Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) del. WSA Jacek Fronczyk Protokolant asystent sędziego Jan Wasilewski po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2013 r. sygn. akt II SAB/Wa 503/12 w sprawie ze skargi D. P. na bezczynność Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia [...] listopada 2012 r. (zarejestrowanego pod nr [...]) o udostępnienie informacji publicznej oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 11 marca 2013 r., sygn. akt II SAB/Wa 503/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zobowiązał Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w zakresie: – pkt 4 wniosku w części dotyczącej wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w 2011 r. i 2012 r. przez Sąd Najwyższy, opiewających na kwotę powyżej 1000 zł, za wyjątkiem umów zawartych w trybie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, wymienionych w piśmie organu z dnia 10 grudnia 2012 r.; – pkt 5 wniosku – w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania; stwierdził, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; zaś w pozostałym zakresie umorzył postępowanie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że wnioskiem z dnia [...] listopada 2012 r. D. P. zwrócił się do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o udostępnienie informacji publicznej w postaci: kopii dokumentów lub wskazania precyzyjnie linku (hiperłącza) do tych kopii dokumentów (informacji) dotyczących:

1) budżetu oraz planu finansowego Sądu Najwyższego na lata 2011 i 2012,

2) sprawozdania z wykonania budżetu (planu finansowego) za lata 2010 i 2011,

4) sprawozdania finansowego (bilans, rachunek wyników, informacja dodatkowa) za lata 2010 i 2011,

3) wskazania liczby, rodzaju, przedmiotu i wartości wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w 2011 i 2012 r. przez Sąd Najwyższy (jako statio fisci Skarbu Państwa) z zaznaczeniem, że przy zakupie materiałów dopuszcza ogólną informację, chyba że umowa została zawarta na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych, natomiast przy zamówieniu usług wnosi o szczegółową informację co do każdej umowy,

4) wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w latach 2011 i 2012 przez Sąd Najwyższy opiewających na kwotę powyżej 1000 zł,

5) umów o pracę lub innego rodzaju umów z osobami aktualnie zatrudnionymi na stanowiskach:

a) radców prawnych,

b) Szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,

c) Dyrektora Biura Administracyjnego,

d) Dyrektora Biura Finansowego,

e) Dyrektora Biura Gospodarczego,

f) Dyrektora Biura Informatyki,

g) Dyrektora Biura Kadr,

h) Dyrektora Biura Organizacyjnego,

6) dokumentów określających organizację i obowiązki ww. komórek organizacyjnych i stanowisk (regulaminy, statuty, zakresy obowiązków),

7) liczby osób zatrudnionych w poszczególnych komórkach organizacyjnych Sądu Najwyższego z określeniem rodzaju umowy i pełnionego stanowiska oraz stopnia urzędniczego.

Wnioskodawca zwrócił się o przesłanie żądanych informacji listownie bądź drogą elektroniczną.

Pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. D. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w zakresie rozpatrzenia powyższego wniosku.

W uzasadnieniu skargi na bezczynność skarżący stwierdził, iż do dnia jej wniesienia nie uzyskał żadnej odpowiedzi na ww. wniosek za wyjątkiem: linku (hiperłącza, adresu internetowego) do wyciągu ustaw budżetowych w zakresie Sądu Najwyższego oraz regulaminu organizacyjnego Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.

W odpowiedzi na skargę Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wniósł o jej oddalenie w całości, ewentualnie o umorzenie postępowania.

Rozpoznając wniesiona skargę Sąd I instancji uznał, iż częściowo zasługuje ona na uwzględnienie.

Sąd stwierdził, że z akt sprawy wynika, że do daty orzekania przez Sąd w niniejszej sprawie udostępnione zostały, będące w posiadaniu organu, informacje publiczne objęte pkt 1, pkt 2, pkt 4 (pierwszym z dwóch pkt 4), pkt 6 i pkt 7 wniosku.

Odnośnie pkt 3 wniosku, w dniu [...] grudnia 2012 r. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wydał decyzję nr [...], mocą której odmówił skarżącemu udostępnienia informacji wymagającej przetworzenia w formie wskazania liczby, rodzaju, przedmiotu i wartości wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w latach 2011 i 2012 przez Sąd Najwyższy jako jednostkę organizacyjną Skarbu Państwa. Decyzja ta została doręczona skarżącemu w dniu 27 grudnia 2012 r.

Odnośnie pkt 4 wniosku, przy piśmie z dnia 10 grudnia 2012 r. przesłano skarżącemu kserokopie wszystkich umów cywilnoprawnych zawartych w latach 2011–2012 w trybie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.). Uprzednio, pismem z dnia 6 grudnia 2012 r., poinformowano skarżącego, że pozostałe umowy cywilnoprawne, tj. te, do których nie ma zastosowania art. 139 ust. 3 ww. ustawy bądź art. 74a ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664 ze zm.), nie są informacjami publicznymi w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W odpowiedzi na punkt 5 wniosku pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. poinformowano skarżącego, że objęte żądaniem umowy o pracę lub innego rodzaju umowy z osobami aktualnie zatrudnionymi w Sądzie Najwyższym na określonych stanowiskach nie mogą zostać udostępnione, gdyż nie stanowią informacji publicznej. Żadna z tego rodzaju umów nie została zawarta z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych i nie podlegają one, co do zasady, udostępnieniu osobom trzecim.

Sąd uznał, iż w pierwszej kolejności oceny Sądu wymaga kwestia, czy zasadnie organ przyjął, że informacje (nieudostępnione) objęte pkt 4 i 5 wniosku nie posiadają waloru informacji publicznej.

Przytaczając treść art. 61 ust. 1 Konstytucji, art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej a także stanowisko doktryny i orzecznictwa w tym zakresie Sąd stwierdził, że informacja objęta pkt 4 wniosku jest co do zasady informacją publiczną. Z treści art. 139 ust. 3 ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz art. 74a ustawy o zamówieniach publicznych nie wynika przy tym, że umowy prawa cywilnego nie stanowiły informacji publicznej. Wymienione wyżej przepisy stwierdzają jedynie, że umowy w sprawach zamówień publicznych są jawne i podlegają udostępnieniu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej. Rozumowanie a contrario co do umów zawartych w trybie innym niż zamówienia publiczne i twierdzenie, że nie podlegają one przepisom ww. ustawy, pomimo że dotyczą majątku publicznego, jest nieuzasadnione.

W ocenie Sądu nieuzasadnione jest również stanowisko organu, iż objęte żądaniem pkt 5 wniosku umowy o pracę lub innego rodzaju umowy z osobami aktualnie zatrudnionymi w Sądzie Najwyższym nie stanowią informacji publicznej. W ocenie Sądu przedmiotowe umowy, podpisane z osobami zatrudnionymi na stanowiskach wymienionych w pkt a)–h), w tym również ich wynagrodzenie, obrazują zasady funkcjonowania Sądu Najwyższego, w szczególności tryb działania w zakresie wykonywanych zadań publicznych i działalności w ramach wydatkowania środków publicznych, który winien być transparentny i poddany kontroli społecznej.

Sąd stwierdził, że kwestią wymagającą oceny przy realizacji żądania wniosku w zakresie udostępnienia ww. umów pozostaje wskazane w art. 5 ust. 2 ustawy ograniczenie udostępnienia informacji publicznej ze względu na prawo do prywatności.

Powołując się na rozważania zawarte w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 marca 2006 r., sygn. akt K 17/05 Sąd stwierdził, iż wnioskowane informacje objęte pkt 4 i 5 wniosku mają, zdaniem Sądu, charakter informacji publicznych. Z tego względu, stosownie do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, organ winien udostępnić żądane informacje w formie określonej we wniosku. Natomiast w sytuacji, gdy w ocenie organu zachodzą podstawy do odmowy ich udostępnienia na skutek ograniczeń, o których mowa w art. 5 ww. ustawy, winien wydać stosowną decyzję. Nie czyniąc tego, organ pozostaje w bezczynności.

Z uwagi na załatwienie wniosku skarżącego odnośnie pkt 1–4 (pierwszego z dwóch pkt 4) oraz pkt 6)–7) nastąpiło po dacie wniesienia skargi (z przekroczeniem terminu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej), jednak przed datą orzekania przez Sąd w niniejszej sprawie, Sąd postanowił o umorzeniu postępowania w tym zakresie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.

Wyrok zaskarżono w całości, zarzucając naruszenie:

1) art. 134 § 1 i art. 149 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 21 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm., określanej dalej skrótem: u.d.i.p.) oraz art. 13 ust. 1 i ust. 2, art. 14 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 16 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p. w następstwie dokonania wadliwej wykładni, a w konsekwencji i wadliwego zastosowania tych przepisów w stopniu rzutującym na wynik sprawy w wyniku milczącego, według stanu na dzień wniesienia niniejszej skargi kasacyjnej, ustalenia, że:

a) udzielenie przez organ władzy publicznej pisemnej odpowiedzi na wniosek (tu: na część wniosku) uznawany przez jego autora za wniosek o udostępnienie informacji publicznej podlegający rozpoznaniu w trybie i na zasadach określonych w ww. ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej z wyjaśnieniem, że określone zbiory danych nie stanowią tego rodzaju informacji, a tym samym, że nie podlegają udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie nie stanowi jednej z dopuszczonych prawem form rozpoznania wniosków traktowanych przez ich autorów za wnioski o udostępnienie informacji publicznej, a zarazem, że art. 149 § 1 p.p.s.a. umożliwia sądowi administracyjnemu w wyniku rozpoznania skargi mogącej obejmować i taki przejaw rozpoznania/braku właściwego rozpoznania danego wniosku (tu: części wniosku) nakazanie innego lub dalszego rozpoznawania danego wniosku bez jednoczesnego określenia bezpośrednio w sentencji wyroku formy lub sposobu rozpoznania takiego wniosku,

b) ustalony w dniu 23 listopada 2012 r. w wyniku wzajemnego uzgodnienia stron termin 10 grudnia 2012 r. na rozpoznanie określonego wniosku D. P., formalnie wysłanego na adres poczty elektronicznej Sądu Najwyższego [...] listopada 2012 r., nie mógł być brany pod uwagę przy ocenie zasadności wniesionej w dniu 7 grudnia 2012 r., skargi D. P. na brak rozpoznania tego wniosku,

c) bieg 14-dniowego terminu na rozpoznanie wniosku traktowanego przez wnioskodawcę jako wniosek o udostępnienie informacji publicznej w wypadku złożenia go drogą elektroniczną jest liczony od dnia następującego pod dniu nadania takiego wniosku, a nie od dnia następującego po tym, w którym mogło dojść do jego praktycznego odczytania przez organ władzy publicznej w godzinach jego pracy,

b) przy wyjaśnianiu kwestii ewentualnego upływu 14-dniowego terminu, o którym mowa w art. 13 ust.1 i w art. 14 ust. 2 u.d.i.p. nie mogą być brane pod uwagę tego typu okoliczności, jak określone rodzajowo w art. 35 § 5 k.p.a., a w szczególności związane z wystąpieniem zdarzeń zawinionych przez wnioskodawcę lub niezależnych od organu, w tym ostatnim wypadku także przyjętych ze zrozumieniem przez samego wnioskodawcę przed złożeniem skargi na bezczynność,

e) 14-dniowy termin, o którym mowa w art. 13 ust.1 u.d.i.p., a tym samym i w art. 14 ust. 2 u.d.i.p., ma także zastosowanie przy rozpoznawaniu:

– wniosków, które są niekompletne, np. nie zawierają określenia formy i sposobu udostępnienia wnioskodawcy żądanej przez niego informacji, a tym samym uniemożliwiają adresatowi wniosku ewentualne podjęcie działań dopuszczonych treścią art. 14 ust. 1 u.d.i.p.,

– wniosków zawierających żądanie udostępnienia informacji, które adresat wniosku uznaje albo za nie stanowiące informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., albo za nie podlegające udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych w ww. ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, lecz w trybie i na zasadach określonych w innej ustawie lub w innych ustawach z przyczyn określonych w art. 1 ust. 2 u.d.i.p. odczytywanego samodzielnie lub w powiązaniu z art. 5 ust. 1 tej ustawy.

Wobec przyjęcia w orzecznictwie sądów administracyjnych, a w szczególności w wyrokach NSA z dnia 11 września 2012 r. o sygn. I OSK 903/12 i I OSK 916/12, (dostępnych między innymi w CBOSA pod adresem internetowym: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), że: odesłanie do Kodeksu postępowania administracyjnego zawarte w art. 16 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p. należy interpretować ściśle, w tym:

– w sposób uniemożliwiający odpowiednie stosowanie przepisów k.p.a. regulujących postępowanie wstępne w sprawach podań (wniosków) pochodzących od osób, które uważają, że powinny być one docelowo rozpoznane albo przez podjęcie określonych działań faktycznych, albo przez wydanie decyzji administracyjnej, także w stosunku do wniosków uznawanych przez ich autorów jako dotyczące udostępnienia informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust.1 u.d.i.p., a zarazem w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie,

– w sposób uniemożliwiający odpowiednie stosowanie art. 35 § 5 k.p.a. przy wyjaśnianiu kwestii możliwości wystąpienia po stronie organu władzy zwłoki w rozpoznaniu wniosku uznawanego przez jego autora za wniosek o udostępnienie informacji publicznej, a zarazem za podlegający rozpoznaniu w trybie i na zasadach określonych w ww. ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, a zarazem mimo wyraźnego przyjęcia w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym ostatnio wymienionych wyrokach NSA z 11 września 2012 r." że także po wejściu w życie z dniem 11 kwietnia 2011 r. nowelizacji k.p.a. z wprowadzonym nią art. 61a k.p.a., jedną z form rozpoznania wniosku uznawanego przez jego autora za podlegający rozpoznaniu w trybie i na zasadach określonych w ww. ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej jest obok wprost dopuszczonych ta ustawą form w postaci:

a) udostępnienia żądanej przez zainteresowanego informacji w sposób i w formie określonych we wniosku lub – za przyzwoleniem wnioskodawcy – w formie i w sposób proponowany przez adresata wniosku,

b) decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia określonej informacji lub o umorzeniu postępowania wywołanego określonym wnioskiem, także dopuszczona przez orzecznictwo (wyłącznie) pisemna odpowiedź ze stosownymi wyjaśnieniami,

2) art. 3 § 1, art. 141 § 4, art. 149 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 21 u.d.i.p. w stopniu rzutującym na wynik sprawy w następstwie:

a) uwzględnienia skargi D. P. stanowiącej w całości przejaw nadużycia prawa, a zarazem naruszenie wzajemnych uzgodnień w zakresie terminu rozpoznania określonego, wieloelementowego wniosku, skarżącego, jakie nastąpiły między wnioskodawcą, a organem,

b) braku wskazania bezpośrednio w sentencji wyroku:

– przedmiotu skargi D. P. z dnia 7 grudnia 2012 r., do której rozpoznania doszło przez wydanie zaskarżonego wyroku, działań, jakie, zdaniem WSA w Warszawie, powinien był podjąć Sąd Najwyższy – Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w następstwie złożenia określonego, wieloelementowego wniosku D. P. z dnia 7 listopada 2012 r., a których ten organ nie podjął ani do dnia wniesienia skargi przez D. P., ani do dnia wydania przedmiotowego wyroku z dnia 11 marca 2013 r.,

– działań lub zaniechań Sądu Najwyższego – Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego związanych z rozpoznawaniem określonego wniosku D. P. z dnia 7 listopada 2012 r., które WSA w Warszawie uznaje za przejaw naruszenia prawa przez ten organ,

– działań Sądu Najwyższego – Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego związanych z rozpoznawaniem określonego wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r., które WSA w Warszawie uznaje za stanowiące przejaw właściwego rozpoznania tego wniosku w okresie między dniem, w którym upłynął termin na rozpoznanie tego wniosku przez organ władzy publicznej, a dniem wyrokowania przez WSA w Warszawie w tej sprawie, a w szczególności w sposób uniemożliwiający ustalenie wzajemnych relacji między rozstrzygnięciami zawartymi w pierwszych trzech punktach danego wyroku, w stosunku do bliżej nieokreślonego przedmiotu wyrokowania w tej sprawie,

c) braku wskazania w uzasadnieniu skarżonego wyroku terminu, przed upływem którego, w okolicznościach niniejszej sprawy, zdaniem WSA w Warszawie, powinno było dojść do rozpoznania określonego, wieloelementowego wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r. w całości lub w określonej części, w jednej z form (sposobów) przewidzianych przez ustawę lub dopuszczonych przez orzecznictwo sądów administracyjnych,

d) braku sformułowania w uzasadnieniu wyroku wyjaśnień, które z licznych działań Sądu Najwyższego – Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, a być może zaniechań tego organu w rozpoznaniu określonego, wieloelementowego wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r. WSA w Warszawie stanowi przejaw bezczynności Sądu Najwyższego stanowiącej naruszenie prawa w rozumieniu art. 149 § 1 p.p.s.a., a zarazem, dlaczego nie miały działania lub ewentualnie zaniechania tego organu cech rażącego naruszenia prawa, a w szczególności dlaczego odpowiedź udzielona wnioskodawcy w formie pisma Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2012 r., także zważywszy na jej treść, nie stanowiła dopuszczonej przez ustawę lub orzecznictwo formy rozpoznania określonej w niej części wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r. lub by wyjaśnienia w niej zawarte nie zasługiwały na uwzględnienie,

f) braku sformułowania w uzasadnieniu wyroku czytelnych wytycznych co do dalszego postępowania przed Sądem Najwyższym – Pierwszym Prezesem SN w sprawie z określonego wniosku D. P. z dnia [...] listopada 2012 r. w sytuacji, gdy nie można ich wywieść bezpośrednio z sentencji skarżonego wyroku,

g) dowolnego nawiązania w uzasadnieniu skarżonego wyroku do treści wyroku NSA w Warszawie z 11 września 2012 r., I OSK 916/12, z zapewnieniem, że w tym wyroku doszło do uznania przez sąd administracyjny umów prawa cywilnego zawartych przez organ władzy publicznej za stanowiące informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., w sytuacji, gdy na sformułowanie takiej tezy nie pozwala ten wyrok NSA,

3) art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. f/ (w wyroku podano nieściśle: art. 6 ust. 2 lit. f/ i ust. 2 u.d.i.p. w związku z art. 4 ust. 1 tej ustawy w następstwie dokonania dowolnej wykładni tych przepisów prawa materialnego w wyniku wadliwego, nieuwzględniającego w szczególności treści art. 20, art. 24, art. 47, art. 51 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji RP, art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) w związku z art. 221 § 5 k.p., ustalenia, że zawarte przez wskazany w art. 4 ust. 1 u.d.i.p. organ władzy publicznej umowy o pracę oraz umowy prawa cywilnego w innych okolicznościach niż związane z zastosowaniem uregulowań o zamówieniach publicznych stanowią informację o sprawach publicznych w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., a zarazem, że wnioski o udostępnienie tego rodzaju (pozostałych) umów podlegają rozpoznaniu w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie, mimo że nie zawierają jedynie oświadczeń woli lub/i oświadczeń wiedzy przedstawicieli organu władzy publicznej realizującego swoje uprawienia jako pracodawcy lub przedstawiciela osoby prawnej (tu: Skarbu Państwa – Sądu Najwyższego), a zwłaszcza mimo istnienia szczególnych uregulowań służących ochronie danych osobowych, wolności prowadzenia działalności gospodarczej, postrzeganej także jako element prawa do prywatności, umów o pracę, w tym na poziomie europejskim, z których wynika, między innymi, zakaz domagania się przez pracodawcę od pracownika wyrażenia zgody na ujawnienie treści umowy o pracę, a tym samym – tym bardziej – ujawniania takiej umowy bez zgody pracownika, a także w wyniku dowolnego ustalenia, że na obowiązek udostępniania umów o pracę i umów prawa cywilnego zawartych przez organ władzy publicznej wskazuje art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. f/ (wadliwie przywoływany jako art. 6 ust. 2 lit f/ u.d.i.p.), a więc w wyniku przyjęcia, że przez udostępnienie umowy zawartej przez organ władzy publicznej dochodzi do udzielenia informacji o majątku, którym ten organ dysponuje,

4) art. 139 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) w następstwie dokonania wadliwej wykładni tego przepisu w wyniku braku ustalenia, że przepis ten nie ustanawia wyjątku od zakazu udostępniania przez organ władzy publicznej osobom trzecim umów bez zgody drugiej strony umowy, lecz potwierdza istnienie generalnego obowiązku udostępniania w trybie i na zasadach przewidzianych w przepisach o dostępie do informacji publicznej wszelkich umów (cywilnoprawnych), których stroną jest taki organ.

W oparciu o powyższe zarzuty kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasadzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W tym stanie sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż skarga kasacyjna jest sformalizowanym środkiem odwoławczym. Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy – Prawo postępowanie przed sądami administracyjnymi Sąd rozpoznaje sprawę w jej granicach, a z urzędu bierze pod rozwagę jedynie przesłanki nieważności postępowania sądowego określone w § 2 tego przepisu. Dlatego też sporządzenie skargi kasacyjnej powierzono profesjonalnym pełnomocnikom, o czym stanowi art. 175 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, co ma zapewnić prawidłowość sporządzenia skargi kasacyjnej tak pod względem formalnym, jak i merytorycznym. W niniejszej sprawie skarga kasacyjna nie w pełni spełnia warunki formalne, ale braki te nie uniemożliwiają jej rozpoznanie. Skarga bowiem stosownie do art. 174 powinna opierać się na podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; na podstawie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W niniejszej zaś sprawie sporządzający skargę kasacyjną formułując zarzuty nie wskazuje na której podstawie kasacyjnej są one oparte, co ma o tyle znaczenie, że jeden zarzut wskazuje zarówno na naruszenie przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania. Przy czym większość zarzutów formułowana jest "piętrowo" (np. zarzut 1 składa się z 5 punktów, które jeszcze zawierają 7 podpunktów, a nadto zarzuty te zawierają elementy uzasadnienia).

Ponadto wyrok Sądu I instancji został zaskarżony w całości, chociaż brak jest zarzutu co do pkt 3 wyroku, a którym to umorzono postępowanie w pozostałym zakresie.

Jak to wskazano wyżej błędy w formułowaniu zarzutów nie stanowią przeszkody do rozpoznania skargi kasacyjnej i Naczelny Sąd Administracyjny po jej rozpoznaniu uznał, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Stwierdzić należy, że Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń pozwalających na ocenę zasadności skargi oraz przeprowadził prawidłową wykładnię przepisów prawa materialnego.

Bezsporne w sprawie jest, iż Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego jako reprezentujący Sąd Najwyższy – organ władzy sądowniczej, zobowiązany jest, stosownie do art. 4 ust. 1 i ust. 3 ustawy o dostępnie do informacji publicznej, do udostępnienia informacji publicznej będącej w jego posiadaniu.

Jeżeli dana informacja ma charakter publiczny i nie została już udostępniona w formie określonej w art. 7 ust. 1 pkt 1 i 4, tj. w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, udostępniana jest na wniosek. Stosownie zaś do art. 13 ustawy o dostępnie do informacji publicznej następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, a jeżeli nie może być udostępnione w tym terminie to należy powiadomić o powodach opóźnienia oraz o terminie jej udostępnienia, jednak nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Tak więc ustawa o dostępie do informacji publicznej określa własne terminy załatwienia wniosku i w tym zakresie nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

W niniejszej sprawie nie zostały udostępnione informacje, o których mowa w pkt 4 (w części dot. umów cywilnoprawnych) i 5 wniosku D. P. z dnia 7 listopada 2012 r. Przy czym stwierdzić należy, że wszystkie zarzuty skargi kasacyjnej odnoszące się m.in. do kwestii ustalenia daty wpływu przedmiotowego wniosku do organu, okoliczności uzasadniających opóźnienie w jego wpływie, ustaleń z wnioskodawcą terminu odpowiedzi na wniosek, czy też podejmowanych czynności przez organ nie mają znaczenia w niniejszej sprawie bowiem organ w ogóle nie przewidywał udzielania informacji dotyczących powyższych dwu punktów wniosku uznając, iż nie stanowią one informacji publicznej. Całkowicie chybiony jest również prezentowany w skardze kasacyjnej pogląd, iż samo udzielenie pisemnej informacji o braku podstaw do uznania, że żądane informacje są informacjami publicznymi, zwolniło organ w niniejszej sprawie od zarzutu bezczynności. Miałoby to miejsce w sytuacji gdyby faktycznie żądane informacje nie były informacjami publicznymi, bądź gdyby organ nie był w ich posiadaniu. Należy bowiem podkreślić, że sposobem zweryfikowania poglądu organu co do charakteru informacji jest skarga na bezczynność. Zadaniem zaś sądu rozpoznającego skargę jest przesądzenie czy żądana informacja jest informacją publiczną. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie i Sąd I instancji prawidłowo uznał, że żądane informacje mają charakter informacji publicznej, oznacza to, że organ nie udostępniając danych informacji pozostawał w bezczynności. Odnosząc się do zarzutów kwestionujących stanowisko Sądu I instancji w tym zakresie, stwierdzić należy, iż nie są one zasadne. Całkowicie chybiony jest zarzut naruszenia art. 139 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.). Przepis ten przewiduje, że umowy w sprawach zamówień publicznych są jawne i podlegają udostępnianiu na zasadach określonych w przepisach o dostępie do informacji publicznej. Bezsporne bowiem jest, iż przedmiotem wniosku były umowy cywilnoprawne, które nie były zawierane w ramach zamówień publicznych, w związku z tym nie miał do nich zastosowania powołany przepis i Sąd I instancji przepisu tego nie stosował. Natomiast nie oznacza to, wbrew stanowisku wnoszącego skargę kasacyjną, że umowy takie nie mają charakteru informacji publicznej. O charakterze tych umów nie decyduje bowiem powołana wyżej ustawa – Prawo zamówień publicznych, ale ustawa o dostępie do informacji publicznej. Poprzez zawieranie określonych umów cywilnoprawnych Sąd Najwyższy dysponuje majątkiem, który jest majątkiem publicznym, a więc sposób dysponowania tym majątkiem jest informacją publiczną, co wynika z przepisów art. 6 ust. 2 lit. f/ w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej zasadnie więc Sąd I informacji powołał się tutaj na orzecznictwo sądów administracyjnych w tym zakresie m.in. na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 września 2012 r. w sprawie I OSK 916/12, w którym to Sąd jednoznacznie stwierdził, iż treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego jest informacją publiczną.

Odnośnie zaś umów o pracę lub innego rodzaju umów zawieranych z enumeratywnie wymienionymi osobami aktualnie zatrudnionymi w Sądzie Najwyższym to również zasadnie Sąd I instancji uznał, że stanowią one informację publiczną. Umowy te obrazują bowiem zasady funkcjonowania Sądu Najwyższego, stanowią informacje o osobach sprawujących określone funkcje i ich kompetencje, a także obrazują gospodarowanie środkami publicznymi, którymi dysponuje Sąd Najwyższy. Podnoszone w skardze kasacyjnej argumenty dotyczące obowiązujących przepisów służących ochronie danych osobowych, prywatności, które to przepisy zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, uniemożliwiają uznanie, że umowy te stanowią informację publiczną, są całkowicie chybione. Fakt, że określona informacja zawiera dane dotyczące prywatności lub tajemnicę przedsiębiorcy, czy też inne prawem chronione tajemnice, nie oznacza, że traci ona charakter informacji publicznej. Nadal jest informacją publiczną, ale zgodnie z art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej prawo do jej uzyskania podlega stosownym ograniczeniom. W takiej sytuacji organ może odmówić udostępnienia danej informacji, ale stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy zobligowany jest wydać stosowną decyzję w tym przedmiocie.

Całkowicie chybiony jest również zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 3 § 1, art. 141 § 4, art. 149 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 21 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przede wszystkim Sąd I instancji zgodnie ze swoimi kompetencjami określonymi m.in. w art. 3 § 1 p.p.s.a. dokonał kontroli działalności organu i zastosował środki określone w tej ustawy, tj. art. 149 § 1. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej sentencja wyroku została sporządzone prawidłowo i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Wynika z niej kto wniósł skargę, na jakie działanie określonego organu, sprecyzowany został przedmiot sprawy, a treść rozstrzygnięcia również nie powinna budzić żadnych wątpliwości. Jasno zostało sformułowane zobowiązanie do udostępnienia wskazanych informacji publicznych oraz termin ich udostępnienia. Również wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej uzasadnienie wyroku w żaden sposób nie narusza art. 141 § 1 p.p.s.a. Zawiera wszystkie niezbędne elementy, Sąd dokonał analizy sprawy, szczegółowo odniósł się do jej wszystkich aspektów, obszernie wyjaśnił podstawę rozstrzygnięcia powołując się m.in. na orzecznictwo sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego. Zupełnie niezrozumiały jest w tym zakresie zarzut, iż Sąd I instancji nie zawarł "...czytelnych wytycznych co do dalszego postępowania..." Na stronie 11 uzasadnienia Sąd w sposób jednoznaczny stwierdził, że wnioskowane w pkt 4 i 5 informacje mają charakter informacji publicznej i z tego względu organ winien je udostępnić, co wynika jednoznacznie z rozstrzygnięcia zawartego w wyroku.

Jednocześnie Sąd wskazał, że jeżeli "... w ocenie organu zachodzą podstawy odmowy ich udostępnienia na skutek ograniczeń, o których mowa w art. 5 ww. ustawy, winien wydać stosowną decyzję". Należy stwierdzić, że powyższe wytyczne są jasno sformułowane i nie powinny budzić żadnych wątpliwości.

Reasumując skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, bowiem Sąd I instancji nie naruszył przepisów postępowania i dokonał prawidłowej interpretacji przepisów prawa materialnego.

Z tych też względów Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku.