Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. sp. z o.o. z siedzibą we W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 22 lipca 2016 r., sygn. akt IV SO/Wr 11/16 o wymierzeniu grzywny w sprawie z wniosku K. K. o wymierzenie grzywny Kancelarii [...] z siedzibą we W. za nieprzekazanie Sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.

K. K. w dniu [...] lutego 2016 r., za pośrednictwem Kancelarii [...], skierowała do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę na bezczynność ww. podmiotu w zakresie udostępnienia informacji publicznej. Przesyłka została doręczona spółce w dniu 25 lutego 2016 r. Jednakże nie przekazała ona skargi Sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.

Wnioskiem z dnia 14 marca 2016r. K. K. złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wniosek o wymierzenie - w trybie art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) dalej: "p.p.s.a." - grzywny Kancelarii [...] z siedzibą we W. za nieprzekazanie Sądowi w ustawowym terminie skargi, odpowiedzi na skargę i akt administracyjnych.

W toku postępowania sądowego ustalono, że do dnia 22 lipca 2016 r. r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu nie wpłynęła opisana wyżej skarga wnioskodawczyni.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 22 lipca 2016 r. wymierzył ww. organowi grzywnę w kwocie 200 zł.

W uzasadnieniu swego orzeczenia Sąd Wojewódzki wskazywał, że obowiązek przekazania sądowi skargi istnieje niezależnie od tego, czy organ (podmiot) ten uznaje, że skarga nie należy do kognicji sądu administracyjnego, czy też uzna, że w istocie nie jest organem administracji, czy nawet dysponentem żądanych informacji, czy też stwierdzi że żądane informacje nie stanowią informacji publicznej. Już samo żądanie strony nadania skardze określonego biegu obliguje podmiot do którego została skierowana, do uczynienia zadość temu żądaniu. To dopiero bowiem Sąd w toku postępowania zainicjowanego skargą zobowiązany jest dokonać oceny wniosku i ustalić, czy skarga mieści się w zakresie właściwości sądów administracyjnych, czy żądane informacje były informacją publiczną oraz czy adresat wniosku o udzielenie tych informacji zobowiązany był do rozpoznania wniosku - stosownie do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zatem nawet uzasadnione przekonanie, że skarga nie jest dopuszczalna (z uwagi np. na brak właściwości sądu administracyjnego) nie zwalniało podmiotu od obowiązku przekazania tej skargi wraz z odpowiedzią na skargę do sądu administracyjnego. Sąd jest jedynie władny do dokonania oceny skargi tak pod względem formalnym jak i merytorycznym w oparciu o skargę i akta administracyjne, a organ nie może go w tym zastępować, nawet pozostając w uzasadnionym przekonaniu o niedopuszczalności skargi. Na Kancelarii [...] z siedzibą we W., ciążył zatem – zdaniem Sądu - w niniejszym przypadku obowiązek przekazania - zgodnie z art. art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 2058 ze zm.) dalej "u.d.i.p." - w terminie 15 dni skargi, odpowiedzi na skargę i akt administracyjnych, którego podmiot ten nie zrealizował. Otrzymawszy bowiem skargę w dniu 25 lutego 2016 r. nie przekazał jej wraz z odpowiedzią na nią i aktami sprawy do dnia 22 lipca 2016 r. Niesprostanie temu obowiązkowi uzasadniało zatem wymierzenie temu podmiotowi grzywny - na podstawie art. 55 § 1 p.p.s.a.

Odnosząc się do wysokości grzywny, Sąd Wojewódzki stwierdził, że okoliczności sprawy uzasadniały wymierzonej jej w dolnej granicy. Zaś dalsze niezastosowanie się organu do obowiązku przekazani skargi, odpowiedzi na nią i akt sprawy może skutkować ponownym jej wymierzeniem.

Spółka M. sp. z o.o. z siedzibą we W., w złożonym zażaleniu, zaskarżając powyższe postanowienie w całości i wnosząc o jego uchylenie wraz z zasądzeniem zwrotu kosztów postępowania sądowego, zarzuciła Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławie naruszenie:

- art. 21 pkt 1 u.d.i.p. poprzez uznanie, że skarżąca jest podmiotem obowiązanym do przekazania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę;

- art. 55 § 1 p.p.s.a. poprzez jego zastosowanie i uznania, że skarżąca jest organem na który może zostać nałożona grzywna na podstawie tego przepisu.

W uzasadnieniu zażalenia, jego autor w pierwszej kolejności wskazywał, że ww. postanowienie nie zostało skierowane do wnoszącej zażalenie, lecz do Kancelarii [...], wątpliwe jest natomiast, czy taki podmiot istnieje i czy ma zdolność sądową.

Następnie skarżąca wskazywała, że Sąd, przed orzeczeniem o wymierzeniu jej grzywny, powinien był ustalić czy jest ona organem w sensie funkcjonalnym bądź ustrojowym. Sądy administracyjne sprawują bowiem jedynie kontrolę działalności administracji publicznej w zakresie określonym w ustawie. Zaznaczyła przy tym, że nawet uwzględniając przedmiot sprawy, nie kwalifikuje się ona do grupy podmiotów wymienionych w art. 4 ust. 1 u.d.i.p. Nie jest zatem organem, na którym ciążył wynikający z art. 54 § 2 p.p.s.a. obowiązek przekazania Sądowi Wojewódzkiemu skargi wraz z odpowiedzią na skargę i aktami sprawy w terminie określonym w art. 21 pkt 1 u.d.i.p. W konsekwencji zatem nie może być w stosunku do niej kierowany wniosek o wymierzenie grzywny - w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a. Złożony zaś w tym przedmiocie wniosek powinien podlegać odrzuceniu.

Skarżąca wskazywała również, iż złożony przez K. K. wniosek nie dotyczył udostępnienia informacji publicznej - w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zwróciła się ona bowiem o przekazanie dokładnych danych dotyczących umów zawartych przez skarżącą z jej kontrahentami. Informacje te stanowią zaś tajemnicę przedsiębiorstwa.

Strona zaznaczyła ponadto, iż ewentualny wniosek w tym przedmiocie mógł zostać co najwyżej skierowany - w świetle art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. - do zarządu skarżącej, nie zaś do samej spółki. W tym też zakresie to zarząd, jako organ ją reprezentujący powinien był być adresatem wymierzonej - na podstawie art. 55 § 1 p.p.s.a. - grzywny.

Odpowiedź na zażalenie nie została wniesiona.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Wymierzenie grzywny - w trybie art. 55 § 1 p.p.s.a - następuje w sytuacji nie wywiązania się przez organ z obowiązku przekazania sądowi wniesionej za jego pośrednictwem skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w przewidzianym do dokonania tej czynności terminie. Trzeba również podkreślić, iż ww. grzywna ma charakter mieszany: dyscyplinujący, represyjny i prewencyjny (por. uchwałę składu siedmiu sędziów z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II GPS 3/09). Służy bowiem nie tylko zmuszeniu organu do przekazania skargi wraz z odpowiedzią na nią i aktami sprawy, lecz również ma na celu wywarcie na organie represji za niedopełnienie tej czynności w przepisanym terminie oraz zapobieganie naruszeniom prawa w przyszłości, zarówno przez ukaranego jak i przez inne organy. Jej wysokość może zaś zostać ustalona do dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów - zgodnie z art. 154 § 6 p.p.s.a.

Uwzględniając zatem znaczenie i skutki, jakie wywołuje orzeczenie w tym przedmiocie, należało wskazać, iż rolą sądu administracyjnego rozpoznającego taki wniosek jest przede wszystkim ustalenie jaki podmiot dopuścił się naruszeń skutkujących możliwością zastosowania względem niego opisanej w art. 55 § 1 p.p.s.a. sankcji. Okoliczność ta pozwala bowiem ocenić zasadność jej wymierzenia właściwemu podmiotowi. W niniejszym jednak przypadku Sąd Wojewódzkim przed rozpoznaniem wniosku tego nie uczynił.

Zaskarżonym postanowieniem wymierzono bowiem - zgodnie ze złożonym wnioskiem - grzywnę Kancelarii [...] z siedzibą we W., tymczasem - jak zauważył wnoszący zażalenie - taki podmiot pod wskazanym we wniosku adresem nie istnieje. Mieści się pod nim natomiast spółka M. sp. z o.o. z siedzibą we W. i temu też podmiotowi został doręczony odpis ww. orzeczenia. Nie wiadomo zatem, czy wnioskodawczyni w istocie żądała wymierzenia grzywy wskazanej wyżej spółce, czy też Kancelarii [...] z siedzibą we W. Treść przytoczonych nazw sugeruje, iż mogą to być dwa różne podmioty i w związku z tym odpis zaskarżonego postanowienia trafił do niewłaściwego z nich. Być może również skarżąca użyła nazwy potocznej spółki M.sp. z o.o. z siedzibą we W. i w rzeczywistości jej wniosek dotyczył wymierzenia grzywny temu właśnie podmiotowi.

Wyjaśnienie powyższych okoliczności leży jednak w gestii Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, do którego przedmiotowy wniosek został złożony. Jego obowiązkiem będzie zatem ustalenie jakiego podmiotu złożony przez K. K. wniosek dotyczył.

W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny zażalenie na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.).