drukuj    zapisz    Powrót do listy

6219 Inne o symbolu podstawowym 621 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), , Inne, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 3459/15 - Wyrok NSA z 2016-04-20, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 3459/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-04-20 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-12-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Iwona Kosińska /sprawozdawca/
Jan Paweł Tarno /przewodniczący/
Zbigniew Ślusarczyk
Symbol z opisem
6219 Inne o symbolu podstawowym 621
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Sygn. powiązane
II SA/Wa 19/15 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-09-03
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędziowie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędzia del. WSA Iwona Kosińska (spr.) Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kudrzycka po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 września 2015 r. sygn. akt II SA/Wa 19/15 w sprawie ze skargi T. A. na uchwałę Zarządu Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o najem lokalu mieszkalnego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt II SA/Wa 19/15, po rozpatrzeniu skargi T. A. na uchwałę Zarządu Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o najem lokalu mieszkalnego, stwierdził w części dotyczącej T. A. wydanie zaskarżonej uchwały z naruszeniem prawa.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

Zarząd Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy uchwałą z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...], na podstawie § 6 pkt 8 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 18 grudnia 2008 r. nr XLVI/1422/2008 w sprawie przekazania dzielnicom m.st. Warszawy do wykonywania niektórych zadań i kompetencji m.st. Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 220, poz. 9485 i z 2010 r. nr 203, poz. 6025) oraz § 24 ust. 1 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr LVIII/1751/2009 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 132, poz. 3937, z późn. zm.), w § 1 uchwały odmówił zakwalifikowania wniosków o najem lokalu wnioskodawcom wymienionym w załączniku nr 1 do uchwały. W punkcie 4 tegoż załącznika wymieniona została A. T. W uzasadnieniu organ wskazał, że z wnioskiem o najem lokalu socjalnego wystąpiła T. A. posiadająca trójkę dzieci. Wnioskodawczyni jest obywatelką Rosji, przed przyjazdem do Polski mieszkała na Ukrainie i w Czeczenii. Zgodnie z jej oświadczeniem przyjechała do Polski w styczniu 2013 r., a powodem ucieczki z kraju były prześladowania wnioskodawczyni z uwagi na działalność polityczną jej męża. Wnioskodawczyni oświadczyła, że nie wie dokładnie, gdzie obecnie przebywa jej mąż, który ukrywał się przed rosyjskimi służbami specjalnymi (wnioskodawczyni podała, że nie wie nawet, czy jej mąż żyje). Organ ustalił, że po przyjeździe do Polski wnioskodawczyni początkowo przebywała w Ośrodku dla uchodźców (brak adresu), a następnie wynajęła mieszkanie przy ul. K. (brak nr mieszkania) w W. Od 1 maja 2014 r. do 31 października 2014 r. wraz z dziećmi mieszkała w W. w mieszkaniu chronionym prowadzonym przez W. Centrum Pomocy Rodzinie, którego adres znany był organowi orzekającemu. Wnioskodawczyni i jej dzieci uzyskały w Polsce status uchodźcy. Organ wyjaśnił, że zgodnie z oświadczeniem poświadczonym przez pracownika W. Centrum Pomocy Rodzinie, wszelkie dane dotyczące przyznania zainteresowanej statusu uchodźcy czy jej sytuacji rodzinnej są utajnione, tak samo jak adres jej początkowego pobytu w Ośrodku dla uchodźców. Zgodnie z oświadczeniem wnioskodawczyni jej matka i rodzeństwo nadal przebywają w Czeczenii, a jej ojciec nie żyje. Wnioskodawczyni utrzymuje się z zasiłku w ramach Indywidualnego Programu Integracji oraz jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Organ przywołał treść § 4 uchwały Rady m.st. Warszawy nr LVIII/1751/2009 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy. Następnie wskazał, że zgodnie z § 22 ust 2 tej uchwały przy rozpatrywaniu wniosków należy poddać wnikliwej analizie sytuację życiową, w tym mieszkaniową i finansową wnioskodawcy i innych osób zgłoszonych we wniosku oraz warunki mieszkaniowe w poprzednich miejscach zamieszkania i warunki mieszkaniowe wstępnych, zstępnych, współmałżonka wnioskodawcy lub osoby pozostającej we wspólnym pożyciu i uwzględnić możliwość zamieszkania wnioskodawcy w tych lokalach. Przepis § 22 ust. 5 uchwały stanowi zaś, że odmowa złożenia oświadczeń i dokumentów, potwierdzenie w nich nieprawdy, jak również informacje uzyskane w toku analizy mogą stanowić podstawę odmowy zakwalifikowania wniosku. Zarząd Dzielnicy wskazał, że mając na uwadze brak informacji i dokumentów potwierdzających warunki mieszkaniowe wnioskodawczyni i jej najbliższej rodziny w poprzednim miejscu zamieszkania, brak informacji o sytuacji finansowej i miejscu pobytu męża wnioskodawczyni, nie jest możliwe zakwalifikowanie do realizacji wniosku o najem lokalu w trybie § 4 powołanych przepisów prawa miejscowego. Równocześnie organ wyjaśnił, że udzielenie pomocy mieszkaniowej zainteresowanej jest w przyszłości możliwe w trybie przepisu § 5 ust. 1 pkt 5 powołanej uchwały, który stanowi, że postanowień § 4 nie stosuje się do osób mających status uchodźcy lub przyznaną ochronę uzupełniającą, dla których z wnioskiem o zawarcie umowy najmu lokalu wystąpi W. Centrum Pomocy Rodzinie, z zastrzeżeniem jednak, że na realizację tych wniosków przeznacza się nie więcej niż 5 lokali rocznie.

Skargę na uchwałę Zarządu Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy z dnia 27 sierpnia 2014 r. nr 6438/2014, w części dotyczącej odmowy zakwalifikowania wniosku T. A. o najem lokalu mieszkalnego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego złożyła T. A.

Wnosząc o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały skarżąca zarzuciła:

1. naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy:

- art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z § 4 uchwały nr LVIII/1751/2009 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy poprzez odmowę zakwalifikowania jej wniosku o najem lokalu z mieszkaniowych zasobów miasta, opartą na błędnym przyjęciu, że nie udzieliła informacji niezbędnych do oceny warunków mieszkaniowych, w sytuacji gdy - jako uchodźczyni - z przyczyn od niej niezależnych nie jest w stanie zgromadzić dokładnych informacji dotyczących rodziny zamieszkałej w kraju jej pochodzenia, a przez to ukształtowanie sytuacji w sposób szczególnie niekorzystny w stosunku do obywateli polskich, co stanowi przejaw pośredniej dyskryminacji;

2. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:

- § 22 ust. 2 i 5 powołanej uchwały w zw. z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez:

- niewyczerpujące wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, w szczególności zaniechanie podjęcia czynności dowodowych w celu ustalenia, czy spełnia wraz z rodziną warunki, o których mowa w § 4 uchwały,

- wybiórczą ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez przyjęcie, że nie udzieliła informacji niezbędnych do oceny warunków uprawniających do najmu lokalu z mieszkaniowych zasobów miasta w trybie § 4 uchwały,

- niewskazanie, dlaczego udzielone przez nią wyjaśnienia dotyczące braku informacji na temat męża nie zostały uznane przez organ za dowód w sprawie i zaniechanie podjęcia dalszych czynności wyjaśniających w tym zakresie,

- nieustosunkowanie się do jej wyjaśnień dotyczących braku możliwości ustalenia w sposób precyzyjny jej sytuacji rodzinnej w kraju pochodzenia, z uwagi na specyfikę statusu uchodźcy, który posiada,

- art. 8 w zw. z art. 11 k.p.a., tzn. zasady ochrony zaufania strony postępowania do organu rozpoznającego sprawę, której urzeczywistnieniu służy m.in. obowiązek wyjaśniania przesłanek, ukierunkowujących załatwienie sprawy administracyjnej w określony sposób, poprzez dopuszczenie do wskazanych powyżej uchybień procesowych.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła m.in. że rozpatrując sprawę, organ winien był przeanalizować jej sytuację pod kątem deklarowanego braku możliwości uzyskania precyzyjnych informacji dotyczących rodziny, która przebywa w Czeczeni, co winno nastąpić z uwzględnieniem charakteru ochrony międzynarodowej przyznanej jej przez Polskę, tj. statusu uchodźcy. Przyznanie przez władze polskie statusu uchodźcy oznacza, że w jej sytuacji zachodzą uzasadnione obawy przed prześladowaniem, o których mowa w powołanym powyżej przepisie. Skarżąca wskazała, że organ nie powinien wymagać od niej informacji, których nie jest w stanie zgromadzić, ponieważ mogłoby to ujawnić miejsce jej pobytu a przez to narazić ją i jej najbliższych na niebezpieczeństwo. W ocenie skarżącej, w toku postępowania Zarząd Dzielnicy dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, tj. § 22 ust. 2 i 5 uchwały w związku z art. 7 i art. 77 § 1 kpa. Zarząd niewyczerpująco wyjaśnił stan faktyczny sprawy, zaniechał bowiem podjęcia czynności dowodowych w celu ustalenia, czy strona spełnia wraz z rodziną warunki, o których mowa w § 4 uchwały.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej uchwale.

W piśmie z dnia 31 sierpnia 2015 r. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej wniosło o dopuszczenie, na podstawie art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do udziału w niniejszym postępowaniu w charakterze uczestnika. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na rozprawie w dniu 3 września 2015 r. dopuścił Stowarzyszenie Interwencji Prawnej do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt II SA/Wa 19/15 uznał skargę za dopuszczalną i zasadną. Sąd wyjaśnił, że biorąc pod uwagę, że od daty podjęcia zaskarżonej uchwały upłynął jeden rok, nie stwierdził nieważności zaskarżonej uchwały, a jedynie wydanie jej w określonej w wyroku części z naruszeniem prawa. Przywołując treść § 22 ust. 2 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr LVIII/1751/2009 sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 132, poz. 3937, ze zm.), Sąd I instancji stanął na stanowisku, że przepis ten w rozpatrywanej sprawie został przez organ naruszony, ponieważ nie dokonał on wnikliwej analizy wniosku T. A., poprzestając na stwierdzeniu, że z uwagi na brak informacji i dokumentów potwierdzających warunki mieszkaniowe zainteresowanej i jej najbliższej rodziny w poprzednim miejscu zamieszkania, brak informacji o sytuacji finansowej i miejscu pobytu wnioskodawczyni nie jest możliwe zakwalifikowanie do realizacji wniosku o najem lokalu w trybie § 4 wymienionych wyżej przepisów prawa miejscowego. Natomiast zdaniem Sądu I instancji, jak wynika z samej treści zaskarżonej uchwały w części dotyczącej wnioskodawczyni, organ dysponował informacją co najmniej o jednym miejscu zamieszkania, tj. mieszkaniu chronionym prowadzonym przez W. Centrum Pomocy Rodzinie. Wnioskodawczyni wskazała też, że nie wie, gdzie przebywa jej mąż i czy żyje. Podała, że jej matka i rodzeństwo nadal przebywa w Czeczenii, oświadczyła, że jej ojciec nie żyje. Organ dysponował zatem możliwymi do uzyskania w sytuacji wnioskodawczyni, która posiada status uchodźcy, informacjami o jej warunkach mieszkaniowych. Żadnych rozważań w tym zakresie nie poczyniono jednak, wskazując w zaskarżonej uchwale dotyczącej wnioskodawczyni na brak informacji potwierdzających warunki mieszkaniowe zainteresowanej. W ocenie Sądu, w okolicznościach sprawy było oczywiste, że wnioskująca nie mogła przedstawić informacji o aktualnych warunkach mieszkaniowych rodziny, która pozostała w Czeczenii. Nadto przepis § 22 ust. 2 pkt 5 lit. b uchwały Rady m.st. Warszawy nakazuje ustalenie wymienionych przez organ informacji w celu uwzględnienia możliwości zamieszkania wnioskodawcy w lokalach, o których mowa. Nie może budzić wątpliwości, że kwestia zamieszkania wnioskodawczyni wraz z dziećmi w jakimkolwiek lokalu mieszkalnym, w którym przebywają jej bliscy, tj. w Czeczenii, nie może być brana w sprawie pod uwagę. Organ powinien był zatem rozważyć wszystkie uzyskane od strony informacje, biorąc pod uwagę okoliczności, w jakich wnioskodawczyni się znalazła.

Sąd podkreślił, że organ wskazał, iż zakwalifikowanie wniosku strony do realizacji nie jest możliwe z uwagi na brak informacji o sytuacji finansowej i miejscu pobytu męża wnioskodawczyni. Organ nie poddał jednakże analizie oświadczenia wnioskodawczyni, że nie wie ona ,gdzie przebywa jej mąż i nie wie, czy jej mąż żyje oraz nie rozważył, czy wnioskodawczyni ma obiektywną możliwość uzyskania informacji we wskazanym zakresie, gdy zważy się status, jaki stronie i jej dzieciom przyznano na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W uchwale przytoczono wprawdzie oświadczenia wnioskodawczyni, ale nie poddano ich żadnym rozważaniom w aspekcie możliwości uwzględnienia wniosku na gruncie uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy.

Zdaniem Sądu I instancji w rozpatrywanej sprawie nie można mówić o odmowie złożenia oświadczeń i dokumentów, na co organ powołał się wydając uchwałę w sprawie T. A. Stosownie do § 22 ust. 5 uchwały Rady m.st. Warszawy, o której mowa wyżej, odmowa złożenia oświadczenia i dokumentów, o których mowa w ust. 1, potwierdzenie w nich nieprawdy, odmowa złożenia oświadczeń bądź dokumentów umożliwiających przeprowadzenie analizy, o której mowa w ust. 2, jak również informacje uzyskane w toku analizy, o której mowa w ust. 2, mogą stanowić podstawę odmowy zakwalifikowania wniosku. Sytuacja taka nie miała jednak miejsca w niniejszej sprawie. W tej sytuacji Sąd I instancji stanął na stanowisku, że zaskarżona uchwała w zakwestionowanej części dotyczącej skarżącej wydana została z naruszeniem powołanego przepisu. Sąd podkreślił jednocześnie, że przepis § 5 ust. 1 pkt 5 uchwały z dnia 9 lipca 2009 r., na który organ także powołał się w zaskarżonej uchwale, w żaden sposób nie wyklucza stosowania § 4 do wnioskodawczyni. Przepis § 5 ust. 1 pkt 5 powołanej uchwały dotyczy tych uchodźców, dla których z wnioskiem o zawarcie umowy najmu wystąpi WCPR. Przypadek taki nie ma miejsca w sprawie skarżącej. Powołana uchwała nie wyklucza prawa każdego innego uchodźcy zwrócenia się z wnioskiem o najem lokalu mieszkalnego i jego rozpatrzenia zgodnie z uchwałą z dnia 9 lipca 2009 r.

W ocenie Sądu w rozpatrywanej sprawie obowiązek należytego i wyczerpującego ustalenia przez organ stanu faktycznego i oceny całokształtu okoliczności wynika przede wszystkim z § 22 powołanej uchwały. Jednocześnie Sąd wskazuje, że na tym etapie sprawy nie można mówić o naruszeniu konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), albowiem organ w istocie nie poddał merytorycznej ocenie wniosku T. A. W tej sytuacji Sąd I instancji zalecił organowi ponownie rozpatrującemu sprawę uwzględnić rozważania Sądu przedstawione w wydanym orzeczeniu. Dokonując oceny sytuacji wnioskodawczyni organ będzie miał także na uwadze, zdaniem Sądu, że zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. z 2012 r. Dz. U. poz. 680, ze zm.), cudzoziemcowi nadaje się status uchodźcy, jeżeli na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem w kraju pochodzenia z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do określonej grupy społecznej nie może lub nie chce korzystać z ochrony tego kraju. Zarząd Dzielnicy weźmie pod uwagę, że wnioskodawczyni nadal posiada status uchodźcy, co oznacza, że organ nie stwierdził, aby cudzoziemiec zataił informacje lub dokumenty albo przedstawił fałszywe informacje lub dokumenty o istotnym znaczeniu dla nadania statusu uchodźcy (art. 21 ust. 1 pkt 9 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej).

Skargę kasacyjną od tego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego do Naczelnego Sądu Administracyjnego złożył Zarząd Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy.

Strona skarżąca zarzuciła kwestionowanemu rozstrzygnięciu naruszenie

1 – naruszenie przepisów procesowych, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, czyli przepisu art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez nieoddalenie skargi, wskutek wskazanego w pkt 2 niewłaściwego zastosowania przepisów prawa materialnego.

2 - naruszenie przepisów prawa materialnego przez ich błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, czyli:

- pozbawione podstaw zarzucenie organowi niewłaściwego zastosowania § 22 ust. 5 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr LVIII/1751/2009 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 132, poz. 3937, ze zm.), poprzez uznanie, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki określone w tym przepisie, uzasadniające odmowę zakwalifikowania wniosku o najem lokalu mieszkalnego,

- pozbawione podstaw zarzucenie organowi naruszenia przepisu § 22 ust. 2 pkt 5 powołanej wyżej uchwały poprzez uznanie, że organ nie dokonał analizy przesłanek wskazanych w tym przepisie,

- zastosowanie przepisów art. 13 i 21 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. z 2012 r. Dz. U. poz. 680, ze zm.), mimo że przepisy te w niniejszej sprawie nie mają zastosowania.

Mając powyższe zarzuty na uwadze skarżący kasacyjnie wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania lub zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej strona skarżąca przedstawiła argumenty na poparcie zasadności postawionych w skardze kasacyjnej zarzutów.

W odpowiedzi na skargę uczestnik postępowania Stowarzyszenie Interwencji Prawnej wniosło o jej oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. z 2012 r. Dz. U. poz. 270, ze zm.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. W przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki nieważności postępowania określone w art. 183 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje więc zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie zawiera uzasadnionych zarzutów. Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonał właściwej i prawidłowej wykładni przepisów prawa powołanych w uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia oraz nie naruszył powołanych w skardze kasacyjnej przepisów postępowania.

W niniejszej sprawie skarżący oparł skargę kasacyjną na obu podstawach kasacyjnych wskazanych w art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w związku z tym w pierwszej kolejności wymagają oceny zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania, gdyż zarzut dotyczący naruszenia prawa materialnego może podlegać ocenie dopiero wówczas, gdy stan faktyczny przyjęty za podstawę zaskarżonego wyroku nie nasuwa zastrzeżeń.

Postawiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uznać należy za nieuzasadniony. Stosownie do treści art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w razie nieuwzględnienia skargi w całości albo w części sąd oddala skargę odpowiednio w całości albo w części. Można zatem zarzucić Sądowi I instancji naruszenie wyżej wymienionego przepisu tylko wówczas, gdy Sąd ten nie stwierdził naruszenia przepisów prawa, a pomimo to nie spełnił dyspozycji tej normy prawnej i nie oddalił złożonej skargi. Natomiast w rozpatrywanej sprawie przedstawione przez Sąd I instancji przesłanki uwzględnienia skargi nie pozwalały na zastosowanie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż Sąd I instancji stwierdził takie naruszenia prawa, które mogły mieć wpływ na sposób rozpatrzenia sprawy przez organ. Przy tym Sąd I instancji dokonał wnikliwej, merytorycznej oceny zaskarżonej uchwały i zasadnie uznał, że powołane w uzasadnieniu przepisy zostały przez organ naruszone. Jeśli zatem z wyroku wynika, że Sąd I instancji dopatrzył się naruszenia przepisów, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, to uznać należy, że rozstrzygnięcie wydane w oparciu o treść art. 147 § 1 powołanej ustawy jest zgodne z dyspozycją stosowanej przez Sąd I instancji normy prawnej. Podkreślić przy tym należy, że samo wydanie wyroku niezgodnego z oczekiwaniem skarżącego kasacyjnie nie może być utożsamiane z uchybieniem powołanym normom. Analiza skargi kasacyjnej w zakresie uzasadnienia rozpatrywanego zarzutu wskazuje zaś, że w istocie sprowadza się ono jedynie do polemiki z ustaleniami stanu faktycznego i jego oceną dokonaną przez Sąd I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w ustalonym stanie faktycznym prawidłowo uznał, że istnieją podstawy do uwzględnienia skargi.

Skoro zatem podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny przepisów postępowania okazały się nieusprawiedliwione, należy przejść do oceny zasadności zarzutów skargi kasacyjnej dotyczących naruszenia wskazanych w niej przepisów prawa materialnego. W skardze kasacyjnej zawarto zarzut naruszenia § 22 ust. 5 oraz § 22 ust. 2 pkt 5 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr LVIII/1751/2009 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 132, poz. 3937, ze zm.) przez ich błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Zarzuty niezasadnego przypisania przez Sąd I instancji organowi niewłaściwego zastosowania § 22 ust. 5 oraz § 22 ust. 2 pkt 5 uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. nr LVIII/1751/2009 w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy, poprzez uznanie, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki określone w tych przepisach, uzasadniające odmowę zakwalifikowania wniosku o najem lokalu mieszkalnego oraz że organ nie dokonał właściwej analizy przesłanek wskazanych w § 22 ust. 2 pkt 5 uchwały, są nieuprawnione. W zaskarżonym wyroku Sąd prawidłowo wywiódł, że w rozpatrywanej sprawie organ nie wziął pod uwagę i nie rozpatrzył prawidłowo wniosku skarżącej, mając na uwadze wskazania zawarte w § 22 ust. 5 powołanej uchwały oraz tryb postępowania określony w § 22 ust. 2 pkt 5 uchwały. Zgodnie z treścią tych przepisów odmowa złożenia oświadczeń i dokumentów, o których mowa w ust. 1 (czyli dotycząch stanu majątkowego oraz potwierdzająch posiadanie tytułu prawnego do lokali), potwierdzenie w nich nieprawdy, odmowa złożenia oświadczeń bądź dokumentów umożliwiających przeprowadzenie analizy, o której mowa w ust. 2, jak również informacje uzyskane w toku analizy, o której mowa w ust. 2, mogą stanowić podstawę odmowy zakwalifikowania wniosku. Przywołany § 22 ust. 2 pkt 5 pkt a i b powołanej uchwały stanowi, że przy rozpatrywaniu wniosków osób, o których mowa, należy poddać wnikliwej analizie m.in. warunki mieszkaniowe w poprzednich miejscach zamieszkania, warunki mieszkaniowe wstępnych, zstępnych, współmałżonka wnioskodawcy lub osoby pozostającej we wspólnym pożyciu i uwzględnić możliwość zamieszkania wnioskodawcy w tych lokalach.

W rozpatrywanej sprawie skarżąca nie odmówiła złożenia oświadczeń. Jest ich w aktach aż 4. Trzy dotyczące dochodów wnioskodawczyni z dnia 28 maja 2014 r. Jedno dotyczące jej sytuacji rodzinnej z dnia 30 maja 2014 r. Niezbędne informacje, w tym dotyczące ostatniego miejsca zamieszkania wnioskodawczyni zawiera również złożony w dniu 30 maja 2014 r. wniosek skarżącej o najem lokalu mieszkalnego (str. 1, 3-7 i 12 wniosku). Jak wynika z notatki służbowej sporządzonej przez organ w dniu 30 maja 2014 r. skarżąca ponownie wyjaśniła swoją sytuację rodzinną i osobistą oraz obecny stan wiedzy na temat męża i rodziny. Jak wynika ze znajdującego się w aktach sprawy "Wyciągu z protokołu posiedzenia Komisji Mieszkaniowej" organ był powiadomiony i miał pełną świadomość faktu, że skarżąca nie może ujawnić żadnych danych (w tym dotyczących miejsc pobytu po przybyciu do Polski) dotyczących przyznania jej i jej dzieciom statusu uchodźców w Polsce. Informacja ta została poświadczona przez pracownika W. Centrum Pomocy Rodzinie. Organ nie zarzucił również skarżącej, że potwierdziła w złożonych oświadczeniach nieprawdę. W tej sytuacji trafnie Sąd I instancji zarzucił zaskarżonej uchwale brak wykazania przez organ istnienia określonych w § 22 ust. 5 przesłanek umożliwiających odmowę zakwalifikowania wniosku skarżącej.

Skarżąca, jako uchodźca, znajduje się w specyficznej sytuacji, czego organ nie wziął w ogóle pod uwagę. Sąd I instancji całkowicie zasadnie uznał, że w okolicznościach rozpatrywanej sprawy skarżąca nie była w stanie przedstawić dokumentów oraz udzielić informacji o aktualnych warunkach mieszkaniowych rodziny, która pozostała w Czeczenii. Przy czym nie budzi wątpliwości, że kwestia zamieszkania wnioskodawczyni wraz z dziećmi w jakimkolwiek lokalu mieszkalnym, w którym przebywają jej bliscy, tj. w Czeczenii, nie może być brana w sprawie pod uwagę, a więc tym samym informacje te nie mogą mieć znaczenia dla sposobu rozpatrzenia sprawy. Oznacza to, że organ powinien był zatem rozważyć wszystkie uzyskane od strony informacje, biorąc pod uwagę okoliczności, w jakich wnioskodawczyni się znalazła.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że na organie rozpatrującym sprawę zawsze ciąży obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w celu ustalenia tego stanu zgodnie z prawdą obiektywną. W tym celu organ ma obowiązek podejmowania wszelkich niezbędnych kroków w celu wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności stanu faktycznego sprawy. Mimo że wymieniony wyżej przepis uchwały nakłada na stronę szereg obowiązków o charakterze dowodowym, to nie można uznać, by uzasadnione okolicznościami sprawy problemy dowodowe, jak w rozpatrywanej sprawie, zwalniały organ z tych obowiązków i umożliwiały bezrefleksyjną, automatyczną odmowę uwzględnienia złożonego wniosku.

Podkreślić należy, że podstawową kwestią w rozpoznawanej sprawie jest ustalenie, czy wnioskodawczyni samotnie wychowuje swoje dzieci i jaki jest stan materialny jej i jej rodziny, w szczególności czy otrzymuje ona wsparcie materialne od rodziny lub męża (jeżeli on żyje). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego kwestie te organ, jeśli informacje te uważa za niezbędne do wyjaśnienia sprawy oraz podjęcia prawidłowego rozstrzygnięcia, może próbować ustalić wszelkimi środkami dowodowymi możliwymi do przeprowadzenia w sprawie zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowodami najczęściej wyjaśniającymi sytuację rodziny mogą być, oprócz dokumentów, oświadczenia strony lub informacje uzyskane i potwierdzone przez inne, właściwe instytucje m.in. w rozpatrywanej sprawie W. Centrum Pomocy Rodzinie, Urząd Pracy, Urząd Skarbowy i zwłaszcza Urząd do Spraw Cudzoziemców. Kwestie niewyjaśnione innymi środkami dowodowymi mogą być, w ostatniej kolejności, wyjaśnione dowodem z przesłuchania strony. Żądanie, by skarżąca wykazała swój stan rodzinny i majątkowy wyłącznie w sposób określony przepisami omawianej uchwały, w szczególnej sytuacji, w jakiej się ona znajduje, nie jest uzasadnione.

Należy też wskazać, że zgodnie z art. 6 Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 28 lipca 1951 r. (Dz. U. z 20 grudnia 1991 r. Nr 119, poz. 515) wszystkie wymogi (włącznie z tymi, które dotyczą czasu i warunków pobytu lub zamieszkiwania), jakie zainteresowana osoba powinna spełnić, aby móc korzystać z omawianego prawa, gdyby nie była uchodźcą, powinny być przez nią wypełnione, z wyjątkiem wymogów, których uchodźca ze względu na ich charakter nie może spełnić. Konwencja ta jest, zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji, częścią polskiego systemu prawnego.

Za niezasadny należy także uznać zarzut zastosowania przez Sąd I instancji przepisów art. 13 i 21 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. z 2012 r. Dz. U. poz. 680, ze zm.), mimo że przepisy te w niniejszej sprawie nie mają zastosowania. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd I instancji przywołał jedynie (a nie stosował) te przepisy, ponieważ wyjaśniają one istotę statusu uchodźcy w Polsce oraz powody, dla których za wiarygodne uznać można informacje o sytuacji uchodźcy, którymi dysponują organy właściwe do nadawania tego statusu, czyli kwestie, których organ nie wziął pod uwagę, rozpatrując niniejszą sprawę.

Przedstawiona argumentacja prowadzi do wniosku, że sprawa co do istoty została prawidłowo rozpatrzona, a dokonana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny ocena prawidłowości zaskarżonej uchwały odpowiada prawu.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. z 2012 r. Dz. U. poz. 270, ze zm.) Sąd orzekł jak w sentencji.

Równocześnie wyjaśnić należy, że zgodnie z treścią art. 204 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w razie oddalenia skargi kasacyjnej strona, która wniosła skargę kasacyjną, obowiązana jest zwrócić niezbędne koszty postępowania kasacyjnego poniesione przez:

1) organ - jeżeli zaskarżono skargą kasacyjną wyrok sądu pierwszej instancji oddalający skargę;

2) skarżącego - jeżeli zaskarżono skargą kasacyjną wyrok sądu pierwszej instancji uwzględniający skargę.

Oznacza to, że uczestnik postępowania (czyli w niniejszej sprawie Stowarzyszenie Interwencji Prawnej), który nie wniósł skargi kasacyjnej, nie jest uprawniony do żądania zwrotu poniesionych przez siebie kosztów postępowania kasacyjnego.



Powered by SoftProdukt