Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Renata Owczarzak Sędziowie sędzia WSA Grzegorz Saniewski (spr.) sędzia WSA Jarosław Wichrowski Protokolant starszy asystent sędziego Krzysztof Cisewski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 maja 2017 r. sprawy ze skargi S. C. na decyzję Inne z dnia [...] września 2016 r., nr [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Inne na rzecz skarżącego kwotę [...](sześćset dziewięćdziesiąt siedem) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2016 r. złożonym za pośrednictwem poczty elektronicznej (na skrzynkę e-mail), skarżący S. C. wystąpił do Portu Lotniczego B. S.A. z siedzibą w B. B. (w skrócie "PLB S.A.") o udzielenie informacji publicznej, obejmujące następujące pytania:

1. dlaczego Port Lotniczy B. S.A. występuje w kampanii reklamowej pod nieistniejącą firmą "Port Lotniczy B. –T. "?

2. Czy nie istnieje ryzyko poniesienia przez Port Lotniczy B. odpowiedzialności za posługiwanie się marką "T."? Czy Port Lotniczy B. wystąpił do władz miasta T. lub innego uprawnionego podmiotu o zgodę na posługiwanie się nazwą "T."?

3. Jakie są koszty kampanii reklamowej?

4. Kto jest adresatem kampanii reklamowej, mając na uwadze niepodjęcie jeszcze przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Portu Lotniczego B. decyzji o zmianie nazwy?

5. Jakie są skutki kampanii reklamowej?

6. Czy Zarząd Portu Lotniczego B. poczuwać się będzie do odpowiedzialności za szkodę, która może powstać w wizerunku Portu Lotniczego B., gdyby Zarządowi Portu Lotniczego B. nie udało się przeforsować zmiany nazwy Portu?

Wnioskodawca wskazał, iż żądane przez niego informacje należy przesłać na adres e-mail: chymonszyla@interia.pl.

W odpowiedzi na powyższy wniosek, zarząd Portu Lotniczego B. pismem z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...], udzielił wnioskodawcy żądanych informacji w zakresie objętym pkt 1 - 2 i pkt 4 - 6 wniosku oraz na podstawie art. 5 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 3 i art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji odmówił udzielenia informacji w zakresie objętym pkt 3 wniosku z uwagi na ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa PLB S.A. oraz przedsiębiorstwa kontrahenta - wykonawcy kampanii reklamowej.

PLB S.A. podniosła, że jest spółką prawa handlowego, która przede wszystkim działa w oparciu o przepisy Kodeksu spółek handlowych oraz do której odnoszą się przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, podkreślając przy tym, że informacje i dokumenty przedsiębiorstwa o charakterze organizacyjnym i handlowym, m.in. zasady finansowania działalności, również działalności marketingowej, informacje o stosowanych cenach, kosztach usług, złożone oferty, wartość budżetów zakupowych i reklamowych, plany kampanii marketingowych lub reklamowych, strategie i biznes piany, zawierają dane poufne, ściśle związane z działalnością podmiotu gospodarczego - PLB S.A., które stanowią dla Spółki wartość gospodarczą i nie są ogólnie dostępne, ani też nie zostały podane do wiadomości publicznej przez samą Spółkę, co do których Spółka ma wolę i podjęła niezbędne starania w celu zachowania ich poufności. Prerogatywą spółki PLB S.A. jest ochrona i zachowanie w poufności informacji posiadających wartość gospodarczą, m.in. o charakterze finansowym, organizacyjnym, handlowym, komercyjnym i marketingowym, stanowiących tajemnicę jej przedsiębiorstwa.

Dodatkowo wskazano, że żądane informacje są również objęte tajemnicą przedsiębiorcy - kontrahenta (wykonawcy kampanii reklamowej i wystawcy faktury). Wykonawca kampanii zastrzegł, aby nie ujawniać informacji o cenie oraz wynagrodzeniu, gdyż informacje te stanowią dla jego przedsiębiorstwa istotną wartość gospodarczą i ich ujawnienie mogłoby zagrozić jego interesom i obniżyć potencjał rynkowy. Informacje te mogłyby być wykorzystane przez konkurencję, a tym samym wyrządzić mu szkodę majątkową.

Zdaniem spółki nie może ujść uwadze, iż obie strony są przedsiębiorcami w rozumieniu prawa i funkcjonującą na konkurencyjnym rynku, natomiast warunki handlowe są wynikiem indywidualnych negocjacji pomiędzy stronami i ich upublicznienie stanowiłoby naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa. Będąc dysponentem tych informacji, spółka PLB S.A. stwierdziła, że nie narusza tajemnic handlowych swoich kontrahentów, lecz zgodnie z obowiązującym prawem chroni i zachowuje w poufności informacje posiadające dla nich wartość gospodarczą.

Podkreślono, iż informacje objęte tajemnicą przedsiębiorstwa przetwarzane są jedynie na określonych stanowiskach pracy i zgodnie z zakresem czynności pracowników na nich zatrudnionych, objęte są nakazem przestrzegania tajemnicy służbowej.

Konkludując Spółka podniosła, że zarówno PLB SA, jak i jej kontrahent, będący wykonawcą kampanii reklamowej i wystawcą faktury, traktują informacje, o jakie wystąpił wnioskodawca, jako poufne. W związku z tym, że są one objęte tajemnicą obydwu przedsiębiorstw w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to nie mogą zostać udostępnione osobom trzecim, a tym samym - wnioskodawcy, z uwagi na ograniczenia wynikające z ww. ustawy, jak również z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W tej sytuacji, zarówno żądanie wnioskodawcy, jak i jego uwzględnienie, w ocenie Spółki mogłyby być uznane jako stanowiące czyny nieuczciwej konkurencji, o których mowa w art. 3 i art. 11 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co w następstwie grozi restrykcyjnymi sankcjami (m.in. art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji; nadto art. 72 [1] § 1 - § 2 Kodeksu cywilnego), a naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa może skutkować nawet pociągnięciem do odpowiedzialności karnej (vide: art. 23 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

Powyższe w przekonani Spółki prowadzi do jednoznacznej konstatacji, iż udostępnienie żądanej informacji stoi w sprzeczności z przepisami obowiązującego prawa, a mianowicie ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (m.in. art. 3, art. 11) oraz z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, dlatego przepisy te stanowią podstawę i zarazem legitymację dla PLB S.A. do odmowy udostępnienia wnioskodawcy żądanej informacji.

Wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2016 r. skarżący wystąpił "o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Zarządu spółki PLB S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...]" i udostępnienie informacji publicznej o kosztach kampanii reklamowej, jakie poniosła Spółka (w zakresie pkt 3 wniosku z dnia [...] sierpnia 2016 r.).

Ponadto, zwrócił się z prośbą o doręczenie decyzji PLB S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...], za pośrednictwem Poczty [...] oraz o podanie imion i nazwisk oraz pełnionych funkcji osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udzielenie informacji publicznej.

Uzasadniając swój ponowny wniosek skarżący podkreślił, że informacja o wydatkach środków publicznych na kampanię reklamową publicznej spółki PLB S.A. i obracającej publicznym majątkiem, stanowi informację publiczną, która nie jest objęta tzw. tajemnicą przedsiębiorstwa, natomiast stan majątku publicznego spółki, dysponowanie oraz zarządzanie majątkiem publicznym, a zwłaszcza same wydatki poniesione ze środków publicznych na kampanię reklamową, nie wchodzą w zakres tajemnicy przedsiębiorstwa.

Po rozpoznaniu powyższego wniosku pismem z dnia [...] września 2016 r., znak: [...] zarząd PLB S.A. podtrzymał decyzję z dnia [...] sierpnia 2016 r. o odmowie udostępnienia wnioskodawcy żądanej informacji na temat kosztów kampanii reklamowej poniesionych przez PLB S.A. ze względu na ochronę ustawowej tajemnicy - tajemnicy przedsiębiorstwa

W piśmie tym zostały wskazane z imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji osoby, które zajęły stanowisko w toku sprawy. Przedmiotowe stanowisko podpisane przez Prezesa zarządu PLB S.A. wraz z załączonym dodatkowo na prośbę wnioskodawcy pisemnym stanowiskiem zarządu PLB S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...], zostało wysłane przesyłką na wskazany przez wnioskodawcę adres pocztowy.

W uzasadnieniu powyższego stanowiska, zarząd PLB S.A. podtrzymał w całości argumentację przedstawioną w piśmie z dnia [...].08.2016 r., podkreślając, iż żądana przez wnioskodawcę informacja organizacyjna i handlowa/komercyjna (informacje o stosowanych cenach, ponoszonych kosztach działalności spółki i zasadach finansowania działalności handlowej/marketingowej) jest objęta tajemnicą przedsiębiorstwa PLB S.A. oraz jej kontrahenta, dla których stanowi wartość gospodarczą, która to informacja ma charakter poufny, nie została przez żadną ze stron ujawniona do wiadomości publicznej, co do której spółka i jej kontrahent mają wolę utrzymania jej w poufności, celem zapewnienia jej ochrony przed dostępem osób trzecich, w tym przede wszystkim konkurentów. Mając to na uwadze, przedmiotowe dane związane z transakcją przetwarzane są w PLB S.A. jedynie na określonych stanowiskach pracy i zgodnie z zakresem czynności pracowników na nich zatrudnionych objęte są nakazem przestrzegania tajemnicy służbowej (ograniczony jest także dostęp do nośników, na których znajduje się informacja chroniona i pomieszczeń, w których się znajdują).

Konkludując, zarząd PLB S.A. ponownie podkreślił, iż zarówno PLB S.A., jak i jej kontrahent, będący wykonawcą kampanii reklamowej i wystawcą faktur, są przedsiębiorcami w rozumieniu prawa, działającymi na konkurencyjnym rynku, którzy traktują informację, o jaką wystąpił wnioskodawca, jako poufną. W związku z tym, że jest ona objęta tajemnicą obydwu przedsiębiorstw w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zaś PLB S.A. będący dysponentem tajemnicy jest zobligowany do ochrony tajemnic własnego przedsiębiorstwa, jak również tajemnic innego przedsiębiorcy - swojego kontrahenta, to informacja objęta tajemnicą zdaniem Spółki nie może zostać udostępniona osobom trzecim, a tym samym - wnioskodawcy. Zakaz ujawnienia prawnie chronionej tajemnicy przedsiębiorstwa expressis verbis wynika z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a powagę naruszenia ww. ustawowego zakazu podkreśla fakt, iż jego złamanie obarczone jest poważnymi konsekwencjami prawnymi, łącznie z karnymi.

W kontekście powyższego zdaniem Spółki stwierdzić należy, że z ustawy o dostępie do informacji publicznej explicite wynika, iż prawo dostępu do informacji publicznej nie ma charakteru bezwzględnego, absolutnego i podlega ustawowym ograniczeniom. Art. 2 ust. 1 tej ustawy stanowi bowiem, iż "każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, zwane dalej "prawem do informacji publicznej". Tenże art. 5 ustawy w ust 1 i 2 statuuje prawo do odmowy udostępnienia informacji ze względu na chronione prawem dobra, jakim jest m.in. tajemnica przedsiębiorcy, uregulowana w szczególności w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz w kodeksie cywilnym. Informacje takie zostały wyłączone z kategorii informacji podlegających ujawnieniu (art. 5 w zw. z art. 2 ust. 1 ww. ustawy). Nie można przy tym pomijać faktu, iż PLB SA. posiada status prawny spółki akcyjnej skutkujący osobowością prawną wyodrębniającą jej majątek wobec akcjonariuszy. Akcjonariusze pokrywają swój udział w spółce stosownymi aportami pieniężnymi i niepieniężnymi i z chwilą wniesienia takiego aportu do spółki obejmują stosowną ilość akcji. Przedmiot aportu staje się zaś własnością spółki. Zatem, majątek ten jest własnością spółki, a nie majątkiem podmiotów, które wniosły go aportem do tej spółki, dlatego spółka jest odrębnym podmiotem prawa (przedsiębiorcą) i dysponuje majątkiem własnym.

Mając to na uwadze, zarząd PLB S.A. podkreślił, że prawidłowo i zasadnie, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, pismem z dnia [...].08.2016 r. zajął stanowisko odmowne wobec pkt 3 wniosku o udostępnienie informacji publicznej z dnia [...].08.2016 r. z uwagi na ochronę ustawowej tajemnicy obydwu przedsiębiorstw i powyższą decyzję niniejszym podtrzymał. Ujawnienie informacji będącej tajemnicą przedsiębiorcy mogłoby narazić na szkodę kontrahenta, jak też spółkę i zagrozić jej interesom. W tej sytuacji, zgodnie z wolą ustawodawcy, prawo dostępu do informacji musi ustąpić przed prawem do ochrony przysługującym dysponentowi informacji, jako gestorowi dobra, jakim jest tajemnica przedsiębiorcy (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy oraz art. 31 i art. 61 ust. 3 Konstytucji RP).

Uwzględniając powyższe aspekty, Spółka stwierdziła, że prawo do tajemnicy przedsiębiorcy należy do praw podmiotowych przysługujących przedsiębiorcy, który tę tajemnicę w istocie ustanawia i to jego interes chroniony jest przede wszystkim na podstawie przepisów o ochronie tej tajemnicy. Informacje objęte tajemnicą nie są zaś przeznaczone do udostępniania osobom postronnym, nieuprawnionym, z pewnych względów mogą czy też muszą pozostać znane tylko ściśle oznaczonym jednostkom czy grupom - bądź ze względu na przedmiot, którego dotyczą, bądź też na wolę podmiotu, który nimi prawnie dysponuje. Nawet zasada jawności życia publicznego podlega ograniczeniom ze względu na poszanowanie interesów i tajemnic innych. Tajemnica przedsiębiorcy, stosowana i rozumiana w nauce prawa bardzo szeroko, na podobieństwo prawa do prywatności osób fizycznych, stanowi zatem, zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 cyt. ustawy o dostępie do informacji publicznej, podstawę i zarazem upoważnienie do odmowy udostępnienia informacji publicznej.

Podkreślono zatem, iż zarząd PLB SA nie tylko był uprawniony, co przede wszystkim był zobligowany do zajęcia takiego stanowiska zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia [...] września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 3 i art. 11 ustawy z dnia [...] kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W skardze do sądu S. C. wniósł o:

1. uchylenie decyzji prezesa zarządu Portu Lotniczego B. S.A. z dnia [...] września 2016 r., znak: [...] oraz poprzedzającej decyzji prezesa zarządu Portu Lotniczego B. S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak : [...] i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania,

2. zasądzenie od podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej - Portu Lotniczego B. S.A. z siedzibą w B. na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów profesjonalnego zastępstwa według norm przepisanych.

Skarżący podniósł w treści skargi, iż podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej jednocześnie doręczył skarżącemu dwie decyzje: decyzję Prezesa Zarządu Portu Lotniczego B. S.A. z dnia [...] września 2016 r., znak: [...] utrzymującą w mocy decyzję z dnia [...] sierpnia 2016 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Zarządu Portu Lotniczego B. S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...] o odmowie udzielenia informacji publicznej, co jego zdaniem oznacza, iż w takiej sytuacji skarżącemu uniemożliwiono złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Prezesa Zarządu Portu Lotniczego B. S.A. z dnia [...] sierpnia 2016 r., znak: [...] o odmowie udzielenia informacji publicznej według zasad określonych w ustawie Kodeks postępowania administracyjnego.

Powyższe jego zdaniem stanowi rażące naruszenie art. 15 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego w zw. z art. 16 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Ponadto mając na uwadze utrwalone orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżący wskazał, że w sytuacji kiedy podmiot zakładał, iż odmówi udzielenia informacji publicznej, to powinien był wezwać do podpisania wniosku o udzielenie informacji publicznej nadesłanego drogą elektroniczną (por. wyrok NSA z dnia [...] grudnia 2009 r., sygn. akt I OSK 1002/09).

W odpowiedzi na skargę Spółka wniosła o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Ponadto Spółka podniosła, że jako spółka handlowa nie jest organem władzy publicznej, a wobec tego do jej rozstrzygnięć w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji oraz umorzenia postępowania o udostępnienia informacji przepisy art. 16 ustawy o dostępie do informacji publicznej stosuje się nie wprost, ale odpowiednio. Tym samym do postępowania spółki przepisy k.p.a. stosuje się odpowiednio, a nie wprost. Spółka podkreślając, iż postępowanie w przedmiocie udzielenia informacji publicznej jest odformalizowana wskazała, że udzieliła skarżącemu informacji odpowiedzi na jego wniosek przesłany pocztą elektroniczną, czego skarżący nie kwestionował, a obecnie neguje jedynie formę doręczenia odpowiedzi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 1066), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego i zasadniczo na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu.

W świetle art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm. – dalej p.p.s.a.) kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne, natomiast w myśl § 3 tego artykułu sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.

Przedmiotem tak rozumianej kontroli były w niniejszym postępowaniu sądowoadministracyjnym rozstrzygnięcia w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej wydane przez Port Lotniczy B. S.A. z siedzibą w B. B. w zakresie kosztów kampanii reklamowej. Podstawę prawną tych rozstrzygnięć, jak wynika z ich treści, stanowiły przepisy art. 5 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia [...] września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (zwanej w skrócie "u.d.i.p.") w związku z art. 3 i art. 11 ustawy z dnia [...] kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Art. 5 ust. 1 u.d.i.p. stanowi, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.i.p. odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji. Zgodnie z art. 16 ust. 1 u.d.i.p. do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z tym że: odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni; uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. Na mocy art. 17 ust. 1 u.d.i.p. do rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, niebędących – tak jak w rozpoznawanej sprawie Spółka – organami władzy publicznej, o odmowie udostępnienia informacji oraz o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji przepisy art. 16 stosuje się odpowiednio. Z tym wszakże zastrzeżeniem, poczynionym przez ustawodawcę w art. 17 ust. 1 u.d.i.p., w myśl którego wnioskodawca może wystąpić do podmiotu, o którym mowa w ust. 1, o ponowne rozpatrzenie sprawy. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołania.

Z treści przywołanych powyżej przepisów wynika expressis verbis, że przepisy te mogą znaleźć zastosowanie tylko w sytuacji, gdy informacje żądane przez wnioskodawcę stanowią "informację publiczną". Jak wynika z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. przez "informację publiczną" rozumie się "każdą informację o sprawach publicznych". Przykładowe wyliczenie rodzajów informacji publicznej podlegających udostępnieniu zawiera art. 6 ust. 1 u.d.i.p., w którym znalazły się m.in. informacje o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności: treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć (art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret pierwsze u.d.i.p.). Przy tym informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane i wytworzone przez organy administracji publicznej, ale także te, których organ używa do zrealizowania powierzonych mu prawem zadań, nawet jeśli prawa autorskie należą do innego podmiotu (por. wyroki NSA: z dnia 3 stycznia 2013 r., sygn. akt I OSK 2311/12; z dnia 29 lutego 2012 r., sygn. akt I OSK 2215/11; z dnia 7 grudnia 2010 r., sygn. akt I OSK 1774/10; z dnia 18 września 2008 r., sygn. akt I OSK 315/08; http://orzeczenia.nsa.gov.pl – dalej CBOSA). W doktrynie zasadnie wskazuje się, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (zob. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa NSA, Toruń 2002, s. 28–29).

Adresatami obowiązku udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, wymienione w przepisach art. 4 u.d.i.p., w tym "podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów" (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.). Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem sądów administracyjnych do podmiotów wykonujących zadania publiczne w powyższym rozumieniu zalicza się m.in. przedsiębiorstwa i ich wyodrębnione jednostki organizacyjne, np. oddziały (zob. np. wyroki NSA: z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 851/10; z 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 102/13; z dnia 9 stycznia 2015 r., sygn. akt I OSK 230/14 – CBOSA).

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wydania decyzji administracyjnej ustawodawca przewidział w przypadkach, gdy żądana informacja jest informacją publiczną, lecz organ odmawia jej udostępnienia, bądź zachodzą przesłanki do umorzenia postępowania (zob. art. 16 ust. 1 u.d.i.p.).

W przedmiotowej sprawie PLB S.A. odmówiła udostępnienia żądanych informacji przyjmując, że stanowią one tajemnicę przedsiębiorstwa. Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że w myśl art. 5 ust. 1 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Jednym z takich przepisów jest art. 5 ust. 2 zd. pierwsze u.d.i.p., który stanowi, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.

Odnosząc się do rozstrzygnięcia PLB S.A. w części odnoszącej się do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa, należy wyjaśnić, że znaczenie tego pojęcia wyprowadza się z tajemnicy przedsiębiorcy. Pojęcia te w zasadzie pokrywają się zakresowo, chociaż tajemnica przedsiębiorcy w niektórych sytuacjach może być rozumiana szerzej. Tajemnicę przedsiębiorcy stanowią więc informacje znane jedynie określonemu kręgowi osób i związane z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wobec których podjął on wystarczające środki ochrony w celu zachowania ich poufności. Informacja staje się "tajemnicą", kiedy przedsiębiorca przejawi wolę zachowania jej jako niepoznawalnej dla osób trzecich. Utrzymanie danych informacji jako tajemnicy wymaga więc podjęcia przez przedsiębiorcę działań zmierzających do wyeliminowania możliwości dotarcia do nich przez osoby trzecie w normalnym toku zdarzeń, bez konieczności podejmowania szczególnych starań. Jak wynika z powyższego na tajemnicę przedsiębiorcy składają się dwa elementy: materialny – sprowadzający się posiadania przez informację określonej wartości dla przedsiębiorcy oraz formalny - wola utajnienia danych informacji (wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 192/13, wyrok NSA z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. akt I OSK 511/13 zob. CBOSA).

Odmawiając udostępnienia żądanej przez skarżącego informacji PLB S.A. stwierdziła, że żądana przez wnioskodawcę informacja organizacyjna i handlowa/komercyjna (informacje o stosowanych cenach, ponoszonych kosztach działalności spółki i zasadach finansowania działalności handlowej/marketingowej) jest objęta tajemnicą przedsiębiorstwa PLB S.A. oraz jej kontrahenta, dla których stanowi wartość gospodarczą, która to informacja ma charakter poufny, nie została przez żadną ze stron ujawniona do wiadomości publicznej, co do której spółka i jej kontrahent mają wolę utrzymania jej w poufności, celem zapewnienia jej ochrony przed dostępem osób trzecich, w tym przede wszystkim konkurentów.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 października 2016 r., sygn. akt I OSK 603/15 (CBOSA) stwierdził jednak, że nie jest uzasadnione stanowisko, iż w przypadku, gdy informacje związane są z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością, wystarczające jest, aby przedsiębiorca podjął w stosunku do tych informacji środki ochrony w celu zachowania ich w poufności, tj. że informacja staje się "tajemnicą", kiedy przedsiębiorca przejawi wolę zachowania jej jako nierozpoznawalnej dla osób trzecich. Art. 5 ust. 2 u.d.i.p. określa bowiem wyjątek od zasady, jawności informacji publicznych (art. 61 Konstytucji RP, art. 1 ust. 1 oraz art. 2 ust. 1 i 2 u.d.i.p.), nie może zatem być interpretowany w sposób naruszający tą zasadę. W konsekwencji interpretacja dopuszczająca możliwość objęcia tajemnicą przedsiębiorstwa informacji publicznej na podstawie arbitralnej decyzji przedsiębiorcy musi być uznana za wadliwą. Przyjęcie takiego stanowiska czyniłoby bowiem fikcyjnym konstytucyjnie chronione prawo obywatela do uzyskania informacji publicznej, ponieważ dla pozbawienia go dostępu do szerokiego kręgu informacji wystarczającym byłoby formalne i niepodlegające jakiejkolwiek kontroli zadeklarowanie przez przedsiębiorcę zastrzeżenie, że określone informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa.

Konsekwentnie zatem należy przyjąć, że złożone przez przedsiębiorcę ewentualne zastrzeżenie może stać się skuteczne dopiero w sytuacji, gdy podmiot zobowiązany do ujawnienia informacji, po przeprowadzeniu stosownego badania, zgodnie z obowiązującym prawem przesądzi, że zastrzeżone przez niego informacje mają charakter tajemnicy przedsiębiorcy. Jeżeli natomiast w wyniku sądowej kontroli okaże się, że zastrzeżona informacja nie stanowi tajemnicy przedsiębiorcy, to zadeklarowane zastrzeżenie staje się bezskuteczne (por. również wyrok WSA w Warszawie z 12 października 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 1483/12, wyrok WSA w Gdańsku z 4 września 2013 r., sygn. akt II SA/Gd 321/13, czy wyrok WSA w Łodzi z 9 czerwca 2014 r., sygn. akt II SAB/Łd 50/14 (CBOSA). Oznacza to, że organ dysponujący żądaną informacją publiczną i jednocześnie przyjmujący zastrzeżenie, że stanowi ona tajemnicę przedsiębiorcy jest obowiązany dokonać oceny zasadności wyłączenia jawności żądanej informacji (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 5 listopada 2014 r. sygn. akt II SA/Po 765/14, CBOSA).

W przedmiotowej sprawie PLB S.A. nie dokonała analizy zasadności wyłączenia jawności żądanych informacji, poza wskazaniem w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, iż żądana przez wnioskodawcę informacja jest objęta tajemnicą przedsiębiorstwa PLB S.A. oraz jej kontrahenta, dla których stanowi wartość gospodarczą, która to informacja ma charakter poufny i nie została przez żadną ze stron ujawniona do wiadomości publicznej.

Zaniechano więc ustalenia, czy w niniejszej sprawie mamy do czynienia z informacją o znacznej wartości dla przedsiębiorcy, która powinna podlegać ochronie prawnej. Nie można zweryfikować, czy informacje w zakresie kosztów kampanii reklamowej, faktycznie zawierają informacje wrażliwe dla przedsiębiorcy, a więc odnoszą się do informacji o charakterze strategicznym dla działalności prowadzonej przez spółkę, ponieważ nie przedstawiono pełnego uzasadniania, wskazującego w sposób wyczerpujący na konieczność objęcia wnioskowanych informacji - tajemnicą przedsiębiorstwa. Stąd w istocie niemożliwe staje się dokonanie kontroli prawidłowości stanowiska przyjętego przez PLB S.A.

Ponadto zwrócić należy uwagę, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych, zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej objęte są również umowy cywilnoprawne, zawierane przez organy władzy publicznej oraz podmioty pełniące funkcje publiczne, w zakresie wykonywanych przez nie zadań publicznych i gospodarowania majątkiem publicznym. Z tego względu informacją publiczną jest treść umów cywilnoprawnych dotyczących majątku publicznego (por. wyroki NSA z 6 września 2016 r., sygn. akt I OSK 634/16, WSA we Wrocławiu z 17 stycznia 2012 r., sygn. akt IV SAB/Wr 113/11, dostępne CBOSA). Umowa zawarta z podmiotem świadczącym określone usługi finansowane de facto ze środków publicznych – w świetle przytoczonych wyżej poglądów judykatury, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, stanowi bez wątpienia informację publiczną podlegającą udostępnieniu, a zgoda podmiotu, który zawarł umowę na udostępnienie jej treści nie ma znaczenia, chyba, że dotyczy informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorcy (art. 5 ust. 2 u.d.i.p.). Definicję tajemnicy przedsiębiorstwa zawiera art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003r. nr 153, poz. 1053 – j.t. ze zm.), który stanowi, że przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Co do zasady zatem treść umowy zawartej z przedsiębiorcą i finansowanej ze środków publicznych, stanowi informację publiczną, chyba że umowa ta zawiera informacje objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, o których mowa w art. 11 ust. 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, przy czym przesłanki uznania tych informacji za tajemnicę przedsiębiorstwa należy interpretować ściśle, a ich wykazanie należy do obowiązków podmiotu, który je powołuje.

Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela zaprezentowany w orzecznictwie pogląd, iż przy kolizji prawa do informacji z prawem do ochrony danych osobowych, należy przyznać priorytet prawu do informacji publicznej. Zważywszy, że w ramach gospodarki rynkowej nie istnieje przymus zawierania umów z podmiotami publicznymi. Dlatego określony podmiot (w tym osoba prawna), zawierając umowę cywilnoprawną z podmiotem publicznym nie może oczekiwać, że w zakresie takich danych jak imię i nazwisko lub firma, przedmiot umowy, wysokość wynagrodzenia, zachowa prawo do prywatności (por. wyroki WSA: w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 19 maja 2016 r., sygn. akt II SAB/Go 33/16; w Gdańsku z dnia 4 września 2013 r., sygn. akt II SA/Gd 447/13, CBOSA).

Innymi słowy, w odniesieniu do podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, przedsiębiorcy, nie może być mowy o takiej szerokiej prywatności, jak w odniesieniu do osoby fizycznej. Podmiot realizujący usługę na rzecz innego podmiotu, który finansuje ją ze środków publicznych, poniekąd zgadza się i akceptuje ograniczenie swojej prywatności (por. wyrok SN z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt I CSK 190/12, OSNC 2013/5/67; wyroki: NSA z dnia 11 grudnia 2014 r., sygn. akt I OSK 213/14; z dnia 4 lutego 2015 r., sygn. akt I OSK 531/14, CBOSA).

Brak wyczerpującego wyjaśnienia powyższych kwestii uniemożliwia kontrolę Sądu prawidłowości dokonanej przez PLB S.A. oceny kwalifikacji wnioskowanej informacji z punktu widzenia art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 5 ust. 2 u.d.i.p.

Nie jest natomiast zasadny zarzut naruszenia przepisów postępowania tj. przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Słusznie wskazuje Spółka, że postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym i uproszczonym. W postępowaniu tym przepisy k.p.a. znajdują zastosowanie dopiero na etapie wydania decyzji w trybie art. 16 u.d.i.p. Przepis art. 10 u.d.i.p. nie określa formy ani ram wniosku o udostępnienie informacji publicznej (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2015 r. sygn. akt i OSK 1709/14). Tak jak dopuszczalne jest złożenie wniosku za pośrednictwem poczty elektronicznej, nawet w sytuacji, w której do autoryzacji wniosku nie zostanie użyty bezpieczny podpis elektroniczny (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 10 stycznia 2017 r. sygn.. akt IV SA/Gl 918/16), tak – mając na względzie odpowiednie stosowanie przepisów k.p.a. – dopuszczalne jest udzielenie przez spółkę (podmiot nie będący organem władzy publicznej) odpowiedzi za pośrednictwem poczty elektronicznej. W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że skarżący, stosownie do swojego życzenia zawartego we wniosku z dnia [...] sierpnia 2016 r. przesłanego pocztą elektroniczną, otrzymał odpowiedź pocztą elektroniczną na wskazany przez niego adres. Świadczy o tym treść wiadomości e-mail skarżącego z dnia [...] sierpnia 2016 r., w której wprost wskazuje na "decyzję" zarządu PLB S.A. z [...] sierpnia 2016 r. "Doręczoną drogą e-mail w dniu [...] sierpnia 2016 r."

Mając wszystko to na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 135 p.p.s.a. uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie (pkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania (pkt 2 sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., uwzględniając: poniesiony przez skarżącego koszt wpisu (200 zł), wynagrodzenie reprezentującego go adwokata, ustalone na podstawie § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) w wysokości [...] zł, oraz koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł) – łącznie [...] zł.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy podmiot zobowiązany winien rozpatrzyć wniosek skarżącego o udostępnienie informacji publicznej z uwzględnieniem wytycznych oraz ocen prawnych wyrażonych w uzasadnieniu niniejszego wyroku.

Podkreślić przy tym należy, że Sąd w żadnej mierze nie przesądził o sposobie finalnego załatwienia wniosku skarżącego, albowiem charakter uchybień, jakich dopuszczono się przy wydaniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, uniemożliwił Sądowi dokonanie merytorycznej oceny trafności poglądu, iż w sprawie zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia żądanej informacji. Ocena taka będzie możliwa dopiero po proceduralnie prawidłowym rozpoznaniu sprawy, a w przypadku powtórnej odmowy udostępnienia wnioskowanej informacji (w całości albo w części) – dodatkowo po opatrzeniu takiego odmownego rozstrzygnięcia uzasadnieniem odpowiadającym w pełni wymogom art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 16 ust. 2 in principio u.d.i.p. i art. 17 ust. 1 u.d.i.p.