Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 19 lipca 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski Sędziowie: Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (spr.) Sędzia WSA Alicja Palus Protokolant Krzysztof Erbel po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 19 lipca 2017 r. sprawy ze skargi G.S. i E.S. na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania wypisu z rejestru gruntów I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji; II. zasądza od D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego we W. na rzecz strony skarżącej kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją Starosty O. z dnia 28 listopada 2016 r. znak [...] orzeczono "odmówić G. i E.S. wydania wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., jednostce ewidencyjnej [...] M. – obszar wiejski".

Na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016r., poz. 23 ze zm.) oraz art. 7b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016 r., poz. 1629 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania G. S. i E.S. od opisanej decyzji Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Na uzasadnienie organ wskazał, że wnioskiem z dnia 2 listopada 2016 r. G.S. i E.S. zwrócili się do "Starostwa Powiatowego w O. Referat Wydziału Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami w S." o wydanie, wskazując jako przedmiot wniosku w pkt 9 tego wniosku, wypisu z rejestru gruntów, dla nieruchomości określonej w pkt 10 formularza. Jako wykazanie interesu prawnego wnioskodawców w dostępie do danych identyfikujących właściciela lub władającego nieruchomością objętą wnioskiem, określonego w pkt 11 wniosku, G. S. i E.S. wskazali, że "wypis z rejestru gruntów jest wymagany w Księgach Wieczystych". Do wniosku dołączono "podanie z dnia O. 2 listopada 2016 r." (pkt 14 formularza). W "podaniu" tym, wnioskodawcy wskazali, że "zwracamy się z prośbą o wydanie wypisu z rejestru gruntów działki nr 14 położonej w miejscowości O. gm. M.", wyjaśniając, że "3 września 1977 r. został sporządzony protokół wymiany gruntów. Wymiana gruntów potwierdzona ostateczną decyzją Urzędu Wojewódzkiego w K. nr [...] z dnia 30 grudnia 1977 r. 10 stycznia 1978 r. w rejestrze gruntów wpisano działkę nr 14 na nazwisko S.E. i G., natomiast działka 10 i 11 wpisano w rejestr Skarbu Państwa. Ta zamiana nie została ujawniona w Księgach Wieczystych. W/w wypis z rejestru gruntów jest wymagany w Księgach Wieczystych. Od dnia zamiany i wpisu w rejestrze 11 stycznia 1978 r. nie podjęliśmy żadnej decyzji odnośnie działki nr 14 położonej w miejscowości O. gm. M.". Następnie, pismem z dnia 7 listopada 2016 r. G. S. i E. S. wskazali, że "w dniu 2 listopada 2016 r. w (...) Urzędzie złożyliśmy podanie i wniosek o wypis z rejestru gruntów. Jeśli (...) Urząd jest w posiadaniu innych dokumentów, które przyczyniają się do nie wydania wypisu z rejestru to prosimy o pisemne uzasadnienie i przedstawienie tych dokumentów zgodnie z oryginałem, aby moglibyśmy się z nimi zapoznać". Ponadto, w piśmie tym wnioskodawcy podnieśli, że "do ewentualnego dalszego postępowania potrzebujemy następujących dokumentów. Dokument potwierdzający wpis działki nr 14 z dnia 11 stycznia 1978 r. na nazwisko S.E. i G. zamieszkali O. 56. Dokument potwierdzający, że do roku 1990 właścicielami działki nr 14 byli w/w małżeństwo. Dokument potwierdzający dalszą własność działki nr 14 w/w małżeństwa. Jeśli wystąpiły jakieś zmiany do roku 2016 dokument potwierdzający te zmiany. Dokument, kiedy nastąpiła komputeryzacja Urzędu". Z kolei, pismem z dnia 23 listopada 2016 r. G.S. i E.S. wyjaśnili, że "w dniu 2 listopada 2016 r. złożyliśmy wniosek i podanie o wydanie wypisu z rejestru gruntów działki nr 14. W dniu 7 listopada 2016 r. złożyliśmy dodatkowe pismo (...) W dniu 23 listopada 2016 r. nie otrzymaliśmy żadnej dokumentacji (...) w dniu 28 listopada 2016 r. osobiście odbierzemy dokumentację".

Decyzją z dnia 28 listopada 2016 r. znak [...], Starosta O. orzekł "odmówić G. i E.S. wydania wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., jednostce ewidencyjnej [...] M. - obszar wiejski". W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, że "G. i E. S. (...) nie są właścicielami działki nr 14. Działka ta bowiem stała się własnością G. i E.S. w wyniku postępowania wymiennego przeprowadzonego w 1977 r. we wsi O.. W wyniku wymiany niezabudowanych gruntów G. i E.S. otrzymali w zamian za działki stanowiące ich własność, oznaczone numerami 10 (...) i 11 (...) działkę nr 14 (...). Wymiana ta została zatwierdzona decyzją Wojewody K. nr [...] z dnia 30 grudnia 1977 r. i ujawniona w ewidencji gruntów w roku 1978. Aktem notarialnym sporządzonym w dniu 27 lipca 1992r. Rep. A nr [...] G. i E.S. przekazali wszystkie swoje nieruchomości zapisane w księgach wieczystych (...) KW [...] (obecnie [...]) i KW [...] (obecnie [...]) położone w obrębach O. i O.P., synowi E.J. S. w trybie umowy darowizny. W akcie notarialnym oświadczyli, że są właścicielami działek między innymi nr 10 i 11, a także, że KW [...] obciążona jest wzmianką o przystąpieniu do prac związanych z wymianą gruntów (...). Ponieważ wnioskodawcy nie są właścicielami nieruchomości, a także nie wykazali interesu prawnego (...) wypis z rejestru gruntów nie może być im wydany".

Odwołanie tej decyzji wnieśli G.S. i E.S.. Odwołujący "zaskarżyli powyższą decyzję w całości" oraz "wnieśli o jej uchylenie i orzeczenie jak we wniosku", jednocześnie zarzucając "rażące naruszenie ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne tj. art. 24 ust 5 poprzez odmowę osobie, która ma interes prawny danych wpisu dla działki nr 14 położonej w obrębie O.". W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazali, że "Starosta stwierdził, że w wyniku wymiany gruntów 30 grudnia 1977 r. E. i G.S. otrzymali w zamian działki stanowiące ich własność (w tym działkę nr 14). Aktem notarialnym sporządzonym w dniu 27 lipca 1992 r. Rep. A nr [...] G. i E.S. przekazali swoje nieruchomości synowi E.S. (...). W rzeczywistości Starosta uznał, że darowizna obejmuje również działkę 14. Twierdzenie organu pierwszej instancji należy uznać za niesłuszne. O treści umowy decyduje zgodna wola stron i przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 155 KC nieruchomości nie można przenieść z zastrzeżeniem terminu lub warunku. Akt notarialny nie mógł, więc obejmować działki 14. Tym bardziej, że strony nie mogły się umówić co do przeniesienia własności nieruchomości, która w momencie darowizny nie mogła stanowić przedmiotu ich obrotu. Starosta odmawiając wydania wypisu, próbuje bezprawnie ingerować w stosunki własnościowe (...) Starosta naruszył zasady ogólne KPA nie informując wnioskodawców o zakończeniu postępowania administracyjnego i nie dając prawa wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji tym samym naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym. Odwołujący się mieli interes prawny, gdyż sprawa bezpośrednio dotyczy ich praw własności tym samym działania starostwa stanowią barierę przed dochodzeniem ich słusznych praw".

Rozpatrując odwołanie, D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego Kartograficznego we W., stwierdził, że zgodnie z art. 51 ust. 5 Konstytucji zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa. Zasady prowadzenia oraz udostępniania informacji zawartych w operacie ewidencyjnym określają przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016r., poz. 1629 ze zm.). W art. 20 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne określono, że ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące:1) gruntów - ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty; 2) budynków - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych; 3) lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej. Ponadto, w myśl art. 20 ust. 2 tej ustawy, w ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także: 1) właścicieli nieruchomości, a w przypadku: a) nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego - oprócz właścicieli inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa, znajdują się te nieruchomości, b) gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli - osoby lub inne podmioty, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania; 2) miejsce pobytu stałego lub adres siedziby podmiotów, o których mowa w pkt 1; 3) informację o wpisaniu do rejestru zabytków; 4) informację, czy wyróżniony w ewidencji gruntów i budynków obszar gruntu, w całości lub w części, objęty jest formą ochrony przyrody wskazaną w art. 6 ust. 1 pkt 1-9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013r. poz. 627, z późn. zm.); 5) wartość katastralną nieruchomości; 6) informacje dotyczące umów dzierżawy, jeżeli od wykazania takich informacji w ewidencji gruntów i budynków uzależnione jest nabycie praw wynikających z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, a także z przepisów o rozwoju obszarów wiejskich.

Stosownie do art. 24 ust. 1 tej ustawy, informacje, o których mowa w art. 20 ust. 1 i 2, zawiera operat ewidencyjny, który składa się z: l) bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. la pkt 2, prowadzonej za pomocą systemu teleinformatycznego zapewniającego w szczególności: a) odpowiednio zabezpieczone przechowywanie danych i ich aktualizację,

b) udostępnianie oraz wspólne korzystanie z danych na zasadach określonych w przepisach o infrastrukturze informacji przestrzennej, c) wizualizację danych w formie rejestrów, kartotek i wykazów oraz mapy ewidencyjnej, a także udostępnianie zainteresowanym wypisów z tych rejestrów, kartotek i wykazów oraz wyrysów z mapy ewidencyjnej; 2) zbioru dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych.

Do zadań starosty związanych z prowadzeniem ewidencji należy w szczególności udostępnianie informacji zawartych w operacie ewidencyjnym w formie przewidzianej w art. 24 ust. 3 ustawy. Zgodnie z tym przepisem starosta udostępnia te informacje w formie: 1) wypisów z rejestrów, kartotek i wykazów tego operatu; 2) wyrysów z mapy ewidencyjnej; 3) kopii dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych operatu ewidencyjnego; 4) plików komputerowych sformatowanych zgodnie z obowiązującym standardem wymiany danych ewidencyjnych; 5) usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.

Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, informacje zawarte w operacie ewidencyjnym, są jawne. Natomiast w myśl art. 24 ust. 4 ustawy każdy, z zastrzeżeniem ust. 5, może żądać udostępnienia informacji zawartych w operacie ewidencyjnym. Jednocześnie, stosownie do art. 24 ust. 5 ustawy, starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie: 1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2a) operatorów sieci w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 880, 1045, 1777 i 2281 oraz z 2016 r. poz. 903); w pkt 1 - 2a, które mają interes prawny w tym G.S. i E.S., wnioskiem sprecyzowanym pismami z dnia 7 listopada 2016 r. i zwrócili się do Starosty O. o wydanie wypisu z rejestru działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym O. gmina M.. Wnioskodawcy w pkt 11 formularza wskazali, że "wypis z rejestru gruntów jest wymagany w Księgach Wieczystych". W załączonym do wniosku "podaniu z dnia O. 2 listopada 2016r." wnioskujący podnieśli, że "wymiana gruntów potwierdzona ostateczną decyzją Urzędu Wojewódzkiego w K. nr [...] z dnia 30 grudnia 1977 r. 10 stycznia 1978 r. w rejestrze gruntów wpisano działkę nr 14 na nazwisko S.E. i G., natomiast działki 10 i 11 wpisano w rejestr Skarbu Państwa. Ta zamiana nie została ujawniona w Księgach Wieczystych (...) od dnia zamiany i wpisu w rejestrze 11 stycznia 1978 r. nie podjęliśmy żadnej decyzji odnośnie działki nr 14 położonej w miejscowości O. gm. M.". Decyzją z dnia 28 listopada 2016 r. znak [...], Starosta O. orzekł "odmówić G. i E.S. wydania wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., jednostce ewidencyjnej [...] M. - obszar wiejski", wskazując, że "w wyniku wymiany niezabudowanych gruntów G. i E.S. otrzymali w zamian za działki stanowiące ich własność, oznaczone numerami 10 (...) i 11 (...) działkę nr 14 (...). Wymiana ta została zatwierdzona decyzją Wojewody K. nr [...] z dnia 30 grudnia 1977 r. i ujawniona w ewidencji gruntów w roku 1978. Aktem notarialnym sporządzonym w dniu 27 lipca 1992 r. Rep. A nr [...] G. i E.S. przekazali wszystkie swoje nieruchomości zapisane w księgach wieczystych (...) KW [...] (obecnie [...]) i KW [...] (obecnie [...]) położone w obrębach O. i O.P., synowi E.J.S. w trybie umowy darowizny. W akcie notarialnym oświadczyli, że są właścicielami działek między innymi nr 10 i 11, a także, że KW [...] obciążona jest wzmianką o przystąpieniu do prac związanych z wymianą gruntów (...). Ponieważ wnioskodawcy nie są właścicielami nieruchomości, a także nie wykazali interesu prawnego (...) wypis z rejestru gruntów nie może być im wydany".

Organ podkreśla, że zarówno przedmiotem tego postępowania jak i kwestią sporną w niniejszej sprawie jest zasadność odmowy wydania skarżącym wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., gminy M., decyzją Starosty O. z dnia 28 listopada 2016 r. znak [...]. Jak stanowią przepisy art. 20 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 24 ust. 3, ust. 4 i ust. 5 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, ze skutecznym żądaniem wydania między innymi wypisów z rejestrów operatu ewidencyjnego może wystąpić właściciel gruntu, władający gruntem, operator sieci, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 2a ustawy, lub inny podmiot, który wykaże interes prawny w tym zakresie. Z akt sprawy wynika, że G.S. i E.S. wystąpili z wnioskiem do Starosty O. o wydanie wypisu z rejestru gruntów dotyczącego działki nr 14 położonej w obrębie O., uzasadniając swój wniosek faktem, iż "wypis z rejestru gruntów jest wymagany w Księgach Wieczystych". Wobec powyższego, konieczne jest zatem ustalenie, czy wnioskodawcy mieszczą się w katalogu podmiotów uprawnionych do otrzymania wnioskowanego wypisu z ewidencji gruntów. Niesporne jest w sprawie, że skarżący w dacie składania wniosku, jak również wtoku postępowania administracyjnego nie byli właścicielami ani podmiotami władającym gruntem, którego dotyczyć miał udostępniany wypis, ani organem, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy. Skarżący nie spełniają również przesłanki z art. 24 ust. 5 pkt 2a ustawy, warunkującej wydanie wypisu z rejestru operatu ewidencyjnego. W tej sytuacji, podstawę udostępnienia żądanych informacji mógł stanowić jedynie przepis art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy. Przepis ten przewiduje takie uprawnienie dla podmiotów, które mają interes prawny w otrzymaniu danych dotyczących właścicieli gruntów i ich adresów.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 września 2015 r., sygn. akt I OSK 2889/13, interes prawny definiuje się w judykaturze jako osobisty, konkretny i aktualny oraz prawnie chroniony interes, który może być realizowany na podstawie określonego przepisu, bezpośrednio wiążący się z indywidualnie i prawnie chronioną sytuacją strony; istnieje on wówczas, gdy istnieje związek o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa (administracyjnego), a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegający na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację tego podmiotu na gruncie administracyjnym (...) nie obejmuje więc okoliczności faktycznych, a tylko prawne, jak też obiektywne i aktualnie występujące.

Wynika zatem, że skarżący posiadają jedynie interes faktyczny w uzyskaniu informacji w zakresie wydania wypisu z rejestru gruntów działki nr 14 położonej w obrębie O.. Interes ten nie może być więc traktowany jako przesłanka do żądania od organu wydania wypisu z rejestru gruntów, odnoszącego się do działki, co do której G. i E.S. nie posiadają tytułu prawnego. Skarżący, jako wnioskujący o wypis z rejestru operatu ewidencyjnego przedmiotowej działki, który "jest wymagany w Księgach Wieczystych", winni przedłożyć chociażby dokument, w którym sąd zobowiązuje skarżących do przedłożenia takiego wypisu. W istniejącym stanie prawnym i faktycznym sprawy, G. i E.S. nie wykazali więc interesu prawnego. Odnosząc się zatem do zarzutu podniesionego w odwołaniu, dotyczącego "rażącego naruszenia ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne tj. art. 24 ust. 5 pkt poprzez odmowę osobie, która ma interes prawny danych wypisu dla działki nr 14 położonej w obrębie O.", nie zasługuje on na uwzględnienie.

Ponadto, w świetle niniejszej sprawy, odnośnie kwestii stwierdzenia skarżących w odwołaniu, że "Starosta bezprawnie uzurpuje sobie decydowanie o własności nieruchomości, podczas gdy to sąd wieczystoksięgowy jest władny do rozstrzygnięcia kto tak naprawdę jest właścicielem powyższej nieruchomości", stwierdzić należy, że ten zarzut nie może być rozpatrywany w ramach przedmiotowego postępowania odwoławczego, gdyż wymaga on przeprowadzenia odrębnego postępowania. Przedmiotem bowiem niniejszej sprawy jest zasadność odmowy wydania skarżącym wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., gminy M., decyzją Starosty O. z dnia 28 listopada 2016r. znak [...]. Postępowanie odwoławcze musi wykazywać przedmiotową tożsamość z postępowaniem organu pierwszej instancji. Wyjaśnić jedynie należy, że organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków, rejestruje stany prawne w oparciu o określone dokumenty i nie może samodzielnie rozstrzygać w kwestii uprawnień objętych tymi dokumentami. Ewidencja gruntów jest zbiorem informacji, a rejestr ewidencji gruntów odzwierciedleniem danych wynikających z przedłożonych organowi dokumentów i ma on charakter deklaratoryjny.

Jednocześnie, jak twierdzą skarżący w odwołaniu "Starosta naruszył zasady ogólne KPA nie informując wnioskodawców o zakończeniu postępowania administracyjnego i nie dając prawa wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji tym samym naruszył zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym". Jak wynika z art. 10 Kpa, organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Przez udział strony w postępowaniu administracyjnym należy rozumieć udział w czynnościach postępowania wyjaśniającego oraz w czynnościach decydujących o rozstrzygnięciu sprawy.

Podkreślić należy, że w niniejszej sprawie nie był gromadzony żaden dodatkowy materiał dowodowy, jak również, ze względu na charakter i zakres sprawy, nie było potrzeby przeprowadzania postępowania wyjaśniającego. Z akt sprawy wynika, że brak jest dokumentacji, co do której strony nie miałyby możliwości wypowiedzenia się, bowiem dokumentacja ta była skarżącym znana.

Ponadto wskazać należy, że przedmiotowe postępowanie administracyjne zostało wszczęte na wniosek stron. Jak wynika z akt sprawy, skarżący we wniosku nie wykazali interesu prawnego uprawniającego do pozyskania wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie O. gminy M.. Wobec powyższego, organ pierwszej instancji, odmówił wydania żądanego dokumentu.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 25 lutego 2015r. sygn. akt II SA/Ke 105/15 wykazanie interesu prawnego (lub jego brak) nie może być w ogóle traktowane jako niezachowanie wymagań formalnych podania. Jego brak powoduje bowiem odmowę wydania wypisów z ewidencji gruntów (...). Tym samym, ewentualny interes prawny winien być wskazany już we wniosku zawierającym żądanie wydania wypisów.

Mając na uwadze powyższe, organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków zasadnie orzekł "odmówić G. i E.S. wydania wypisu z rejestru gruntów dla działki nr 14 położonej w obrębie ewidencyjnym nr 0012 O., jednostce ewidencyjnej [...] M. - obszar wiejski".

Skargę od ostatecznej decyzji wnieśli G. i E.S.. Zaskarżyli decyzję w całości, zarzucili, że organ poprzez niezbadanie w sposób wyczerpujący materiału postępowania, mimo że akt sprawy wynika, że skarżący powinni otrzymać żądane dokumenty odmówił wydania wnioskowanych dokumentów. Skarżący noszą o uchylenie decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi drugiej instancji zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania.

Na uzasadnienie autor skargi wskazał, że skarżący domagali się wypisu dla działki nr 14 położonej w obrębie O.. Organ I Instancji odmówił spełnienia żądania wychodząc z założenia że G. i E.S. nie są właścicielami tej działki i nie wykazali interesu prawnego. Twierdzenie zarówno starosty jak i Organu II Instancji są niesłuszne, organ administracji jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających własność działki nr 14 przez E. i G. S.. Starostwo wydało dokument [...] r. dokładnie opisując i potwierdzając własność działki nr 14 .W rejestrze gruntów został dokonany wpis działki numer 14 na nazwisko S.E. i G..

Starostwo wydało kopię decyzji nr [...] Wojewody K. z dnia 30 grudnia 1977 r. zatwierdzającą wymianę. Wydano również protokół nabycia działki nr 14 data 3 trześnia 1977 r.; poprzez te dokumenty wnioskodawcy wykazali interes prawny.

Wydana decyzja odmawiając wydania wypisu z rejestru gruntów działki nr 14 położonej w obrębie ewidencji nr 0012 O. jest decyzją błędną, bezpodstawną. Jeśli Starostwo potwierdza, że został dokonany wpis w rejestrze gruntów działki nr 14 na nazwisko E. i G.S. w dnu 11.01.1978 r. to wnioskodawcy mają interes prawny aby był wydany wypis z rejestru gruntów działki 14 prawnym właścicielom E. i G.S.. Starostwo przytacza akt notarialny z dnia 27 lipca 1992 r. nr [...] E. i G.S. podtrzymują akt notarialny (swoją wolę) nie dotyczy działki nr 14 i ta działka nie jest podana w akcie notarialnym. Starostwo zamiast oprzeć się na konkretnych dokumentach jakie dotyczą działki nr 14 to zaczęło bawić się w interpretację aktu notarialnego.

W doręczonej sądowi odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie. Podstawę materialonoprawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 520 z późn. zm.). Ustawa ta reguluje między innymi sprawy dotyczące ewidencji gruntów i budynków (art. 1 pkt 3 ustawy). Do spraw związanych z prowadzeniem ewidencji gruntów odnosi się przepis art. 20 ustawy. Przepis ten w ust. 1 przewiduje, że ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące:1) gruntów - ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas bonitacyjnych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty; 2) budynków - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych; 3) lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej. W myśl art. 20 ust. 2 ustawy, w ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także: właściciela, a w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego - inne podmioty, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa znajdują się te nieruchomości (pkt 1a), gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli - osoby lub inne podmioty, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania (pkt 1b), miejsce pobytu stałego lub adres siedziby podmiotów, o których mowa w pkt 1 (pkt 2), informacje o wpisaniu nieruchomości do rejestru zabytków (pkt 3), informację, czy wyróżniony obszar gruntu w całości lub w części objęty jest formą ochrony przyrody (pkt 4), wartość katastralną nieruchomości (pkt 5), informacje dotyczące umów dzierżawy (pkt 6).

Z powołanych przepisów wynika, że informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków mają charakter przedmiotowy (dotyczy to informacji, o których mowa w art. 20 ust. 1 i ust. 2 pkt 3, 4 i 5) oraz podmiotowy (odnosi się to do informacji zamieszczonych w art. 20 ust. 2 pkt 1, 2 i 6). Charakter informacji ma istotne znaczenie w świetle - określonych w art. 24 ust. 3, 4 i 5 - zasad dotyczących udostępniania informacji przez starostów. Stosownie do art. 24 ust. 5, starosta udostępnia dane z ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie: 1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędacych organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2a) operatorów sieci w rozumieniu ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych; 3) innych podmiotów niż wymienionych w pkt 1 i 2, które mają interes prawny w tym zakresie. Z powyższych regulacji wynika, że informacje o gruntach, budynkach i lokalach, a więc informacje przedmiotowe, o których mowa w art. 20 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 3, 4 i 5 powyższej ustawy są jawne i powszechnie dostępne. Natomiast dane ewidencji gruntów zawierające dane osobowe właścicieli, czyli podmiotów wskazanych w art. 20 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, oraz wypisy z operatu ewidencyjnego zawierające takie dane osobowe, starosta udostępnia tylko na żądanie podmiotów wskazanych w art. 24 ust. 5 pkt 1 i pkt 2, a na żądanie innych podmiotów - tylko w przypadku wykazania się w tym zakresie interesem prawnym. Rozstrzygnięcie tej sprawy wymagało zatem po pierwsze ustalenia, czy żądanie stanowi informację podmiotową (zawierającą informację o podmiotach) czy jest informacją o charakterze przedmiotowym. Jeśli w grę wchodzi informacja o podmiotach to konieczne jest ustalenie czy wnioskodawca posiada ustawowy przymiot uzasadniający jej wydanie (art. 24 ust. 5 pkt 3 Pgik). Motywacją organów do odmowy uwzględnienia wniosku strony było to, że ich zdaniem, wnioskodawcy nie udowodnili, że jako składający podanie wykazali swój interes prawny niezbędny do skutecznego złożenia podania. Zdaniem sądu ta odmowa jest co najmniej przedwczesna. Otóż trzeba przypomnieć, że w świetle art. 24 ust. 4 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne każdy, z zastrzeżeniem ust. 5, może żądać udostępnienia informacji zawartych w operacie ewidencyjnym. Natomiast stosownie do treści ust. 5. omawianego artykułu Starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane, na żądanie: 1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis; 2a) operatorów sieci w rozumieniu ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 880, 1045, 1777 i 2281 oraz z 2016 r. poz. 903 i 1250); 3) innych podmiotów niż wymienione w pkt 1-2a, które mają interes prawny w tym zakresie.

Organy uznały, że skarżący nie wykazali, iż legitymują się interesem prawnym w zgłoszonym żądaniu. W związku z tym należy podkreślić, że wnioskodawcy, w toku postępowania wielokrotnie wskazywali, że żądany dokument jest im niezbędny w postępowaniu wieczystoksięgowym. Dlatego należy przypomnieć, że stosownie do treści art. 8 i 9 kpa organy są obowiązane do procedowania w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do władzy publicznej oraz są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.

Nie ulega zatem, zdaniem sądu, wątpliwości, że organ winien wezwać w omawianym zakresie stronę do uzupełnienia wniosku. Takie narzędzie procesowe daje organowi ustawodwca w art. 64 § 2 kpa, który stanowi, że jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Poprzez zaniechanie tego obowiązku doszło naruszenia przez organ prowadzący postępowanie obowiązku udzielania stronom rzetelnych informacji o ich uprawnieniach, w odniesieniu do bardzo doniosłej ich sfery - wnoszenia podań mieszczących się w zakresie działań administracji publicznej.