należy, iż transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego, jakim jest akt małżeństwa sporządzony w E. potwierdzający zawarcie w dniu [...] stycznia 2015 r. związku małżeńskiego przez skarżące – podobnie jak zawarcie związku małżeńskiego przez dwie osoby tej samej płci - jest sprzeczna z istniejącym w Polsce porządkiem prawnym. Takie uregulowanie prawne nie stanowi naruszenia art. 8 ust. 1 i 2 oraz art. 14 Konwencji, a to z uwagi na art. 12 Konwencji i wynikające z niego prawo poszczególnych państw do unormowania prawa do zawarcia małżeństwa przez ustawy krajowe. Nie może na wynik niniejszej sprawy wpłynąć wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 lipca 2015 r. [...], wydany w sprawie O. i inni v. Włochy. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał jednoznacznie stwierdził, iż Trybunał bierze pod uwagę sytuację skarżących w krajowym systemie prawa włoskiego. Trybunał zauważył, że prawo [krajowe] zapewnia wyraźne uznanie partnera tej samej płci w bardzo ograniczonych okolicznościach. Wskazał, iż ustawodawca włoski nie wydaje się przywiązywać szczególnej wagi do wytycznych pochodzących od społeczeństwa swego kraju, wraz z całą populacją Włoch i najwyższymi włoskimi autorytetami sądowymi. Wskazał też, iż we Włoszech potrzeba uznania i ochrony przedmiotowych związków została uznana za potrzebę o dużym znaczeniu przez najwyższe władze sądowe, włącznie z Trybunałem Konstytucyjnym i Sądem Kasacyjnym. ETPC podkreślił, że w wyroku nr [...] i w serii późniejszych wyroków wydanych w kolejnych latach Trybunał Konstytucyjny szczególnie i wielokrotnie wzywał do prawnego uznania odnośnych praw i obowiązków w związkach homoseksualnych, środka, który może zostać przyjęty jedynie przez parlament. Wypowiedź taka odzwierciedla odczucia większości włoskiego społeczeństwa, na co wskazują oficjalne badania [opinii publicznej]. Przedstawione dane statystyczne wskazują, iż w społeczeństwie włoskim istnieje powszechna akceptacja dla par homoseksualnych, jak i powszechne poparcie dla kwestii ich uznania i ochrony. ETPC stwierdził, iż w stanowisku przedstawionym przed ETPC sam rząd włoski nie zaprzeczył potrzebie takiej ochrony twierdząc, iż nie ogranicza się ona do uznania. Niemniej jednak, pomimo podejmowania pewnych prób, przez trzy dekady ustawodawca włoski nie był w stanie przyjąć odpowiedniej legislacji (por. LEX nr 1757403).

Z powyższych przyczyn rację ma Sąd pierwszej instancji, iż powyższy wyrok ETPC odnosi się do krajowego systemu prawa włoskiego.

Dodatkowo zauważyć należy, iż Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z dnia 22 listopada 2016 r., [...], wydanym w sprawie G. i A. v. Rosja, zaznaczył, że "Jeżeli chodzi o art. 12 Konwencji, trzeba w związku z tym przypomnieć, iż artykuł ten chroni podstawowe prawo mężczyzny i kobiety do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny" (por. LEX nr 2151572). Podobne stanowisko wypowiedział ETPC w wyroku z dnia 24 czerwca 2010r., [...], zaznaczając dodatkowo, że "art. 12 Konwencji nie nakłada na pozwany rząd obowiązku przyznania parom jednopłciowym (...) dostępu do małżeństwa" i uznając, że nie miało miejsca naruszenie art. 14 w związku z art. 8 Konwencji. Nadto w wyroku z dnia 13 listopada 2012 r., [...], ETPC stwierdził, że" Art. 12 Konwencji stanowi lex specialis dla prawa do zawarcia małżeństwa. Artykuł ten zapewnia podstawowe prawo mężczyzny i kobiety do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Art. 12 wyraźnie pozostawia uregulowanie małżeństwa prawu krajowemu. Art. 12 Konwencji chroni tradycyjną koncepcję małżeństwa zawieranego pomiędzy mężczyzną a kobietą. Jakkolwiek prawdą jest, iż niektóre z Układających się Państw rozciągnęły małżeństwo na partnerów tej samej płci, działanie to odzwierciedla własną wizję tychże Państw dotyczącą roli małżeństwa w ich społeczeństwach, która nie wynika z wykładni tego prawa podstawowego w formie przyjętej przez Układające się Państwa w Konwencji w 1950 r."

Zauważyć też należy, iż przywołane w skardze kasacyjnej uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2012r., III CZP 65/12 ( LEX nr 1230043) i uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2015r., I KZP 20/15, dotyczą kwestii związanych z używanym w Kodeksie cywilnym i Kodeksie karnym zwrotem "osoba pozostająca we wspólnym pożyciu". W obu tych uchwałach Sąd Najwyższy stwierdził, że osobą taką, połączoną z inną osobą więzami uczuciowymi, fizycznymi i gospodarczymi, jest także osoba tej samej płci. Pojęcie "osoba pozostająca we wspólnym pożyciu" nie jest jednak tożsame z pojęciem "małżeństwo", o jakim mowa w art. 18 Konstytucji RP i art. 1§ 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z tego też względu wskazane uchwały nie mogą mieć znaczenia dla rozumienia pojęcia "małżeństwo" sformułowanego w art. 18 Konstytucji RP.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.