Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Sędziowie Sędzia WSA Ewa Osipuk (spr.) Sędzia WSA Beata Jezielska Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2014 r. sprawy ze skargi A. P. na bezczynność Starosty w udzieleniu informacji publicznej I. zobowiązuje Starostę do rozpoznania wniosku skarżącego A. P. z dnia "[...]" - w terminie 14 dni; II. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; III. zasądza od Starosty na rzecz skarżącego A. P. kwotę 100 zł (słownie: sto złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia 25 września 2013 r., A.P., powołując się na art. 61 Konstytucji RP, zwrócił się do Starosty L. drogą elektroniczną (e-mail skierowany do sekretariatu Starostwa), o udostępnienie informacji publicznej w zakresie wszystkich umów o dzieło i umów zleceń zawartych w imieniu powiatu L. w latach 2011 – 2012. Wnioskodawca zażądał przekazania tych informacji na dysku DVD lub CD.

W odpowiedzi na wniosek, pismem z dnia 1 października 2013 r. Sekretarz Powiatu, powołując się na art. 23g ust. 1 pkt 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zwrócił się do wnioskodawcy o złożenie wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej, zgodnego z wzorem, określonym rozporządzeniem Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie wzoru wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej. Zaznaczył, że niezłożenie prawidłowego wniosku w ciągu 7 dni od otrzymania pisma spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.

Pismem z dnia 15 października 2013 r., Sekretarz Powiatu poinformował wnioskodawcę, że w związku z nieuzupełnieniem wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej, wniosek z 10 września 2013 r., pozostaje bez rozpatrzenia.

Wnioskodawca, dnia 6 listopada 2013 r. wezwał organ drogą elektroniczną do zaniechania naruszenia prawa i udzielenia żądanych informacji.

Następnie, A.P., złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność Starosty L. w sprawie rozpoznania jego wniosku o udzielenie informacji publicznej. W skardze zarzucił naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 1 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, polegające na nieudostępnieniu informacji publicznej, zgodnie z wnioskiem, w określonym terminie. Skarżący wniósł o zobowiązanie organu administracji do udostępnienia żądanej informacji publicznych i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Podniósł, że do dnia złożenia skargi nie udostępniono mu tych informacji, które stanowią informację publiczną.

W odpowiedzi na skargę, Starosta L. wniósł o jej oddalenie. Organ podkreślił, że skarżący zwrócił się o dostęp do informacji publicznej jako redaktor naczelny gazety, co uprawniało organ do żądania od wnioskodawcy złożenia wniosku we właściwej formie. Podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej ma bowiem obowiązek oceny trybu, w jakim należy udostępnić informację publiczną z uwagi na jej charakter

i pierwotny cel wytworzenia danej informacji. Dotychczasowa współpraca ze skarżącym

i charakter wykonywanych przez niego czynności wskazywała zaś, że zdobywane przez niego informacje mogły być ponownie, w całości lub w części, wykorzystane w publikacjach w czasopiśmie prowadzonym przez skarżącego. Skoro skarżący we wniosku powołał się wyłącznie na zapisy ustawy zasadniczej, należało rozważyć, jaki tryb dostępu do informacji publicznej będzie prawidłowy. Starosta stwierdził, że nie uchylał się od udostępnienia żądanej informacji, ale ze względu na braki formalne nie mógł rozpoznać wniosku merytorycznie i udzielić lub odmówić udzielenia żądanych informacji. Uwzględniając powyższe stwierdził, że nie pozostawał w bezczynności.

Jednocześnie organ wniósł o zawieszenie postępowania do czasu wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny z wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2013 r. o zgodności z Konstytucją RP niektórych zapisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Zdaniem organu orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego może istotnie wpłynąć na wynik postępowania

w niniejszej sprawie.

Pismem z dnia 14 stycznia 2014r., "[...]", zgłosiła na podstawie art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, swój udział w przedmiotowym postępowaniu sądowym. Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2013r., Sąd postanowił na podstawie art. 33 § 2 p.p.s.a dopuścić ww. podmiot do udziału w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę wykonywania administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Kontrola ta obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów. Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), powoływanej dalej również jako p.p.s.a., skarga na bezczynność organu administracji przysługuje w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt. 1, 2 i 3 powołanej ustawy), a także w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 ustawy).

W piśmiennictwie i judykaturze przyjmuje się, że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub, gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie kończy go wydaniem stosownego aktu lub nie podejmuje czynności (zob. T. Woś, H. Krysiak-Molczyk i M. Romańska, Komentarz do ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2005, s. 86; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt IV SAB/Wr 66/09). Wniesienie skargi na "milczenie władzy" jest przy tym uzasadnione nie tylko w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy, ale także w przypadku odmowy wydania aktu mimo istnienia w tym względzie ustawowego obowiązku, choćby organ mylnie sądził, że załatwienie sprawy nie wymaga wydania aktu (zob. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2006, s. 37). Dla uznania bezczynności konieczne jest zatem ustalenie, że organ administracyjny zobowiązany był na podstawie przepisów prawa do wydania decyzji lub innego aktu albo do podjęcia określonych czynności.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd uznał, że wniesiona skarga jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.), zwaną dalej: u.d.i.p., informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w tym podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne,

w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów

o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.). Z kolei art. 6 ust. 1 u.d.i.p. określa przykładowy katalog informacji publicznych podlegających udostępnieniu. Obejmuje on m. in. informacje o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p.

i zasadach funkcjonowania tych podmiotów.

W orzecznictwie przyjęto, że informację publiczną stanowi każda informacja wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa w zakresie tych kompetencji. Taki charakter ma również wiadomość niewytworzona przez podmioty publiczne, lecz odnosząca się do tych podmiotów (zob. wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., sygn. II SA 1956/02, LEX

nr 78062). Przy czym prawo do informacji publicznej jest zasadą, a wyjątki od niej powinny być interpretowane ściśle (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 marca 2003 r., sygn. akt II SA 3572/02, LEX nr 144641).

W niniejszej sprawie, skarżący wystąpił do Starosty L. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznych, dotyczących wszystkich umów o dzieło i zlecenia zawartych w imieniu Powiatu L. w latach 2011 i 2012.

Nie budzi wątpliwości, że starosta jest podmiotem publicznym zobowiązanym do udzielenia informacji publicznych.

Złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej nakłada na podmiot zobowiązany określone obowiązki. Winien on albo udzielić takiej informacji w terminie określonym w art. 13 u.d.i.p., albo odmówić jej udostępnienia trybie decyzji administracyjnej (o czym stanowi art. 16 ust. 1 u.d.i.p.) lub też umorzyć postępowanie

(w przypadku, o którym mowa w art. 14 ust. 1 u.d.i.p.). Tylko w sytuacji, gdy żądanie strony nie dotyczy informacji publicznej, brak jest podstaw do wydawania decyzji i należy jedynie wnioskodawcę poinformować pismem, że sprawa nie dotyczy informacji publicznej (zob. wyrok NSA z dnia 17 grudnia 2003 r., sygn. II SA/Gd 1153/03, LEX nr 299295).

W niniejszej sprawie, podmiot zobowiązany zakwalifikował żądanie skarżącego jako wniosek o ponowne wykorzystanie informacji publicznej i zastosował regulację zawartą

w rozdziale 2a u.d.i.p., wzywając do złożenia wniosku według wzoru określonego

w rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie wzoru wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji publicznej (Dz.U. z 2012 r. poz. 94). Wobec zaś niezłożenia wniosku w żądanej formie, podmiot zobowiązany pozostawił wniosek skarżącego bez rozpoznania, powołując się na art. 23g ust. 4 u.d.i.p. Przy czym, jak wynika z wyjaśnień organu, taki tryb postępowania został zastosowany z uwagi na fakt, że z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej wystąpił redaktor gazety internetowej, który wykorzystywał uzyskane informacje publiczne w swoich publikacjach.

Takie postępowanie podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji nie znajduje jednak oparcia w przepisach prawa. Wskazać bowiem należy, że zarówno z przepisów dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r.

w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz. Urz. UE L 345 z 31.12.2003, str. 90), jak i rozdziału 2a u.d.i.p., który został wprowadzony do ustawy o dostępie do informacji publicznej w celu jej implementacji wynika, że ponowne wykorzystywanie informacji publicznej polega na jej wykorzystywaniu w celach komercyjnych lub niekomercyjnych, innych niż pierwotny publiczny cel wykorzystywania, dla którego informacja została wytworzona. Nie chodzi zatem o samą treść informacji, lecz o różnego rodzaju dokumenty, które - uzyskane od podmiotu zobowiązanego - w sposób przetworzony lub nieprzetworzony są udostępniane przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Trudno zatem uznać, że wniosek skarżącego dotyczy ponownego wykorzystywania informacji publicznej w rozumieniu u.d.i.p.

Niezależnie od powyższego, wskazać należy, że ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 204 poz. 1195 ze zm.), którą wprowadzono rozdział 2a do u.d.i.p, dodano także przepis art. 2a ust. 2 stanowiący, że zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej nie naruszają prawa dostępu do informacji publicznej ani wolności jej rozpowszechniania. Podmiot zobowiązany nie może więc pozbawić wnioskodawcy prawa dostępu do informacji publicznej, samodzielnie ustalając, że wniosek dotyczy ponownego wykorzystywania informacji publicznej i pozostawiając go bez rozpoznania jako niezłożony na urzędowym formularzu. To wnioskodawca decyduje, czy występuje z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, do czego ma prawo zgodnie z art. 2 u.d.i.p, czy też o ponowne jej wykorzystywanie w myśl przepisów rozdziału 2a u.d.i.p. To bowiem na wnioskodawcy ciąży ewentualna odpowiedzialność związana z wykorzystywaniem informacji publicznej niezgodnie z przepisami u.d.i.p.

Wobec powyższego, Starosta L. zobligowany jest rozpoznać wniosek skarżącego ustalając, w jakim zakresie żądane informacje stanowią informację publiczną i w jakim zakresie mogą być udostępnione, a następnie załatwić wniosek w sposób przewidziany w u.d.i.p. Należy przy tym zaznaczyć, że nie w każdym wypadku informacja publiczna może być udzielona w pełnym zakresie, gdyż art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p. przewiduje ograniczenie prawa do informacji publicznej w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (państwowa, służbowa, skarbowa, statystyczna, lekarska), a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Podmiot zobowiązany winien także mieć na uwadze przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.

W takim wypadku jednak - jak wskazano wyżej - niezbędne jest załatwienie wniosku zgodnie z wymogami określonymi w u.d.i.p.

Jednocześnie Sąd nie uwzględnił wniosku organu o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu zbadania – na wniosek Pierwszego Prezesa Sąd Najwyższego - zgodności z Konstytucją RP niektórych zapisów u.d.i.p., bowiem skład orzekający w niniejszej sprawie nie widzi takiej potrzeby. W ocenie Sądu, dla potrzeb orzekania w niniejszej sprawie, przepisy u.d.i.p. nie budzą wątpliwości Sądu.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że Starosta L. pozostaje w bezczynności i z tego względu, na podstawie art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w pkt. I. sentencji wyroku. Jednocześnie, stosownie do obowiązku wynikającego z treści art. 149 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd w pkt. II. stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, gdyż organ podjął czynności w terminie do załatwienia wniosku, a jedynie nie przybrały one właściwej formy, określonej przepisami prawa.

O kosztach postępowania sądowego orzeczono w pkt. III. na podstawie art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.