Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Piotr Borowiecki Sędziowie Sędzia WSA Ewa Frąckiewicz Sędzia WSA Olga Żurawska-Matusiak (spr.) Protokolant Aneta Stefaniak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2009 r. sprawy ze skargi C. Sp. z o.o. z siedzibą w K. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] kwietnia 2009 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego "Przeciwpożarowa klapa odcinająca" oddala skargę

Decyzją z [...] kwietnia 2009 r. nr [...] Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 102 ustawy z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. nr 119 z 2003 r. poz. 1117 ze zm. dalej jako p.w.p.) oraz art. 98 k.p.a. w zw. z art. 245 ust. 2 p.w.p. unieważnił w całości prawo z rejestracji wzoru przemysłowego pt "Przeciwpożarowa klapa odcinająca" nr [...] oraz przyznał F. Sp. z o.o. z siedzibą w K. (dalej jako wnioskodawca) od C. Sp. z o.o. z siedzibą w S. (dalej jako skarżący lub uprawniony) kwotę 2617 zł, a w pozostałej części wniosek odnośnie kosztów oddalił.

Do wydania powyższej decyzji doszło w następującym stanie sprawy.

Wnioskiem z [...] kwietnia 2008 r. wnioskodawca wystąpił do Urzędu Patentowego o unieważnienie w całości prawa z rejestracji nr [...] na wzór przemysłowy pt "Przeciwpożarowa klapa odcinająca" udzielonego na rzecz skarżącego oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Interes prawny wywodził się z konkurowania z uprawnionym na rynku właściwym oraz z wezwań skarżącego do zaniechania produkcji klap, ich sprzedaży, udostępniania informacji produkcyjnych i handlowych.

Spornemu wzorowi przemysłowemu wnioskodawca zarzucił:

- brak nowości, ponieważ wzór został udostępniony przez niego publicznie poprzez wystawienie go na W. w dniach [...]-[...] marca 2006 r., tj. ok. 1,5 miesiąca przed zgłoszeniem wzoru do organu;

- brak nowości z uwagi na to, iż cechy istotne spornego wzoru są identyczne z cechami istotnymi klapy przedstawionej w treści i na rysunkach katalogu T. GmbH, który został udostępniony publicznie w 2005 r.;

- brak możliwości odbioru wzrokowego wzoru (w czasie użytkowania klapa nie jest widoczna), co jest warunkiem niezbędnym, definicyjnym wzoru przemysłowego;

- brak indywidualnego charakteru;

- brak takich cech wzoru, które nie wynikałyby z jego funkcji technicznej;

- naruszenie art. 110 ust. 1 p.w.p.;

- udzielenie prawa z rejestracji w sytuacji, gdy wzór jest wytworem w postaci urządzenia (rozwiązanie techniczne) chronionym równocześnie patentem.

Odpowiadając na powyższy wniosek skarżący, w piśmie z [...] czerwca 2008 r., wnosił o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania podnosząc, że wzór jest nowy, ponieważ zgodnie z art. 103 p.w.p. wystawienie wzoru przez twórcę lub właściciela w okresie do 12 miesięcy od daty zgłoszenia do rejestracji nie skutkuje utratą cech nowości przedmiotowego wzoru.

Zwrócił uwagę, że sporny wzór przemysłowy różni się w wyglądzie zewnętrznym od klapy przedstawionej w katalogu [...]/[...] T. GmbH, zaś indywidualny charakter wzoru wywodził się z kanciastej obudowy mechanizmu na cylindrycznym korpusie. W ocenie uprawnionego wnioskodawca w sposób nieuprawniony rozszerza zapisy ustawowe twierdząc, że ponieważ w czasie eksploatacji nie widać przedmiotu wzoru, nie powinno być możliwości jego ochrony. Uprawniony nie zgodził się też z tezą, że w urządzeniu według spornego wzoru przemysłowego nie ma cech estetycznych, a jedynie cechy funkcjonalne, jak również z tym, że nie jest możliwa ochrona jakiegoś wytworu kilkoma tytułami prawnymi.

W piśmie z [...] czerwca 2008 r. uprawniony ponownie odniósł się do zarzutów sformułowanych wobec spornego wzoru przemysłowego, a odnoszących się do przesłanki nowości, indywidualnego charakteru wzoru, cech wynikających z funkcji technicznych wzoru oraz relacji pomiędzy wynalazkiem a wzorem przemysłowym.

Skarżący podniósł ponad swoją wcześniejszą argumentację, iż przepis art. 102 ust. 4 p.w.p. odnosi się do wytworów złożonych, o których mowa w art. 102 ust. 3 pkt 1 p.w.p., zaś sporny wzór nie jest wytworem złożonym w rozumieniu tego przepisu. Przeciwpożarowa klapa odcinająca nie stanowi części podlegającej możliwości rozłożenia i ponownego złożenia. Jest to element stosowany w instalacji klimatyzacyjnej i jest trwale umocowany w częściach konstrukcyjnych budynków (ścian, stropów itp.). Po jednorazowym wmontowaniu w przegrodę budowlaną klapa ta stanowi jej trwały element, który może być wymieniony w przypadku jego uszkodzenia, ale nie podlega on możliwości rozkładania i ponownego składania. Uprawniony zwrócił uwagę, że umieszczenie takiej klapy wiąże się najczęściej z koniecznością jej wmurowania, co powoduje, że jest to de facto czynność jednorazowa. Klapa wg spornego wzoru jest przy tym przedmiotem samodzielnego obrotu. Z powyższego względów wg skarżącego sporny wzór przemysłowy nie może być uznany za wytwór złożony i nie stosuje się do niego ograniczeń określonych w art. 102 ust. 4 p.w.p. Nadto uprawniony podniósł, iż dokumentacja wzoru została przygotowana w sposób kompletny i poprawny, a wzór nie jest zdeterminowany wyłącznie jego cechami technicznymi, gdyż twórcy przeciwpożarowych klap odcinających dysponują pewnym zakresem swobody twórczej.

W piśmie z [...] marca 2009 r. wnioskodawca, odwołując się do treści przepisu art. 102 p.w.p., zaakcentował, że wzór przemysłowy jako postać wytworu musi być odbierany wzrokowo i w stanie stosowania, bowiem bez sensu byłaby ochrona fragmentów wytworu przedstawionych wizualnie w materiale ilustracyjnym, które są niewidoczne.

Pismem z [...] kwietnia 2009 r. wnioskodawca podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zwracając m.in. uwagę, że zarzut braku nowości został zgłoszony nie z powodu wystawienia wzoru przez uprawnionego, lecz przez wnioskodawcę. Wskazał, że z przepisu art. 102 ust. 1 i 4 p.w.p. wynika, że przedmiotem wzoru jest postać wytworu, co warunkuje jego wizualny odbiór, również w sytuacji stosowania, zaś indywidualny charakter należy oceniać przede wszystkim w zakresie cech istotnych i do tego widocznych podczas stosowania wzoru.

Powołaną na wstępie decyzją Urząd Patentowy RP unieważnił prawo z rejestracji wzoru przemysłowego "Przeciwpożarowa klapa odcinająca". Organ uznał, że wnioskodawca miał interes prawny do wystąpienia z przedmiotowym wnioskiem, który wynika z faktu, iż strony sporu konkurują na tym samym rynku, a prawo z rejestracji na sporny wzór uniemożliwia wnioskodawcy produkcję i wprowadzanie do obrotu urządzeń objętych ochroną, co wynika z listu ostrzegawczego.

Organ w pierwszej kolejności rozważył zarzut, że sporny wzór nie jest wzorem w rozumieniu art. 102 p.w.p., ponieważ nie jest widoczny w trakcie zwykłego używania.

Wskazał, że pod pojęciem "postaci wytworu" zawartym w przepisie art. 102 ust. 1 p.w.p. należy rozumieć wygląd wytworu lub jego części dostrzegany wizualnie w toku zwykłego używania wytworu – wzoru przemysłowego. Analizując opis spornego wzoru oraz jego cechy istotne organ doszedł do wniosku, że po zamontowaniu wzoru w instalacji wzór ten nie jest w ogóle widoczny, co zresztą potwierdził sam uprawniony, a zatem nie jest wzorem przemysłowym w rozumieniu ww. przepisu. Organ przyznał rację uprawnionemu, że sporny wzór może być przedmiotem samodzielnego obrotu, ale z tego faktu nie wynika – w ocenie organu – że jest to wzór przemysłowy, ponieważ akt kupna-sprzedaży, jak i montaż wzoru w instalacji klimatyzacyjnej lub wentylacyjnej nie stanowią zwykłego używania.

Organ podkreślił ponadto, że część składowa, o której mowa w przepisie art. 102 ust. 3 pkt 3 p.w.p. musi spełniać definicję wzoru zawartą w art. 102 ust. 1 p.w.p., a zatem musi być widoczna w trakcie zwykłego użytkowania u końcowego użytkownika.

Odnośnie zarzutów braku nowości i indywidualnego charakteru organ przyjął, że są one niezasadne, ponieważ tego typu zarzuty można stawiać tylko wzorom przemysłowym, które spełniają podstawowe kryterium wzoru przemysłowego tzn. są postrzegane zmysłem wzroku w trakcie zwykłego używania przez końcowego użytkownika. Dlatego też organ uznał za niezasadny zarzut z art. 107 ust. 1 pkt 1 p.w.p., bowiem aby zastosować to kryterium, analizie należałoby poddać tylko te cechy, które są widoczne, a w rozważanym przypadku żadna z tych cech spornego wzoru nie jest widoczna dla końcowego użytkownika.

W skardze na powyższa decyzję, która wpłynęła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżący zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie art. 255 ust. 1 p.w.p., art. 102 ust. 1 p.w.p. oraz art. 6 i 7 k.p.a. i wnosił o jej uchylenie wraz z zasądzeniem kosztów postępowania.

Uzasadniając postawione zarzuty skarżący wskazał, że wnioskodawca we wniosku o unieważnienie nie wskazał art. 102 ust. 1 p.w.p. jako postawy prawnej unieważnienia prawa z rejestracji przedmiotowego wzoru. Oznacza to, że organ, unieważniając sporny wzór przemysłowy na podstawie art. 102 ust. 1 p.w.p., naruszył postanowienia art. 255 ust. 4 p.w.p. oraz art. 6 k.p.a.

Z ostrożności procesowej skarżący podniósł, że wzór w postaci przeciwpożarowej klapy odcinającej spełnia przesłanki wzoru przemysłowego w rozumieniu art. 102 ust. 1 p.w.p. Wzór ten służy najczęściej do wbudowywania w ścianę w celu podłączenia instalacji wentylacyjnej/klimatyzacyjnej. W trakcie normalnego użytkowania instalacja ta nie musi być podłączona do przeciwpożarowej klapy odcinającej. Najważniejszą cechą estetyczną klapy jest to, że po zainstalowaniu np. w ścianie, żadne elementy konstrukcyjne nie wystają poza jej płaszczyznę, co ma fundamentalne wizualne znaczenie dla tych odbiorców końcowych, którzy nie dokonują połączenia instalacji. W ocenie skarżącego organ nie przeprowadził dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, naruszając przepis art. 7 k.p.a.

Zauważył przy tym, że w toku postępowania przed organem nie odnosił się do kwestii czy przedmiotowy wzór jest wzorem przemysłowym w rozumieniu art. 102 ust. 1 p.w.p., gdyż kwestia ta nie była podniesiona we wniosku o unieważnienie wzoru.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoją dotychczasową argumentację.

Przytaczając fragmenty pism wnioskodawcy podał, że wielokrotnie, obok innych zarzutów, podnosił on zarzut, że sporny wzór nie jest widoczny w trakcie jego zwykłej eksploatacji u końcowego użytkownika, a zatem nie spełnia definicyjnej przesłanki, o której mowa w art. 102 p.w.p. W tych okolicznościach organ uznał zarzut naruszenia przepisu art. 255 ust. 4 p.w.p. za nieuzasadniony.

Odnosząc się do twierdzeń skargi dotyczących użytkowania wzoru i jego cech, organ uznał je za absurdalne z technicznego punktu widzenia. Wskazał, że dokładnie wyjaśnił stan faktyczny sprawy, a uczynił to w oparciu o opis i rysunki spornego wzoru oraz stanowiska stron.

Wnioskodawca wnosił o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sąd administracyjny bada legalność zaskarżonej decyzji pod kątem jej zgodności z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Dokonując oceny zasadności skargi wniesionej przez C. Sp. z o.o. z siedzibą w K. na decyzję Urzędu Patentowego RP z [...] kwietnia 2009 r., Sąd doszedł do przekonania, że skarga ta nie zasługuje na uwzględnienie.

W przypadku wniosku o unieważnienie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego punktem wyjścia jest istnienie po stronie wnioskodawcy interesu prawnego, albowiem zgodnie z art. 117 ust. 1 p.w.p. w zw. z art. 89 p.w.p. wzór przemysłowy może być unieważniony w całości lub w części na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania wzoru przemysłowego.

Z uwagi na administracyjny charakter postępowania w sprawie o unieważnienie prawa wyłącznego, pojęcie "interesu prawnego" rozumieć trzeba zgodnie ze znaczeniem nadanym mu przez doktrynę prawa administracyjnego, przy czym w literaturze przedmiotu dominuje pogląd, aby ze spornych w doktrynie prawa administracyjnego koncepcji interesu prawnego, przyjąć "obiektywną i materialnoprawną koncepcję strony" (por. np. J. S. [w:] Szwaja, Szajkowski, System prawa wynalazczego, s. 412). Powszechnie uznaje się, że interes prawny w unieważnieniu patentu (odpowiednio wzoru przemysłowego) mają: pozwany o naruszenie patentu, osoba, która zamierza uruchomić produkcję wyrobów lub świadczenie usług według opatentowanego na cudzą rzecz wynalazku, konkurent podmiotu gospodarczego (przedsiębiorcy) uprawnionego z patentu, a także – w pewnych przypadkach – licencjobiorca.

W ocenie Sądu organ prawidłowo uznał, że w rozpoznawanej sprawie po stronie wnioskodawcy występuje interes prawny w żądaniu unieważnienia spornego wzoru przemysłowego. Strony konkurują ze sobą na rynku, a skarżący, powołując się na przysługujące mu prawo, żąda od wnioskodawcy zaprzestania produkcji i sprzedaży produktu o nazwie przeciwpożarowa klapa odcinająca [...]. Tym samym wnioskodawca znalazł się w sytuacji zagrożenia niedopuszczalnym ograniczeniem wolności jego działalności gospodarczej, co stworzyło związek interesu prawnego wnioskodawcy z normą wyrażoną przepisem art. 20 i art. 22 Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 255 ust. 4 p.w.p. Urząd Patentowy rozstrzyga sprawy w trybie postępowania spornego w granicach wniosku i jest związany podstawą prawną wskazaną przez wnioskodawcę. Związanie podstawą prawną nie oznacza, że w toku całego postępowania przed organem nie ma możliwości jej modyfikacji. Rozszerzenie czy też modyfikacja podstawy prawnej w toku postępowania spornego jest możliwa do czasu zamknięcia rozprawy i wydania decyzji pod warunkiem, że organ z uwagi na przewlekłość postępowania nie wydał postanowienia na podstawie art. 2553 ust. 5 p.w.p. W rozpoznawanej sprawie powyższy rygor nie został zastosowany, co oznacza iż do czasu zamknięcia rozprawy strona skarżąca mogła określić zakres i podstawę prawną swojego żądania. Skarżący już we wniosku podniósł, że niemożliwy jest odbiór wzrokowy wzoru, co jest warunkiem niezbędnym, definicyjnym wzoru. Z układu wniosku jednoznacznie wynika, że zarzut ten powiązał z naruszeniem przepisu art. 102 ust. 1 i ust. 4 p.w.p. W toku postępowania skarżący powtórzył ten zarzut, odnosząc się do twierdzeń strony przeciwnej dotyczący widocznych cech wzoru. W piśmie z [...] marca 2009 r. skarżący podał, że wykładnia przepisów prawa własności przemysłowej, a w szczególności art. 102 p.w.p. wskazuje jednoznacznie, że wzór przemysłowy jako postać wytworu musi być odbierany wzrokowo i w stanie stosowania, bowiem bez sensu byłaby ochrona fragmentów wytworu przedstawionych wizualnie w materiale ilustracyjnym, które są niewidoczne. Następnie w piśmie z [...] kwietnia 2009 r., nawiązując do przepisu art. 102 ust. 1 i 4 p.w.p., powtórzył, że przedmiotem wzoru jest postać wytworu, co warunkuje jego wizualny odbiór, również w sytuacji stosowania. Również na rozprawie skarżący podtrzymał swoje stanowisko, że ocena wzoru przemysłowego dotyczy jego cech widocznych, na co wskazuje art. 102 p.w.p.

W tych okolicznościach uznać należy, że organ procedował prawidłowo, w granicach wniosku i wskazanej podstawy prawnej, co czyni zarzut naruszenia przepisu art. 255 ust. 4 p.w.p. i art. 6 k.p.a. nieuzasadnionym.

Wbrew zarzutom skargi skarżący miał zatem możliwość ustosunkowania się do problemu postaci wytworu i konieczności wzrokowego odbioru wzoru przemysłowego, co też uczynił w piśmie z [...] czerwca 2008 r. oraz na rozprawie przed organem.

W ocenie Sądu organ prawidłowo ustalił stan faktyczny w zakresie w jakim był on niezbędny do wydania rozstrzygnięcia, zasadnie uznając, że wobec stawianych zarzutów kluczową kwestią jest ustalenie, czy sporny wzór przemysłowy ma postać wytworu.

Wzorem rozwiązań przyjętych w dyrektywie 98/71 WE Parlamentu Europejskiego, Rada UE z 13 października 1998 r. w sprawie prawnej ochrony wzorów (Dz. Urz. WE z 28 października 1998 r., L. 289, s 28) art. 102 ust. 1 p.w.p. definiuje wzór przemysłowy jako nową i posiadającą indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadaną mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Z przepisu tego wynika, że wzór przemysłowy stanowi "postać wytworu" tzn. jego forma, wygląd, a więc nie sam produkt. Przepisy ustawy Prawo własności przemysłowej nie zawierają definicji postaci wytworu. Jednakże sformułowanie zawarte w art. 102 ust. 1 p.w.p. "postać wytworu" i dobór cech tj. linie, kontury, kształty, kolorystyka, struktura, materiał wytworu, ornamentacja wskazuje, że ową "postać wytworu" należy utożsamiać z jego wyglądem. W tej sytuacji nie budzi wątpliwości Sądu, że we wzorze przemysłowym chroniony może być tylko aspekt zewnętrzny produktu. W orzecznictwie i literaturze przedmiotu niesporne jest, że wzór dotyczy postaci wytworu, jeżeli odnosi się do zewnętrznych, podlegających percepcji zmysłowej (głównie wzrokowej) elementów wytworu. To właśnie możliwość percepcji wzrokowej wzoru przez zwykłego (końcowego) użytkownika powinna decydować o tym, czy mamy do czynienia ze wzorem przemysłowym (por. E. N. [w:] E. Nowińska, U. Romińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2007). Przez zwykłe używanie rozumie się przy tym każde używanie przez użytkownika końcowego z wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy.

W rozpoznawanej sprawie organ – w ocenie Sądu – prawidłowo uznał, że wzór przemysłowy "Przeciwpożarowa klapa odcinająca" nie wypełnia powyższych wymagań, a zatem prawo z rejestracji zostało udzielone z naruszeniem art. 102 ust. 1 p.w.p.

Organ wyjaśnił przy tym dokładnie stan faktyczny sprawy, opierając się w tym zakresie w głównej mierze na opisie i rysunku spornego wzoru. Wynika z nich, że przeciwpożarowe klapy odcinające montuje się w miejscach przejścia przewodów wentylacyjnych i/lub klimatyzacyjnych przez ściany i strony. Powyższą okoliczność potwierdził skarżący w piśmie z [...] czerwca 2008 r., stanowiącym odpowiedź na wniosek o unieważnienie prawa z rejestracji spornego wzoru przemysłowego oraz w skardze. Cechą istotną spornego wzoru przemysłowego jest to, że na ściance korpusu, w płaszczyźnie poprzecznej odpowiadającej położeniu przegrody w pozycji zamkniętej, wykonane są rzędy podłużnych otworów zapobiegających przewodzeniu ciepła po ściankach przewodu wentylacyjnego, a sprężynowy mechanizm zamykający i topikowy mechanizm zwalniający umieszczone są wewnątrz korpusu w płaszczyźnie prostopadłej do osi, na której zamocowana jest przegroda. I co w sprawie równie istotne, korpus klapy oklejony jest taśmą, która chroni go przed zanieczyszczenie. Na okoliczność tę wskazał skarżący w trakcie rozprawy przed organem, a potwierdził ją wnioskodawca na rozprawie przed Sądem.

Powyższe określenie cech istotnych wzoru jednoznacznie wskazuje, że sporny wzór nie jest widoczny dla końcowego użytkownika, w trakcie jego zwykłego użytkowania. Konstrukcja klapy umieszczona jest w rurowym korpusie z blachy, który zostaje podłączony do instalacji wentylacyjnej/klimatyzacyjnej przechodzącej przez ściany i stropy. To zwykłe użytkowanie sprowadza się, co bezsprzecznie wynika z opisu wzoru, do podłączenia przeciwpożarowej klapy odcinającej do instalacji wentylacyjnej/klimatyzacyjnej i tylko w takich warunkach sporny wzór może być oceniany. Zwykłym używaniem nie jest natomiast kupno i montaż przeciwpożarowej klapy odcinającej, a zatem okoliczność, że może być ona przedmiotem samodzielnego obrotu pozostaje bez wpływu na ocenę spornego wzoru przemysłowego. W tym kontekście niezasadne są wywody skargi, iż w trakcie normalnego użytkowania instalacja klimatyczna/wentylacyjna nie musi być podłączona do przeciwpożarowej klapy odcinającej, tym bardziej, że skarżący nie wyjaśnił w jakim celu klapa byłaby wówczas montowana.

Skoro zatem zarejestrowany wzór przemysłowy "Przeciwpożarowa klapa odcinająca" nie stanowi "postaci wytworu", o którym mowa w art. 102 ust. 1 i 2 p.w.p., to powyższe ustalenie wystarcza do unieważnienia przedmiotowego prawa, gdyż w takiej sytuacji nie można badać "nowości" i "indywidualnego charakteru", ponieważ wartości te odnoszą się tylko i wyłącznie do istniejącej postaci wytworu. Innymi słowy: zarzuty o braku nowości i indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego można postawić dopiero wówczas, gdy mamy do czynienia z wzorem przemysłowym w rozumieniu art. 102 p.w.p.

Ponieważ organ zadanie przyjął, że w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z wzorem przemysłowym w rozumieniu art. 102 p.w.p., decyzja unieważniająca przedmiotowe prawo z rejestracji z tego powodu, wskazanego przez wnioskodawcę, była zgodna z prawem.

Mając na uwadze powyższe skargę należało oddalić na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.