Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Chobian (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Teresa Kobylecka, Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Urszula Opara, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2008r. sprawy ze skargi W. P. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją odmawiającą przyznania uprawnień kombatanckich I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję tego samego organu z dnia [...]; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.

Decyzją z dnia 28 kwietnia 2008r. nr [...] Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych po ponownym rozpatrzeniu sprawy W. P. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 oraz 149 § 3 kpa w związku z art. 148 kpa utrzymał w mocy własną decyzję z dnia 27 lutego 2008r. nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją odmawiającą przyznania uprawnień kombatanckich.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na tle następujących okoliczności faktycznych.

W 1999r. W. P. wystąpił do Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych o przyznanie mu uprawnień kombatanckich na tej podstawie, że w czasie wojny w latach 1941-45, po złożeniu w 1941r. przed swoim ojcem / który założył organizację Bataliony Chłopskie / przysięgi, przenosił tajne meldunki, robił orły dla partyzantów i na polecenie ojca w 1943r., w czasie obławy na wieś Zajączków spalił przyniesioną do ich domu tajną prasę. Do wniosku dołączył oświadczenia dwóch świadków: J. K. - potwierdzające fakt pełnienia przez wnioskodawcę funkcji łącznika i spalenia przez niego w 1943r. konspiracyjnej prasy oraz B. G. - potwierdzające robienie orłów na czapki oraz pełnienie funkcji gońca tajnych meldunków.

Decyzją z dnia 28 grudnia 1999r., utrzymaną następnie w mocy decyzją z dnia 4 kwietnia 2000r., Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił przyznania W. P. uprawnień kombatanckich. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia wskazał między innymi, że świadkowie, których oświadczenia przedstawił wnioskodawca, nie potwierdzają

w dostatecznym stopniu okresu, rodzaju działalności konspiracyjnej ani też faktów podanych przez wnioskodawcę. "W. P. nie udowodnił podstawowych atrybutów służby w podziemnej organizacji wojskowej, a mianowicie: złożenia przysięgi, wojskowej, posiadanie stopnia wojskowego oraz stałego przydziału organizacyjnego". Decyzja ta nie została zaskarżona.

W dniu 13 listopada 2007r. / data nadania w urzędzie pocztowym/ W. P. ponownie złożył wniosek o przyznanie uprawnień kombatanckich, do którego dołączył m. in. nowy życiorys /w którym wskazał, iż został przyjęty do organizacji Bataliony Chłopskie w 1943r. i wtedy też złożył przysięgę oraz, że w 1944r. brał udział w zbrojnej akcji rozbicia i likwidacji niemieckiej mleczarni w Z./ oraz oświadczenia dwóch świadków: W. S. - z dnia 27 października 2007r. i J. K. - z dnia 16 października 2007r., potwierdzających złożenie przez wnioskodawcę w sierpniu 1943r. przed B. A. - Komendantem Placówki w Z. - przysięgi oraz jego udział

z bronią w ręku jesienią 1944r w likwidacji niemieckiej mleczarni we wsi Z.

Na wezwanie organu, w jaki sposób należy traktować jego pismo, pismem

z dnia 11 lutego 2008r. W. P. sprecyzował, iż domaga się wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 kpa. Wskazał, że "wysłane dokumenty zawierają oświadczenia nowego świadka - opisującego dokładnie i szczegółowo moje życie w czasie okupacji wojennej 1943-44, oraz dodatkowe fakty związane

z moją działalnością konspiracyjną, będącą udokumentowaniem przebytych szkoleń z zakresu obsługi broni, przenoszenia meldunków i innych organizacyjnych spraw, ówcześnie ważnych".

Decyzją z dnia 27 lutego 2008r. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów

i Osób Represjonowanych odmówił wznowienia postępowania i rozstrzygniecie to podtrzymał w zaskarżonej obecnie do Sądu decyzji. W jej uzasadnieniu, powołując się na treść art. 148 § 1 kpa, stwierdził, że wniosek o wznowienie postępowania został wniesiony z uchybieniem terminu, gdyż okoliczności mające stanowić podstawę wznowienia były znane stronie przed upływem jednego miesiąca poprzedzającego wniosek o jego wznowienie. Organ podkreślił, że W. P. o wszelkich formach represji i swojej aktywności w czasie wojny nie mógł się dowiedzieć w okresie jednego miesiąca poprzedzającego złożenie podania

o wznowienie postępowania, gdyż były to okoliczności mu znane, które mógł powołać w toku postępowania zwyczajnego. Ponadto Kierownik Urzędu zwrócił uwagę, że oświadczenie J. K. było już przedmiotem jego oceny. Natomiast oświadczenie W. S. nie może stanowić podstawy wznowienia postępowania, gdyż świadek ten mieszka w miejscowości oddalonej około 3,5 km od miejscowości, w której zamieszkuje wnioskodawca, zatem nic nie stało na przeszkodzie przedstawieniu jego oświadczenia przez wnioskodawcę w toku poprzedniego postępowania.

W skardze na powyższą decyzję, skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, W. P. zarzucił, że organ przy wydawaniu zaskarżonej decyzji nie wziął pod uwagę, że złożył on przysięgę oraz faktów dotyczących jego działalności w czasie wojny, wynikających z zeznań J. K. oraz B. G.. Podał, że wraz z wnioskiem o wznowienie postępowania złożył nowe oświadczenia świadków J. K. i W. S., "z którym najwięcej obcowałem i który zeznał dodatkowe fakty: wspólny udział z bronią w ręku w rozbiciu niemieckiej mleczarni jesienią 1944r." Dodał, że

z tymi świadkami brał udział w szkoleniach mających na celu naukę obsługi broni oraz przenoszenia meldunków.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą o zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 kpa w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie wtedy, gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję. Podanie o wznowienie postępowania wnosi się

w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania /art. 148 § 1 kpa/.

Warunkiem wznowienia postępowania jest zatem pojawienie się takich dowodów i okoliczności, które są dla sprawy istotne i nowe, tzn. nowo odkryte lub po raz pierwszy zgłoszone przez stronę, przy czym muszą być to dowody istniejące

w dniu wydania decyzji lecz nieznane organowi wydającemu decyzję.

Kolejną przesłanką warunkującą wznowienie postępowania jest zgłoszenie przez stronę żądania wznowienia w terminie jednego miesiąca od daty dowiedzenia się przez nią o okoliczności stanowiącej podstawę do jego wznowienia. W niniejszej sprawie będzie to dzień powzięcia przez skarżącego wiadomości o istnieniu okoliczności faktycznych i nowych dowodów.

Skarżący zażądał wznowienia postępowania powołując się na nowe okoliczności faktyczne dotyczące jego udziału w szkoleniach mających na celu naukę obsługi broni i przenoszenia meldunków oraz udział z bronią w ręku w akcji likwidacji mleczarni oraz nowy dowód w postaci oświadczenia świadka W. S.

Organ odmówił wznowienia postępowania w sprawie uznając, że zarówno powołane w podaniu okoliczności faktyczne jak i dowody w postaci oświadczeń świadków były znane skarżącemu już w trakcie postępowania zwyczajnego, zakończonego decyzją odmawiającą przyznania mu uprawnień kombatanckich. Tym samym organ uznał, iż skarga została złożona z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 148 § 1 kpa.

Z tym stanowiskiem organu nie można się zgodzić w całości.

Niewątpliwie rację ma Kierownik Urzędu, uznając że powołanie przez skarżącego dodatkowych faktów dotyczących jego działalności w czasie wojny jest czynnością spóźnioną. Nie ulega wątpliwości, iż skarżący, o ile faktycznie brał udział w czasie wojny z bronią w ręku w akcji odbicia mleczarni czy też szkoleniach dotyczących obsługi broni, o tych okolicznościach musiał wiedzieć również w czasie toczącego się postępowania, zakończonego ostateczną decyzją z dnia 4 kwietnia 2000r., w związku z czym nie ulega wątpliwości, iż te okoliczności zostały powołane

z uchybieniem terminu, o jakim mowa w art. 148 kpa. To samo dotyczy dowodu

z zeznań świadka J. K., o ile dołączone do wniosku o wznowienie oświadczenie tego świadka miałoby być nowym dowodem, o jakim mowa w art. 145 § 1 pkt 5 kpa.

Natomiast uznanie przez organ, że z uchybieniem miesięcznego terminu skarżący złożył wniosek o wznowienie w oparciu o nowy dowód w postaci oświadczenia świadka W. S. jest co najmniej przedwczesne. Swoje stanowisko Kierownik Urzędu uzasadnił jedynie faktem bliskiego zamieszkiwania skarżącego i tego świadka. Organ nie wyjaśnił, jaki związek z zachowaniem przez skarżącego terminu do złożenia podania o wznowienie ma odległość, w jakiej zamieszkuje skarżący od miejsca zamieszkania świadka, którego oświadczenie zgłasza jako nowy dowód. Całokształt argumentacji organu może jedynie sugerować, iż bliskość miejsca zamieszkania wymienionych powoduje, iż organ uznał, iż znali się oni od dawna, a tym samym skarżącemu znany był "nowy dowód" na długo przed zgłoszeniem przez niego podania o wznowienie.

W ocenie Sądu takie rozumowanie nie jest wystarczające do uznania, że skarżący uchybił terminowi do złożenia podania o wznowienie. Okolicznością decydującą dla powyższego zagadnienie nie jest bowiem odległość dzieląca miejsce zamieszkania skarżącego i świadka lecz data, w której skarżący faktycznie wykrył nowy dowód tj. dowiedział się o miejscu zamieszkania świadka i o tym, że świadek posiada istotne dla sprawy wiadomości oraz, że istnieje możliwość ich procesowego wykorzystania. Tymczasem organ w ogóle nie starał się ustalić, kiedy skarżący dowiedział się o istnieniu tego dowodu. Oświadczenie zostało napisane przez świadka w dniu 27 października 2007r., zaś wniosek o wznowienie postępowania nadany listem poleconym do organu w dniu 13 listopada 2007r., wpłynął do tego organu w dniu 15 listopada 2007r. tak więc na podstawie samego porównania tych dat nie można przyjąć, że wniosek jest spóźniony.

Na stronie wnoszącej podanie o wznowienie postępowania spoczywa obowiązek udowodnienia, kiedy /w jakiej dacie/ dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania, tak aby możliwe było ustalenie, że podanie pozostało złożone z zachowaniem terminu jednego miesiąca od tej daty. Jeżeli, tak jak w niniejszej sprawie, z treści podania nie można ustalić tej daty, organ na podstawie art. 64 § 2 kpa winien wezwać do jego uzupełnienia pod rygorem pozostawienia podania bez rozpoznania. Dopiero po ustaleniu daty, w której strona dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania, organ winien przedstawić swoje stanowisko co do kwestii zachowania terminu, które to stanowisko powinien poprzeć stosowną argumentacją zawartą

w uzasadnieniu rozstrzygnięcia. Jak wyżej wskazano, powyższych ustaleń i oceny brakuje, co powoduje, iż uznanie, że wniosek o wznowienie postępowania na podstawie nowego dowodu w postaci zeznań świadka W. S. został wniesiony z uchybieniem terminu określonego w art. 148 § 1 kpa należy uznać co najmniej za przedwczesne.

Powyższe świadczy o naruszeniu przez organ art. 7, 77 § 1, art. 80, 107 § 3, 148 § 1 oraz 64§ 2 kpa w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a to powoduje konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji jak i decyzji ją poprzedzającej, o czym Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 145 § 1 pkt 1c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U. nr 153 poz. 1270 ze zm./. Zgodnie z art. 152 tej samej ustawy Sąd orzekł, ze zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.