Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak Sędziowie Sędzia WSA Alina Dominiak (spr.) Sędzia WSA Jolanta Sudoł po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 26 kwietnia 2018 r. sprawy ze skargi "A" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Cz. na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w sprawie udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki przy placu [...] w B. 1. zobowiązuje Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego do wydania orzeczenia w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 3. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego na rzecz skarżącej "A" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Cz. kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

"A" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Cz. wnioskiem z dnia 21 czerwca 2017 r. zwróciła się do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej w B. przy placu [...].

Pismem z dnia 23 czerwca 2017 r. spółka wniosła o zawieszenie postępowania, powołując się na konieczność zebrania pełnej dokumentacji.

Pismem z dnia 12 lipca 2017 r. organ, na podstawie art. 64 § 2 k.p.a., wezwał spółkę do usunięcia braków wniosku poprzez przedłożenie opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu, w terminie 40 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Spółka pismami z dnia 23 sierpnia 2017 i z dnia 19 września 2017 r. wniosła o przedłużenie w/w terminu z uwagi na przeszkody w zakończeniu robót w lokalu oraz z uwagi na fakt, że wystąpiła do Powiatowego Inspektora Sanitarnego o zaopiniowanie projektu przedmiotowego lokalu, a postępowanie jest w toku.

Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny pismem z dnia 30 października 2017 r., działając na podstawie art. 64 § 2 k.p.a., zawiadomił skarżącą spółkę, że pozostawił jej podanie bez rozpoznania z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych. Jednocześnie wskazał, że nie rozpatrzył wniosku o zawieszenie postępowania, gdyż wniosek taki może być rozpatrzony dopiero po usunięciu braków formalnych.

Spółka pismem z dnia 13 listopada 2017 r. wniosła do Głównego Inspektora Farmaceutycznego ponaglenie na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w postępowaniu dotyczącym udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki.

Główny Inspektor Farmaceutyczny postanowieniem z dnia 6 grudnia 2017 r. stwierdził, że Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny nie dopuścił się bezczynności.

"A" Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Cz. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w postępowaniu wszczętym na wniosek skarżącej z dnia 21 czerwca 2017 r. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej w B. przy placu [...]. Skarżąca wniosła o zobowiązanie organu do wydania decyzji administracyjnej w terminie 14 dni.

W uzasadnieniu skargi skarżąca przytoczyła stan faktyczny związany ze złożeniem wniosków o zezwolenie na prowadzenie apteki i o zawieszenie postępowania oraz ponaglenia. Wskazała, że datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi. Całość materiału dowodowego, w tym dokumentów niezbędnych do udzielenia zezwolenia, winna zostać zebrana w trakcie postępowania administracyjnego, a ich brak przy złożeniu wniosku nie może przesądzać o braku wszczęcia postępowania. Organ zobowiązany był do formalnego ustosunkowania się do wniosku o zawieszenie postępowania. Organ nie przedłużył skarżącej terminu do uzupełnienia braków i nie zawiesił postępowania, co narusza zasadę zaufania do organów państwowych.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko, że postępowanie nie zostało wszczęte, gdyż wniosek dotknięty był brakami formalnymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 2188) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), sąd rozstrzygając sprawę w granicach danej sprawy nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z brzmieniem art. 53 § 2 b p.p.s.a., skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego organu.

Skarżąca spółka poprzedziła wniesienie skargi wniesieniem ponaglenia, wobec czego formalne przesłanki do wniesienia skargi na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego zostały spełnione.

Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ będąc do tego zobowiązanym, w prawnie ustalonym terminie nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie , ale mimo ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub innego aktu albo nie podjął stosownych czynności.

W niniejszej sprawie dla oceny, czy organ pozostaje w bezczynności istotne było, czy zasadnie wystosował on do skarżącej wezwanie w trybie art. 64 § 2 k.p.a. , a następnie uznał, że nie uzupełniła ona braków wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki w terminie. Przepis art. 64 § 2 k.p.a. stanowi, że jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

Kwestie udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki normują przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne ( tj. Dz.U. 2016, poz.2142 ze zm.) , zwanej dalej "ustawą".

Przepis art. 99 ust. 1 ustawy stanowi, że apteka ogólnodostępna może być prowadzona tylko na podstawie uzyskanego zezwolenia na prowadzenie apteki.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana, cofnięcie lub stwierdzenie wygaśnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki należy do wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego ( ust.2).

Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy, podmioty (...), występujące o zezwolenie na prowadzenie apteki ogólnodostępnej składają wniosek zawierający:

1) oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i adres, a w przypadku podmiotu będącego osobą fizyczną - imię, nazwisko oraz adres prowadzenia działalności gospodarczej;

2) numer NIP oraz numer PESEL lub - gdy ten numer nie został nadany - numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, w przypadku gdy podmiot jest osobą fizyczną;

2a) numer we właściwym rejestrze;

3) wskazanie adresu apteki;

4) nazwę apteki, o ile taka występuje;

5) datę podjęcia działalności;

6) datę sporządzenia wniosku i podpis składającego wniosek;

7) dane apteki, takie jak numer telefonu, numer faksu, adres e-mail, adres strony www, jeśli apteka takie posiada;

8) dni i godziny pracy apteki;

9) wskazanie liczby prowadzonych aptek przez podmioty, o których mowa w art. 99 ust. 3a.

Zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy, do wniosku należy dołączyć:

1) tytuł prawny do pomieszczeń apteki ogólnodostępnej;

2) (uchylony);

3) plan i opis techniczny pomieszczeń przeznaczonych na aptekę sporządzony przez osobę uprawnioną;

4) opinię Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu zgodnie z odrębnymi przepisami;

5) imię i nazwisko farmaceuty odpowiedzialnego za prowadzenie apteki, jego identyfikator jako pracownika medycznego, o którym mowa w art. 17c ust. 5 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, oraz dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań określonych w art. 88 ust. 2;

6) oświadczenie, w którym wymienione będą wszystkie podmioty kontrolowane przez wnioskodawcę w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności podmioty zależne w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Wnioskodawca podaje oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby fizycznej imię, nazwisko oraz adres;

7) oświadczenie, w którym wymienione będą wszystkie podmioty będące członkami grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, której członkiem jest wnioskodawca. Wnioskodawca podaje oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby fizycznej imię, nazwisko oraz adres;

8) oświadczenie o liczbie prowadzonych aptek na podstawie udzielonych zezwoleń;

9) zaświadczenie o posiadaniu przez wnioskodawcę prawa wykonywania zawodu farmaceuty, wydane przez radę okręgowej izby aptekarskiej, której farmaceuta jest członkiem, w trybie określonym w art. 4g ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich - jeżeli dotyczy;

10) numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego spółki posiadającej zezwolenie na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej lub zajmującej się pośrednictwem w obrocie produktami leczniczymi - w przypadku, gdy w skład jej organów wchodzi wnioskodawca, wspólnik lub partner spółki będącej wnioskodawcą.

Z kolei art. 101 pkt 1 ustawy stanowi, że wojewódzki inspektor farmaceutyczny odmawia udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, gdy:

1) wnioskodawca nie spełnia warunków określonych w art. 88, art. 97, art. 99 ust. 4, 4a i 4b oraz art. 100 ust. 2 i ust. 4;

2) wnioskodawcy w okresie 3 lat przed dniem złożenia wniosku cofnięto zezwolenie na wytwarzanie lub import produktów leczniczych lub produktów leczniczych weterynaryjnych, prowadzenie apteki lub hurtowni farmaceutycznej, lub wnioskodawca w okresie 3 lat przed dniem złożenia wniosku został skreślony z Krajowego Rejestru Pośredników w Obrocie Produktami Leczniczymi;

3) wnioskodawca prowadzi lub wystąpił z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wytwarzanie lub import produktów leczniczych albo produktów leczniczych weterynaryjnych, prowadzenie hurtowni, lub zajmuje się pośrednictwem w obrocie produktami leczniczymi;

4) wnioskodawca nie daje rękojmi należytego prowadzenia apteki;

5) na wnioskodawcę w okresie 3 lat przed dniem złożenia wniosku nałożono karę pieniężną na podstawie art. 127, art. 127b lub art. 127c;

6) lokalizacja nie spełnia warunków określonych w art. 99 ust. 3b.

Zauważyć należy, że art. 100 ust. 1 ustawy stanowi o tym, co powinien zawierać wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki, natomiast art. 100 ust. 2 ustawy stanowi o tym, co należy do wniosku dołączyć. Taki sposób skonstruowania powyższych przepisów należy uznać za zabieg celowy, co znajduje potwierdzenie w treści przepisu 101 pkt 1 ustawy z którego wynika, że organ odmawia udzielenia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej m.in. wówczas, gdy wnioskodawca nie dysponuje opinią Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu zgodnie z odrębnymi przepisami.

Należy z powyższego wywieść wniosek, że brak opinii Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu uzasadnia ocenę o niespełnianiu warunku koniecznego do wydania zezwolenia, bowiem wnioskodawca nie wykazał jego spełnienia poprzez złożenie wymienionego dokumentu ( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt II GSK 450/18, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych ).

NSA w wyroku tym stwierdził: "prowadzi to do konstatacji, że brak wymienionej opinii nie stanowi przesłanki oceny skuteczności wniosku w sprawie o udzielenie zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej, lecz przesłankę wydania decyzji rozstrzygającej w przedmiocie wniosku o wydanie wymienionego zezwolenia, co tym samym oznacza, że wymienione postępowanie może być skutecznie zainicjowane, mimo nie dołączenia do wniosku opinii, o której mowa w pkt 4 ust. 2 art. 100 ustawy - Prawo farmaceutyczne, albowiem jej brak nie stanowi przeszkody jego wszczęcia"

Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę pogląd ten podziela.

W tej sytuacji zarzuty skargi należało uznać za zasadne. Źródła prawnego obowiązku działania organu w rozpatrywanej sprawie oraz treści tego obowiązku nie można było upatrywać w art. 64 § 2 k.p.a. Brak przedmiotowej opinii nie uprawniał organu do pozostawienia wniosku skarżącej o udzielenie zezwolenia bez rozpoznania. Nadmienić należy, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 23 listopada 2017 r., sygn. akt II SAB/Ol 97/17, na który organ powoływał się w odpowiedzi na skargę, wspierając swe stanowisko, został uchylony przez powołany wyżej wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2018 r.

Należy wobec tego podzielić pogląd skarżącej, że postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia zostało wszczęte, wobec czego organ pozostaje w bezczynności.

Mając to na uwadze Sąd, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a., uwzględnił skargę ( punkt 1 wyroku).

Jak wynika z powyższego, organ powinien w sprawie procedować. Przypomnieć w tym miejscu należy, że zażalenie przysługuje stronie jedynie na postanowienie o zawieszeniu postępowania oraz o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania.

Sąd na podstawie art. 149 § 1 a p.p.s.a. uznał, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2 wyroku). Wykładnia istotnych w sprawie przepisów nie była jednoznaczna, a organ – z uwagi na treść przywołanego wyżej wyroku WSA w Olsztynie - mógł pozostawać w przekonaniu o prawidłowości swojego postępowania.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 p.p.s.a. ( pkt 3 wyroku).