Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 14 grudnia 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący : Sędzia NSA Anna Szkodzińska (spr) Sędziowie : WSA Małgorzata Brachel –Ziaja NSA Andrzej Niecikowski Protokolant : Grażyna Grzesiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2005 r. sprawy ze skargi P. B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 30 czerwca 2005 r. ,Nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości kosztów udzielenia informacji I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego P. B. kwotę [...] zł ( [...] złotych ) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

II SA/Kr 1108/05

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia [...].2004 r. P. B. zwrócił się do Prezydenta Miasta K. o udostępnienie informacji publicznej "z zakresu powziętej przez UM lub inne jednostki miejskie informacji na temat dochodzeń lub śledztw prowadzonych przeciwko organizacjom pozarządowym lub członkom ich władz w latach 2001-2004". W dalszej części wniosku określone zostały bardziej szczegółowo rodzaje dokumentów w szczególności interesujące wnioskującego, z prośbą o ich "udostępnienie" i "umożliwienie wglądu". W końcowej części pisma sformułowany został wniosek o "umożliwienie skopiowania wybranych udostępnionych dokumentów w formie zapisów na nośniku cyfrowym /płyta CD/".

Decyzją z dnia [...].2004 r. Prezydent Miasta K. odmówił udzielenia żądanej informacji, ale decyzja ta uchylona została przez organ odwoławczy w dniu [...].2004 r. Kolejna odmowna decyzja Prezydenta Miasta K. z dnia [...].2004 r. również została uchylona w trybie odwoławczym - decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...].2005 r.

W dniu [...].2005 r. skierowano do P. B. dwa pisma.

W jednym z nich poinformowano o braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem tj. umożliwienia wnioskującemu skopiowania wybranych dokumentów w formie zapisu na nośniku cyfrowym /płyta CD/. Podano, że informacja może być udzielona przez wykonanie kserokopii wskazanych dokumentów przez uprawnionego pracownika, lub przez przeniesienie ich w formie cyfrowej na wybrany nośnik /dyskietka lub płyta CD/ przez uprawnionego pracownika, co będzie podlegało opłacie zgodnie z Zarządzeniem Nr [...] Prezydenta Miasta K. z dnia [...].2005 r. w sprawie określenia opłat, jakie Urząd Miasta K. może pobrać od wnioskodawcy, stanowiących zwrot kosztów w związku ze sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia lub przetworzenia informacji publicznej. W związku z powyższym zakreślono wnioskującemu termin 14 dni do złożenia wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie powyżej wskazanej lub do cofnięcia wniosku z zastrzeżeniem, że w razie niezłożenia wniosku postępowanie zostanie umorzone.

W drugim piśmie zawiadomiono P. B. o terminie i miejscu udostępnienia do wglądu żądanych materiałów.

W dniu [...].2005 r. udostępniono P. B. do wglądu kserokopie szeregu dokumentów, część kserokopii wydano. Czynności te opisano w dokumencie nazwanym "Protokołem realizacji wniosku P. B.". W punkcie Ad. 4 /kserokopie/ w podpunktach 1-7 wymieniono udostępnione dokumenty w postaci 7 umów z 2004 r. z rozliczeniami. Przy tym punkcie brak jest odręcznej adnotacji znajdującej się przy pozostałych punktach: "pobrano kserokopię".

Tego samego dnia P. B. złożył wniosek o skopiowanie "poprzez przeniesienie w formie cyfrowej na płytę CD przez UM zgodnie z powiadomieniem z [...].2005 r. kserokopii udostępnionych dokumentów wymienionych w pkt Ad. 4. 1-7 w/w protokołu" .

Postanowieniem z dnia [...].2005 r. znak [...], wydanym na podstawie art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, art. 264 § 1 kpa, ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Prezydent Miasta K., po rozpatrzeniu wniosku P. B. z dnia [...].2005 r. o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej umów zawartych z W. D. wraz z rozliczeniami w 2004 r. w postaci utrwalonej na płycie CD, ustalił koszty udostępnienia informacji na kwotę [...] zł. Wskazał, że na w/w kwotę składają się : koszt obróbki cyfrowej [...] zł., oraz koszt zapisu wraz z nośnikiem – [...] zł. Przedstawił też matematyczne wyliczenie pierwszej z w/w kwot, w którym uwzględniono liczbę stron dokumentów, czas potrzebny na przygotowanie do skanowania i skanowanie, obróbkę elektroniczną i koszt godziny pracy konkretnego pracownika, który będzie pracę wykonywał.

W postanowieniu podano, że wyliczenie oparto na przepisach § 1 ust. 2 pkt 8 i 9 Zarządzenia Nr [...] r. Prezydenta Miasta K. z dnia [...].2005 r./pkt 1/.

W postanowieniu zakreślono wnioskującemu termin 14 dni do uiszczenia opłaty, bądź do cofnięcia wniosku lub zmiany w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji z zastrzeżeniem, że milczenie spowoduje udzielenie informacji zgodnie z wnioskiem /pkt 2 i 3/. Zastrzeżono również, że nieziszczenie opłaty skutkować będzie wszczęciem postępowania egzekucyjnego /pkt 4/.

W zażaleniu na to postanowienie P. B. zarzucił, że za czynności udostępnienia informacji publicznej, zgodnie z art. 7 ustawy, nie można pobierać opłat. Organ miasta zobowiązany jest zapewnić środki organizacyjno-techniczne, dające możliwość utrwalenia /art. 12 ust.2 ustawy/ informacji, a więc jej wydruk lub przesłania albo przeniesienia jej na odpowiedni, powszechnie stosowany nośnik. Utrwalenie więc informacji w jeden ze wskazanych w ustawie sposobów jest obowiązkiem UM za który opłata nie może być pobierana, chyba że wnioskodawca żąda utrwalenia dodatkowo w inny sposób, /np. kiedy UM utrwala udostępnianą informację w formie kserokopii, które udostępnia bezpłatnie, a pomimo to wnioskodawca żąda dodatkowo przeniesienia jej na nośnik cyfrowy/. Stwierdził żalący się, że w jego sprawie UM nie zaproponował bezpłatnego utrwalenia udostępnianej informacji w formie kserokopii, a wręcz odwrotnie: żąda za takie utrwalenie opłaty w wysokości 15 gr. za stronę. To oznacza, że UM nie przewiduje bezpłatnego kopiowania informacji publicznej w żadnej z ustawowo przyjętych form.

Podniósł też żalący się, że przepis art. 15 ust. 1 ustawy dopuszcza w określonych sytuacjach pobranie opłaty, ale norma ta, jako wyjątek od zasady bezpłatności, nie podlega wykładni rozszerzającej. Przepis ten dotyczy tylko kosztów dodatkowych związanych ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Koszty te nie obejmują wszelkich kosztów, jakie ponosi miasto, ale tylko te dodatkowe, poniesione faktycznie, indywidualnie ustalone.

Jako osobna wskazał żalący się, kwestię naruszenia wewnętrznych uregulowań tj. Zarządzenia z dnia [...].2005 r. Zgodnie bowiem z § 1 ust. 2 pkt 8 za zapis na płycie CD pobiera się opłatę [...] zł. Punkt 9 mówi zaś o sytuacji, gdy UM ma ponieść dodatkowe koszty związane z innym, niż określone w pkt 1-8, sposobem udostępnienia lub przekształcenia lub przetworzenia informacji. W punkcie 9 mowa więc jest o innym niż zapis na płycie CD sposobie udostępnienia.

Wskazał żalący się, że w orzecznictwie /wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 października 2004 r. IV S.A./Wr 505/04/ i piśmiennictwie /wyrok TK z 16 września 2002 r. K 38/01/ panuje zgodny pogląd, że urząd nie może pobierać opłat za dodatkową pracę urzędników, jaka musi być wykonana w związku z udzielaniem informacji. Tymczasem skarżone postanowienie właśnie taką opłatę ustala.

Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2005 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 7, art. 12, art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 w zw. z art. 144 kpa zaskarżone postanowienie utrzymało w mocy.

W uzasadnieniu postanowienia wskazano:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej każdemu przysługuje prawo do informacji publicznej. Prawo to podlega ograniczeniom wskazanym w art. 5. Uprawnienie to można realizować w formie złożenia wniosku o udzielenie informacji publicznej, która nie została umieszczona w Biuletynie informacji Publicznej. Udostępnienie informacji na wniosek następuje - zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy - w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem. Z kolei w świetle art. 12 ust. podmiot udostępniający informację jest obowiązany zapewnić możliwość kopiowania informacji publicznej albo jej wydruk lub przesłania informacji publicznej albo przeniesienia jej na odpowiedni, powszechnie stosowany nośnik.

Zgodnie z art. 7 ust 2 ustawy dostęp do informacji co do zasady jest bezpłatny. Uznać więc należy, że organ nie może żądać uiszczenia opłat za odpowiedź na określone pytania, wgląd do danych stanowiących informację publiczną. Wyjątek od tej zasady przewiduje przepis art. 15 ustawy. Stosownie do jego treści możliwe jest pobranie opłaty jeżeli udostępnienie informacji następuje w trybie wnioskowym, a podmiot udostępniający ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji lub konieczności przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku. Chodzi tu o koszty dodatkowe, a więc niestandardowe /koszt papieru, koszt powielenia, koszt nośnika cyfrowego/. Przez sformułowanie "przekształcenie informacji w formę wskazaną" należy rozumieć "zmianę zewnętrznego kształtu, postaci, wyglądu czegoś" /słownik języka polskiego pod redakcją M. Szymczaka/. Przekształceniem jest więc przeniesienie informacji z dokumentu papierowego do dokumentu elektronicznego.

W dniu [...].2005 r. organ I instancji udostępnił P. B. do wglądu żądane dokumenty. Zgodnie z protokołem strona pobrała kserokopie wybranych dokumentów. Kosztami kserokopii P. B. nie został obciążony.

W sytuacji, kiedy wnioskujący, po odebraniu kserokopii niektórych dokumentów, wniósł o skopiowanie na nośnik cyfrowy niepobranych kopii, urząd był uprawniony do pobrani opłaty w trybie art. 15 ustawy. Z protokołu z dnia [...].2005 r. wynika, że żądane dokumenty zostały przygotowane do wglądu i pobrania w formie kserokopii.

Przedmiotowa opłata stanowi zatem zwrot kosztów związanych z przekształceniem informacji publicznej w formę wskazaną we wniosku. Przeniesienie danych utrwalonych w postaci kserokopii na nośnik elektroniczny wymaga wykonania przez organ dodatkowej pracy. Praca ta obejmowała m. in. przygotowanie materiałów do skanowania, skanowanie, oraz obróbkę cyfrową. Ustalona opłata odpowiada rodzajowi i nakładowi wykonanej pracy oraz uwzględnia koszty związane z nośnikiem elektronicznym. Opłata ta nie ma charakteru ryczałtowego, lecz uwzględnia faktycznie poniesione koszty udostępnienia informacji w formie żądanej przez P. B.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego P. B. zarzucił naruszenie przepisów art. 7 ust 2, art. 12 ust. 2, art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej, oraz naruszenie przepisów procedury a to art. 7, 8 i 77 § 1 kpa.

Skarżący powtórzył zarzuty zażalenia. Podkreślił, że umożliwienie utrwalenia udostępnianej informacji w jeden ze wskazanych w ustawie sposobów /art. 12 ust. 2/ jest obowiązkiem urzędu, za który nie może być pobierana opłata, chyba że wnioskujący żąda utrwalenia dodatkowo w inny sposób /np. UM utrwala dostępna informację w formie kserokopii, które przekazuje nieodpłatnie, pomimo to wnioskodawca żąda dodatkowo przeniesienia na nośnik cyfrowy/. W takim przypadku nie mają zastosowania przepisy ustawy i podmiot zobowiązany może odmówić takiego dodatkowego utrwalenia lub pobrać opłatę na podstawie innych przepisów. Świadczy o tym spójnik "lub" pomiędzy pkt 1 i 2 ustępu 2 art. 12. UM nie przewiduje bezpłatnego kopiowania informacji publicznej w żadnej z ustawowo przyjętych form, chyba że ilość stron kopii nie uzasadnia pobrania opłaty przekraczającej [...] zł.

Odwołując się do komentarza S. Szustera zamieszczonego w bazie LEX skarżący wskazał, że opłata nie może być traktowana jako forma uzyskiwania dodatkowych środków finansowych. Ponadto ustawa nie dozwala na żądanie uiszczenia opłaty przed udostępnieniem informacji /w szczególności nie daje możliwości uzależnienia udzielenia tej informacji od wniesienia opłaty/.

Podał skarżący, że wnosił o utrwalenie, a nie o przekształcenie informacji, nie miał więc zastosowania przepis art. 14 ustawy. Procedura utrwalania udostępnionej informacji jest procedurą odrębną od jej udostępnienia na wniosek i określa ją art. 12 ust. 2 ustawy. Zarówno udostępnienie jak i utrwalenie są realizacją prawa do dostępu do informacji publicznej, a dostęp ten jest bezpłatny. Przepis art. 15 odnosi się tylko do udostępniania, a nie do utrwalania informacji po udostępnieniu w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem. Opłata więc wg. skarżącego może być pobrana np. w przypadku kiedy wnioskodawca w pisemnym wniosku o udostępnienie informacji określa sposób jej udostępnienia jako np. przesłanie na podany adres płyty CD z przeniesioną na nią zawartością dokumentów występujących w urzędzie tylko w fizycznej postaci zapisanej kartki papieru, a zarazem nie zgadza się na udostępnienie jej w inny sposób /np. przesłania kserokopii/. .

Skarżący, powołując wyrok Trybunału Konstytucyjnego jak w zażaleniu, zarzucił brak podstaw do wydania i stosowania Zarządzenia, do którego odwołano się w postanowieniu.

Ponadto wytknął skarżący, że uzasadnienie postanowienia organu II instancji nie zawiera odniesienia do wszystkich podnoszonych w zażaleniu kwestii.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi podtrzymując motywy swego rozstrzygnięcia.

Na rozprawie sądowej w dniu 23 listopada 2005 r. P. B. oświadczył, że dotychczas nie otrzymał w żadnej formie żądanej informacji tj. treści dokumentów wymienionych w pkt. Ad.4 protokołu z dnia [...].2005 r. Wyjaśnił też, że celowo ograniczył się do pobrania kserokopii tylko niektórych dokumentów. Był to wynik kalkulacji nawiązującej do treści Zarządzenia. Prezydenta Miasta, zgodnie z którym nie podlega pobraniu opłata, której wysokość nie przekracza [...] zł. Liczył też, że wniosek o utrwalenie informacji na płycie CD również zostanie zrealizowany za darmo, względnie za opłatę 2 zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył:

Rozważania rozpocząć należy od oczywistej konstatacji, iż co do zasady /uregulowanej wprost przepisem art. 7 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r./, dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny. Oznacza to co najmniej tyle, że podmiot zobowiązany do udostępniania takich informacji, nie może z obowiązkiem tym łączyć uprawnienia do uzyskiwania zysku rozumianego jako "wynagrodzenie za usługę". Udostępnianie informacji publicznej należy do kategorii obowiązków o charakterze publicznoprawnym i nie ma nic wspólnego z działalnością komercyjną. Powtórzyć też należy zarówno za organami, jak i za samym skarżącym, że - pomijając ewentualne regulacje innych ustaw - ustawa o dostępie do informacji publicznej pozwala na odstąpienie od zasady bezpłatności tylko w wypadku opisanym w art. 15 ust. 1. Dopiero więc prawidłowe wyłożenie pojęć użytych w tym przepisie pozwoli na określenie rzeczywistych uprawnień podmiotu zobowiązanego w zakresie pobierania "opłat" za udostępnienie informacji.

Zgodnie z w/w przepisem "jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom".

Cytowany przepis, jako źródła powstania mogących podlegać zwrotowi kosztów, określa wskazany we wniosku sposób udostępnienia informacji lub konieczność jej przekształcenia w formę wskazaną we wniosku. Przepis ten nie używa pojęcia "utrwalenie", co jednak nie oznacza, że utrwalania informacji nie dotyczy. Wszak to, czy informacja ma być udzielona w formie ustnej, w formie pisma zawierającego określone dane, w formie fizycznego udostępnienia do wglądu dokumentu, czy też np. w formie kserokopii dokumentu, jest właśnie wskazaniem sposobu udostępnienia informacji. Innymi słowy wskazanie sposobu udzielenia informacji - to także wskazanie tego, czy i w jakiej utrwalonej formie informacja ma być udostępniona. Rodzaj zaś informacji i sposób jej przechowywania determinował będzie, w zależności od treści wniosku, potrzebę jej przekształcenia w odpowiednią formę. W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, uruchomiona wnioskiem o udostępnienie informacji w określonej, utrwalonej postaci procedura udostępniania informacji nie jest procedurą odrębną od utrwalania informacji, czy też jej przekształcenia w inną formę.

Jest przy tym oczywiste, że nie może chodzić tu o sytuację, w której informacja w żądanej, utrwalonej postaci została już udzielona, a nowy wniosek dotyczy udostępnienia tej samej informacji, lecz w przekształconej technicznie formie. Wówczas bowiem w istocie przedmiotem żądania nie jest udzielenie informacji, lecz żądanie wykonania określonej usługi.

Sytuacje mogące generować koszty zostały określone ogólnie, bo nie jest możliwe umieszczenie w zamkniętym katalogu wszystkich możliwych sposobów udostępniania, utrwalania, czy możliwości przekształcania informacji. Znamienne przy tym jest, że w omawianym przepisie ustawodawca nie odwołuje się do regulacji zawartej w przepisie art. 12 ust. 2 ustawy. Jest to zrozumiałe z tego względu, że funkcja i cel każdego z w/w przepisów są odmienne, a ich materie nie są tożsame. W przepisie art. 12 ust. 2 nakazano podmiotom zobowiązanym utworzenie i zabezpieczenie minimalnych technicznych możliwości udostępniania informacji także w utrwalonej postaci. Nakaz ten oznacza, że podmiot zobowiązany nie będzie mógł uchylić się od udzielenia informacji w ogóle, powołując się na brak takich technicznych możliwości : będzie mógł co najwyżej zaproponować inny od wnioskowanego sposób udostępnienia. Oznacza to również, że kosztami samego zabezpieczenia i utrzymania możliwości o jakich mowa, nie mogą być obciążani wnioskujący o udzielenie informacji. Tak więc podmiot zobowiązany z własnych środków pokryć musi m.in. koszt zakupu i utrzymania odpowiedniego sprzętu, zabezpieczenia stosownych pomieszczeń, ewentualnego zwiększenia zatrudnienia: musi stworzyć "bazę" pozwalającą na realizację nałożonego ustawą obowiązku. W relacji do tak rozumianego przepisu art. 12 ust. 2 ustawy odczytywać należy przepis art. 15 ust. 1. Przedmiotem regulacji tego ostatniego jest uprawnienie podmiotu zobowiązanego do odzyskania części rzeczywistego kosztu udostępnienia informacji. Owa część - nazwana przez ustawodawcę kosztem "dodatkowym" - to rzeczywiście poniesiony, ponad koszt funkcjonowania "bazy" wydatek, związany z realizacją wskazanego we wniosku sposobu udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji. Ustawodawca przy tym nie wymaga, aby określony wnioskiem sposób udostępnienia lub przekształcenia informacji miały mieć charakter "nadzwyczajny", odbiegający od metod "zwyczajnych", standardowych. Teoretycznie założyć więc należy, że każdy sposób udostępnienia, w tym każdy z wymienionych w art. 12 ust. 2, jak i każdy rodzaj przekształcenia informacji mogą wiązać się z powstaniem "dodatkowych" kosztów. Prezentowane zatem przez skarżącego twierdzenie, iż utrwalenie informacji co najmniej jednym ze sposobów wskazanych w wymienionym ostatnio przepisie nie może łączyć się z uprawnieniem podmiotu udzielającego do żądania zwrotu jakichkolwiek kosztów, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Podkreślić też trzeba, że ustawa nie nakłada na podmiot zobowiązany obowiązku ustalenia "standardowego", jednolitego i niezwiązanego z żądaniem zwrotu kosztów, sposobu udostępniania posiadanych informacji publicznych. Określenie takiego standardu byłoby zresztą z reguły niemożliwe. Informacje przecież mogą funkcjonować w bardzo różnych postaciach, w tym takich, które bez dodatkowych zabiegów /przekształcenia/ nie poddają się jednakowemu sposobowi utrwalania .

W konkluzji stwierdzić należy, że - z uwagi na różnorodność postaci, sposobów i form funkcjonowania informacji, przyjęcie bardziej generalnych reguł szacowania "dodatkowych" kosztów ich udostępniania nie jest możliwe. Każdy konkretny przypadek podlegać musi indywidualnej ocenie. Nie można przy tym założyć, że - niezależnie od okoliczności konkretnych przypadków -niektóre rodzaje ponoszonych wydatków w ogóle i nigdy naliczane być nie mogą. I tak żaden przepis nie sprzeciwia się uprawnieniu odzyskania kosztu pracy związanej z udostępnieniem informacji, jeżeli wykazane zostanie, że ów koszt przekracza normalny koszt funkcjonowania bazy, o której była mowa wyżej. W tym zakresie Sąd w sprawie niniejszej nie podziela poglądu wyrażonego w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 20 października 2004 r. /IV S.A./Wr 505/04/, o ile zgodnie z nim dodatkowym kosztem udostępnienia informacji nie mógłby nigdy być koszt pracy. Warto jednak podkreślić, że zasadniczym motywem rozstrzygnięcia Sądu w cytowanej sprawie było stwierdzenie niedopuszczalności ustalenia stawki opłaty za godzinę pracy pracownika, który wykonuje dodatkową pracę związaną z przygotowaniem informacji publicznej. Zasadniczo chodziło więc o ustalenie stawki "ryczałtowej", która miałaby stanowić równoważnik pracy pracownika związanej z udostępnieniem informacji, najczęściej przecież nie będącej kosztem "dodatkowym", lecz zwykłym kosztem realizacji ustawowego obowiązku.

Choć Sąd nie podziela poglądów będących podstawą sformułowanych w skardze podstawowych zarzutów, to jednak przychylić musi się do wniosku o konieczności uchylenia zaskarżonego i poprzedzającego go aktów.

Po pierwsze, zgodnie z przepisem art. 15 ust. 2 ustawy podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, musi powiadomić wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek. W sprawie niniejszej, w piśmie z dnia [...].2005 r., uprzedzono skarżącego o tym, że udostępnienie informacji będzie podlegało opłacie "zgodnie z Zarządzeniem Nr [...] Prezydenta Miasta K. z dnia [...].2005 r.". W dniu [...].2005 r. skarżący zmodyfikował pierwotny wniosek stosownie do przedstawionej przez organ propozycji. W tej sytuacji stwierdzić należy, że skarżący nie został wyprzedzająco zawiadomiony o wysokości opłaty, którą określono dopiero w postanowieniu z dnia [...].2005 r. Z całą pewnością nie było tu wystarczające odwołanie się do treści Zarządzenia Prezydenta z [...].2005 r. i to nie tylko dlatego, że nigdzie nie odnotowano faktu doręczenia tego dokumentu skarżącemu. Zarządzenie to, jako mające stanowić tylko akt wewnętrznego zarządzania, wydane w oparciu o przepis art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, w rozpatrywanej sprawie mogło mieć znaczenie dla strony co najwyżej jako element przekazywanej w trybie art. 15 ust. 2 informacji. Nawet jednak i tej roli spełnić nie mogło, skoro nie ma w nim mowy w ogóle o przewidywanych dodatkowych kosztach związanych z pracą. W § 1 ust. 2 pkt 1-7 Zarządzenia podano stawki kserokopii dokumentów, wydruków komputerowych, zapisu na dyskietce, a w pkt 8 stawkę "zapisu na płycie CD-R". W punkcie 9 przewidziano możliwość pobrania dodatkowych kosztów związanych z innym niż określone w pkt 1-8 sposobem udostępniania lub przekształcenia lub przetworzenia informacji. Zgodzić więc należy się ze skarżącym, że na podstawie powyższych zapisów nie dało się ustalić innych przewidywanych i kwotowo określonych kosztów jak tylko 2 zł. wymienione w pkt 8. Tak więc stwierdzić należy, że organ nie dopełnił obowiązku z art. 15 ust. 2 ustawy, a ta okoliczność mogła mieć wpływ na dalszy tok czynności. Podkreślenia też wymaga, zwłaszcza wobec treści pkt 2 i 3 postanowienia z dnia [...].2005 r., że samo postanowienie nie jest tożsame z powiadomieniem, o jakim mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Ustawa przewiduje chronologię czynności i z zachowaniem tej chronologii wiąże określone skutki.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego stwierdzić należy, że dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej istotne jest nie tyle stwierdzenie zgodności z prawem omawianego Zarządzenia, ile ocena czy dane w nim zawarte, przyjęte przez organ jako element uzasadnienia, rzeczywiście mogą rolę tę spełnić. Na to pytanie należy udzielić podpowiedzi przeczącej: brak jest bowiem podstaw do stwierdzenia, że podane stawki są kosztem rzeczywistym i indywidualnym, a nie ryczałtem. Ani zatem z Zarządzenia, ani z pisma z dnia [...].2005 r., ani też z uzasadnienia postanowienia nie wynika, aby policzona kwota stanowiła rzeczywisty koszt. Uwaga ta odnosi się również do danych przyjętych do wyliczenia kosztu pracy.

W przedłożonych aktach brak jest jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego faktyczne udostępnienie skarżącemu informacji w formie przez niego wskazanej. Na rozprawie sądowej skarżący zaprzeczył, aby fakt ten miał miejsce. Nie ulega kwestii, że przepisy ustawy nie uzależniają udostępnienia informacji od uiszczenia żądanej opłaty. Tak samo pewne jest, że uprawnienie do pobrania od wnioskującego "dodatkowego kosztu" powstaje dopiero po udostępnieniu informacji. Nie ma zatem podstaw, aby w terminie wcześniejszym wydawane było postanowienie nie mające przecież tylko charakteru deklaratoryjnego, ale nakładające na stronę egzekwowalny obowiązek fiskalny. Warto przy tym zwrócić uwagę na treść pkt 4 postanowienia określającego rygor egzekucji w oderwaniu od faktu udostępnienia informacji.

Wskazane uchybienia przepisom postępowania i przepisowi art. 15 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej powodują konieczność uchylenia, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 a i 1 c, w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowień organów obu instancji. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w/w ustawy.