Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Maria Dożynkiewicz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia Z. Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 11 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Lu 302/08 w zakresie odmowy zmiany pkt. II postanowienia Referendarza sądowego tegoż Sądu z dnia 30 czerwca 2008 r. w przedmiocie prawa pomocy w sprawie ze skargi Z. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 19 marca 2008 r. nr ... w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od marca do czerwca i od sierpnia do grudnia 2002 r. postanawia oddalić zażalenie.

Zaskarżonym postanowieniem z 11 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Lu 302/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił wniosek Z. Z. o zmianę pkt. II postanowienia Referendarza sądowego tego Sądu z 30 czerwca 2008 r. w przedmiocie prawa pomocy w sprawie ze skargi Z. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z 19 marca 2008 r. nr ... w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od marca do czerwca i od sierpnia do grudnia 2002 r.

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że kwestia prawa pomocy w niniejszej sprawie była już rozpoznawana przez Referendarza sądowego, który postanowieniem z 30 czerwca 2008 r. zwolnił stronę od wpisu od skargi, a w pozostałym zakresie odmówił przyznania prawa pomocy. W związku ze złożoną skargą kasacyjną od wyroku Sądu pierwszej instancji oddalającego wspomnianą skargę skarżący ponownie wniósł o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Kolejny wniosek o przyznanie prawa pomocy mógł zatem być potraktowany jedynie jako wniosek o uchylenie bądź zmianę poprzedniego postanowienia wskutek zmiany okoliczności sprawy. WSA stwierdził jednak, że wniosek ten nie zawierał takich nowych okoliczności, których znaczenie dla sprawy uzasadniałoby przyznanie prawa pomocy w żądanym zakresie.

Sąd ten przede wszystkim uznał za niewiarygodne przedstawione przez pełnomocnika strony okoliczności. Skarżący twierdząc, iż jego sytuacja się pogorszyła, podnosił, że jego żona za miesiące od stycznia do marca 2009 r. osiągnęła stratę w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej; że do 13 czerwca 2008 r. pobierała ona zasiłek rehabilitacyjny; że stałe miesięczne wydatki związane z utrzymaniem domu pokrywane w przypadającej mu z żoną części wynoszą około 230 zł i opłacane są z należnego mu świadczenia rentowego, które od 1 kwietnia 2009 r. wynosi 560,19 zł brutto, a pozostałe wydatki związane z codziennym utrzymaniem pokrywane są w miarę możliwości z pozostałej mu do dyspozycji części świadczenia rentowego. Zdaniem WSA zasady logiki i zdrowego rozsądku nie pozwalały jednak na uznanie za wiarygodne okoliczności podnoszonych przez skarżącego jako, że wykazane przez niego dochody są niższe od deklarowanych wydatków. Wobec tego, że wg WSA dane wskazywane przez skarżącego są niewiarygodne ,to ta sytuacja uniemożliwia temu Sądowi ocenę, czy w niniejszej sprawie zaszła taka zmiana okoliczności, która uzasadniałaby zmianę pkt. II prawomocnego orzeczenia z 30 czerwca 2008 r.

Skarżący złożył zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania i zarzucając zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art. 165 w związku z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.) przez odmowę zmiany pkt. II postanowienia z 30 czerwca 2008 r. i przyjęcie, że skarżący nie wykazał, że okoliczności będące podstawą wniosku o przyznanie prawa pomocy uległy zmianie na gorsze. W uzasadnieniu zażalenia strona ponownie przedstawiła swoją sytuację. Skarżący nie zgodził się z opinią WSA, iż przedstawione przez niego okoliczności są niewiarygodne. W jego ocenie sytuacja majątkowa i finansowa, w jakiej znalazł się w dobie kryzysu - utrata przez żonę skarżącego prawa do świadczeń z tytułu świadczenia rehabilitacyjnego, straty, jakie przynosi prowadzona przez nią działalność gospodarcza, koszty trzykrotnego pobytu w szpitalu i koszty leków na nowe schorzenia - uzasadnia zmianę postanowienia z 30 czerwca 2008 r. w jego pkt. II.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 165 p.p.s.a. postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. Prawidłowo Sąd pierwszej instancji uznał, że w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zmiany pkt. II postanowienia Referendarza sądowego tego Sądu z 30 czerwca 2008 r., jako że argumentacja wniosku o zmianę tego orzeczenia nie wskazywała na taką zmianę okoliczności, której waga przemawiałaby za zmianą dotychczasowego rozstrzygnięcia i przyznaniem stronie prawa pomocy w żądanym zakresie. Zasadna zatem była odmowa zmiany pierwotnego postanowienia w przedmiocie prawa pomocy. Skarżący również w treści zażalenia nie podniósł argumentów, które wskazywałyby na taką zmianę okoliczności przyjętych przez Sąd pierwszej instancji za podstawę rozstrzygnięcia z 30 czerwca 2008 r., która uzasadniałaby zmianę tego orzeczenia.

Przede wszystkim należy zgodzić się z opinią Sądu pierwszej instancji o niewiarygodności - wątpliwości, jaką wzbudzają informacje przekazywane przez skarżącego. Twierdzi on bowiem, że przy dochodach netto 358,73 zł miesięcznie ponosi opłaty za dom w wysokości 230 zł, a za leczenie i lekarstwa 100-150 zł, co oznaczałoby, że nie posiada środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych własnych i żony, chociażby np. na wyżywienie. Tymczasem samo ustanowienie w niniejszej sprawie profesjonalnego pełnomocnika z wyboru - radcy prawnego - w celu sporządzenia, wniesienia i popierania skargi kasacyjnej, przy znacznej wartości przedmiotu zaskarżenia, niewątpliwie wiąże się z kosztami przewyższającymi wskazywane przez skarżącego dochody. Nie ma przy tym znaczenia powoływanie się na stratę w działalności gospodarczej żony skarżącego za pierwszy kwartał 2009 r., bowiem bilans przychodów i kosztów, którego wynikiem jest strata bądź dochód, tworzony jest na potrzeby rozliczeń podatkowych, na podstawie których trudno oceniać realne korzyści z prowadzenia działalności gospodarczej w sensie ekonomicznym. W tym miejscu zaś należy wskazać, że przychód osiągnięty przez żonę skarżącego za pierwszy kwartał 2009 r. wyniósł ponad 400000 zł (wg jej oświadczenia; strata 7318,64 zł), za 2008 r. brak jest w aktach sprawy pełnych udokumentowanych danych o przychodzie, a za 2007 r. - z samej działalności gospodarczej ponad 1730000 zł (strata 1675,79 zł). Wobec tych okoliczności trudno uznać, aby wskazywane przez skarżącego zmiany jego sytuacji - pobyt w szpitalu, schorzenia i związane z nimi koszty leków, utrata przez żonę skarżącego prawa do świadczeń z tytułu świadczenia rehabilitacyjnego - były takimi zmianami, które uzasadniałyby zmianę pkt. II postanowienia w przedmiocie prawa pomocy z 30 czerwca 2008 r. Jak bowiem trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji, w świetle wniosków wypływających z analizy dokumentów przedstawionych na poparcie wniosku o zmianę postanowienia w przedmiocie prawa pomocy, argumenty sformułowane przez stronę odnośnie jej dochodów i wydatków przeczą zasadom logiki i życiowego doświadczenia.

Nie znajdując więc podstaw do uwzględnienia zażalenia, należało stosownie do art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzec jak w sentencji.