drukuj    zapisz    Powrót do listy

6120 Ewidencja gruntów i budynków, Egzekucyjne postępowanie, Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, *Uchylono postanowienie I i II instancji, II SA/Wr 712/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2012-12-06, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wr 712/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2012-12-06 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-10-17
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Alicja Palus
Ireneusz Dukiel /sprawozdawca/
Zygmunt Wiśniewski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6120 Ewidencja gruntów i budynków
Hasła tematyczne
Egzekucyjne postępowanie
Skarżony organ
Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego
Treść wyniku
*Uchylono postanowienie I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 229 poz 1954 art. 36 par. 1
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski Sędziowie: Sędzia WSA Alicja Palus Sędzia WSA Ireneusz Dukiel (spr.) Protokolant: Starszy asystent sędziego Katarzyna Grott po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w L. na postanowienie Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego we W. z dnia 10 września 2012 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia w formie wypisu z ewidencji gruntów i budynków dla nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych wskazanych w załączniku wniosku I. uchyla zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie I instancji; II. określa, że uchylone postanowienia nie podlegają wykonaniu.

Uzasadnienie

Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w L., dalej jako skarżący lub w skrócie DOZUS, pismem z dnia 30 lipca 2012 r., powołując się na podstawę prawną z art. 36 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1996 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm. – powoływanej dalej jako: "u.p.e.a.") w zw. z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm., dalej jako u.s.u.s.), zwrócił się do Starosty L., dalej jako Starosta lub w skrócie SL, o udostępnienie danych ze zbioru danych osobowych, poprzez udzielenie informacji z ewidencji gruntów i budynków, czy osoby wymienione w załączonym do wniosku wykazie są właścicielami nieruchomości położonych na terenie powiatu l. (wraz z podaniem numeru księgi wieczystej). Poza wskazaniem miejsca zamieszkania zobowiązanych, wnioskujący organ podał również numery: NIP, PESEL, REGON. Jako przeznaczenie dla udostępnienia danych wskazano dochodzenie należności z tytułu nieopłaconych składek.

Starosta L. postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2012 r. nr [...], wydanym na podstawie art. 219 k.p.a. oraz art. 24 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, dalej w skrócie u.p.g.k.), odmówił DOZUS wydania zaświadczenia w formie wypisu z ewidencji gruntów i budynków stanowiących własność osób fizycznych wymienionych we wniosku z dnia 30 lipca 2012 r. W uzasadnieniu organ I instancji stwierdził, że DOZUS nie wykazał interesu prawnego, który uprawniałby go do uzyskania tych informacji. Starosta przyjął, że wnioskodawca nie żądał informacji co do konkretnej nieruchomości, lecz poszukiwał majątku wskazanych we wniosku osób w celu przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego.

W zażaleniu na to postanowienie DOZUS zarzucił nieprawidłowe rozpoznanie wniosku, poprzez uznanie, że podmiot wnioskujący nie posiada interesu prawnego w sprawie. Zdaniem DOZUS - występującego w sprawie jednocześnie jako wierzycieli organ egzekucyjny - zgodnie z art. 36 § 1 u.p.e.a., w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów. Wyżej cytowany przepis stanowił podstawę skierowanego wniosku o udostępnienie danych z ewidencji gruntów i budynków, a u.p.e.a. i k.p.a. nie wymuszają na organie egzekucyjnym formy pozyskiwania informacji.

D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego, dalej w skrócie DWINGiK, zażalenia tego nie uwzględnił i zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 września 2012 r., nr [...], wydanym z powołaniem się na treść art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., orzekł o utrzymaniu w mocy postanowienia organu I instancji. Organ odwoławczy odnosząc się do argumentacji przedstawionej w zażaleniu wyjaśnił, że nadrzędną ustawą co do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków a w tym i udostępniania z tego rejestru informacji jest u.p.g.k. Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 3 u.p.g.k., uzyskanie wypisu z operatu ewidencyjnego przez wnioskodawcę, zawierającego dane osobowe, jest możliwe, o ile wykaże interes prawny związany z gruntami, budynkami lub lokalami będącymi przedmiotem wypisu. Kategoria interesu prawnego jest kategorią materialnoprawną i dlatego dla wskazania takiego interesu należy wskazać przepis prawa materialnego zobowiązujący organ do wydania dokumentu lub uprawniający wnioskującego do jego otrzymania (wyrok NSA z 22 lutego 2007 r., sygn. akt I OSK 560/06). Do zadań starosty, związanych z prowadzeniem ewidencji należy w szczególności udostępnianie danych ewidencyjnych w formie przewidzianej w art. 24 ust. 3 u.p.g.k.: 1) wypisów z rejestrów, kartotek i wykazów tego operatu; 2) wyrysów z mapy ewidencyjnej; 3) kopii dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych operatu ewidencyjnego; 4) plików komputerowych sformatowanych zgodnie z obowiązującym standardem wymiany danych ewidencyjnych; 5) usług, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 4 marca 2010r. o infrastrukturze informacji przestrzennej. Ponieważ wypis z operatu ewidencyjnego jest zaświadczeniem w rozumieniu przepisów k.p.a., stąd zasady dotyczące wydawania zaświadczeń mają tutaj zastosowanie. Zgodnie z przepisami art. 217 § 2 k.p.a., zaświadczenie wydaje się, jeśli urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego, wymaga przepis prawa oraz gdy osoba ubiega się nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Zatem przepisy k.p.a. przewidują istnienie interesu prawnego po stronie wnioskodawcy. W dalszej części przedstawionego stanowiska DWINGiK wyjaśnił, że informacje zawarte w operacie ewidencji gruntów i budynków dzielą się na dane przedmiotowe oraz dane podmiotowe. Podział ten został zdefiniowany w art. 20 u.p.g.k.. Zasada jawności dotyczy jedynie danych wymienionych w ust. 1 powyższego artykułu. Skarżący natomiast nie wnioskuje o wyżej zdefiniowane informacje o konkretnej nieruchomości, ale podaje dane właściciela bliżej nieokreślonej nieruchomości - zatem wniosek dotyczy wskazania przedmiotu własności konkretnego dłużnika. W takim przypadku, w ocenie DWINGiK, jest to wnioskowanie o udzielenie informacji na temat danych podmiotowych i zgodnie z treścią art. 24 ust. 5 u.p.g.k. istnieje katalog osób, którym mogą być udostępnione takie informacje. Informacje o charakterze podmiotowym lub podmiotowo - przedmiotowym mogą być udzielane wyłącznie na zasadach określonych w art. 24 ust. 5 u.p.g.k., a więc z uwzględnieniem wszystkich zawartych w tym przepisie ograniczeń. Strona skarżąca w uzasadnieniu zażalenia powołuje się na wyrok NSA z dnia 1 września 2011 r., sygn. akt I OSK 1444/10, w myśl którego wnioski o udostępnienie danych z ewidencji gruntów powinny być rozpatrywane według zasad określonych w przepisach udostępnienie informacji publicznej. Zdaniem DWINGiK, pogląd ten należy uznać za odosobniony w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. DWINGiK stwierdził, że w tym wyroku stwierdzono brak podstaw do odmowy udzielenia żądanej informacji, ale nie jest to wyrok wiążący organy administracji publicznej. Jest to orzeczenie precedensowe bez ugruntowania interpretacji, w którym dodatkowo jeden z sędziów zgłosił odrębne zdanie. Wiążące dla organów udzielających informację publiczną są bowiem przepisy prawa materialnego oraz przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Natomiast przywołany w uzasadnieniu zażalenia wyrok NSA z dnia 20 listopada 2009r. sygn. akt I OSK 189/09 nie zawiera tez, które wedle twierdzeń strony skarżącej rzekomo zostały w nim sformułowane. Wyrok ów nie odnosił się bowiem w żadnej mierze do problematyki pojęcia informacji publicznej. Dalej DWINGiK argumentował, że przywołany przez skarżącego w uzasadnieniu zażalenia art. 36 § 1 u.p.e.a. stanowiący, że w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania informacji i wyjaśnień, jak również zwracać się o udzielnie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów, nie stanowi wystarczającej podstawy do uznania legalności zgłoszonego przez ZUS żądania. DOZUS, stosownie do treści art. 19 § 4 wyżej cytowanej ustawy nie jest bowiem organem egzekucyjnym uprawnionym do prowadzenia egzekucji z nieruchomości. Wniosek zaś w istocie dotyczył poszukiwania majątku nieruchomego dłużników, a do tego typu czynności nie są powołane organy administracji publicznej, gdyż w tych sprawach właściwymi organami są sądy powszechne i komornicy jako organy egzekucyjne (wyrok NSA z dnia 30 lipca 2009 r., sygn. akt I OSK 1089/08). Ponadto w ocenie DWINGiK, w analizowanej sprawie nie znajdują zastosowania przywołane przez stronę przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm., dalej w skrócie u.d.i.p.). Zgodnie z art. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonym w tej ustawie, przy czym przepisy tejże ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Natomiast odnośnie kwestii dotyczącej naruszenia przepisów art. 16 ust. 1 u.d.i.p. organ odwoławczy uznał, że zawarty w niej zarzut nie znajduje uzasadnienia, bowiem na podstawie wskazanych przepisów, uwzględniając konstytucyjną konstrukcję prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne zawartą w art. 61 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji RP, w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że informacją publiczną jest każda informacja wytworzona przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne oraz inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym, jak również informacje odnoszące się do wspomnianych władz, osób i innych podmiotów, niezależnie od tego, przez kogo zostały wytworzone. DWINGiK podkreślił, że informacja publiczna dotyczy sfery faktów. Jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień, opinii i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą. Informację publiczną stanowi więc treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do organu władzy publicznej, związanych z nim bądź dotyczących go w jakikolwiek sposób. Są nimi zarówno treści dokumentów bezpośrednio przez organ wytworzonych, jak i te, których używa się przy realizacji przewidzianych prawem zadań, nawet gdy nie pochodzą wprost od niego (por. wyrok NSA z dnia 21 lipca 2011 r., sygn. akt I OSK 678/11). O zakwalifikowaniu zatem określonej informacji do udostępnienia decyduje treść i charakter żądanej informacji. W konsekwencji zdaniem DWINGiK, stan majątkowy osoby nie mieszczącej się w kręgu osób, których dochody i majątek podlegają ujawnieniu (a takiej okoliczności strona skarżąca nie przywołała), nie stanowi informacji publicznej, dostępnej dla każdego, a tym samym domaganie się wiedzy o nim obwarowane zostało w u.p.g.k. szczególnymi warunkami. Zdaniem DWINGiK na wyjaśnienie zasługuje również wskazane w art. 20 ust. 1 pkt. 1 u.p.g.k. udostępnienie informacji o gruntach, do których należy między innymi oznaczenie księgi wieczystej. Przypadek ten może mieć miejsce gdy wnioskodawca wskaże konkretną działkę (nieruchomość) według jednoznacznie określonego adresu lub szczegółowych danych położenia tej działki ewidencyjnej. DWINGiK podniósł, że w analizowanej sprawie wnioskodawca nie wskazał położenia (adresu) lub numeru działki. W przypadku zatem, gdy przedmiotem wniosku nie jest uzyskanie zaświadczenia konkretnej określonej treści (konkretnie wskazanego gruntu, budynku lub lokalu) lecz poszukiwanie majątku nieruchomego dłużnika, organ ewidencyjny ma obowiązek w świetle wyżej przytoczonych przepisów prawa odmówić uwzględnienia takiego wniosku.

W skardze do sądu administracyjnego DOZUS nie zgodził się ze stanowiskiem DWINGiK zawartym w skarżonym postanowieniu oraz postanowieniu SL. DOZUS podtrzymał stanowisko, zgodnie z którym SL powinien w związku z pytaniem organu egzekucyjnego opartym na art. 36 § 1 u.p.e.a., udzielić wszelkich informacji o zobowiązanym. Autor skargi wskazał, że wydane przez DWINGiK postanowienie rażąco narusza obowiązujące przepisy prawa, ponadto działa na szkodę Zakładu, utrudniając skuteczne dochodzenie zaległości z tytułu nieopłaconych składek, powstałych w związku z prowadzoną działalnością gospodarcza przez wskazanych we wniosku dłużników. Autor skargi powołując się na wyrok NSA z dnia 1 września 2011 r., sygn. akt I OSK 1444/10 wskazał, że udzielanie informacji zawartych w operatach ewidencyjnych ewidencji gruntów i budynków (art. 24 w zw. z art. 20 u.p.g.k.) nie jest regulowane przez przepisy k.p.a. o wydawaniu zaświadczeń (art. 217 § 1 i § 2 k.p.a.). W tym zakresie należy zatem podzielić stanowisko wyrażone w wyroku NSA z dnia 20 listopada 2009 r., I OSK 189/09 (publ. ONSAiWSA 2011, nr 1, poz. 14), że regulacja zawarta w u.p.g.k. ma charakter szczególny w stosunku do regulacji k.p.a. w zakresie zaświadczeń. Z tego też względu przepisy art. 217 § 1 i 2 k.p.a. nie mają zastosowania do wydawania wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków, o jakich mowa w art. 24 ust. 3 u.p.g.k. oraz informacji o gruntach, budynkach i lokalach, o jakich mowa w art. 24 ust. 2 tejże ustawy. Dokumenty te należy uznać za informacje publiczne wydawane na podstawie wymienionych przepisów u.p.g.k. Zgodnie z przepisami art. 24 ust. 2 i ust. 4 wymienionej ustawy informacje zawarte w operatach ewidencyjnych zakładanych dla gruntów i budynków są w zasadzie jawne i każdy - z zastrzeżeniem ust. 5 tegoż artykułu - może żądać ich udostępnienia. Szczególnej ochronie podlegają natomiast wynikające z ewidencji gruntów dane osobowe podmiotów, będących właścicielami lub innych osób posiadających prawa do tych nieruchomości (art. 24 ust. 5 w zw. z art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51 u.p.g.k.). Dane te są udostępniane na zasadach określonych przepisami art. 24 ust. 5 u.p.g.k. określonym tam podmiotom. Są to właściciele i inne osoby władające gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy informacja (art. 24 ust. 5 pkt 1 u.p.g.k.), organy administracji publicznej i inne podmioty realizujące zadania publiczne związane z nieruchomościami, których dotyczy informacja (pkt 2) oraz inne podmioty niż wymienione w pkt 1 i pkt 2, które mają interes prawny w tym zakresie (art. 24 ust. 5 pkt 3 u.p.g.k.). DOZUS zaznaczył, że treść wniosku o udzielenie informacji wskazuje, że ZUS posiada dane osobowe dłużników. W myśl art. 36 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji może zwracać się o udzielenie niezbędnych mu informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów. W ocenie DOZUS, nie jest przy tym istotne, że skarżący - jako organ egzekucyjny - nie prowadzi egzekucji z nieruchomości. Jego interes prawny w uzyskaniu żądanej informacji wynika zarówno z tego, iż jest organem egzekucyjnym, jak i z tego, że jako wierzyciel zobowiązany jest wskazać organowi egzekucyjnemu majątek dłużnika (por. art. 801 k.p.c.). "Skuteczna egzekucja prawa jest jednym z najważniejszych zadań demokratycznego państwa prawa. Wszelkie ustawy szczególne, które wprowadzają tajemnice dotyczące niektórych informacji i danych nie mogą chronić zachowań naruszających prawo, jakim jest uchylenie się od egzekucji należności przez dłużników" (wyrok WSA w Gdańsku z 3 kwietnia 2008r., sygn. akt I SA/Gd 547/07, Lex nr 567099). Wychodząc z tego samego założenia WSA w Poznaniu wyrokiem z 3 marca 2010r., sygn. akt IV SA/Po 802/09, w identycznej - jak niniejsza - sprawie prawomocnie uwzględnił skargę na odmowę udzielenia informacji z ewidencji gruntów o majątku dłużnika. Powołując się, również na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2012r., sygn. akt III SA/Lu 50/12 DOZUS wskazał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma interes "prawny w uzyskaniu informacji na temat nieruchomości należących do dłużnika, ponieważ działa zarówno jako wierzyciel dłużnika oraz jako organ prowadzący egzekucję administracyjną. Do takiego wniosku prowadzi analiza przepisów u.s.u.s. Stosownie do jej art. 26 ust. 2, wystawione przez ZUS dokumenty stwierdzające istnienie należności z tytułu składek oraz jej wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego. Powyższy przepis w ust. 3 określa, że dla zabezpieczenia należności z tytułu składek Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Pogląd prawny, że ZUS może skutecznie zwracać się do organów administracji publicznej o udzielenie informacji w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji znajduje potwierdzenie w dyspozycji zamieszczonej w art. 36 § 1 u.p.e.a. (na którą powołuje się we wniosku o udzielenie danych). W ocenie DOZUS drugoplanowym zagadnieniem jest kwestia, że ZUS nie prowadzi egzekucji z nieruchomości dłużnika. Jak stwierdził NSA w cytowanym wyroku, odmowa udzielenia informacji w tym wypadku, także nie może być zaakceptowana. Biorąc pod uwagę powyższe, należy więc uznać, że orzekające w sprawie organy nie miały podstaw do odmowy udzielenia żądanej informacji. Nadto, DOZUS zauważył, że zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.i.p. odmowa udzielenia informacji publicznej następuje w drodze decyzji, do której (w zasadzie) stosuje się przepisy k.p.a. (art. 16 ust. 2 wym. ustawy). Zaskarżona do DWINGiK odmowa udzielenia informacji zapadła zaś w formie postanowienia, co stanowi rażące naruszenie prawa uzasadniające stwierdzenie nieważności tego postanowienia (art. 156 § 1 pkt 2 w zw. z art. 126 k.p.a.).

Organ odwoławczy, którego działanie zaskarżono, w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie jako nieuzasadnionej, podkreślając, że zarzut naruszenia przepisu art. 36 u.p.e.a., na który powołuje się skarżący jest bezzasadny, gdyż w przedmiotowej sprawie przeanalizowano stan faktyczny i w wystarczającym stopniu został on wyjaśniony we wcześniejszych etapach postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Sądy administracyjne, zgodnie z art. 1 § 2 ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola wojewódzkiego sądu administracyjnego obejmuje kwestie związane z procesem stosowania prawa w postępowaniu administracyjnym, a więc to, czy organ dokonał prawidłowych ustaleń co do obowiązywania zaskarżonej normy prawnej, czy normę tę właściwe interpretował i czy nie naruszył zasad ustalenia określonych faktów za udowodnione.

Konsekwencją takiego unormowania jest konstatacja, że uchylenie decyzji (odpowiednio i postanowienia) może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy wydanie zaskarżonej decyzji (postanowienia) nastąpiło w wyniku naruszenia prawa materialnego lub procesowego, które to naruszenie miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co wynika jednoznacznie z brzmienia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, w skrócie u.p.p.s.a).

Stosownie zaś do treści art. 134 § 1 u.p.p.s.a sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą skargi.

Z akt sprawy wynika, że we wniosku z dnia 30 lipca 2012 r., złożonym – w trybie przepisów regulujących postępowanie egzekucyjne w administracji – DOZUS domaga się od SL udzielenia informacji, czy osoby wskazane w załączonym do wniosku wykazie figurują w ewidencji gruntów i budynków jako właściciele nieruchomości położonych na terenie powiatu l..

O tym, że DOZUS ma interes prawny w uzyskaniu informacji na temat nieruchomości należących do wskazanych we wniosku zobowiązanych celem dochodzenia należności z tytułu nieopłaconych składek przesądza pozycja prawna jaką zajmuje ten podmiot w postępowaniu egzekucyjnym. Przede wszystkim zgodnie z art. 19 § 4 u.p.e.a., DOZUS jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych, w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i należności pochodnych od składek oraz nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń wypłacanych przez ten oddział, które nie mogą być potrącane z bieżących świadczeń. Jest to zatem organ egzekucyjny, któremu przepisy u.p.e.a. przyznały zdolność prawną do prowadzenia egzekucji co do określonych środków egzekucyjnych określonych w tej ustawie (właściwość szczególną). DOZUS nie jest zatem organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych (w tym w szczególności egzekucji z nieruchomości), do zabezpieczania takich należności w trybie i na zasadach określonych w dziale IV, a także do realizacji wniosków obcych państw o udzielenie pomocy w zakresie, o którym mowa w art. 66d § 1 u.p.e.a. Niemniej jednak należy zauważyć, że stosownie do art. 154 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny może dokonać zabezpieczenia należności pieniężnej lub wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym, jeżeli brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję. Wskazanego zabezpieczenia dokonuje się na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia zabezpieczenia. Wszczęcie postępowania zabezpieczającego jest natomiast uzależnione od wykazania zaistnienia okoliczności uzasadniającej dokonanie zabezpieczenia przed wystąpieniem do organu egzekucyjnego z wnioskiem o dokonanie zabezpieczenia i wydaniem zarządzenia zabezpieczenia.

Z przedstawionej wyżej regulacji prawnej wynika, że w przypadku dochodzenia należności z tytułu nieopłaconych składek w trybie egzekucji z nieruchomości DOZUS jako wierzyciel może zwrócić się do organu egzekucyjnego z wnioskiem o wszczęcie postępowania zabezpieczającego wystawiając wcześniej zarządzenie zabezpieczenia.

Natomiast o tym, że DOZUS, w ramach wskazanych w tym miejscu kompetencji może skutecznie zwracać się do innych organów administracji publicznej o udzielenie informacji w zakresie niezbędnym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego przesądza dyspozycji zamieszczona w art. 36 § 1 u.p.e.a., z której wynika, że w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji organ egzekucyjny może zwracać się o udzielenie informacji do organów administracji publicznej oraz jednostek organizacyjnych im podległych lub podporządkowanych, a także innych podmiotów. Stosownie natomiast do treści art. 166b u.p.e.a. w postępowaniu zabezpieczającym stosuje się odpowiednio przepisy art. 31-34, art. 36, art. 38, art. 40, art. 45-54, art. 70c, art. 71 i art. 168d.

W tych okolicznościach odmowa udzielenia informacji DOZUS z uwagi na brak interesu prawnego w uzyskaniu informacji objętych wnioskiem z dnia 30 lipca 2012 r. nie może być zaakceptowana. Jego interes prawny w uzyskaniu żądanej informacji wynika zarówno z tego, iż jest organem egzekucyjnym jak i z tego, że jako wierzyciel zobowiązany jest wskazać organowi egzekucyjnemu majątek dłużnika (podobne stanowisko przyjął WSA w Lublinie w wyroku z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 50/12, zob. także stanowisko przedstawione w wyrokach NSA z dnia 9 marca 2011 r. sygn. akt I OSK 638/10 oraz WSA we Wrocławiu z dnia 13 października 2010r., sygn. akt II SA/Wr 439/10).

Poza tym zwrócić trzeba uwagę, że DOZUS, wbrew przyjętemu w sprawie stanowisku, nie wnioskuje o wydanie mu zaświadczenia w trybie art. 217 k.p.a. Udostępnianie informacji na temat danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków nie jest unormowane przez k.p.a., ale przez przepisy szczególne u.p.g.k. W art. 20 u.p.g.k. określono, że ewidencja gruntów i budynków obejmuje informacje dotyczące: 1) gruntów - ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych, oznaczenia ksiąg wieczystych lub zbiorów dokumentów, jeżeli zostały założone dla nieruchomości, w skład której wchodzą grunty; 2) budynków - ich położenia, przeznaczenia, funkcji użytkowych i ogólnych danych technicznych; 3) lokali - ich położenia, funkcji użytkowych oraz powierzchni użytkowej (ust. 1). Ponadto w ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także: 1) właściciela (a w odniesieniu do gruntów państwowych i samorządowych - inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty i budynki lub ich części); 2) miejsce zamieszkania lub siedzibę osób wymienionych w pkt 1; 3) informacje o wpisaniu do rejestru zabytków; 4) wartość nieruchomości (ust. 2).

Z przytoczonych przepisów wynika podział informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków na dane o charakterze przedmiotowym (art. 20 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 i pkt 4) oraz dane o charakterze podmiotowym (art. 20 ust. 2 pkt 1 i pkt 2). Rozróżnienie to znalazło odzwierciedlenie w art. 24 u.p.g.k., gdyż w ust. 2 i ust. 4 tego przepisu ustawodawca przewidział, że informacje zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne i każdy, z zastrzeżeniem ust. 5, może żądać informacji zawartych w operacie ewidencyjnym. Natomiast stosownie do art. 24 ust. 5 u.p.g.k. dane ewidencji gruntów i budynków, zawierające dane osobowe, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 (dane podmiotowe) oraz wypisy z operatu ewidencyjnego, zwierające takie dane osobowe, wydawane są jedynie na żądanie: 1) właścicieli lub osób fizycznych i prawnych, w których władaniu znajdują się grunty, budynki lub lokale będące przedmiotem wypisu; 2) podmiotów publicznych lub podmiotów niebędących podmiotami publicznymi, realizującymi zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów albo na skutek powierzenia lub zlecenia przez podmiot publiczny, które związane są z gruntami, budynkami lub lokalami będącymi przedmiotem wypisu; 3) innych podmiotów, niż wymienione w pkt 1 i pkt 2, które mają interes prawny w tym zakresie. Nie ulega zatem wątpliwości, że art. 24 ust. 2 i ust. 4 u.p.g.k. określa odrębną od art. 24 ust. 5 tej ustawy podstawę prawną do udzielenia informacji z operatu ewidencyjnego. Zasadniczym elementem różnicującym obie podstawy prawne jest to, że dopuszczalność wydania wypisu i wyrysu na podstawie art. 24 ust. 5 u.p.g.k. powiązana została z faktem, bądź władania przez wnioskodawcę gruntem, budynkiem lub lokalem (pkt 1); bądź też byciem organem administracji publicznej albo podmiotem niebędącym organem administracji publicznej, realizującym, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniony zbiór danych lub wypis (pkt 2); albo też z posiadaniem przez wnioskodawcę interesu prawnego w uzyskaniu wypisu i wyrysu (pkt 3). Natomiast udzielenie informacji na podstawie art. 24 ust. 2 i ust. 4 u.p.g.k. nie zostało uzależnione ani od przysługiwania interesu prawnego ani od władania gruntem, budynkiem lub lokalem, co do których określona informacja miałaby być udzielona. Wynikająca z treści omawianego przepisu ustawowa jawność informacji i jej powszechna dostępność ograniczona została jedynie koniecznością poniesienia opłaty zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz. U. Nr 37, poz. 333). Przy czym zgodnie z art. 36 § 1a u.p.e.a. informacje i wyjaśnienia, o których mowa w art. 36 § 1 tej ustawy, udzielane są nieodpłatnie przez uczestników postępowania egzekucyjnego oraz organy administracji publicznej i jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane. Powyższe dowodzi, że przedmiotem jawnych i powszechnie dostępnych, udzielanych w trybie art. 24 ust. 2 i 4 u.p.e.a. informacji o gruntach, budynkach i lokalach, na żądanie każdego, tj. bez konieczności wykazywania interesu prawnego, ani władania gruntem, budynkiem lub lokalem, mogą być tylko informacje o charakterze przedmiotowym. Natomiast informacje o charakterze podmiotowym lub podmiotowo-przedmiotowym, z uwagi na ochronę zawartych w nich danych osobowych, mogą być udzielane tylko w trybie art. 24 ust. 5 u.p.g.k., a więc z uwzględnieniem wszystkich zawartych w tym przepisie ograniczeń.

Treść przytoczonych przepisów oznacza, że ochronie podlegają dane osobowe podmiotów mających określone prawa majątkowe do nieruchomości. Takimi podmiotami są dla przykładu - właściciele gruntów i budynków. Przyjmując więc, że DOZUS - jako wierzyciel należności z tytułu nieopłaconych składek w ramach postępowania zabezpieczającego posiada interes prawny w żądaniu uzyskania informacji od SL (m.in. celem sporządzenia zarządzenia zabezpieczenia, o którym mowa w art. 155a § 1 u.p.e.a.), a więc spełniona została przesłanka z art. 24 ust. 5 pkt 3 u.p.g.k., nie można nie zauważyć, że treść sporządzonego przez ten podmiot wniosku z dnia 30 lipca 2012 r. wskazuje, że posiada on już dane osobowe wskazanych w tym wniosku osób (zobowiązanych). Na podstawie tych danych DOZUS zwrócił się z wnioskiem o udostępnienie danych z ewidencji gruntów i budynków do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zobowiązanego Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w L.. Przy czym ten wniosek nie obejmował całego majątku zobowiązanego, lecz ściśle określoną jego kategorię – nieruchomości - położone na terenie powiatu, gdzie on zamieszkuje. Skoro przepis art. 36 u.p.e.a. ma za zadanie umożliwić organom egzekucyjnym uzyskanie informacji od innych organów administracji w ramach ich uprawnień i w zakresie wiedzy jaką dysponują te organy oraz metodami przewidzianymi prawem, to domagając się takiej informacji dla celów postępowania egzekucyjnego wystarczającym będzie gdy organ egzekucyjny w sposób klarowny przedstawi taką potrzebę oraz przede wszystkim jej istnienie odpowiednio udokumentuje. W takiej sytuacji, gdy organ egzekucyjny zwraca się w trybie art. 36 § 1 u.p.e.a. o udzielenie informacji, organ administracji publicznej do którego zwrócił się ten organ powinien udzielić takich informacji, jakimi dysponuje na dany temat, bądź też poinformować organ egzekucyjny, że nie posiada żadnych informacji na dany temat (por. wyrok WSA z dnia 28 września 2007 r. II SA/Ke 420/07). Udzielnie informacji w trybie u.p.g.k. nie musi bowiem przybrać formy wypisu i wyrysu.

Czyniąc osią dalszych rozważań regulację znajdującą się w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) przyjdzie zauważyć, że zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia, poza danymi liczbowymi i opisowymi dotyczącymi gruntów i budynków oraz lokali (pkt 1), prowadzona w systemie informatycznym ewidencja gruntów i budynków zawiera także dane dotyczące właścicieli nieruchomości (pkt 2). Ponadto na podstawie § 50 rozporządzenia dane ewidencyjne, które utraciły swoją aktualność, podlegają archiwizacji. W ten sposób określone dane ewidencyjne są udostępniane za pomocą systemu komputerowego (§ 19 pkt 2 lit c rozporządzenia). Zgodnie z § 22 tego rozporządzenia na podstawie baz danych ewidencyjnych przy wykorzystaniu informatycznego systemu komputerowego tworzy się dla poszczególnych obrębów podstawowe raporty obrazujące dane ewidencyjne, w tym rejestry: gruntów, budynków i lokali. W ten sposób utworzone rejestry – w przypadku rejestru gruntów, stosownie § 23 ust. 1 są raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych, wymienionych w § 60, o wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów.

Z przedstawionego stanu prawnego wynika, że ewidencja gruntów i budynków prowadzona jest w formie stosownych rejestrów (np. rejestru gruntów), które zawierają dane pozwalające określić, przynajmniej w granicach danego obrębu, podmioty ewidencyjne w wymienione w § 10 i § 11 rozporządzenia. Skoro więc ewidencję gruntów i budynków zakłada się i prowadzi w systemie informatycznym, którego podstawę stanowią komputerowe bazy danych ewidencyjnych (§ 3 rozporządzenia), to trudno zgodzić się ze SL, podobnie jak i z DWINGiK, że poprzez podanie we wniosku o udostępnienie danych z ewidencji gruntów i budynków, wyłącznie danych personalnych dotyczących osoby zobowiązanego, organy będą musiały prowadzić czynności inne niż polegające wyłącznie na pomocy w zebraniu potrzebnych organowi egzekucyjnemu informacji - "w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji". W ocenie Sądu, nie można zgodzi się ze stanowiskiem, że mamy wówczas do czynienia z czynnościami, które można przyrównać do poszukiwania majątku dłużnika. Skoro orzekające w sprawie organy nie wykazały, że przeszkodą w dostępie do potrzebnych organowi egzekucyjnemu informacji, poprzez ich wyszukanie w systemie informatycznym, którego podstawę stanowi komputerowa baza danych ewidencyjnych, może okazać się brak w tym systemie stosownych kryteriów wyszukiwania, to można przyjąć, że w oparciu o wymienione w § 10 i § 11 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków dane dotyczące właścicieli nieruchomości lub też użytkowników wieczystych gruntów istnieje techniczna możliwość ustalenia tego, czy dana osoba jest lub też była właścicielem gruntów i budynków figurujących w ewidencji. Odwołując się jeszcze pomocniczo do u.d.i.p. można przyjąć, że wnioskowane przez organ egzekucyjny informacje nie wymagające przetworzenia. Informacją przetworzoną jest bowiem jakościowo nowa informacja, nieistniejąca dotychczas w przyjętej ostatecznie treści i postaci, chociaż jej źródłem są materiały znajdujące się w posiadaniu zobowiązanego. Natomiast informacją prostą jest informacja, której zasadnicza treść nie ulega zmianie przed jej udostępnieniem.

Reasumując należy przyjąć, że skuteczna egzekucja prawa jest jednym z najważniejszych zadań demokratycznego państwa prawa (tak m.in. WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 3 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 547/07). Kierując się zatem tą regułą interpretacyjną należy zgodzić się z wyrażonym w sprawie poglądem, że DOZUS dochodząc ściągnięcia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji należności z tytułu nieopłaconych składek (art. 24 ust. 2 u.s.u.s.) powinien mieć zagwarantowany dostęp do wszystkich ewidencji i rejestrów publicznych posiadanych przez podmioty publiczne, w tym także do informacji z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Zasób ten stanowi podstawowe źródło informacji, z którego organ egzekucyjny, jak również wierzyciel, może uzyskać urzędowe informacje o nieruchomościach zobowiązanego.

Z tych względów, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i lit. c) u.p.p.s.a., orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Orzeczenie w przedmiocie wstrzymania wykonania postanowień uzasadnia art. 152 u.p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt