Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 21 listopada 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirella Ławniczak Sędziowie WSA Małgorzata Górecka (spr.) WSA Marek Sachajko Protokolant: st.sekr.sąd. Agata Tyll-Szeligowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2019 roku przy udziale sprawy ze skargi [...] Sp. z o.o. w [...] na decyzję Inspektor Transportu Drogowego z dnia [...] czerwca 2019r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym oddala skargę

UZASADNIENIE.

Inspektor Transportu Drogowego decyzją z dnia [...] czerwca 2019 r., działając na podstawie art. 4 pkt 22 lit. b i h, art. 92 a ust. 1, art. 92 b ust. 1, art. 92 c ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r., poz. 58); dalej: u.t.d., uchylił decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] marca 2019 r. i nałożył karę pieniężną w wysokości [...] zł.

W uzasadnieniu organ administracyjny wskazał, że decyzją organu I instancji z dnia [...] marca 2019r. nałożono na stronę karę w wysokości [...] zł.

W wyniku kontroli zespołu pojazdów przeprowadzonej w dniu [...] stycznia 2019 r. stwierdzono określone naruszenia :

1. niewłaściwa obsługa lub odłączenie homologowanego i sprawnego technicznie tachografu, skutkujące nierejestrowaniem na wykresówce lub na karcie kierowcy aktywności kierowcy, prędkości pojazdu lub przebytej drogi

2. przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej [...] godzin w sytuacji, gdy jego wydłużenie w danym tygodniu było dozwolone

- o czas do mniej niż [...] godzinę

- o czas od [...] godziny do mniej niż [...] godziny

- za każdą następną rozpoczętą godzinę do [...] godzin

3. skrócenie wymaganego skróconego okresu odpoczynku dziennego – zarówno w przypadku załogi jednoosobowej, jak i załogi kilkuosobowej

- o czas do [...] godziny

- o czas powyżej [...] godziny do [...] godzin

- za każdą rozpoczętą godzinę powyżej [...] godzin.

Po rozpoznaniu odwołania strony od decyzji organu I instancji organ odwoławczy stwierdził, że zasadna była zmiana kwalifikacji naruszenia z [...]. załącznika nr [...] do u.t.d. na naruszenie z [...] załącznika nr [...], albowiem chodziło o stan faktyczny polegający na wyjęciu karty kierowcy podczas wykonywania przewozu drogowego przez kierowcę. Z tego względu nałożył na stronę karę w wysokości [...] zł.

W kwestii naruszenia z [...] załącznika – przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej [...] godzin – organ stwierdził, że faktycznie nie doszło do tego naruszenia, wobec czego należało uchylić karę nałożoną przez organ I instancji w wysokości [...] zł.

Natomiast co do naruszenia [...] - skrócenie wymaganego skróconego okresu odpoczynku dziennego w przypadku załogi jednoosobowej i kilkuosobowej – organ wskazał, że należało nałożyć karę w wysokości [...] zł.

W ocenie organu II instancji w sprawie nie miał zastosowania art. 92 b, jak i art. 92 c u.t.d.

Strona wniosła skargę do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Poznaniu, domagając się uchylenia decyzji II i I instancji oraz umorzenia postepowania. Zarzuciła ona organowi naruszenie :

- art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 kpa

- art. 2 Konstytucji RP i art. 92 c u.t.d.

- art. 7 a kpa

- art. 107 kpa.

Zdaniem strony nie była ona bezpośrednio odpowiedzialna za powstanie stwierdzonych naruszeń.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje :

Skarga jest niezasadna.

W przedmiotowej sprawie w wyniku kontroli zespołu pojazdów przeprowadzonej w dniu [...] stycznia 2019 r. stwierdzono określone naruszenia :

1. niewłaściwa obsługa lub odłączenie homologowanego i sprawnego technicznie tachografu, skutkujące nierejestrowaniem na wykresówce lub na karcie kierowcy aktywności kierowcy, prędkości pojazdu lub przebytej drogi

2. przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej [...] godzin w sytuacji, gdy jego wydłużenie w danym tygodniu było dozwolone

- o czas do mniej niż [...] godzinę

- o czas od [...] godziny do mniej niż [...] godziny

- za każdą następną rozpoczętą godzinę do [...] godzin

3. skrócenie wymaganego skróconego okresu odpoczynku dziennego – zarówno w przypadku załogi jednoosobowej, jak i załogi kilkuosobowej

- o czas do [...] godziny

- o czas powyżej [...] godziny do [...] godzin

- za każdą rozpoczętą godzinę powyżej [...] godzin.

Na tej podstawie decyzją organu I instancji nałożono na stronę karę w wysokości [...] zł.

Z kolei po rozpoznaniu odwołania strony od decyzji organu I instancji organ odwoławczy stwierdził, że zasadna była zmiana kwalifikacji naruszenia z [...] załącznika nr [...] do u.t.d. na naruszenie z [...] załącznika nr [...], albowiem chodziło o stan faktyczny polegający na wyjęciu karty kierowcy podczas wykonywania przewozu drogowego przez kierowcę. Z tego względu nałożył na stronę karę w wysokości [...] zł.

W kwestii naruszenia z [...] załącznika – przekroczenie dziennego czasu prowadzenia pojazdu powyżej [...] godzin – organ II instancji stwierdził, że faktycznie nie doszło do tego naruszenia, wobec czego należało uchylić karę nałożoną przez organ I instancji w wysokości [...] zł.

Natomiast co do naruszenia [...] - skrócenie wymaganego skróconego okresu odpoczynku dziennego w przypadku załogi jednoosobowej i kilkuosobowej – organ wskazał, że należało nałożyć karę w wysokości [...] zł.

Decyzja organu II instancji okazała się bardziej korzystna dla strony, gdyż na jej podstawie nałożono na nią niższa karę pieniężną.

Strona nie kwestionowała praktycznie stwierdzonych naruszeń, kwestionowała natomiast obciążenie karą samego przedsiębiorcy, który miał nie mieć wpływu na działania kierowców.

Otóż zauważyć należy, że swoim zachowaniem kierowca dopuścił się naruszenia obowiązków i z punktu widzenia przepisów ustawy o transporcie drogowym, konsekwencje prawne z tego tytułu może ponosić zarówno kierowca w postaci sankcji karnej w trybie przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia jak i wykonujący przewóz przedsiębiorca w drodze kary administracyjnej za niewłaściwy nadzór nad zatrudnionym przez niego kierowcą.

Finansowa odpowiedzialność administracyjno-karna, taka jak przewidziana w art. 92 ust. 1 u.t.d. co do zasady, ma charakter obiektywny i opiera się na samym fakcie naruszenia przepisów. Zatem to przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność administracyjną za działalność przedsiębiorstwa wykonującego transport drogowy lub przewóz na potrzeby własne a także za skutki działań osób, którymi przy wykonywaniu działalności gospodarczej się posługuje, niezależnie od charakteru stosunku prawnego łączącego przedsiębiorcę z taką osobą. Kierowca niezależnie od formy zatrudnienia wykonuje bowiem jedną z czynności składającą się na szereg działań, których suma jest dopiero transportem drogowym w rozumieniu ustawy. Wobec tego sprawą przedsiębiorcy jest zawarcie takich umów oraz przyjęcie takich organizacyjnych rozwiązań, które dyscyplinować będą osoby wykonujące na jej rzecz usługi kierowania pojazdem (zob. wyrok NSA z dnia 26 lipca 2007r., sygn. akt I OSK 1259/06).

Wskazać należy , iż zgodnie z art. 92 a u.t.d. podmioty uprawnione do kontroli mają prawo nałożyć na wykonującego przewozy drogowe lub inne czynności związane z tym przewozem karę pieniężną, w drodze decyzji administracyjnej. Zgodnie jednak z art. 92 c przepisu powyższego nie stosuje się, jeżeli stwierdzone zostanie, że naruszenie przepisów nastąpiło wskutek zdarzeń lub okoliczności, których podmiot wykonujący przewozy nie miał wpływu czy też nie mógł przewidzieć. W takiej sytuacji, właściwy ze względu na miejsce przeprowadzanej kontroli organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej.

Przepis powyższy stanowi ogólną klauzulę wyłączającą odpowiedzialność administracyjną przedsiębiorcy lub innego podmiotu wykonującego przewóz drogowy w razie spełnienia przesłanki polegającej na braku możliwości przewidzenia przez ten podmiot zdarzeń lub okoliczności powodujących naruszenie przepisów czy też w przypadku braku możliwości wpływu na ich wystąpienie. Chodzi zatem o tego rodzaju sytuację, w której doszło do naruszenia przepisów, jednakże nastąpiło ono wskutek zdarzeń lub okoliczności, których podmiot realizujący przewóz nie mógł przewidzieć ( zob. m. in. R. Strachowska, komentarz do art. 93 o transporcie drogowym, ABC 2011, Lex ).

Zgodnie z poglądem WSA w Warszawie, wyrażonym w uzasadnieniu prawnym do wyroku z dnia 19 lutego 2007 r. (VI SA/Wa 1956/06, LEX nr 311989), podmiot, który nie dopełnił obowiązku administracyjnego, musi mieć możliwość obrony i wykazania, że niedopełnienie obowiązku jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Regulacja zawarta w omawianym tu przepisie ustawy statuuje niewątpliwie zasadę ograniczonej odpowiedzialności przedsiębiorcy lub innego podmiotu wykonującego przewóz drogowy. Jeżeli zatem zostanie spełniona przesłanka określona hipotezą tego przepisu, organ właściwy ze względu na miejsce przeprowadzenia kontroli nie wydaje decyzji o nałożeniu kary pieniężnej, lecz o umorzeniu postępowania.

W omawianej sprawie, zdaniem Sądu, przedsiębiorca nie może uwolnić się od odpowiedzialności za naruszenie obowiązków lub warunków przewozu drogowego twierdząc, że nie wiedział o czynnościach kierowcy. W przeciwnym razie każdy przewoźnik, który ma zamiar naruszyć ustawowe przepisy tłumaczyłby się, że jego pracownik zrobił coś bez jego zgody, czy w ogóle bez jego wiedzy i tym samym uwalniałby się od odpowiedzialności na podstawie art. 92 c ust. 1 u.t.d.

Przyjąć zatem należy, że z uwagi na obiektywną odpowiedzialność przewoźnika za naruszenie sankcjonowanych karą pieniężną przepisów u.t.d., jak również jego odpowiedzialność za naruszenia przepisów, których dopuszcza się kierowca, niemożność przewidzenia zdarzeń lub okoliczności, dla uwolnienia się od odpowiedzialności na podstawie przepisu art. 92c ust. 1 pkt 1 lub 2 u.t.d. powinna być wykazana przez przewoźnika przy uwzględnieniu kryterium należytej staranności. Przedsiębiorca ma bowiem wpływ na to, czy zatrudniani przez niego kierowcy dopuszczają się naruszeń, nawet jeśli są one przez nich umyślnie zawinione. Wpływ ten polega, między innymi, na prowadzeniu odpowiednich szkoleń, dokonywaniu kontroli lub doborze kadry, w taki sposób, aby do naruszeń nie dochodziło. Podkreślenia wymaga, że przedsiębiorca ma możliwość reagowania na działania osób, którymi posługuje się przy wykonywania transportu drogowego, między innymi poprzez bieżącą kontrolę dokumentacji obrazującej czas pracy kierowcy i stosowanie środków dyscyplinujących.

Przyjmuje się, że okoliczności wskazane w ww. przepisie powinien wykazać przedsiębiorca, gdyż to on wywodzi skutki prawne wynikające z tych przepisów, które zwalniają go z odpowiedzialności za wykroczenie kierowcy pojazdu będącego jego pracownikiem (por. wyroki NSA z dnia 25 maja 2011 r., II GSK 510/10 oraz z dnia 20 października 2010 r., II GSK 936/09). Należy również powołać się na wyrok NSA z 17 kwietnia 2013r. wydany w sprawie o sygn. akt II GSK 214/12, w którym to uzasadnieniu wyroku NSA stwierdził, że wykroczenie przeciwko wymogowi należytej staranności, jeżeli prowadzi to do naruszenia prawa mającego postać deliktu administracyjnego, jest zawsze przejawem winy przedsiębiorcy i tym samym wyklucza możliwość powołania się na przepis art. 92 c u.t.d.. Trzeba nadto dodać, że odpowiedzialność za naruszenie prawa, które ma postać deliktu administracyjnego jest zobiektywizowana i należy oddzielić ją od odpowiedzialności kierowcy ukaranego mandatem.

W kontrolowanej sprawie należy przyznać rację organom, że strona skarżąca nie wskazała żadnych okoliczności, ani dowodów na poparcie swoich twierdzeń, że nie miała wpływu na powstanie naruszeń, a naruszenia nastąpiły wskutek zdarzeń i okoliczności, których strona skarżąca nie mogła przewidzieć.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd stwierdził, że decyzja organu II instancji była zgodna z prawem, wobec czego orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ).