Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

|Sygn. akt III SA/Kr 964/18 | [pic] W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 listopada 2018 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Halina Jakubiec, Sędziowie: WSA Renata Czeluśniak, WSA Hanna Knysiak-Sudyka (spr.), Protokolant: Tomasz Famulski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2018 r., sprawy ze skargi H. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 lipca 2018 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego skargę oddala.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 10 lipca 2018 r. znak [...] wydaną po rozpatrzeniu odwołania skarżącego H. N. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] 2018 r. Nr [...] (znak sprawy: [...]), zmieniającej decyzję z dnia [...] 2015 r. znak [...] w ten sposób, że od dnia 1 maja 2018 r. na stałe przyznano H. N. świadczenie w formie zasiłku stałego w kwocie 481,00 zł miesięcznie, na podstawie art. 8, art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1769) oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Powyższe rozstrzygnięcia zapadły w następującym stanie faktycznym i prawnym: decyzją z dnia [...] 2018 r. Nr [...] Prezydent Miasta orzekł w sposób wyżej opisany. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji przytoczył treść art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej i wyjaśnił, że na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego oraz zgromadzonej dokumentacji ustalono, że zmianie uległa sytuacja dochodowa skarżącego. Organ wskazał, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, a jego dochód stanowi zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153,00 zł.

W dalszej kolejności organ wskazał na treść art. 37 ust. 2 pkt 1 powołanej wyżej ustawy, zgodnie z którym zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (tj. 634,00 zł), a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie. Mając powyższe na uwadze organ ustalił wysokość przysługującego skarżącemu zasiłku stałego na kwotę 481,00 zł miesięcznie.

Odwołanie od powyższej decyzji w ustawowym terminie złożył skarżący, który podniósł, że w dniu 9.01.2017 r. ukończył 75 lat, zatem zasiłek pielęgnacyjny przysługuje mu z mocy prawa. Wskazał na swoją trudną sytuację zdrowotną i materialną, wyraził swoje niezadowolenie z treści decyzji oraz podniósł, że niezrozumiałym jest dla niego obniżenie wysokości zasiłku stałego o kwotę przyznanego mu zasiłku pielęgnacyjnego.

Skarżący wniósł o uchylenie i zmianę decyzji organu I instancji poprzez przyznanie mu zasiłku stałego w dotychczasowej wysokości.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w zaskarżonej decyzji wskazało, że zasady udzielania świadczeń z publicznych środków pomocy społecznej regulują przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1769) i powołało treść art. 8 i art. 37 powyższej ustawy.

Organ wyjaśnił, że powyższe przepisy prawa materialnego mają charakter obligatoryjny, niezależny od stanu zdrowia skarżącego, czy też jego szczególnej sytuacji życiowej, dlatego organ nie może na zasadzie uznania administracyjnego przyznać skarżącemu zasiłku stałego w kwocie wyższej, niż ustalona na podstawie powołanych przepisów ustawy o pomocy społecznej.

Organ odwoławczy wskazał, że z analizy akt sprawy wynika, że skarżący prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, natomiast jego dochód stanowi zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153,00 zł miesięcznie, przyznany mu od dnia 1.03.2018 r. na mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] 2018 r. Nr [...]. Na mocy decyzji z dnia [...] 2015 r. Nr [...] organ I instancji przyznał skarżącemu zasiłek stały w wysokości 604,00 zł, począwszy do dnia 1.10.2015 r. na stałe. Jednakże zaskarżoną decyzją organ I instancji, działając w oparciu o przepis art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, zmienił opisaną wyżej decyzję w ten sposób, że od dnia 1.05.2018 r. przyznał skarżącemu zasiłek stały w wysokości 481,00 zł miesięcznie, na stałe. Organ powołał się przy tym na okoliczność wynikającą z cytowanego powyżej przepisu art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej.

Organ wskazał, że bezsporną jest w sprawie okoliczność, iż na mocy decyzji Prezydenta Miasta przyznano skarżącemu zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153,00 zł miesięcznie począwszy od dnia 1.03.2018 r.

Mając na uwadze stan faktyczny oraz prawny sprawy organ odwoławczy wyjaśnił, że organ I instancji prawidłowo ustalił wysokość przysługującego skarżącemu zasiłku stałego, tj. na kwotę 481,00 zł miesięcznie. Jest to bowiem różnica pomiędzy kryterium dochodowym, tj. kwotą 634,00 zł, a dochodem skarżącego, tj. kwotą 153,00 zł. Organ odwoławczy zaznaczył przy tym, że przyznany skarżącemu zasiłek pielęgnacyjny został słusznie uznany przez organ I instancji za jego dochód, gdyż nie mieści się on w katalogu dochodów określonych w powołanym wyżej art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, a który stanowi zamknięty katalog dochodów, których to nie wlicza się do dochodu wnioskującego o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej.

Organ odwoławczy wskazał, że rozumie niewątpliwie trudną sytuację życiową skarżącego, jednakże ustawodawca w sposób ścisły określił zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej. W konsekwencji rozstrzygnięcie sprawy ewidentnie sprzeczne z wyraźnym i nie budzącym wątpliwości co do jego bezpośredniego rozumienia przepisem prawa powodowałoby wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa i musiałoby skutkować w przyszłości stwierdzeniem nieważności takiej decyzji.

Na powyższą decyzję wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżący H. N., wnosząc o uchylenie i zmianę zaskarżonej decyzji w całości poprzez przyznanie mu świadczenia w formie zasiłku stałego w kwocie 604 zł, względnie - o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący podniósł, że decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego jest dla niego krzywdząca. Skarżący od 2015 roku pobiera rentę socjalną, początkowo w kwocie 520 zł, następnie w kwocie 604 zł. Skarżący otrzymuje również pomoc socjalną w formie dopłat do lekarstw, środków w czystości, odzieży (sezonowo). Skarżący 75 lat ukończył w dniu 9.01.2017 r i od tego okresu, stosownie do przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, powinien otrzymywać zasiłek pielęgnacyjny z mocy prawa. Ponieważ zasiłku nie otrzymywał, złożył wniosek o jego wypłatę. Decyzją z dnia [...] 2018 r nr [...] Prezydent Miasta, uznając iż skarżący spełnia warunki przyznania zasiłku pielęgnacyjnego, przyznał skarżącemu zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia w kwocie 153 zł miesięcznie od 1 marca 2018 r. Zasiłek ten przysługuje niezależnie od wysokości osiąganego dochodu i jest przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z racji wieku i stanu zdrowia. Skoro zasiłek pielęgnacyjny przysługuje każdemu, kto ukończył 75 rok życia, to skarżący oczekuje wyjaśnienia, dlaczego skarżącemu zasiłek ten został "zabrany" poprzez zmniejszenie renty socjalnej (634 zł renta osoby samotnie gospodarującej - "dochód" tj. zasiłek pielęgnacyjny 153 zł = 481 zł renta socjalna). Skarżący czuje się osobą pokrzywdzoną i nierówno traktowaną, zwłaszcza w szczególnej sytuacji materialnej w jakiej się znajduje.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Przepis art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 2188) stanowi, że sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżony akt administracyjny według kryterium zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie jego wydania.

Zgodnie z treścią art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.; zwanej dalej "p.p.s.a.") sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, nie będąc przy tym związanymi granicami skargi (art. 134 p.p.s.a.).

Z brzmienia art. 145 § 1 p.p.s.a. wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Sąd administracyjny nie jest natomiast uprawniony do dokonywania oceny takich okoliczności jak pokrzywdzenie strony decyzją. Sąd administracyjny musi bowiem kierować się kryterium legalności, a nie innymi kryteriami, np. celowości czy sprawiedliwości społecznej.

Kontrola zaskarżonej decyzji doprowadziła do wniosku, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza prawa. Decyzja nie podlega także uchyleniu z przyczyn, które Sąd obowiązany był wziąć pod uwagę działając z urzędu.

Przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 10 lipca 2018 r., znak [...], utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] 2018 r., znak: [...] zmieniającą decyzję z dnia [...] 2015 r. znak [...] w ten sposób, że od dnia 1 maja 2018 r. na stałe przyznano H. N. świadczenie w formie zasiłku stałego w kwocie 481,00 zł miesięcznie, na podstawie art. 8, art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 1508; powoływanej dalej jako "u.p.s.") oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się w istocie do kwestii, czy kwotę uzyskiwaną przez skarżącego z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego należy wliczać do jego dochodu.

Art. 106 ust. 5 u.p.s. stanowi, że decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.s. prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, art. 41, art. 53a i art. 91 u.p.s., przysługuje w szczególności osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 634 zł (zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.s. w związku z § 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia Rady Ministrów z 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej; Dz.U. poz. 1058), zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej".

Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 u.p.s. zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Zgodnie z art. 37 ust. 2 u.p.s. zasiłek stały ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie. Zgodnie z art. 37 ust. 3 u.p.s. kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s. za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2).składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Zgodnie z art. 8 ust. 4 u.p.s. do dochodu ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 3 nie wlicza się:

1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

2) zasiłku celowego;

3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;

4) wartości świadczenia w naturze;

5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

5a) świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 690);

6) dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;

7) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 r. poz. 1851 oraz z 2018 r. poz. 107, 138, 650, 1000 i 1076), oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 998 i 1076);

8) świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. z 2018 r. poz. 1272).

Zgodnie z art. 37 ust. 6 u.p.s. przy ustalaniu uprawnienia oraz wysokości zasiłku stałego do dochodu nie wlicza się kwoty zasiłku okresowego.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że przychodem w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej jest każdy rodzaj dochodu, bez względu na źródło jego uzyskania. Odliczeniu od dochodu podlegają jedynie te rodzaje przychodów, które zostały enumeratywnie wymienione w art. 8 ust. 4 u.p.s.

W niniejszej sprawie bezsporna jest okoliczność, iż zmianie uległa sytuacja dochodowa skarżącego, który w dniu 9.01.2017 r. ukończył 75 lat i w związku z tym decyzją Prezydenta Miasta z dnia [...] 2018 r nr [...] został mu przyznany zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł miesięcznie od 1 marca 2018 r.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s. zasiłek pielęgnacyjny wlicza się do sumy miesięcznych przychodów stanowiących dochód w rozumieniu art. 8 ust. 3 u.p.s. Ustawodawca bowiem nie wymienił zasiłku pielęgnacyjnego w art. 8 ust. 4 u.p.s., który zawiera enumeratywne wyliczenie przychodów, których nie wlicza się do dochodu w rozumieniu art. 8 ust. 3 u.p.s. Takie stanowisko jest ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok NSA z 2 marca 2017 r., I OSK 2654/15, Lex nr 2279346; wyrok WSA w Gliwicach z 9 maja 2017 r., IV SA/Gl 870/16, Lex nr 2288359; wyrok WSA w Łodzi z 28 listopada 2017 r., II SA/Łd 801/17, Lex nr 2415819, wyrok WSA w Białymstoku z 10 maja 2018 r., II SA/Bk 101/18, CBOSA). Skład orzekający w pełni je podziela. Wobec treści wskazanych powyżej przepisów organy nie mogły nie uwzględnić zasiłku pielęgnacyjnego przyznanego skarżącemu jako jego dochodu.

Wysokość zasiłku stałego ustala się poprzez obliczenie różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (tj. 634 zł), a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie. Różnica wynosi w niniejszej sprawie 481 zł, zatem organ prawidłowo ustalił wysokość przysługującego skarżącemu zasiłku stałego w kwocie 481 zł miesięcznie.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 151 p.p.s.a. Sąd oddalił skargę.