Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marzenna Zielińska po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 21 października 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 w zakresie wyjaśnienia wątpliwości co do treści postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 4 lipca 2008 r. w sprawie ze skarg E. S.A. w P. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] sierpnia 2007 r. o numerach: [...], [...], [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie zezwolenia na zajęcie pasów drogowych i nałożenia kar pieniężnych za zajęcie pasów drogowych bez zezwolenia postanawia: oddalić zażalenie.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 21 października 2009 r., sygn. akt VI SA/Wa 1687/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. (zwany dalej: "Sąd" lub "WSA") wyjaśnił wątpliwości co do treści postanowienia tegoż Sądu z dnia 4 lipca 2008 r. stwierdzając, że postanowieniem tym odrzucono skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 27 listopada 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 w części uchylającej decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. (zwanego dalej również: "SKO") z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] i [...], poprzedzające je decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] i [...] oraz decyzje Prezydenta Miasta P. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] i z dnia [...] maja 2007 r. nr [...].

W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd podał, że E. S.A. z siedzibą w P. wniosła do Sądu skargi na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2007 r. o numerach: [...], [...], [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie zezwolenia na zajęcie pasów drogowych i kar pieniężnych za zajęcie pasów drogowych bez zezwolenia zarządcy drogi.

Po połączeniu spraw do wspólnego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem dnia 27 listopada 2007 r. uchylił zaskarżone (trzy) decyzje, poprzedzające je decyzje z dnia [...] czerwca 2007 r. oraz decyzje Prezydenta Miasta P. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...], z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] i z dnia [...] maja 2007 r. nr [...]; stwierdził, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu, oraz zasądził od organu na rzecz skarżącej spółki zwrot kosztów postępowania.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniósł (w terminie) organ (SKO w P.) - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, uiszczając wpis stały w nieprawidłowej wysokości (tj. 100 zł, zamiast 300 zł – po 100 zł od każdej z połączonych do wspólnego rozpoznania spraw).

W odpowiedzi na wezwanie Sądu pełnomocnik organu wskazał, że uiszczony przez niego wpis (w kwocie 100 zł) dotyczył zaskarżonego wyroku w części uchylającej decyzję o nr [...].

Wobec powyższego postanowieniem z dnia 4 lipca 2008 r. Sąd, na podstawie art. 221 w zw. z art. 178 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a", odrzucił skargę kasacyjną od zaskarżonego wyroku w części uchylającej decyzje nr [...] i [...] z uwagi na nieuiszczenie wpisu od skargi kasacyjnej. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 17 września 2008 r., sygn. akt II GZ 227/08, oddalił zażalenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego na to postanowienie.

W trakcie postępowania przeprowadzanego przed Naczelnym Sądem Administracyjnym ze skargi kasacyjnej organu w części nieodrzuconej postanowieniem Sądu I instancji, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. w piśmie procesowym z dnia 14 maja 2009 r. wskazało, iż nigdy nie wydało decyzji o numerach [...], [...], [...] oraz [...] a takie decyzje zostały wskazane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny na rozprawie w dniu 4 czerwca 2009 r., po zapoznaniu się z treścią pisma procesowego organu z dnia 14 maja 2009 r., zwrócił akta do Sądu I instancji celem dokonania wykładni postanowienia z dnia 4 lipca 2008 r.

W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd I instancji stwierdził, że postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 4 lipca 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 odrzucono skargę kasacyjną Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 27 listopada 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 w części uchylającej decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] i [...], poprzedzające je decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] i [...] oraz decyzje Prezydenta Miasta P. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] i z dnia [...] maja 2007 r. nr [...]. A zatem skarga kasacyjna została skutecznie wniesiona w zakresie uchylenia przez wyrok decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...], poprzedzającej decyzji tego organu z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] oraz decyzji Prezydenta Miasta P. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...].

W zażaleniu Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. zarzuciło postanowieniu Sądu I instancji naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 144 i art. 158 w zw. z art. 166 p.p.s.a., które miało wpływ na wynik sprawy, ponieważ doprowadziło do dokonania wykładni postanowienia Sądu I instancji z dnia 4 lipca 2008 r., która nie odpowiada treści wyroku tego Sądu z dnia 27 listopada 2007 r.

W uzasadnieniu organ stwierdził, że nigdy nie wydał decyzji o numerach [...] i [...] oraz [...] i [...], które zostały wskazane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 listopada 2007 r. W sentencji tego wyroku Sąd I instancji określając "decyzje poprzedzające" wskazał jedynie datę ich wydania – pomijając organ który je wydał, oraz ich numery, natomiast w uzasadnieniu wskazał numery nieistniejących decyzji. Tym samym Sąd wbrew art. 144 p.p.s.a. wskazał inną niż rzeczywista treść wyroku. Ponadto wykładnia zaskarżonego postanowienia została dokonana w oparciu o "swoistą" wykładnię wyroku Sądu, czego nie można pogodzić z celem art. 158 p.p.s.a.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 158 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., sąd, który wydał wyrok rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym. W myśl zaś art. 166 p.p.s.a. do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Wskazać trzeba, że konieczność dokonania wykładni konkretnego rozstrzygnięcia zachodzi wówczas, gdy jego treść jest sformułowana w sposób niejasny, a więc taki, który może budzić wątpliwości co do samego rozstrzygnięcia, zakresu powagi rzeczy osądzonej, a także sposobu jego wykonania. Wykładnia orzeczenia powinna więc zmierzać do usunięcia wątpliwości dotyczących treści rozstrzygnięcia, ale także skutków jakie orzeczenie to ma wywołać. Podkreślić należy, że wykładnia orzeczenia nie może jednak prowadzić do nowego rozstrzygnięcia. Nie może także zmierzać do zmian merytorycznych polegających na reinterpretacji uzasadnienia czy jego poszerzenia o inne elementy istotne zdaniem wnioskodawcy. Wniosek o wykładnię nie może również zmierzać do wyjaśnienia zawartych w uzasadnieniu orzeczenia wyrażeń prawniczych i znaczenia słów, ani też do polemiki ze stanowiskiem sądu orzekającego w sprawie i wskazaniami co do dalszego postępowania.

Przenosząc powyższe uwagi natury ogólnej na grunt sprawy niniejszej, w pierwszym rzędzie należy podkreślić, że zażalenie będące przedmiotem rozpoznawanej sprawy dotyczy wydanego w sprawie o sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 21 października 2009 r., zawierającego wyjaśnienia co do treści postanowienia tegoż Sądu z dnia 4 lipca 2008 r. (którym odrzucona została skarga kasacyjna SKO w P. w odniesieniu do dwóch spośród trzech uchylonych wyrokiem tego Sądu decyzji), a nie tego wyroku (którym WSA uchylił trzy "zaskarżone decyzje" SKO oraz "poprzedzające je decyzje z dnia [...] czerwca 2007 r.").

Biorąc to pod uwagę, należy stwierdzić, że zaskarżone postanowienie, mimo częściowo błędnego uzasadnienia, odpowiada prawu. Albowiem, co prawda Wojewódzki Sąd Administracyjny, dokonując zaskarżonym postanowieniem wykładni postanowienia z dnia 4 lipca 2008 r. odrzucającego skargę kasacyjną, w uzasadnieniu tego postanowienia (w jego tzw. części historycznej) niewątpliwie wadliwie podał (nieprawidłową, nieistniejącą) treść uzasadnienia wyroku, dokonując tym postanowieniem niejako "sprostowania" uzasadnienia tego wyroku – co też trafnie w rozpoznawanym zażaleniu strona (tj. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.) podniosła, tym niemniej z analizy akt sprawy wynika, że jednak – mimo tych uchybień – WSA zaskarżonym postanowieniem prawidłowo wyjaśnił wątpliwości co do treści postanowienia z dnia 4 lipca 2008 r. A mianowicie, WSA stwierdził, że "postanowieniem tym odrzucono skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 27 listopada 2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 1687/07 w części uchylającej decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] i [...], poprzedzające je decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] i [...] oraz decyzje Prezydenta Miasta P. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] i z dnia [...] maja 2007 r. nr [...]."

W związku z tym należy również podkreślić, że dokonywana w trybie art. 158 p.p.s.a. wykładnia orzeczenia powinna być zawarta w treści rozstrzygnięcia postanowienia a nie w jego uzasadnieniu (zob. B. Dauter, Zarys metodyki sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2007, str. 289).

Ponadto, zważywszy, że - jak już wyżej wspomniano - wniosek o dokonanie wykładni w trybie art.158 p.p.s.a. (podobnie jak i w trybie podobnej regulacji zawartej w art. 328 § 2 k.p.c.) nie może sprowadzać się jedynie do prostego tłumaczenia wyrażeń użytych w orzeczeniu ani do polemiki ze stanowiskiem Sądu orzekającego w sprawie i wskazaniami co do dalszego postępowania (vide m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 1998 r., sygn. akt III AO 25/97; OSNAPiUS 1999, Nr 4, poz. 151), to tym samym również nie można przyjąć, że dokonywanie wykładni może być ograniczone wyłącznie do wyjaśnienia użytych w samym orzeczeniu wyrażeń, z pominięciem zawartego w aktach sprawy materiału dowodowego i jego analizy. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (i podobnymi regulacjami na gruncie Kodeksu postępowania cywilnego), każde orzeczenie kończące postępowanie i podlegające zaskarżeniu powinno być poprzedzone analizą materiału dowodowego (co wynika m.in. z postanowień art. 141 § 4 w zw. z art. 166 i art. 163 oraz art. 133 § 1 p.p.s.a). Z akt sprawy jasno wynika, do których decyzji SKO w P. odnosi się zaskarżone postanowienie, którym dokonano wykładni postanowienia z dnia 4 lipca 2008r. odrzucającego skargę kasacyjną.

Odnośnie do zarzutu naruszenia art. 144 p.p.s.a. należy wskazać, że ogłoszenie wyroku lub podpisanie sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym ma decydujące znaczenie dla jego bytu. Od tego momentu sąd administracyjny jest związany wydanym wyrokiem, a jego zmiana jest możliwa tylko w wyniku wniesienia środka odwoławczego. W niniejszej sprawie ogłoszenie wyroku nastąpiło w dniu rozprawy, tj. w dniu 27 listopada 2007 r. Jednakże, jak to już wyżej zostało wskazane, przedmiotem rozpoznania w sprawie niniejszej było postanowienie zawierające wyjaśnienie treści postanowienia z dnia 4 lipca 2008 r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej (w odniesieniu do dwóch decyzji), a nie wyroku uchylającego trzy decyzje SKO wraz z decyzjami je poprzedzającymi. Z całości akt sprawy wynika jednoznacznie, które decyzje zostały zaskarżone do Sądu oraz co należy rozumieć jako decyzje je poprzedzające.

W tym stanie rzeczy należało stwierdzić, że zażalenie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, a postanowienie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu, i dlatego też na mocy art. 184 w zw. z art. 197 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.