drukuj    zapisz    Powrót do listy

6168 Weterynaria i ochrona zwierząt, Ochrona zwierząt, Wojewódzki Lekarz Weterynarii, Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę
odstąpiono od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, II OSK 1164/20 - Wyrok NSA z 2020-09-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 1164/20 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2020-09-09 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-06-05
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Anna Łuczaj /sprawozdawca/
Kazimierz Bandarzewski
Tomasz Zbrojewski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6168 Weterynaria i ochrona zwierząt
Hasła tematyczne
Ochrona zwierząt
Sygn. powiązane
II SA/Wr 445/19 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2020-02-25
Skarżony organ
Wojewódzki Lekarz Weterynarii
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę
odstąpiono od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 151, art. 182 § 2 i 3, art. 183 § 1 i 2 art. 188 art. 207 ust 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2018 poz 1967 art. 85aa ust 1 pkt 15 art. 45 ust 1 pkt 5a art. 46 ust 3 art. 47 ust 1 i 3
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Dz.U. 2017 poz 722 § 1 ust. 1 pkt 2 lit b
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4.04.2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski Sędziowie: Sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski po rozpoznaniu w dniu 9 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii[...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 lutego 2020 r. sygn. akt II SA/Wr 445/19 w sprawie ze skargi T. F. na decyzję [...] Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w [...] z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, wyrokiem z dnia 25 lutego 2020r., sygn. akt II SA/Wr 445/19, po rozpoznaniu sprawy ze skargi T. F. na decyzję [...] Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w [...] z dnia [...] maja 2019 r. nr [...]w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niezgłoszenie miejsca, w którym przebywają gołębie, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w[...]z dnia [...] kwietnia 2019 r. (znak [...]) i umorzył postępowanie administracyjne.

Zaskarżoną decyzją, po rozpatrzeniu odwołania T. F., [...] Wojewódzki Lekarz Weterynarii w[...]utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w[...]z dnia [...] kwietnia 2019 r. znak: [...], nakładającą na T. F. karę pieniężną w kwocie 2.292,52 zł za niezgłoszenie miejsca, w którym przebywają gołębie. W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu 4 stycznia 2019 r. przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w[...]na terenie nieruchomości położonej w[...] przy ul. [...][...], ustalono, że skarżący będący właścicielem gołębi, nie zastosował się do nakazu zgłaszania do Powiatowego Lekarza Weterynarii miejsc, w których jest utrzymywany drób lub inne ptaki, z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych. Nakaz taki wynika z § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (Dz. U. z 2017 r., poz. 722). Fakt utrzymywania gołębi skarżący zgłosił do Powiatowego Lekarza Weterynarii dopiero w dniu 2 stycznia 2019 r., zaś z protokołu kontroli wynika, że opisane miejsce utrzymywania gołębi istniało od dłuższego czasu (już w okresie wystąpienia grypy ptaków w 2017 r.), co skarżący potwierdził również w swoim piśmie z dnia 25 marca 2019r. Zdaniem organów obu instancji w okolicznościach sprawy znajduje zastosowanie art. 85aa ust. 1 pkt 15 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a i art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2018 r., poz. 1967). Wynika z niego, że kto wbrew wydanym w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie nakazom, zakazom lub ograniczeniom, będąc posiadaczem zwierząt, nie zgłasza miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt, powiatowemu lekarzowi weterynarii, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,5 do dwukrotności kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Biorąc zaś pod uwagę przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej za 2018 r. (4.585,03 zł) oraz okoliczności sprawy organy obu instancji zdecydowały się na ustalenie kary w najniższej wysokości, tj. w kwocie 2.292,52 zł.

W skardze na powyższą decyzję skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa wskazując na niezasadność nałożonej na niego kary. Podniósł przy tym, że nie miał świadomości obowiązku zgłoszeniowego, zaś gołębie były i są przetrzymywane w należytych warunkach.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Uzasadniając uchylenie wydanych w sprawie decyzji organów obu instancji i umorzenie postępowania administracyjnego Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że w okolicznościach niniejszej sprawy art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt nie mógł znaleźć zastosowania. W konsekwencji nie wystąpiły też normatywne podstawy do obciążenia skarżącego karą administracyjną na podstawie zastosowanego przez organy przepisu. Sąd podniósł, że powyższy przepis w sposób dość kazuistyczny formułuje znamiona deliktu administracyjnego zagrożonego karą. Odwołuje się on w sposób jednoznaczny do obowiązku zgłoszeniowego określonego w art. 45 ust. 1 pkt 5a oraz określonego w art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy, a więc obowiązku wprowadzonego mocą aktu prawa miejscowego w postaci rozporządzenia powiatowego lekarza weterynarii (art. 45 ust. 1 pkt 5a ustawy) lub rozporządzenia wojewody (art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy). Powyższy przepis pomija natomiast obowiązek zgłoszeniowy wprowadzony na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy, tj. mocą rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa. Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy, minister właściwy do spraw rolnictwa, w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt lub bezpośredniego zagrożenia jej wystąpienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, może, w drodze rozporządzenia, zarządzić środki określone w art. 46 ust. 3, wprowadzić podział kraju na strefy objęte ograniczeniami i wolne od choroby, a ponadto może nakazać przeprowadzenie powszechnych badań, leczenia i innych zabiegów na zwierzętach z gatunków wrażliwych, mając na względzie zapobieżenie niekontrolowanemu szerzeniu się choroby zakaźnej zwierząt. W świetle upoważnienia wynikającego z art. 47 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy, zdaniem Sądu, nie ulega wątpliwości, że obowiązek zgłoszeniowy może być w określonych przypadkach wprowadzony aktem powszechnie obowiązującym, a więc właśnie rozporządzeniem ministra właściwego do spraw rolnictwa. Jednak nie będzie to wówczas nakaz, o którym mowa "w art. 45 ust. 1 pkt 5a" czy też "w art. 46 ust. 3 pkt 5a" ale nakaz, o którym mowa "w art. 47 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a". Ta ostatnia formuła nie została jednak przez ustawodawcę wyrażona w znamionach deliktu administracyjnego sformułowanych w art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy. W okolicznościach kontrolowanej sprawy organy wymierzyły karę za naruszenie obowiązku wynikającego właśnie z rozporządzenia ministra, a więc z aktu normatywnego wydanego na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy. Obowiązek zgłoszeniowy naruszony przez skarżącego wynikał bowiem wyłącznie z § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia ministra. Sąd zaznaczył, że trudno doszukać się przyczyn, dla których ustawodawca wyraźnie penalizuje naruszenie obowiązku zgłoszeniowego wynikającego z aktów prawa miejscowego, zaś penalizowanie obowiązku wynikającego z aktu powszechnie obowiązującego pomija. Może to nawet sugerować istnienie luki prawnej. Być może tym właśnie kierowały się organy obu instancji decydując się na wymierzenie skarżącemu kary, pomimo wątpliwości interpretacyjnych jakie nasuwa treść art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy, jakkolwiek nie dano temu wyrazu w uzasadnieniach decyzji. W ocenie Sądu decydując się na zastosowanie w okolicznościach sprawy art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy organy dokonały w istocie rozszerzającej interpretacji wskazanego przepisu. Taki zabieg interpretacyjny w konkretnym przypadku uznać należy za niedopuszczalny. Przepis art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy jest przepisem o charakterze penalnym - przewiduje możliwość nałożenia na jednostkę sankcji administracyjnej, przez co muszą być w takim przypadku spełnione restrykcyjne wymagania zarówno w zakresie sposobu jego zredagowania jak i stosowanej wykładni. Zasadne jest odwołanie się tu do standardów właściwych prawu karnemu. W szczególności wymagane jest spełnienie przez taki przepis warunku ścisłej określoności typu czynu zabronionego z którym zarazem harmonizuje zakaz stosowania analogii i wykładni rozszerzającej na niekorzyść oskarżonego. Innymi słowy wykluczone jest, by w warunkach państwa prawa jakiekolwiek organy władzy publicznej w ramach wykładni "korygowały" wadliwą legislację, o ile rezultatem takiej "korekty" miałoby być zastosowanie kary wobec jednostki. Ponadto w obszarze spraw administracyjnych, do których niewątpliwie należy kontrolowana sprawa, wolą ustawodawcy jest, by organy administracji z zasady rozstrzygały istotne wątpliwości prawne na korzyść strony. Jak wynika z art. 7a § 1 k.p.a., jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie stronie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ. Tak więc również z tego względu wątpliwe było stosowanie rozszerzającej wykładni art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy na niekorzyść skarżącego. Stanowiący podstawę ustalenia kary art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy formułuje ponadto znamiona deliktu administracyjnego m.in. poprzez konstrukcję odesłania prawnego. Skoro zatem art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy expressis verbis odsyła do nakazu określonego "w art. 45 ust. 1 pkt 5a" oraz nakazu określonego "w art. 46 ust. 3 pkt 5a", to nie można przyjąć, że odsyła on również do nakazu określonego "w art. 47 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a". W konsekwencji Sąd stwierdził, że ustalając skarżącemu karę administracyjną naruszono art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Odnosząc się natomiast do zarzutów skargi Sąd stwierdził, że odpowiedzialność administracyjna z art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy jest niezależna od świadomości strony co do ciążących na niej obowiązków prawnych. Odpowiedzialność ta nie zależy również od sytuacji osobistej lub majątkowej strony. Nietrafność zarzutów skargi nie miała jednak zdaniem Sądu wpływu na jej skuteczność.

Skargą kasacyjną [...] Wojewódzki Lekarz Weterynarii zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 85aa ust. 1 pkt 15 w związku z art. 47 ust. 1 i art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt poprzez nieprawidłową wykładnię ww. przepisów i w efekcie nieuzasadnione niezastosowanie w sprawie art. 85aa ust. 1 pkt 15 ww. ustawy, tj. poprzez błędne przyjęcie przez Sąd instancji, że:

- zastosowanie w sprawie przez organy administracji publicznej art. 85aa ust. 1 pkt 15 było nieuzasadnione, gdyż obowiązek sankcjonowany tym przepisem wynikał z rozporządzenia ministra wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 47 ust. 1, a nie wynikał z przepisów prawa miejscowego wydanych na podstawie art. 46 ust. 3 pkt 5a (lub art. 45 ust. 1 pkt 5a), w sytuacji, gdzie odesłania "wprost" jedynie do przepisów prawa miejscowego zawartego w art. 85aa ust. 1 pkt 15 "nie można interpretować ekstensywnie",

- zastosowanie w sprawie przez organy administracji publicznej art. 85aa ust. 1 pkt 15 budziło istotne wątpliwości interpretacyjne dotyczące zasadności przyjęcia wykładni tego przepisu prowadzącej do wniosku, iż możliwe było jego zastosowanie, również do obowiązków określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1, a nie tylko na podstawie art. 46 ust. 3 pkt 5a (lub art. 45 ust. 1 pkt 5a), a tym samym istniejące zdaniem Sądu I instancji wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie organy obu instancji winny były rozstrzygnąć (zgodnie z art. 7a § 1 k.p.a.) na korzyść strony, efektem czego w sprawie ostatecznie nie powinien jednak mieć zastosowania art. 85aa ust. 1 pkt 15 w związku z art. 47 ust. 1 i art. 46 ust. 3 pkt 5a,

- brak odesłania w art. 85aa ust. 1 pkt 15 również do przepisów wydanych na podstawie art. 47 ust. 1, przy istniejącym wprost odesłaniu jedynie do przepisów wydanych w oparciu o art. 46 ust. 3 pkt 5a (lub art. 45 ust. 1 pkt 5a), jest wynikiem wadliwej legislacji, a nawet "może to nawet sugerować istnienie luki prawnej", zaś w takiej sytuacji "wykluczone jest, by w warunkach państwa prawa jakiekolwiek organy władzy publicznej w ramach wykładni "korygowały" wadliwą legislację, o ile rezultatem takiej "korekty" miałoby być zastosowanie kary wobec jednostki".

Z uwagi na powyższe zarzuty w skardze kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi T. F. oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania według norm prawem przepisanych. Jednocześnie w skardze kasacyjnej zawarto oświadczenie o zrzeczeniu się przeprowadzenia rozprawy w sprawie.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono m.in., że różnica pomiędzy środkami (obowiązkami) przyjętymi w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie określonymi na podstawie art. 46 ust. 3 (lub art. 45 ust. 1), a tymi określonymi na podstawie art. 47 ust. 1 sprowadza się jedynie do organu właściwego do wydania rozporządzenia, stosowane środki są zaś identyczne, gdyż art. 47 odsyła wprost do art. 46 ust. 3. Mając na względzie powyższe, w ocenie skarżącego kasacyjnie, zastosowanie tych samych środków - niezależnie, czy zostały one wprowadzone na mocy przepisów prawa miejscowego, czy też obowiązującego na terytorium całego kraju - powinno wiązać się ze stosowaniem tych samych zasad stosowania sankcji karnoadministracyjnych. Trudno bowiem uznać, że racjonalny ustawodawca przyjąłby inne zasady karania za naruszenia tych samych środków dotyczących zwalczania chorób zakaźnych zwierząt tylko dlatego, że środki te zostały wprowadzone przez inny organ prawodawczy. Dla możliwości zastosowania art. 85aa ust. 1 pkt 15 znaczenie ma jedynie to, czy nakazy, zakazy lub ograniczenia, które mają być sankcjonowane na podstawie tego przepisu, są tożsame z tymi, jakie zostały określone w art. 45 ust. 1 pkt 5a i art. 46 ust. 3 pkt 5a, znaczenia nie ma natomiast to, kto ustanowił te nakazy, zakazy lub ograniczenia. Przepis art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt ma zastosowanie także do nakazów, zakazów lub ograniczeń wynikających z rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa wydanego na podstawie art. 47 ust. 1 tej ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.

W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie zawiera usprawiedliwione podstawy zaskarżenia. Zasadny jest bowiem podniesiony w jej petitum zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 85aa ust. 1 pkt 15 w zw. z art. 47 ust. 1 i art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczyła prawidłowości wymierzenia T. F. - na podstawie art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2018 r., poz. 1967 – dalej: ustawa) w zw. z § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków - kary pieniężnej za niezgłoszenie Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w[...] miejsca, w którym przebywają gołębie, w sytuacji, gdy stanowiący podstawę wymierzenia przedmiotowej kary art. 85aa ust. 1 pkt 15 nie odwołuje się wprost do art. 47 ust. 1 tej ustawy, który to przepis zawiera delegację do zarządzenia przez Ministra właściwego do spraw rolnictwa środków ograniczających rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych oraz wprowadzenia zakazów.

Przepis art. 47 ust. 3 ustawy stanowi, iż minister właściwy do spraw rolnictwa, w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt lub bezpośredniego zagrożenia jej wystąpienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, może, w drodze rozporządzenia, zarządzić środki określone w art. 46 ust. 3, wprowadzić podział kraju na strefy objęte ograniczeniami i wolne od choroby, a ponadto może nakazać przeprowadzenie powszechnych badań, leczenia i innych zabiegów na zwierzętach z gatunków wrażliwych, mając na względzie zapobieżenie niekontrolowanemu szerzeniu się choroby zakaźnej zwierząt.

Z mocy wyraźnego upoważnienia ustawowego (art. 47 ust. 3 ustawy) minister posiada uprawnienie do zarządzenia, w drodze rozporządzenia, środków określonych w art. 46 ust. 3 ustawy, a zatem środków, które na podstawie art. 46 ust. 3 ustawy zarządza - w drodze rozporządzenia – wojewoda (nakazy, zakazy, ograniczenia). W zakresie tych uprawnień mieści się także nakazanie posiadaczom zwierząt zgłaszania miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt, powiatowemu lekarzowi weterynarii, tj. zarządzenie środka, o jakim mowa w art. 46 ust. 3 pkt 5 ustawy. Z powyższego upoważnienia ustawowego skorzystał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydając w dniu 4 kwietnia 2017r. rozporządzenie w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (Dz. U. z 2017r. poz. 722). W § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b tegoż rozporządzenia Minister nakazał zgłaszanie do powiatowego lekarza weterynarii miejsc, w których jest utrzymywany drób lub inne ptaki, z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych. Nakaz ten odpowiada nakazowi, o jakim mowa w art. 45 ust. 1 pkt 5a – wprowadzanemu w drodze rozporządzenia powiatowego lekarza weterynarii i nakazowi, o jakim mowa w art. 46 ust. 3 pkt 5a - wprowadzanemu w drodze rozporządzenia wojewody.

Stosownie do treści art. 85aa ust. 1 pkt 15 powołanej wyżej ustawy, kto wbrew wydanym w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie nakazom, zakazom lub ograniczeniom, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 5a i art. 46 ust. 3 pkt 5a, będąc posiadaczem zwierząt, nie zgłasza miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt, powiatowemu lekarzowi weterynarii, podlega karze pieniężnej w wysokości od 0,5 do dwukrotności kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający, ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Zgodnie zatem z art. 45 ust. 1 pkt 5a, art. 46 ust. 3 pkt 5a oraz art. 47 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy, w przypadku zagrożenia wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, stosowne organy mogą - w drodze rozporządzenia - nakazać posiadaczom zwierząt zgłaszanie miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt. Rodzaj organu uprawnionego do wydania takiego rozporządzenia - jak wynika z treści art. 45 ust. 2, art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy - uzależniony jest od terytorialnego zasięgu zagrożenia lub choroby. W przypadku, gdy zasięg ten jest ograniczony do obszaru powiatu, rozporządzenie takie wydaje powiatowy lekarz weterynarii. Gdy zasięg ten przekracza obszar jednego powiatu, rozporządzenie wydaje Wojewoda. W przypadku zaś wystąpienia choroby zakaźnej lub bezpośredniego zagrożenia jej wystąpienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, rozporządzenie takie wydaje Minister właściwy do spraw rolnictwa, upoważniony w art. 47 ust. 1 do zarządzania środków określonych w art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2018 r., poz. 1967).

Mając na uwadze treść powyższych przepisów stwierdzić należy, iż nielogiczne byłoby przyjęcie takiej wykładni art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy, zgodnie z którą karze podlegałby wyłącznie podmiot, który nie zastosowałby się do nakazu zgłaszania miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt, zawartego w wydanym na podstawie art. 45 ust. 1 pkt 5a ustawy rozporządzeniu powiatowego lekarza weterynarii - obowiązującym na terenie powiatu, bądź wydanym na podstawie art. 46 ust. 3 pkt 5a rozporządzeniu Wojewody -obowiązującym na terenie województwa, natomiast niezastosowanie się do takiego samego w swojej treści rozporządzenia Ministra właściwego do spraw rolnictwa -obowiązującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części - nie byłoby penalizowane. Należy zwrócić uwagę, że określona w art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy kara pieniężna nakładana jest na posiadacza zwierząt, który pomimo wydanym w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt lub zapobiegania takiej chorobie nakazom, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 5a i art. 46 ust. 3 pkt 5a, nie zgłasza powiatowemu lekarzowi weterynarii miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt. Przepis ten nawiązuje zatem do określonych w art. 45 ust. 1 pkt 5a i art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy nakazów i nie uzależnia możliwości nałożenia kary od tego, który organ, w drodze rozporządzenia, zarządził unormowane w tych przepisach środki.

Skoro wydane, w oparciu o art. 47 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, rozporządzenie Ministra właściwego do spraw rolnictwa ustanawia środek przewidziany w art. 46 ust. 3 pkt 5a tej ustawy, to ten przepis wraz z przepisem art. 85aa ust. 1 pkt 15 ustawy współtworzy podstawę prawną wymierzenia kary pieniężnej za niezgłoszenie miejsc, w których przebywają zwierzęta z gatunków wrażliwych na daną chorobę zakaźną zwierząt.

Tym samym, skoro ustanowiony w § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków (Dz. U. z 2017 r. poz. 722) - w związku z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków wywołanej wirusem grypy A podtypu H5 i H7, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - nakaz zgłaszania do powiatowego lekarza weterynarii miejsc, w których jest utrzymywany drób lub inne ptaki (z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych) stanowi realizację upoważnienia zawartego w art. 47 ust. 1 w zw. z art. 46 ust. 3 pkt 5a ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, to niezastosowanie się do tego nakazu mieści się w hipotezie art. 85aa ust. 1 pkt 15 tej ustawy. Potwierdza to wprost dyspozycja art. 47 ust. 1 ustawy określająca uprawnienie Ministra właściwego do spraw rolnictwa do zarządzenia środków określonych w art. 46 ust. 3 ustawy (por. wyroki NSA z dnia 6 lutego 2020 r., sygn. akt II OSK 809/18, II OSK 810/18 i II OSK 811/18 – publik. CBOSA).

W konsekwencji stwierdzić należy, iż zasadnie decyzją z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] [...] Wojewódzki Lekarz Weterynarii utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w[...]z [...] kwietnia 2019 r. znak [...], wymierzającą T. F. karę pieniężną za niezgłoszenie powiatowemu lekarzowi weterynarii miejsca, w którym przebywają gołębie (miejsca utrzymywania tych ptaków). Z niekwestionowanych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych wynika bowiem, że T. F. nie zastosował się do nakazu, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków. Od wymierzenia tej kary nie zwalnia posiadacza zwierząt nieświadomość co do ciążącego na tej osobie obowiązku, ani sytuacja finansowa tej osoby. Zauważyć należy, iż karę pieniężną organ wymierzył w najniższej możliwej wysokości. Zaznaczyć też należy, iż organ II instancji zawarł w decyzji pouczenie i informację, że ze względu na sytuację osobistą, zdrowotną lub finansową istnieje możliwość zwrócenia się do organu I instancji z wnioskiem o rozłożenie kary na raty lub jej umorzenie w całości lub w części w oparciu o przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019r., poz. 900). Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 w zw. z art. 182 § 1 i 3 p.p.s.a., uchylił zaskarżony wyrok i jednocześnie rozpoznał skargę oddalając ją z przyczyn wyżej wskazanych na podstawie art. 151 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 207 ust. 2 p.p.s.a. odstąpił od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości, uznając, że w tej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, o którym stanowi ten przepis.



Powered by SoftProdukt