drukuj    zapisz    Powrót do listy

6145 Sprawy dyrektorów szkół 6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze, Oświata, Wojewoda, Oddalono skargę, II SA/Bk 386/11 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2011-10-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bk 386/11 - Wyrok WSA w Białymstoku

Data orzeczenia
2011-10-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-06-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
Sędziowie
Danuta Tryniszewska-Bytys /przewodniczący/
Mirosław Wincenciak
Stanisław Prutis /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6145 Sprawy dyrektorów szkół
6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze
Hasła tematyczne
Oświata
Sygn. powiązane
I OSK 10/12 - Wyrok NSA z 2012-05-18
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2004 nr 256 poz 2572 art. 38 ust. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis (spr.),, sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 października 2011 r. sprawy ze skargi G. Ch. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody P. z dnia [...] kwietnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności zarządzenia B. Ch. w sprawie odwołania dyrektora zespołu szkół oddala skargę

Uzasadnienie

Burmistrz Ch., działając na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy

z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.) i art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. nr 256, póz. 2572 ze zm.), zarządzeniem z dnia [...] marca 2011 r. nr [...], odwołał z dniem 1 marca 2011 r. W. J. ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół w Ch. W uzasadnieniu zarządzenia jako przesłanki szczególnie uzasadnione, przemawiające za odwołaniem W. J. w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, uznano zaistnienie następujących nieprawidłowości oraz okoliczności:

1. Długotrwały, nierokujący szans rozwiązania konflikt z Radą Pedagogiczną i brak zaufania nauczycieli wobec Dyrektora. Z treści uzasadnienia wynika, że bezpośrednim impulsem odwołania był wniosek Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół w Ch. z dnia 21 stycznia 2011 r. Do wniosku Rada załączyła protokół

z tajnego głosowania, z którego wynikało, że na łączna liczbę 42 osób (41 głosów ważnych) 29 osób było za odwołaniem Dyrektora, 10 osób było przeciwnych wnioskowi, 2 osoby wstrzymały się od głosu. W uzasadnieniu przywołane zostały także negatywne opinie związków zawodowych: opinia Zarządu Oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego w B. z dnia 10 stycznia 2010 r. oraz opinia Komisji Międzyzakładowej Organizacji Międzyzakładowej NSZZ "Solidarność" Pracowników Oświaty i Wychowania w B. z dnia 5 stycznia 2011 r. świadczące m.in. o niewłaściwych relacjach panujących w Zespole Szkól

w Ch. Potwierdzeniem powyższej tezy w niniejszym uzasadnieniu jest również treść pisma P. Kuratora Oświaty z dnia 4 maja 2009 r. dotyczącego roku szkolnego 2008/2009, które wpłynęło do Urzędu Miejskiego w Ch. dnia 6 maja 2009 r. Organ prowadzący podniósł również, że niewłaściwy stosunek Dyrektora do kadry pedagogicznej znalazł odbicie na internetowym blogu prowadzonym przez W. J., zaś panujące konflikty przenoszą się również na relacje pomiędzy dyrekcją oraz kadrą pedagogiczną a uczniami szkoły, o czym świadczy skarga z dnia 15 lutego 2011 r. złożona przez rodziców na W. J.

2. Naruszanie przepisów prawa i brak woli zaprzestania naruszeń.

W uzasadnieniu przywołano m.in. wyniki kontroli przeprowadzonej przez Burmistrza w Zespole Szkół w Ch. w dniach 11-14 stycznia 2011 r. (naruszanie przepisów z zakresu przyznawania nagród Dyrektora, niewłaściwe dysponowanie środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych) oraz wskazano na brak zobowiązania się do usunięcia nieprawidłowości w pisemnym ustosunkowaniu się Dyrektora do wyników przeprowadzonej kontroli.

3. Zła organizacja pracy, niesatysfakcjonujące wyniki nauczania i brak wizji zmian.

W punkcie powyższym podniesiono kwestie zawarte w Raporcie z problemowej ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w dniach od 29 listopada 2010 r. do 10 grudnia 2010 r. przez P. Kuratora Oświaty (niewłaściwa organizacja pracy, kwestie realizacji podstawy programowej). Podkreślono, że nie prowadzono właściwej polityki kadrowej przywołując protokół z kontroli Kuratorium Oświaty z dnia 28 września 2010 r. Podniesiono także, że nie podjęto wystarczających działań

w celu zwiększenia liczby uczniów.

4. Uwagi inne.

W tym punkcie uzasadnienia przywołano szereg innych nieprawidłowości

(12 punktów) wynikających przede wszystkim z przywołanych wcześniej dokumentów tj. pisma P. Kuratora Oświaty z dnia 4 maja 2009 r., protokołu z kontroli Kuratorium Oświaty z dnia 28 września 2010 r., protokołu z kontroli przeprowadzonej przez organ prowadzący w dniach 11-14 stycznia 2011 r., oraz jednego nieprawomocnego wyroku.

W podsumowaniu uzasadnienia do przedmiotowego zarządzenia podano, że ogół wskazanych naruszeń, zagrożenie prawidłowego przebiegu procesów dydaktycznych i wychowawczych, konflikt z Radą Pedagogiczną i brak zaufania nauczycieli wobec Dyrektora stanowią szczególnie uzasadniony przypadek

w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty.

Wojewoda P. rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] kwietnia 2011 r.

nr [...], na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, stwierdził nieważność przedmiotowego zarządzenia. W uzasadnieniu podano, że w ocenie organu nadzoru, powody odwołania Dyrektora, wymienione

w uzasadnieniu do zarządzenia nie stanowiły podstawy do odwołania go

z zajmowanego stanowiska w trybie natychmiastowym, w trakcie trwania roku szkolnego, to jest na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Znaczącym jest również, że art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowi, że odwołanie dyrektora placówki w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, uwarunkowane jest uzyskaniem opinii kuratorium oświaty. W sprawie niniejszej P. Kurator Oświaty w opinii z dnia [...] lutego 2011 r. znak [...] stwierdził, że przedstawione przez Burmistrza Ch. uzasadnienie wniosku o wydanie pozytywnej opinii

w przedmiocie odwołania W. J. ze stanowiska Dyrektora nie daje podstaw do odwołania w oparciu o art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy. W ocenie organu nadzoru pomimo tego, że ww. przepis obliguje jedynie do uzyskania opinii kuratorium oświaty nie wiążąc skutków prawnych z jej pozytywnym bądź negatywnym charakterem, to nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż w ocenie Kuratora Oświaty nie zachodziła konieczność odwołania W. J. z funkcji dyrektora w trakcie roku szkolnego.

Odnosząc się do każdej z przyczyn odwołania organ nadzoru podał, że ani wniosek Rady Pedagogicznej, ani też opinie związków zawodowych jak też treść pisma P. Kuratora Oświaty z 4 maja 2009 r. odnosząca się do roku szkolnego 2008/2009 r. nie mają przesądzającego znaczenia i nie dowodzą szczególnie uzasadnionego przypadku. Ustosunkowując się do punktu dotyczącego "naruszanie przepisów prawa i braku woli zaprzestania naruszeń" organ nadzoru stanął na stanowisku, że nie wykazano, by stwierdzone nieprawidłowości stanowiły zagrożenie, bądź zaniedbanie na tyle istotne, że zachodziła konieczność natychmiastowego przerwania wykonywanych dotąd czynności przez dyrektora

z uwagi na zagrożenie interesu publicznego. W punkcie zatytułowanym "zła organizacja pracy, niesatysfakcjonujące wyniki nauczania i brak wizji zmian" skupiono się przede wszystkim na Raporcie z problemowej ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w dniach od 29 listopada 2010 r. do 10 grudnia 2010 r. sporządzonym przez P. Kuratora Oświaty. Z analizy ww. dokumentu wynika, że w obszarze: "Procesy" szkoła spełnia poszczególne wymagania przede wszystkim na poziomie C, tj. oznaczającym średni stopień wypełnienia wymagania (ocena 4 wymagań), jedno wymaganie "Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany" uzyskało poziom E, tj. oznaczający niski stopień wypełnienia wymagania, zaś "Prowadzenie działań służących wyrównywaniu szans edukacyjnych" uzyskało poziom B tj. oznaczający wysoki stopień wypełnienia wymagania. Wyniki przedstawione w ww. Raporcie oraz wyniki kontroli przeprowadzonej przez Kuratorium Oświaty z dnia 28 września 2010 r. zawarte

w uzasadnieniu do omawianego punktu nie stanowią w ocenie organu nadzoru przypadków szczególnie uzasadnionych do odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

W konkluzji organ nadzoru stwierdził, że wśród wymienionych w uzasadnieniu zarządzenia okoliczności nie ma takich, które skutkowałyby natychmiastowym przerwaniem czynności przez dyrektora. Burmistrz Ch. w uzasadnieniu swojego zarządzenia dokonał przede wszystkim enumeratywnego wyliczenia uchybień i nieprawidłowości stwierdzonych w pracy odwołanego Dyrektora nie odnosząc się do ich wagi w świetle zagrożenia interesu publicznego. Nie wykazano by ujawnione zaniedbania i nieprawidłowości były na tyle istotne, by zachodziła konieczność odwołania W. J. z zajmowanego stanowiska w czasie roku szkolnego, bez wypowiedzenia, a tym samym, że odsunięcie z zajmowanej przez nią funkcji musiało być natychmiastowe lub niezwłoczne do zdarzeń (okoliczności) je uzasadniających. Ponadto Burmistrz Ch. wydał przedmiotowe zarządzenie powołując się na okoliczności, o których dowiedział się wcześniej niż na miesiąc przed podjęciem uchwały tj. treść pisma P. Kuratora Oświaty z dnia 4 maja 2009 r., protokół z kontroli Kuratorium Oświaty z dnia 28 września 2010 r., protokół z kontroli przeprowadzonej przez organ prowadzący w dniach 11-14 stycznia 2011 r. Przyjęcie odpowiedniego stosowania przepisów art. 52 § 2 Kodeksu pracy oznacza, że Burmistrz wydając w dniu 1 marca 2011 r. zarządzenie nie mógł się skutecznie powołać na okoliczności, które zostały przytoczone w uzasadnieniu, stanowiącym załącznik, gdyż wszystkie zdarzenia miały miejsce wcześniej niż miesiąc przed wydaniem przedmiotowego zarządzenia.

Rozstrzygnięcie to do sądu administracyjnego zaskarżyła Gmina Ch.

i zarzuciła naruszenie przepisów art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Wskazując na to naruszenie wniosła o uchylenie kwestionowanego rozstrzygnięcia

w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi podano, że organ nadzoru nie wykazał, że zarządzenie jest niezgodne z Konstytucją, ustawami, aktami wykonawczymi oraz powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego. Skarżąca gmina zgodziła się co do zasady, że pojęcie szczególnie uzasadnionych przypadków, które mogą być podstawą odwołania dyrektora placówki ze stanowiska w trakcie roku szkolnego, należy interpretować wąsko, jednak granicą stosowania przepisu winno być dobro szkoły, a nie dopełnienie kadencji jej dyrektora. Celem użytego w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty zwrotu "w przypadkach szczególnie uzasadnionych" nie jest ochrona dyrektora, lecz zakaz nadmiernej ingerencji organów prowadzących

w życie szkoły. Podkreślono, że dla rozumienia art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy niezmiernie ważna jest jego nowelizacja dokonana ustawą z dnia 19 marca 2009 r.

o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw

(Dz. U. nr 56, poz. 458 ze zm.). Zmiana polegała na usunięciu w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty wymogu uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty, wymagając jedynie od tego czasu zasięgnięcia opinii. Zdaniem skarżącej nie ulega wątpliwości, że zmiana miała na celu wzmocnienie pozycji organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, który częściej niż to miało miejsce przed dniem wejścia w życie tej noweli w założeniu ustawodawcy miał korzystać z tej prerogatywy. Tym samym głosy doktryny oraz orzecznictwo bazujące na poprzednim stanie prawnym i nadmiernie zawężające możliwość odwołania dyrektora przez organ prowadzący - w ocenie skarżącej - należy uwzględniać z dużą ostrożnością.

W dalszej części uzasadnienia skargi powtórzono argumentację zawartą

w uzasadnieniu zarządzenia. Końcowo podniesiono, że całkowicie chybiony jest argument Wojewody P. o braku zachowania terminu, o którym mowa

w art. 52 § 2 Kodeksu pracy, albowiem niniejsze postępowanie ma charakter administracyjny i kontrola także jest dokonywana w trybie sądowoadministracyjnym. Stosowanie w drodze analogii przepisu z Kodeksu pracy, zdaniem skarżącej, jest bezpodstawne i rażąco narusza prawo. Termin jednego miesiąca byłby zresztą niemożliwy do zachowania gdyż w okresie od powzięcia wiadomości o przyczynie odwołania organ prowadzący jest zobowiązany nie tylko do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w przedmiocie odwołania lecz także zasięgnięcia opinii kuratora oświaty w tym zakresie. Tym samym zastosowanie tego przepisu

w ogóle nie byłoby możliwe.

Wojewoda P. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej i podtrzymał swoją argumentację zawartą w rozstrzygnięciu nadzorczym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył co następuje:

Zarzuty i argumenty skargi nie podważają – w ocenie składu orzekającego – legalności zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego, dlatego też skarga podlegała oddaleniu.

Dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy organem samorządu terytorialnego

a organem nadzoru, co do legalności odwołania dyrektora szkoły na podstawie przepisu art. 38 ust. 1 pkt 2 w/w ustawy o systemie oświaty, podstawowe znaczenie ma wykładnia, zawartej w tym przepisie, klauzuli " w przypadkach szczególnie uzasadnionych" jako podstawy odwołania dyrektora szkoły z zajmowanego stanowiska w ciągu roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Dokonując wykładni regulacji ustawowej stwierdzić należy przede wszystkim, iż zgodnie z przepisami art. 38 ust. 1 pkt 1, organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole ma dwojaką możliwość odwołania bez wypowiedzenia nauczyciela ze stanowiska, a mianowicie:

1. odwołuje nauczyciela w razie ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonania zadań wymienionych w art. 34 a ust. 2 w trybie określonym przepisami w sprawie oceny pracy nauczycieli,

2. odwołuje nauczyciela w razie złożenia przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny wniosku, o którym mowa w art. 34 ust. 2 a.

Zadania wymienione w art. 34 "a" ust. 2, których wykonanie podlega ocenie organu prowadzącego szkołę obejmują w szczególności:

1. prawidłowość dysponowania przyznanymi przez szkołę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem,

2. przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa

i higieny pracy pracowników i uczniów,

3. przestrzeganie przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły i placówki

(art. 34 "a" ust. 2).

Natomiast przepis art. 34 ust. 2 "a" ustawy obliguje wręcz organ prowadzący szkołę do odwołania dyrektora szkoły, z końcem albo w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, gdy z wnioskiem o odwołanie wystąpi organ sprawujący nadzór pedagogiczny zarzucając dyrektorowi brak efektów kształcenia lub wychowania.

Z analizy przepisów art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie oświaty wynika konstatacja, iż przepisy te mogą stanowić podstawę prawną do odwołania dyrektora szkoły z zajmowanego stanowiska, w ciągu roku szkolnego bez wypowiedzenia, zarówno w razie negatywnej oceny jego pracy, jak i w przypadku naruszenia

w działalności szkoły przepisów w zakresie spraw finansowych, administracyjnych

i organizacyjnych, a także gdy w działalności szkoły brak dostatecznych efektów kształcenia lub wychowania (art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. "b" i "c" w zw. z art. 34 ust. 2 "a" oraz art. 34 "a" ust. 2 ustawy).

Podstawy do odwołania dyrektora szkoły określone dyspozycjami

w/w przepisów ustawy obejmują praktycznie pełny zakres działania nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły. Z powyższej konstatacji wynika również dyrektywa interpretacyjna, gdy chodzi o wykładnię przepisu art. 38 ust. 1 pkt. 2 ustawy o systemie oświaty.

Jeżeli bowiem w przepisie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy przewidziana jest możliwość odwołania nauczyciela ze stanowiska kierującego "w przypadkach szczególnie uzasadnionych", to można użyć stwierdzenia, że podstawy odwołania dyrektora określone w pkt 1 ust. 1 art. 38 ustawodawca uznaje za przypadki zwyczajne, typowe – bazujące na negatywnej ocenie pracy czy wykonania bieżących zadań nauczyciela – dyrektora szkoły. Problemem jest określenie kryterium, czym wyróżniają się " przypadki szczególnie uzasadnione".

Pojęcie "przypadki szczególnie uzasadnione" jest pojęciem ogólnym, niedookreślonym, swoistą klauzulą generalną, które winno być interpretowane wąsko. W orzecznictwie od dawna przyjmuje się, że przepis ten stanowi wyjątek od zasady stabilności stosunku zatrudnienia, a zatem jego wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna (wyrok NSA w Warszawie z dnia 1.09.2010 r. I OSK 933/10, LEX

nr 602589; podobnie wyrok NSA w Warszawie z 19.11.2010 r., I OSK 1530/10 LEX nr 745066).

Z bogatego orzecznictwa Sądów administracyjnych wskazać można na próby interpretacji klauzuli "przypadków szczególnie uzasadnionych" zarówno w ujęciu negatywnym, jak i próby pozytywnego zdefiniowania takich przypadków.

I tak jako przykłady pierwszego ujęcia wskazać można konstatację NSA

w Warszawie, iż zaniedbania w zakresie rachunkowości, nie mogą stanowić "przypadku uzasadnionego" w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy. Takiego przypadku nie mogą stanowić także uchybienia w zakresie organizacji pracy szkoły (wyrok z 23.09.2005 r., I OSK 91/05, LEX nr 192086). Podobnie wypowiedział się WSA w Bydgoszczy formułując tezę: "Negatywna ocena wykonywanych przez dyrektora szkoły zadań w zakresie działalności finansowej i administracyjnej, zarzut niewywiązania się przez dyrektora z wcześniejszych ustaleń organizacji pracy

i porozumień z organem prowadzącym dotyczących ilości zatrudnionych nauczycieli

i pracowników obsługi, podziału godzin lekcyjnych, ilości godzin nauczania indywidualnego itp. oraz konieczność ponoszenia w związku z tym dodatkowych nieprzewidzianych przez organ prowadzący wydatków, a także istniejący bezsprzecznie konflikt pomiędzy dyrektorem szkoły a organem prowadzącym, nie pozwalają na zakwalifikowanie tego typu działań do szczególnie uzasadnionych

w przypadkach, które stanowią przesłankę warunkującą zastosowanie trybu natychmiastowego odwołania z art. 38 ust. 1 pkt. 2 ustawy" (wyrok z 17.08.2010 r.,

II SA/Bd 502/10, LEX nr 737735).

Wskazując na próby pozytywnego określenia "przypadków szczególnie uzasadnionych" powołać można następujące tezy orzeczeń. W wyroku NSA

z 9.05.2001 r. Sąd stwierdził, że pojęcie to obejmuje tylko takie sytuacje, w których nie jest możliwe dalsze pełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczej i zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania jego czynności z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego (ISA 3293/00 – Prawo pracy 2001, nr 9, poz. 41). Podobne kryteria określił NSA w wyroku z 18.04.2008 r. przyjmując, że pojęcie "szczególnie uzasadnionych przypadków" winno być rozumiane wąsko i oznaczać takie sytuacje, w których nie jest możliwe spełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczej,

a konieczność natychmiastowego przerwania jego czynności zachodzi ze względu na zagrożenie interesu publicznego. Naruszenie prawa przez dyrektora musi być na tyle istotne, iż nie pozwala na dalsze wykonywanie obowiązków przez daną osobę,

a stwierdzone uchybienia w pracy dyrektora mogą prowadzić do destabilizacji

funkcjonowania szkoły (I OSK 86/08, LEX nr 470925). W kolejnym orzeczeniu WSA w Warszawie zajął stanowisko, że odwołanie dyrektora w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy może nastąpić w przypadku wystąpienia konkretnych poważnych przyczyn niezależnych od dyrektora szkoły albo z przyczyn przez niego zawinionych – gdy dyrektor w sposób istotny naruszył swe obowiązki pracownicze (art. 52 § 2 K.p.) i gdy konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania przez niego funkcji, bowiem dalsze zajmowanie stanowiska godziło by w interes szkoły, a stwierdzone uchybienia są tego rodzaju, że powodują destabilizację w funkcjonowaniu szkoły

w zakresie realizowanych przez placówkę funkcji: dydaktycznej, wychowawczej

i opiekuńczej (I SA/Wa 1854/09, LEX nr 619808). Podobnie wypowiedział się NSA

w wyroku z 29.07.2010 r. stwierdzając, że szczególnie uzasadnione przypadku muszą mieć taką postać, iż uniemożliwiają nauczycielowi dalsze sprawowanie funkcji (IOSK 525/10, LEX nr 595413).

Mając na uwadze dotychczasową linię orzecznictwa Sądów administracyjnych w przedmiocie interpretacji pojęcia "przypadków szczególnie uzasadnionych"

w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty można - zdaniem składu orzekającego w niniejszej sprawie – wskazać na następujące elementy (cechy) konstrukcyjne tego pojęcia. Za przypadki szczególnie uzasadnione należy uznać:

1. zdarzenia (działanie lub zaniechanie) o charakterze zupełnie wyjątkowym, nadzwyczajnym (wykraczającym poza działanie rutynowe, codzienne),

2. mające charakter niedopełnienia obowiązków lub naruszenia uprawnień, określonych prawem, przez nauczyciela – dyrektora szkoły,

3. przy czym stwierdzone uchybienie nauczyciela są tego rodzaju, że powodują destabilizację w realizacji funkcji (dydaktycznej, wychowawczej i oświatowej) szkoły i dlatego

4. konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania funkcji dyrektora, albowiem dalsze zajmowanie stanowiska dyrektora godzi

w interes szkoły jako interes publiczny.

Zaistnienie tak rozumianego, szczególnie uzasadnionego przypadku, upoważnia organ prowadzący szkołę, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, do odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Odnosząc powyższe wywody na temat wykładni pojęcia "przypadków szczególnie uzasadnionych" do realiów rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, że dokonana przez Wojewodę Podlaskiego ocena zarządzenia Burmistrza Ch. jest prawidłowa, a wydane rozstrzygnięcie nadzorcze – zgodne z prawem, albowiem zarządzenie Burmistrza Ch. z dnia [...] marca 2011 r. w sprawie odwołania ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół w Ch. w istotny sposób narusza art. 38 ust. 1 pkt. 2 ustawy o systemie oświaty.

Organ nadzoru, w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego, w sposób szczegółowy ustosunkował się do wszystkich przyczyn odwołania dyrektora Zespołu Szkół podanych w uzasadnieniu odwołania. Organ nadzoru trafnie ocenił, iż ani (pkt.1) długotrwały, nierokujący szans rozwiązania konflikt z radą pedagogiczną

i brak zaufania nauczycieli wobec dyrektora, ani opisane w pkt 2 naruszenia przepisów prawa i brak woli zaprzestania naruszeń, ani zła organizacja pracy, niesatysfakcjonujące wyniki nauczania (pkt. 3), ani też nieprawidłowości wyliczone

w pkt. 4 uzasadnienia zarządzenia, nie stanowią "szczególnie uzasadnionych przypadków" W konkluzji organ nadzoru trafnie stwierdził, że Burmistrz Ch.

w uzasadnieniu swojego zarządzenia dokonał przede wszystkim enumeratywnego wyliczenia uchybień i nieprawidłowości w pracy odwołanego dyrektora. Nie wykazano natomiast by ujawnione zaniedbania i nieprawidłowości były na tyle istotne, by zachodziła konieczność odwołania W. J. z zajmowanego stanowiska bez wypowiedzenia, w czasie roku szkolnego, a tym samym, że odwołanie z zajmowanej przez nią funkcji musiało być natychmiastowe lub niezwłoczne w stosunku do zdarzeń powołanych w uzasadnieniu zarządzenia.

Odnosząc się jeszcze do zarzutów skargi stwierdzić należy przede wszystkim, iż niezrozumiały jest zarzut, że organ nadzoru nie wykazał, że zarządzenie organu gminy jest niezgodne z Konstytucją, ustawami, aktami wykonywanymi oraz powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego (s. 2 skargi).

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzono jednoznacznie: W ocenie organu nadzoru, powody odwołania dyrektora, wymienione w uzasadnieniu zarządzenia Burmistrza Ch...., nie stanowiły podstawy do odwołania go

z zajmowanego stanowiska w trybie natychmiastowym, w trakcie trwania roku szkolnego, to jest na podstawie art. 38 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty".

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż stwierdzenie nieważności zarządzenia nastąpiło ze względu na jego sprzeczność z w/w przepisem.

Nie sposób podzielić poglądu wyrażonego w skardze, że dla rozumienia art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy niezmiernie ważna jest jego nowelizacja dokonana ustawą z dnia 19 marca 2009 r. (Dz. U. nr 56, poz. 458 ze zm.). Zmiana polegała na zastąpieniu wymogu uzyskania pozytywnej opinii kuratora oświaty, wymogiem zasięgnięcia opinii kuratora. Zdaniem strony skarżącej, dokonana zmiana miała na celu wzmocnienie pozycji organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, który częściej niż to miało miejsce przed nowelizacją, w założeniu ustawodawcy, miał korzystać z tej prerogatywy. Tym samym - zdaniem strony skarżącej – głosy doktryny oraz orzecznictwo bazujące na poprzednim stanie prawnym i nadmiernie zawężające możliwość odwołania dyrektora przez organ prowadzący należy uwzględnić z dużą ostrożnością.

Zdaniem Sądu, celem dokonanej nowelizacji było ukształtowanie jasnego układu kompetencyjnego, albowiem obowiązek uzyskania "pozytywnej" opinii kuratora nadawał mu status współdecydenta. Obecnie sytuacja jest jasna, kompetencja odwołania dyrektora szkoły należy do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, a kurator oświaty jest organem opiniującym. Błędne jest wszakże mniemanie strony skarżącej, ze zmiana miała na celu wzmocnienie pozycji organu wykonawczego j.s.t., który częściej miałby korzystać z prerogatywy art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przesłanka zastosowania przepisu nie uległa zmianie, może on mieć zastosowanie jedynie "w przypadku szczególnie uzasadnionym", co potwierdza jednolita linia orzecznictwa Sądów administracyjnych, w tym także przytoczone

w niniejszym uzasadnieniu orzeczenia Sądów podjęte po dokonaniu nowelizacji art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Mając na uwadze powyższe uzasadnienia Sąd stwierdził, iż zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze jest zgodne z prawem i orzekł, jak w sentencji, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.).



Powered by SoftProdukt